Shenjtërorja e Zojës së Këshillit të Mirë
Shenjtërorja e Zojës së Këshillit të Mirë[1] e njohur si Kisha e Zojës, është një kishë-shenjtërore kushtuar kultit të Zonjës të komunitetit katolik në Shkodër, Shqipëri. Kisha ndodhet në rrëzë të kodrës së kalasë së Shkodrës, e cila nisi të ndërtohej në kohën e okupacionit austro-hungarez më 1917, gjatë Luftës së Parë Botërore.[2] Kisha ka qenë shumë e përnderuar nga katolikët shqiptarë.[3] U rrënua si objekt kulti gjatë Revolucionit Kulturor, për t'u rindërtuar më vonë pas rënies së komunizmit.
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Tek vendi ku është ndërtuar kisha, para 1917 ishin ca mure të vjetra, të cilat besimtarët katolikë i mbanin për rrënimet e një kishe kushtuar Zonjës së Këshillit të Mirë, ndërsa besimtarët myslimanë i mbanin për rrënojat e një teqe bektashiane. Farlati e pohon se në atë mjedis në shekullin XVIII ishte një teqe dervishësh. Pasi muret u bënë pretekst grindjesh, administrata osmane u detyrua t'i bllokonte muret për një periudhë të pacaktuar. Me kohën u akordua një komision nga të dy palët për ta shqyrtuar çështjen, komision prej të cilit njihen vetëm anëtarë: Jusuf efendi Golemi dhe Shani i Dedëjakupëve. Pas vendimit të komisionit, besimtarët katolikë u lejuan të shkonin për të bërë lutjet e tyre personale si dhe pelegrinazhi. E njëjta e drejtë iu dha edhe myslimanëve që e besonin për teqe.[4]
Gjatë Luftës së Parë Botërore, kur qyteti ishte nën okupacionin austro-hungarez, kleri katolik me përkrahjen e administratës austriake, ia nisi ndërtimit të kishës më 1917. Protestat e disa individëve myslimanë që u bënë para Ministrisë së Luftës në Vjenë kundër këtij vendimi arbitrar për të ndërtuar kishën mbi rrënojat e mureve të kontestueshme, nuk u përfillën.[2] Komanda austro-hungareze urdhëroi ushtarët që ta rrethonin vendin e pretenduar se kishte ekzistuar kisha dhe mbështeti aspiratat e klerit. Megjithatë, komanda kritikoi arqipeshkvin se, duke shfrytëzuar forcat austro-hungareze, kishte tejkaluar konturet e rrënojave dhe do të shkaktonte urrejtje ndërfetare me këtë qasje.[5] Kisha nisi ndërtimin e saj kushtuar Zonjës së Këshillit të Mirë dhe përfundoi në vitin 1930.[2] Më 1922 u varros aty arqipeshkvi i Shkodrës Jak Serreqi, për meritën se kishte vënë gurin e parë të ndërtimit me datën 25 mars 1917.[6]
Më 1946, pas marrjes së pushtetit nga komunistët, mbi dy mijë vetë morën pjesë në shtegtimin për tek kisha. Jo shumë kohë më pas, u shndërrua në sallë vallëzimi, për t'u shembur krejtësisht më tej gjatë Revolucionit Kulturor.[3] Me rindërtimin e saj pas rënies së komunizmit, më 1993 Papa Gjon Pali II bekoi gurthemelin e shenjtërores së re.[7] Rindërtimi i shenjtërores pati bamirës arbëreshin e Zarës, ipeshkvin Simeone Duca.[8]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Zona 1, Shkodër qytet: Famullitë dhe qendrat baritore". kishakatolikeshkoder.com. Arkivuar nga origjinali më 25 tetor 2020. Marrë më 20 dhjetor 2021.
- ^ a b c Bushati 1998, p. 49.
- ^ a b Elsie, Robert (3–16 tetor 2003). "Shenjtët e krishterë në Shqipëri" (PDF). Bota Shqiptare. 93: 12–13. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 22 mars 2016. Marrë më 22 qershor 2010.
- ^ Bushati, Hamdi (1998). Shkodra dhe motet. Vëll. 1. Shkodër: Idromeno. fq. 47–48. OCLC 41096394.
- ^ Bello, Hasan (2019). Shqipëria, Kisha katolike dhe Vatikani (nga fundi i shek. XIX - 1939). Tiranë: Akademia e Studimeve Albanologjike, Instituti i Historisë. fq. 115–116. ISBN 9789928261984.
- ^ Bushati 1998, p. 51.
- ^ "Santuario della Madonna del Buon Consiglio". mariadinazareth.it (në italisht). qershor 2005. Marrë më 12 tetor 2019.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja) - ^ Kamsi, Vili (1997). Shêjtnorja e Zojës së Shkodrës: shënime hisorike. Shkodër: Volaj. Arkivuar nga origjinali më 16 tetor 2007. Marrë më 6 nëntor 2010.