Çarshia e Shkupit
Çarshia e Vjetër (maqedonisht: Стара чаршија, romanizuar: Stara čaršija; turqisht: Eski Çarşı ose Üsküp Türk Çarşısı) është një pazar i vendosur në Shkup, Maqedonia e Veriut, i vendosur në bregun lindor të lumit Vardar, që shtrihet nga Ura e Gurit deri në Bit-Pazar dhe nga Kalaja e Shkupit deri në lumin Serava. Çarshia e Vjetër bie kryesisht në kufijtë e Komunës së Çairit, por një pjesë e saj ndodhet në Komunën e Qendrës. Si një nga tregjet më të vjetra dhe më të mëdha në Ballkan, ai ka qenë qendra e Shkupit[1][2] për tregti të paktën që nga shekulli i 12-të.
Përmbledhje[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Burimet më të hershme të njohura që përshkruajnë ekzistencën e një lagjeje tregtare në territorin e pazarit datojnë në shekullin e 12-të.[3] Gjatë sundimit osman të Shkupit, Çarshia e Vjetër u zhvillua me shpejtësi për t'u bërë qendra kryesore e tregtisë së qytetit. Historia osmane e pazarit dëshmohet nga afërsisht tridhjetë xhami, karvanseraje dhe hane të shumta, ndër ndërtesa dhe monumente të tjera. Pazari u dëmtua rëndë nga tërmeti i vitit 1555, djegia e qytetit në vitin 1689, tërmeti i vitit 1963, si dhe gjatë Luftës së Parë dhe të Dytë Botërore dhe u përball me rindërtime të ndryshme pas këtyre ngjarjeve.
Përveç rëndësisë së tij si treg, Çarshia e Vjetër njihet për vlerat e tij kulturore dhe historike. Megjithëse arkitektura osmane është mbizotëruese, mbetjet e arkitekturës bizantine janë gjithashtu të dukshme, ndërsa rindërtimet e fundit kanë çuar në aplikimin e elementeve specifike për arkitekturën moderne. Çarshia e Vjetër është ende shtëpia e disa xhamive aktive, tyrbeve, dy kishave dhe një kullë sahati, të cilat, së bashku me ndërtesat e Muzeut të Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe Muzeut të Artit Modern, përbëjnë thelbin e pazarit modern.
Vitet e fundit ka pasur një interes në rritje për ta bërë Çarshinë një tërheqje turistike. Më 13 tetor 2008, Kuvendi i Maqedonisë miratoi një ligj që e njeh Çarshinë e Vjetër si trashëgimi kulturore me rëndësi të veçantë për vendin që do të mbrohet përgjithmonë.[4] Në fillim të vitit 2010, Qeveria e Maqedonisë filloi një projekt për rivitalizimin e Çarshisë së Vjetër, i cili përfshin restaurimin e disa objekteve dhe synon zhvillimin e mëtejshëm ekonomik dhe kulturor të lokalitetit.
Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Poposki, Zoran; Todorova, Marija (2016). "Public Memory in Post-Conflict Skopje:Civic Art as Resistance to Narratives of Ethnicity and Disintergration". përmbledhur nga O'Rawe, Des; Phelan, Mark (red.). Post-conflict performance, film and visual arts: Cities of memory (në anglisht). Palgrave Macmillan. fq. 99. ISBN 9781137439550.
- ^ "Challenging Neoliberal Nationalism in Urban Space: Transgressive Practices and Spaces in Skopje"
- ^ Old Bazaaar – Skopje Arkivuar 2011-05-27 tek Wayback Machine, Portali Kombëtar i Turizmit të Maqedonisë.
- ^ Скопската чаршија доби заслужена заштита Arkivuar 2014-02-02 tek Wayback Machine, Večer, 15 tetor 2008.