Bejollu
Beyoğlu | |
|---|---|
 İstiklal Avenue në Beyoğlu | |
 Vendndodhja e Beyoğlu në Stamboll | |
.svg) Bejollu (Earth) | |
| Koordinatat: 41°01′43″N 28°58′29″E / 41.02861°N 28.97472°E | |
| Vendi |  Turqia |
| Rajoni | Marmara |
| Provinca | Stamboll |
| Qeveria | |
| • Kryetari | Haydar Ali Yıldız (AK Parti) |
| • Kajmekam | Mustafa Demirelli |
| Sipërfaqja | |
| • Gjithsej | 876 km2 (338 sq mi) |
| Popullsia (2020) | |
| • Gjithsej | 226.396 |
| Zona kohore | UTC+03:00 (TRT) |
| Faqja zyrtare | beyoglu.bel.tr beyoglu.gov.tr |
Beyoğlu (turqishtja osmane: بكاوغلی) është një distrikt në anën evropiane të Stambollit, Turqi, i ndarë nga qyteti i vjetër (gadishulli historik i Kostandinopojës) nga Briri i Artë. Ishte i njohur si rajoni i Pera (Πέρα, që do të thotë "Përtej" në greqisht) që rrethonte qytetin e lashtë bregdetar Galata, i cili përballej me Kostandinopojën përtej Bririt. Beyoğlu vazhdoi të quhej Pera gjatë Mesjetës dhe, në gjuhët perëndimore, në fillim të shekullit të 20-të.
Sipas teorisë mbizotëruese, emri turk i Pera, Beyoğlu, është një modifikim nga etimologjia popullore e titullit venedikas Bailo, rezidenca e të cilit ishte struktura më madhështore në këtë lagje. Titulli jozyrtar në gjuhën turke Bey Oğlu (fjalë për fjalë biri i një Beu) u përdor fillimisht nga turqit osmanë për të përshkruar Lodovico Gritti, djalin e lindur në Stamboll të Andrea Grittit, i cili ishte bailo venedikas i Kostandinopojës gjatë mbretërimit të Sulltan Bajazitit II (s. 1481–1512) dhe më vonë u zgjodh Dozh i Venecias më 1523. Bey Oğlu iu referua kështu Lodovico Grittit, i cili vendosi marrëdhënie të ngushta me Portën e Lartë dhe rezidenca e të cilit ndodhej pranë sheshit të sotëm Taksim. I vendosur më në jug në Beyoğlu dhe i ndërtuar fillimisht në fillim të shekullit të 16-të, "Pallati Venecias" ishte selia e Bailo. Ndërtesa origjinale e pallatit u zëvendësua nga ajo ekzistuese në 1781, e cila më vonë u bë Ambasada Italiane pas bashkimit italian më 1861, dhe Konsullata Italiane më 1923, kur Ankaraja u bë kryeqyteti i Republikës së Turqisë.
Distrikti përfshin lagje të tjera të vendosura në veri të Bririt të Artë, duke përfshirë Galata (kështjellën mesjetare gjenoveze nga e ka prejardhjen vetë Beyoğlu, e cila sot njihet si Karaköy), Tophane, Cihangir, Şişhane, Tepebaşı, Tarlabaşı, Dolapdere dhe Kasımpaşa, dhe është e lidhur. në qendrën e vjetër të qytetit përtej Bririt të Artë përmes Urës së Galatas, Ura Atatürk dhe Ura e Metrosë së Bririt të Artë. Beyoğlu është qendra më aktive e artit, argëtimit dhe jetës së natës në Stamboll.
Kultura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Të huajt, veçanërisht nga vendet euro-mesdhetare dhe të Evropës Perëndimore, kanë banuar prej kohësh në Beyoğlu. Ekziston një atmosferë kozmopolite në zemër të rrethit, ku njerëz nga kultura të ndryshme jetojnë në Cihangir dhe Gümüşsuyu. Beyoğlu ka gjithashtu një numër teqesh dhe tyrbesh historike. Disa tarikate sufistë, si tarikati Cihangirî (shqiptohet Xhihangiri), u themeluan këtu.
Shumica e konsullatave (ish-ambasadat deri në vitin 1923, kur Ankaraja u bë kryeqyteti i ri turk) janë ende në këtë zonë; Konsullatat italiane, britanike, gjermane, greke, ruse, holandeze dhe suedeze janë të rëndësishme për sa i përket historisë dhe arkitekturës së tyre.
Beyoğlu është gjithashtu shtëpia e shumë shkollave të mesme si Galatasaray Lisesi, Deutsche Schule Istanbul, Shkolla e Mesme Austriake e Shën Gjergjit, Lycée Sainte Pulcherie, Liceo Italiano, Shkolla e Mesme Anadollake Beyoğlu, Beyoğlu Kız Lisesi, Liceu Zografi, Zappeion Lyceum dhe shumë të tjera.
Projekti unik ndërkombëtar i artit United Buddy Bears u prezantua në Beyoğlu gjatë dimrit 2004–2005.[10]