Simone de Beauvoir
 De Beauvoir in 1967 | |
| Emri | Simone Lucie Ernestine Marie Bertrand de Beauvoir |
|---|---|
| Lindja | 9 Janar 1908 |
| Vendlindja | Paris, France |
| Vdekja | 14 Prill 1986 (78 vjeç) |
| Vendvdekja | Paris, France |
| Era | Filozofia e shekullit të XX-të |
| Rajoni | Filozofia perëndimore |
| Shkolla/tradita |
|
| Interesimet |
|
| Ide të famshme |
|
|
Ndikuar nga
| |
|
Ndikoi te
| |
.jpg){kind=small} | |
Simone Lucie Ernestine Marie Bertrand de Beauvoir ( /də ˈboʊˌvwɑr/ ose /də ˌboʊˈvwɑr/;[1] shqiptimi frëngjisht: [simɔn də bovwaʁ] (
dëgjoni); 9 janar të 1908 – 14 prill 1986) ishte një shkrimtare franceze, intelektuale, filozofe ekzistencialiste, aktiviste politike, feministe dhe teoriciente shoqërore. Megjithëse ajo nuk e konsideronte veten një filozofe, ajo kishte një ndikim të rëndësishëm në ekzistencializmin feminist dhe teorinë feministe.[2]
De Beauvoir shkroi novela, ese, biografi, autobiografi dhe monografi mbi filozofinë, politikën dhe çështjet sociale. Ajo ishte e njohur për traktatin e saj të vitit 1949, "Seksi i Dytë" (fr:Le Deuxième Sexe, ose Gjinia e dytë), një analizë w hollësishme të shtypjes së grave dhe një traktat themelor i feminizmit bashkëkohor; gjithashtu njihet për romanet e saj, duke përfshirë "Ajo erdhi për të qëndruar" (fr:L'Invitée) dhe Mandarins (fr:Les Mandarins). Ajo gjithashtu ishte e njohur për marrëdhënien e saj të hapur gjatë gjithë jetës me filozofin francez Jean-Paul Sartre.
Vitet e hershme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Simone de Beauvoir u lind në Paris më 9 janar 1908. Prindërit e saj ishin Georges Bertrand de Beauvoir, një sekretar ligjor i cili dikur aspironte të ishte një aktor [3] dhe Françoise de Beauvoir (Brereur), vajza e një bankieri të pasur dhe katolike e devotshme. Motra e Simone, Hélène, lindi dy vjet më vonë. Familja luftoi për të ruajtur statusin e tyre borgjez pas humbjes së pasurisë së tyre menjëherë pas Luftës së Parë Botërore dhe Françoise këmbënguli që të dy vajzat të dërgoheshin në një shkollë prestigjioze të manastirit. De Beauvoir vetë ishte thellësisht fetare si një fëmijë, në një pikë që synonte të bëhej murgeshë. Ajo përjetoi një krizë besimi në moshën 14 vjeçare, pas së cilës ajo mbeti një ateist për pjesën tjetër të jetës së saj.[4]
Vitet e mesme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Nga viti 1929 deri më 1943, De Beauvoir jepte mësim në nivelin e liceut derisa ajo mund të mbështetej vetëm në të ardhurat e shkrimeve të saj. Ajo dha mësim në Lycée Montgrand (Marsejë), Lycée Jeanne-d'Arc (Rouen) dhe Lycée Molière (Paris) (1936-39).[5]
Gjatë tetorit 1929, Jean-Paul Sartre dhe De Beauvoir u bënë çift dhe, pasi u ballafaquan nga babai i saj, Sartri i kërkoi asaj të martohej me të.[6] Një ditë, ndërsa ata ishin ulur në një ulëse jashtë Luvrit, ai tha, "Le të nënshkruajmë një kontratë dyvjeçare".[7] Afër fundit të jetës së saj, de Beauvoir tha, "Martesa ishte e pamundur, nuk kisha asnjë dhunti." Kështu ata hynë në një marrëdhënie të përjetshme.[8] De Beauvoir zgjodhi të mos martohej kurrë dhe të mos krijonte një familje të përbashkët me Sartren.[9] Ajo kurrë nuk kishte fëmijë.[9]
Jeta personale[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Vitet e vonshme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Çmimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Prix Goncourt, 1954
- Çmimi i Jerusalemit, 1975
- Çmimi Austriak për Letërsinë Evropiane, 1978
Veprat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Lista e publikimeve (jo i plotë)[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- L'Invitée (1943) (Ajo erdhi për të qëndruar) [roman]
- Pyrrhus et Cinéas (1944) [nonfiction]
- Le Sang des autres (1945) (Gjakun i të tjerëve) [roman]
- Who Shall Die? (1945)
- Tous les hommes sont mortels (1946) (Të gjithë njerëzit janë të vdekshëm) [roman]
- Pour une moralin e de l'ambiguïté (1947) (Etika e paqartësive) [nonfiction]
- Le Deuxième Sexe (1949) (anglisht – E Dytë Seksi) [nonfiction]
- L'Amérique au jour le jour (1954) (Amerika nga dita në ditë)
- Les Mandarins (1954) [roman]
- Must We Burn Sade? (1955)
- The Long March(1957) [nonfiction]
- Memoirs of a Dutiful Daughter (1958)
- The Prime of Life (1960)
- Force of Circumstance (1963)
- A Very Easy Death (1964)
- Les Belles Images (1966) [novel]
- The Woman Destroyed (1967) [novel]
- The Coming of Age (1970) [nonfiction]
- All Said and Done (1972)
- When Things of the Spirit Come First (1979) [novel]
- Adieux: A Farewell to Sartre (1981)
- Letters to Sartre (1990)
- Journal de guerre, Sept 1939–Jan 1941 (1990);
- A Transatlantic Love Affair: Letters to Nelson Algren (1998)
- Diary of a Philosophy Student, 1926–27 (2006)
- Cahiers de jeunesse, 1926–1930 (2008)
Referimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "de Beauvoir, Simone". Oxford American Dictionary. Marrë më 9 shkurt 2017. Mungon ose është bosh parametri
|language=(Ndihmë!) - ^ Bergoffen, Debra, "Simone de Beauvoir", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2010 Edition), Edward N. Zalta (ed.
- ^ Mussett, Shannon. Simone de Beauvoir Biography on the Internet Encyclopedia of Philosophy Arkivuar 3 mars 2018 tek Wayback Machine. Retrieved 11 April 2010.
- ^ Thurman, Judith. Introduction to Simone de Beauvoir’s The Second Sex. Excerpt published in The New York Times 27 May 2010. Retrieved 11 April 2010.
- ^ Kelly Oliver (ed.), French Feminism Reader, Rowman & Littlefield Publishers, 2000, p. 1; Bulletin 2006 de l'Association amicale des anciens et anciennes élèves du lycée Molière, 2006, page 22.
- ^ Bair, pp. 155–156
- ^ Bair, p. 157
- ^ Bair, p. 156
- ^ a b Schneir, Miriam (1994). Feminism in Our Time. Vintage Books. f. 5. ISBN 0-679-74508-4. Mungon ose është bosh parametri
|language=(Ndihmë!)
Burimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Appignanesi, Lisa, 2005, Simone de Beauvoir, London: Haus, ISBN 1-904950-09-4
- Bair, Deirdre, 1990. Simone de Beauvoir: A Biography. New York: Summit Books, ISBN 0-671-60681-6
- Rowley, Hazel, 2005. Tête-a-Tête: Simone de Beauvoir and Jean-Paul Sartre. New York: HarperCollins.
- Suzanne Lilar, 1969. Le Malentendu du Deuxième Sexe (with collaboration of Prof. Dreyfus). Paris, University Presses of France (Presses Universitaires de France).
- Fraser, M., 1999. Identity Without Selfhood: Simone de Beauvoir and Bisexuality, Cambridge and New York: Cambridge University Press.
- Axel Madsen, Hearts and Minds: The Common Journey of Simone de Beauvoir and Jean-Paul Sartre, William Morrow & Co, 1977.
- Hélène Rouch, 2001–2002, Trois conceptions du sexe: Simone de Beauvoir entre Adrienne Sahuqué et Suzanne Lilar, Simone de Beauvoir Studies, n° 18, pp. 49–60.
- Seymour-Jones, Carole (2008). A Dangerous Liaison. Arrow Books. ISBN 978-0-09-948169-0. Mungon ose është bosh parametri
|language=(Ndihmë!) - Simone de Beauvoir, Marguerite Yourcenar, Nathalie Sarraute, 2002. Conférence Élisabeth Badinter, Jacques Lassalle & Lucette Finas, ISBN 2-7177-2220-3.
Burimet bibliografike[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Beauvoir, Simone de. Woman: Myth & Reality
- in Jacobus, Lee A. (ed.). A World of Ideas. Bedford/St. Martins, Boston 2006. 780–795.
- in Prince, Althea, and Susan Silva Wayne. Feminisms and Womanisms: A Women's Studies Reader. Women's Press, Toronto 2004 p. 59–65.
Për lexim të mëtejshëm[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- "Le Malentendu du Deuxième Sexe", by Suzanne Lilar, 1969
- "Feminist theory & Simone de Beauvoir," by Toril Moi, 1990
- Feminist theory: a philosophical anthology, 2005. Mungon ose është bosh parametri
|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtje CS1: është përdorur ref=harv (link)
Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Bergoffen, Debra. "Simone de Beauvoir". Stanford Encyclopedia of Philosophy. Mungon ose është bosh parametri
|language=(Ndihmë!) - "Simone de Beauvoir". Internet Encyclopedia of Philosophy. Mungon ose është bosh parametri
|language=(Ndihmë!) - Works by or about Simone de Beauvoir at Internet ArchiveInternet ArchiveWorks by or about Simone de Beauvoir at Internet Archive
- Madeleine Gobeil (Spring–Summer 1965). "Simone de Beauvoir, The Art of Fiction No. 35".
|author=dhe|last=është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!); Burimi journal ka nevojë për|journal=(Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Guardian Books "Author Page", with profile and links to further articles.
- Petri Liukkonen. Petri Liukkonen. "Simone de Beauvoir". Books and Writers (kirjasto.sci.fi). Archived from the original on 4 July 2013.
- Victoria Brittain et al discuss Simone de Beauvoir's lasting influence, ICA 1989
- Mim Udovitch – a contributing editor for Esquire (6 dhjetor 1988). "Hot and Epistolary: 'Letters to Nelson Algren', by Simone de Beauvoir". The New York Times. Marrë më 9 qershor 2012. Mungon ose është bosh parametri
|language=(Ndihmë!) - Louis Menand (26 shtator 2005). "Stand By Your Man: The strange liaison of Sartre and Beauvoir (Book review of the republished The Second Sex by Simone de Beauvoir)". newyorker.com. Marrë më 9 qershor 2012. Mungon ose është bosh parametri
|language=(Ndihmë!) - Murray, Jenni (22 janar 2008). "Simone de Beauvoir". Woman's Hour. BBC Radio 4. Mungon ose është bosh parametri
|language=(Ndihmë!) - "Simone De Beauvoir", Great Lives, BBC Radio 4, 22 April 2011