Preng Doçi: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
tjeter burim te dobishem
vNo edit summary
Rreshti 14: Rreshti 14:
{{Leter Tabela Fund}}
{{Leter Tabela Fund}}


[[Abati|Abat]] '''Preng''' ose '''Prenk''' '''Doçi''' ([[1846]] - [[1917]]) i njohur ka qenë prelat, figurë kulturore e politike me ndikim dhe poet shqiptar. Qe themeluesi dhe kontributori më i madh i [[Shoqëria Bashkimi|Shoqërisë "Bashkimi"]].
[[Abati|Abat]] '''Preng''' ose '''Prend''' '''Doçi''' ([[1846]] - [[1917]]) i njohur ka qenë prelat, figurë kulturore e politike me ndikim dhe poet shqiptar. Qe themeluesi dhe kontributori më i madh i [[Shoqëria Bashkimi|Shoqërisë "Bashkimi"]].


== Biografia ==
== Biografia ==
U lind në lagjen Paraspor të fshatit [[Bulger|Bulgër]] të [[Kazaja e Lezhës|kazasë së Lezhës]], i biri i Prendit dhe i Mrikës, më 25 shkurt 1846.<ref name="Skendi275276">{{Harvnb|Skendi|1967|page=170}}</ref> Studimet i mori në Shkodër, më 2 gusht 1859 hyri në të porsahapurin Seminar Papnor dhe më tej vijoi shkollimin në Romë në Kolegjin e Propagandës Fide më 1861.<ref name="Skendi275276" /><ref>{{citation|url=https://books.google.com/books?id=aCdYHU9PtiIC&pg=PA66&lpg=PA66&dq=Bulg%C3%ABr&source=bl&ots=2IaIsY7RuN&sig=-YihPKbhFuKpFKtvQ-0bJ5qmC6w&hl=en&sa=X&ei=bQOqVO_GAYK3yQSqkIKYAw&ved=0CCcQ6AEwAzgK#v=onepage&q=Bulg%C3%ABr&f=false|page=66|author=Oliver Jens Schmitt|title=Religion und Kultur im albanischsprachigen Südosteuropa|year=2010|isbn=978-3631602959|publisher=Peter Lang GmbH, Internationaler Verlag der Wissenschaften}}</ref><ref name=":0">{{Cito web|url=http://www.bksh.al/gsdl/collect/revistaa/tmp/193801.html|title=Imzot Abat Preng Dochi|date=1938|website=bksh.al|publisher=Leka v. X nr. 4-5|last=Nikaj|first=Dom Ndoc|authorlink=Ndoc Nikaj|pages=73-76}}</ref>
U lind në lagjen Paraspor të fshatit [[Bulger|Bulgër]] të [[Kazaja e Lezhës|kazasë së Lezhës]], i biri i Prendit dhe i Mrikës, më 25 shkurt 1846.<ref name="Skendi275276">{{Harvnb|Skendi|1967|page=170}}</ref> Studimet i mori në Shkodër, më 2 gusht 1859 hyri në të porsahapurin Seminar Papnor dhe më tej vijoi shkollimin në Romë në Kolegjin e Propagandës Fide më 1861.<ref name="Skendi275276" /><ref>{{citation|url=https://books.google.com/books?id=aCdYHU9PtiIC&pg=PA66&lpg=PA66&dq=Bulg%C3%ABr&source=bl&ots=2IaIsY7RuN&sig=-YihPKbhFuKpFKtvQ-0bJ5qmC6w&hl=en&sa=X&ei=bQOqVO_GAYK3yQSqkIKYAw&ved=0CCcQ6AEwAzgK#v=onepage&q=Bulg%C3%ABr&f=false|page=66|author=Oliver Jens Schmitt|title=Religion und Kultur im albanischsprachigen Südosteuropa|year=2010|isbn=978-3631602959|publisher=Peter Lang GmbH, Internationaler Verlag der Wissenschaften}}</ref><ref name=":0">{{Cito web|url=http://www.bksh.al/gsdl/collect/revistaa/tmp/193801.html|title=Imzot Abat Preng Dochi|date=1938|website=bksh.al|publisher=Leka v. X nr. 4-5|last=Nikaj|first=Dom Ndoc|authorlink=Ndoc Nikaj|pages=73-76}}</ref>


Më 1871 u kthye në vendlindje, ku shërbeu si famullitar në Korthpulë, Orosh si kapelan i Imzot Gaspër Krasnqit<ref>{{Cito web|url=http://bibliotekashkoder.com/digital/hylli_i_drites/vjeti_XVIII_1942_03-4/|title=Emzot Prend Doçi|date=1942|website=bibliotekashkoder.com|publisher=[[Hylli i Dritës]] vj. XVIII nr. 3-4|last=Bardhi|first=P. Pashk|pages=107-134}}</ref> dhe Kalivare pranë Spaçit. Më 1877 përfshihet në një rrymë revolte, për të cilën<ref name=":0" /> shkoi shpesh në Cetinjë për të siguruar si ndihma financiare ashtu dhe mosndërhyrje. Kryengritja u parandalua nga autoritetet osmane dhe ipeshkvi i Lezhës F. Malčinski e pezulloi nga veprimtaria fetare. Doçi u fsheh në Vuthaj, pranë Gucisë. Më vonë u arrestua, e dërguan në burgun e Selanikut dhe më pas në Stamboll.<ref name="Skendi275276" /> Me ndërhyrjen e Patriarkut armen Stefan Azarian, mori nofkën ''Pére Achile'' mori rrugën për në Romë me kusht që të mos kthehej në vendlindje.<ref name="Elsie">{{citation| author=Robert Elsie| pages=113–114| edition=2| volume=75| title=Historical Dictionary of Albania| series=Historical Dictionaries of Europe| year=2010| publisher = Scarecrow Press, Inc. | isbn=978-0-8108-6188-6}}</ref>
Më 1871 u kthye në vendlindje, ku shërbeu si famullitar në Korthpulë, Orosh si kapelan i Imzot Gaspër Krasnqit<ref name=":1">{{Cito web|url=http://bibliotekashkoder.com/digital/hylli_i_drites/vjeti_XVIII_1942_03-4/|title=Emzot Prend Doçi|date=1942|website=bibliotekashkoder.com|publisher=[[Hylli i Dritës]] vj. XVIII nr. 3-4|last=Bardhi|first=P. Pashk|pages=107-134}}</ref> dhe Kalivare pranë Spaçit. Më 1877 përfshihet në një rrymë revolte, për të cilën<ref name=":0" /> shkoi shpesh në Cetinjë për të siguruar si ndihma financiare ashtu dhe mosndërhyrje. Kryengritja u parandalua nga autoritetet osmane dhe ipeshkvi i Lezhës F. Malčinski e pezulloi nga veprimtaria fetare. Doçi u fsheh në Vuthaj, pranë Gucisë. Më vonë u arrestua, e dërguan në burgun e Selanikut dhe më pas në Stamboll.<ref name=":1" /> Me ndërhyrjen e Patriarkut armen Stefan Azarian, mori nofkën ''Pére Achile'' mori rrugën për në Romë me kusht që të mos kthehej në vendlindje.<ref name="Elsie">{{citation| author=Robert Elsie| pages=113–114| edition=2| volume=75| title=Historical Dictionary of Albania| series=Historical Dictionaries of Europe| year=2010| publisher = Scarecrow Press, Inc. | isbn=978-0-8108-6188-6}}</ref>


Sipas P. [[Pashk Bardhi|Pashk Bardhit]], kryengritja u bë për shkak të mospajtimit të parisë mirditore me dënimin me syrgjynosje që i ishte dhënë Preng Bibë Dodës si zëvendëskryetar i Degës së Shkodrës për [[Lidhja e Prizrenit|Lidhjen e Prizrenit]].
Sipas P. [[Pashk Bardhi|Pashk Bardhit]], kryengritja u bë për shkak të mospajtimit të parisë mirditore me dënimin me syrgjynosje që i ishte dhënë Preng Bibë Dodës si zëvendëskryetar i Degës së Shkodrës për [[Lidhja e Prizrenit|Lidhjen e Prizrenit]].<ref name=":1" />


Pasi qëndroi disa muaj në Tivar, me ndërhyrjen e Kardinalit Giovanni Simeoni të Propagandës Fide, u dërgua në Bregun Perëndimor të Amerikës, në ishullin Newsfoundland, Wayne të Pensivelnias, [[Pennsylvania]] dhe [[New Brunswick]], ku shërbeu si misionar gjer më 1881. Doçit i mveshet atributi, për aq sa ç'mund të thuhet, se qe shqiptari i parë në Shtetet e Bashkuara. Pasi u kthye në Romë, u dërgua në Indi, ku qe sekretar i delegatit apostolik - më vonë Kardinalit - Antonio Agliardi.
Pasi qëndroi disa muaj në Tivar, me ndërhyrjen e Kardinalit Giovanni Simeoni të Propagandës Fide, u dërgua në Bregun Perëndimor të Amerikës, në ishullin Newsfoundland, Wayne të Pensivelnias, [[Pennsylvania]] dhe [[New Brunswick]], ku shërbeu si misionar gjer më 1881. Doçit i mveshet atributi, për aq sa ç'mund të thuhet, se qe shqiptari i parë në Shtetet e Bashkuara. Pasi u kthye në Romë, u dërgua në Indi, ku qe sekretar i delegatit apostolik - më vonë Kardinalit - Antonio Agliardi.

Versioni i datës 24 prill 2018 16:42

Fotoporteti
Preng Doçi
Emri
Mbiemri
Lindur më 25 shkurt 1846
Lindur në Bulgër, Perandoria Osmane
Vdiq më 22 shkurt 1917
Vdiq në Shkodër, Principata e Shqipërisë
Kombësia Shqiptar
Profesioni prelat, poet, veprimtar politik e kulturor
Mirënjohje
#Mirënjohjet

Abat Preng ose Prend Doçi (1846 - 1917) i njohur ka qenë prelat, figurë kulturore e politike me ndikim dhe poet shqiptar. Qe themeluesi dhe kontributori më i madh i Shoqërisë "Bashkimi".

Biografia

U lind në lagjen Paraspor të fshatit Bulgër të kazasë së Lezhës, i biri i Prendit dhe i Mrikës, më 25 shkurt 1846.[1] Studimet i mori në Shkodër, më 2 gusht 1859 hyri në të porsahapurin Seminar Papnor dhe më tej vijoi shkollimin në Romë në Kolegjin e Propagandës Fide më 1861.[1][2][3]

Më 1871 u kthye në vendlindje, ku shërbeu si famullitar në Korthpulë, Orosh si kapelan i Imzot Gaspër Krasnqit[4] dhe Kalivare pranë Spaçit. Më 1877 përfshihet në një rrymë revolte, për të cilën[3] shkoi shpesh në Cetinjë për të siguruar si ndihma financiare ashtu dhe mosndërhyrje. Kryengritja u parandalua nga autoritetet osmane dhe ipeshkvi i Lezhës F. Malčinski e pezulloi nga veprimtaria fetare. Doçi u fsheh në Vuthaj, pranë Gucisë. Më vonë u arrestua, e dërguan në burgun e Selanikut dhe më pas në Stamboll.[4] Me ndërhyrjen e Patriarkut armen Stefan Azarian, mori nofkën Pére Achile mori rrugën për në Romë me kusht që të mos kthehej në vendlindje.[5]

Sipas P. Pashk Bardhit, kryengritja u bë për shkak të mospajtimit të parisë mirditore me dënimin me syrgjynosje që i ishte dhënë Preng Bibë Dodës si zëvendëskryetar i Degës së Shkodrës për Lidhjen e Prizrenit.[4]

Pasi qëndroi disa muaj në Tivar, me ndërhyrjen e Kardinalit Giovanni Simeoni të Propagandës Fide, u dërgua në Bregun Perëndimor të Amerikës, në ishullin Newsfoundland, Wayne të Pensivelnias, Pennsylvania dhe New Brunswick, ku shërbeu si misionar gjer më 1881. Doçit i mveshet atributi, për aq sa ç'mund të thuhet, se qe shqiptari i parë në Shtetet e Bashkuara. Pasi u kthye në Romë, u dërgua në Indi, ku qe sekretar i delegatit apostolik - më vonë Kardinalit - Antonio Agliardi.

Më 1888, pas kërkesave të shumta dhe apelimit tek Patriarku i Kostandinopojës, më në fund Doçi muar lejen nga autoritetet osmane për t'u kthyer në vendlindje. Mbërriti më 6 nëntor 1888[6] dhe u bë abat i Mirditës[1] janarit e vitit që pasoi, në krye të Abacisë nullius të Shën Llezhdrit në Orosh të Mirditës.[7] Më 1890 dhe më pas në vitin 1894, shumë famulli iu bashkuan abacisë me në krye Doçin.

Ndërroi jetë më 22 shkurt 1917.

Vepra

Shkrime

Doçi shkroi poezi në shtypin e atëhershëm: publikoi Dheu em në përmbledhjen “A Dora d'Istria-gli albanesi”, Livorno më 1870; Nji kushtrim Shqiptarëve e po atij viti dhe Shqypnia në robni botuar në “Mjalt e Bletës”, Bukuresht më 1897. Rreth 200 vargje në 42 strofa ku poeti i ri shfaqet si mjeshtër i vargut, çka nënkupton se autori e kish ushtruar dorën dhe se këto poezi nuk ishin të vetmet. Përdor distikun, strofën katërshe me rimë të përputhur dhe të alternuar, teksa parapëlqen strofën gjashtëshe dhe dhjetërrokëshin. Më 1925 P. Justin Rrota e riboton në veprën “Literatyrës Shqype” që vjersha të ishte në duart e shkollarëve të rinj.

Përpos poezive të botuara kishte edhe të tjera në dorëshkrim.

Veprimtaria kulturore

Referencat

  1. ^ a b c Skendi 1967, p. 170
  2. ^ Oliver Jens Schmitt (2010), Religion und Kultur im albanischsprachigen Südosteuropa, Peter Lang GmbH, Internationaler Verlag der Wissenschaften, fq. 66, ISBN 978-3631602959 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ a b Nikaj, Dom Ndoc (1938). "Imzot Abat Preng Dochi". bksh.al. Leka v. X nr. 4-5. fq. 73–76. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ a b c Bardhi, P. Pashk (1942). "Emzot Prend Doçi". bibliotekashkoder.com. Hylli i Dritës vj. XVIII nr. 3-4. fq. 107–134. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Robert Elsie (2010), Historical Dictionary of Albania, Historical Dictionaries of Europe, vëll. 75 (bot. 2), Scarecrow Press, Inc., fq. 113–114, ISBN 978-0-8108-6188-6 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Ndoc Nikaj (2003), Kujtime të nji jetës së kalueme, Plejad, fq. 49, ISBN 9789992792452, OCLC 61324941, Më 6 nentor 1888 abati Preng Doçi, pas 11 vjet mërgimi, arriti në Orosh të Mirditës. {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Franz Baron Nopcsa (1907), "Das Katholische Nordalbanien", Foldrajzi Kozlemenyek, Budapest: Societe Hongroise de Geographie, XXXV (supplement 5-6): 45, OCLC 241308879 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Literatura

Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Preng_Doçi&oldid=1859834"