Jump to content

Dina Boluarte

Checked
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Excelentísima Señora
Dina Boluarte
Boluarte në 2024
Presidenti i Perusë nr. 64
Titullar
Në detyrë
7 dhjetor 2022
KryeministriPedro Angulo Arana
Alberto Otárola
Gustavo Adrianzén
ZëvendëspresidentiZëvendëspresidenti i Parë'
Vakant
Zëvendëspresidenti i dytë'
Vakant
Paraprirë ngaPedro Castillo
Nënpresidentja e Parë e Perusë
Në detyrë
28 korrik 2021 – 7 dhjetor 2022
PresidentiPedro Castillo
Paraprirë ngaMartín Vizcarra (2018)[a]
Pasuar ngaVakant
Ministri i Zhvillimit dhe Përfshirjes Sociale
Në detyrë
29 korrik 2021 – 26 nëntor 2022
PresidentiPedro Castillo
Paraprirë ngaSilvana Vargas [es]
Pasuar ngaCinthya Lindo Espinoza [es]
Të dhëna vetjake
U lind më
Dina Ercilia Boluarte Zegarra

31 maj 1962 (62 vjeçe)
Chalhuanca, Peru
Partia politike
Bashkëshortja/et
David Gómez Villasante
​
​
(m. 1992)​
Fëmijët2
ArsimimiUniversiteti i San Martín de Porres (LLB)
Nënshkrimi

Dina Ercilia Boluarte Zegarra (e lindur më 31 maj 1962) është një politikane, nëpunëse civile dhe avokate peruane që nga viti 2022 ka shërbyer si presidentja e 64-të e Perusë. Ajo kishte shërbyer si zëvendëspresidente dhe si ministre në Ministrinë e Zhvillimit dhe Përfshirjes Sociale nën Presidentin Pedro Castillo. Ajo punoi në Regjistrin Kombëtar të Identifikimit dhe Gjendjes Civile (RENIEC) nga viti 2007 deri në vitin 2022.[1] [2]

Boluarte është gruaja e parë që bëhet Presidente e Perusë. Ajo ishte anëtare e partisë politike marksiste Peruja e lirë,[3] dhe u betua pas përpjekjes së Castillo-s për të shpërndarë Kongresin, gjë që coi ne shkarkimin dhe arrestimin e tij. Presidenca e Boluarte është përshkruar përgjithësisht si konservatore.[4][5] Boluarte është bashkuar me krahun e djathtë të kongresit peruan dhe ka marrë mbështetje nga Forcat e Armatosura së Perusë. Përdorimi i ushtrisë dhe policisë nga Boluarte kundër protestuesve ka hapur polemika, ku shumë e konsiderojnë qeverinë e saj si është një diktaturë.[6][7][8][9] Gjatë muajve të saj të parë si presidente, Protesta kundër qeverisë së saj u shfaqën në të gjithë Peru, gjatë së cilës autoritetet kryen masakrën e Ayacucho-s dhe masakrën e Juliaca-s. Analistët thanë se shtypja e ndaj protestuesve nga Boluarte ka minuar demokracinë.[10][11] Pavarësisht shqetësimeve të rëndësishme ndërkombëtare, Boluarte ka vlerësuar veprimet e forcave të armatosura.[12]

Më 10 janar 2023, Prokurorja e Përgjithshme e Perusë Patricia Benavides njoftoi se po hapte një hetim për të përcaktuar nëse Boluarte, Kryeministri Alberto Otárola, Ministri i Brendshëm Victor Rojas dhe Ministri i Mbrojtjes Jorge Chávez kryen gjenocid dhe vrasje të rëndë.[13] Disa qeveri të Amerikës Latine, duke përfshirë Bolivinë, Kolumbinë, Hondurasin, Meksikën dhe Venezuelën kanë vazhduar të njohin Pedro Castillo-n si Presidentin e Perusë të zgjedhur në mënyrë demokratike dhe kanë refuzuar të njohin Boluarten.[14][15][16]

Jeta e hershme dhe arsimi

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Boluarte lindi në Chalhuanca, Apurímac më 31 maj 1962.[17] Ajo u diplomua si juriste në Universitetin e San Martín de Porres dhe kreu studimet pasuniversitare në në po atë universitet.[18][19]

Karriera e hershme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në vitin 2004, ajo ishte bashkëautore e një libri, Njohja e të Drejtave të Njeriut dhe Ligjit Ndërkombëtar Humanitar, i cili më vonë u hetua për plagjiaturë pasi 55% e tekstit të përfshirë u shënua si plagjiaturë marrë nga një postim i vitit 2002 në faqen e internetit të Komisionit Kombëtar të të Drejtave të Njeriut të Meksikës sipas softuerit Turnitin. [20]

Ajo ka punuar në Regjistrin Kombëtar të Identifikimit dhe Gjendjes Civile si avokate dhe zyrtare që nga viti 2007.[21] Ajo kandidoi pa sukses për kryetare bashkie të rrethit Surquillo të Lima-s në vitin 2018, duke përfaqësuar partinë e Perusë së Lirë. [22][23] Ajo gjithashtu mori pjesë në zgjedhjet e parlamentare në 2020 për Perunë e Lirë, ku nuk arriti të merrie një vend në Kongres.[23]

Zëvendëspresidenca (2021–2022)

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Zgjedhjet

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në zgjedhjet presidenciale 2021 ajo ishte pjesë e biletës presidenciale të Pedro Castillo,[24] i cili doli fitues në balotazh.[25][26]

Gjatë fushatës, Boluarte u konsiderua gjerësisht se pozicionohej në mënyrë më të moderuar se Castillo, duke thënë se ajo nuk do të mbështeste tejkalimin e Gjykatës Kushtetuese të Perusë, por megjithatë deklaroi se "klasa e mesme e pasur e Limës me siguri do të pushojë së qeni një klasë e mesme e pasur".[27] Boluarte tha gjithashtu se nëse Castillo do të hiqej nga detyra, ajo do të jepte dorëheqjen në mbështetje të tij.[28] Gjatë fushatës në Piura, Diario Correo raportoi mbi dokumentet e policisë kundër terrorizmit që akuzonin se Boluarte ishte parë duke punuar pranë anëtarëve të MOVADEF, një krah i dyshuar i Rrugës së Shkëlqyer . [17]

Presidenca (që nga viti 2022)

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Inaugurimi

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Më 7 dhjetor 2022, gjatë krizës politike peruane, pasi Pedro Castillo u përpoq të shpërndante Kongresin e Republikës së Perusë gjatë procedurave të shkarkimit kundër tij, Boluarte e dënoi masën si një "prishje të rendit kushtetues" dhe mori presidencën pas shkarkimit të Castillo-s.[29] Boluarte u bë kështu presidentja e parë femër e Perusë.[30]

Presidenca e Boluarte është rasti më i fundit në historinë peruane ku zëvendëspresidenti i parë pasoi një president që nuk mund të shërbente më, pas Zëvendëspresidentit Martín Vizcarra, i cili u bë president pas dorëheqjes së Presidentit Pedro Pablo Kuczynski në 2018. Peruja ka pasur shtatë presidentë nga 2015 deri në 2022.[31]

Njohja

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Kombet që njohin qeveritë presidenciale
    Pedro Castillo
    Dina Boluarte

Reagimet ndërkombëtare së qeverisë Boluarte kanë qenë të ndryshme.

Anëtarët e Forumit të São Paulo si Luiz Inácio Lula da Silva i Brazilit dhe Gabriel Boriç i Kilit njohin Boluarten. Shtetet e Bashkuara e kanë njohur Boluarten si presidente. Spanja ishte gjithashtu në mbështetje të saj, duke mbrojtur një kthim në "rendin kushtetues". [32]

Qeveritë e Amerikës Latine, duke përfshirë Argjentinën, Bolivinë, Kolumbinë, Hondurasin, Meksikën dhe Venezuelën kanë vazhduar të njohin Pedro Castillo-n si presidentin e zgjedhur në mënyrë demokratike të Perusë pas ngjarjeve në dhjetor 2022 dhe refuzuan të njohin Boluarten. [14] [33] [15] Udhëheqësit e majtë të Amerikës Latine si Nicolás Maduro i Venezuelës, Andrés Manuel López Obrador i Meksikës, Gustavo Petro i Kolumbisë, Alberto Fernández i Argjentinës dhe Luis Arce i Bolivisë denoncuan qeverinë e Boluarte si një grusht shteti të krahut të djathtë, duke e krahasuar situatën si të ngjashme me ngjitjen e Jeanine Áñez në Bolivi gjatë krizës politike të Bolivisë 2019 . Presidentët e fundit vazhdojnë të mbështesin pretendimet e Pedro Castillo-s se ai është presidenti i ligjshëm nën një "qeveri të përjashtimit". [16][34]

Referencat

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Martín Vizcarra ishte Zëvendës Presidenti i Parë më i fundit përpara Boluarte. Zëvendës Presidenca e Parë u bë vakante nga viti 2018 në 2021 pas pranimit të Vizcarra në presidencë.
  1. ^ "Peru's President Pedro Castillo replaced by Dina Boluarte after impeachment". BBC News (në anglisht). 7 dhjetor 2022. Arkivuar nga origjinali më 8 dhjetor 2022. Marrë më 8 dhjetor 2022.{{cite news}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  2. ^ Vega, Renzo Gómez (8 dhjetor 2022). "Dina Boluarte, Peru's first female president". EL PAÍS English Edition (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 9 dhjetor 2022. Marrë më 10 dhjetor 2022.{{cite news}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  3. ^ "Dina Boluarte". www.britannica.com (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 23 prill 2023. Marrë më 2023-04-12.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  4. ^ Taj, Mitra; Garro, Marco (2023-01-27). "'We Have to Come Here to Be Seen': Protesters Descend on Lima". The New York Times (në anglisht). ISSN 0362-4331. Arkivuar nga origjinali më 29 janar 2023. Marrë më 2023-01-29.{{cite news}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  5. ^ "Peru". Reuters Institute for the Study of Journalism. 14 qershor 2023. Arkivuar nga origjinali më 21 qershor 2023. Marrë më 2023-06-21. The mainstream press, which is mostly opposed to Castillo's government, supported Boluarte's administration, which moved away from the left and aligned itself with conservative parties, seeking to protect markets and preserve the economic model which has been the status quo in the country for the past two decades. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  6. ^ "Daniel Encinas: "Dina Boluarte ha hecho una coalición con fuerzas que no ganaron la elección"". La Republica (në spanjisht). 2023-01-02. Arkivuar nga origjinali më 16 janar 2023. Marrë më 2023-01-12.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  7. ^ Noriega, Carlos (2022-12-20). "Dina Boluarte y su giro represivo en Perú: La presidenta parece ir hacia un régimen autoritario cívico-militar". Pagina 12 (në spanjisht). Arkivuar nga origjinali më 28 janar 2023. Marrë më 2023-01-29.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  8. ^ "El gobierno peruano está masacrando manifestantes". Jacobin (në spanjisht). 2023-01-25. Arkivuar nga origjinali më 29 janar 2023. Marrë më 2023-01-29. El gobierno de Boluarte, ahora reconocido por muchos como un régimen cívico-militar{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  9. ^ "Perú: Boluarte se aferra al poder y construye un enemigo interno para justificar la represión". Público. 14 janar 2023. Arkivuar nga origjinali më 29 janar 2023. Marrë më 2023-01-29. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  10. ^  • Franco, Marina E. (24 janar 2023). "Peru's protest crackdown could lead to authoritarianism, experts say". Axios. Arkivuar nga origjinali më 6 qershor 2023. Marrë më 6 qershor 2023. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  11. ^ "Global freedom recession may be 'bottoming out': Freedom House". Al Jazeera. 9 mars 2023. Arkivuar nga origjinali më 9 mars 2023. Marrë më 2023-03-09. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  12. ^ Rebaza, Claudia (2023-05-25). "Peru protesters, including children, killed in 'extrajudicial executions' by security forces, Amnesty finds". CNN. Arkivuar nga origjinali më 27 maj 2023. Marrë më 2023-05-27. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  13. ^ "Fiscalía investigará a Dina Boluarte y a Alberto Otárola por genocidio". La Republica (në spanjisht). 2023-01-11. Arkivuar nga origjinali më 16 janar 2023. Marrë më 2023-01-11.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  14. ^ a b "After Mexico president backs Peru's Castillo, Boluarte to call leaders". Reuters. 13 dhjetor 2022. Arkivuar nga origjinali më 14 dhjetor 2022. Marrë më 2023-03-02. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  15. ^ a b "Peru recalls ambassador to Honduras for 'unacceptable interference' as diplomatic spat deepens". Reuters. 2023-01-26. Arkivuar nga origjinali më 2 mars 2023. Marrë më 2023-03-02. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  16. ^ a b Tegel, Simeon (13 dhjetor 2022). "Peru's Castillo says he's still president; international allies agree". The Washington Post. ISSN 0190-8286. Arkivuar nga origjinali më 14 dhjetor 2022. Marrë më 2022-12-15. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  17. ^ a b "Dina Boluarte: los datos poco conocidos de la primera presidenta del Perú". Infobae (në spanjishte evropiane). 9 dhjetor 2022. Arkivuar nga origjinali më 26 janar 2023. Marrë më 2023-01-26.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  18. ^ "¿Quiénes conforman la plancha presidencial de Pedro Castillo para las Elecciones 2021?". El Popular (në spanjisht). 12 prill 2021. Arkivuar nga origjinali më 12 qershor 2021. Marrë më 6 maj 2021.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  19. ^ Ellis, R. Evan (28 gusht 2022). The Evolution of Peru's Multidimensional Challenges. IndraStra Papers. ISBN 978-1-959278-00-9. Arkivuar nga origjinali më 6 mars 2023. Marrë më 10 dhjetor 2022. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  20. ^ Costilla, Kristell (2023-07-11). "Dina Boluarte: libro de su coautoría sobre los Derechos Humanos registra un 55% de plagio". La República (në spanjisht). Arkivuar nga origjinali më 2 shkurt 2024. Marrë më 2023-07-19.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  21. ^ "Quién es Dina Boluarte, la vicepresidenta del gobierno de Pedro Castillo". El Popular (në spanjisht). 29 korrik 2021. Arkivuar nga origjinali më 13 prill 2021. Marrë më 29 shtator 2021.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  22. ^ "Dina Boluarte: biografía de la candidata a la vicepresidencia por Perú Libre" (Video). Panamericana Televisión (në spanjisht). 11 prill 2021. Arkivuar nga origjinali më 20 qershor 2021. Marrë më 6 maj 2021.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  23. ^ a b "Abogada Dina Boluarte Zegarra precandidata a primera vicepresidencia por el partido Perú Libre". radiotitanka.pe (në spanjisht). 27 tetor 2020. Arkivuar nga origjinali më 12 qershor 2021. Marrë më 6 maj 2021.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  24. ^ Flores, José (11 prill 2021). "Elecciones 2021; Dina Boluarte: "Vamos a cambiar la estructura económica del país"". RPP (në spanjisht). Arkivuar nga origjinali më 8 dhjetor 2022. Marrë më 23 qershor 2021.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  25. ^ "Peru election: socialist Pedro Castillo claims victory ahead of official result". The Guardian. Reuters. 16 qershor 2021. Arkivuar nga origjinali më 16 qershor 2021. Marrë më 16 qershor 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  26. ^ "Peru Nervously Awaits Outcome Nine Days After Presidential Vote". A. F. P. News. 16 qershor 2021. Arkivuar nga origjinali më 24 qershor 2021. Marrë më 16 qershor 2021. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  27. ^ "Pedro Castillo Vicepresidenta Dina Boluarte: "La clase media limeña acomodada seguramente dejará de serlo" Elecciones 2021 nndc". Gestión (në spanjisht). 2021-04-12. Arkivuar nga origjinali më 15 dhjetor 2022. Marrë më 2022-12-15.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  28. ^ "Dina Boluarte: de la izquierda radical a la colusión con la derecha y las Fuerzas Armadas". La Republica (në spanjisht). 2023-01-22. Arkivuar nga origjinali më 22 janar 2023. Marrë më 2023-01-22.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  29. ^ "Peru President Pedro Castillo calls to dissolve Congress". Al Jazeera. 7 dhjetor 2022. Arkivuar nga origjinali më 8 dhjetor 2022. Marrë më 7 dhjetor 2022. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  30. ^ Gonzalez, Carolina (7 dhjetor 2022). "Peru's Dina Boluarte Sworn in as First Female President After Castillo Exit". Bloomberg. Arkivuar nga origjinali më 7 dhjetor 2022. Marrë më 8 dhjetor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  31. ^ Claudia Rebaza; Tara John; Stefano Pozzebon; Hande Atay Alam (2022-12-07). "Peru's President impeached and arrested after he attempts to dissolve Congress". CNN (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 7 dhjetor 2022. Marrë më 2022-12-15.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  32. ^ "Peru swears in VP as the new president amid constitutional crisis". PBS NewsHour. 2022-12-07. Arkivuar nga origjinali më 15 dhjetor 2022. Marrë më 2022-12-15. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  33. ^ "Colombia, Argentina, México y Bolivia, a favor de Castillo". Associated Press. 2022-12-12. Arkivuar nga origjinali më 22 mars 2023. Marrë më 2023-03-02. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  34. ^ "Peruvian President jailed after attempting "self-coup"". The Brazilian Report. Arkivuar nga origjinali më 15 dhjetor 2022. Marrë më 2022-12-15. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Dina_Boluarte&oldid=2712110"