Gjuhët botërore
Statistika mbi gjuhët më të përdorura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ethnologue (2013, botimi XVII)
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Lista e mëposhtme rrjedh nga Ethnologue.[1]
Ethnologue liston 1’300 gjuhë me mbi 100’000 folës, 750 me 300’000 apo më shumë, rreth 400 me mbi një milion folës, 200 me të paktën 3 milionë, 80 me 10 milionë, dhe 40 me 30 milion. Shifrat janë të shoqëruara nga data kur të dhënat janë mbledhur. Për shumë gjuhë, një datë e vjetër do të thotë se numri aktual i folësve është rritur ndjeshëm. Një interval datash do të thotë se shifra është shuma e të dhënave nga më shumë se një shtet dhe nga vite të ndryshme.
Më shumë se 100 milionë folës amtarë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]| Gjuha | Familja | Folës amtarë | Folës gjithsej | Shënime | Rendi |
|---|---|---|---|---|---|
| Kinezishtja Mandarine | Sino-Tibetane, Gjuhët Kineze |
848 milionë (2000) | 1026 milionë | Një nga gjashtë gjuhët zyrtare të OKB. Të gjitha varietet e gjuhës kineze: mbi 1 miliardë e 200 milion (2000) |
1 |
| Spanjisht (Kastilianisht) |
Indo-Evropiane, Gjuhët latine |
406 milionë (1995-2011) | 466 milionë | 420 milionë amtarë[2] 500 milionë gjithsej (2009) [3]
Një nga gjashtë gjuhët zyrtare të OKB. |
2 |
| Anglisht | Indo-Evropiane, Gjuhët Gjermanike |
335 milionë (2003-2011) | > 765 milionë | Afërsisht 375 milionë folës L1, 375 milionë L2 folës, dhe 750 milion EFL folës. Me një total prej rreth 1.5 miliardë folës [4]
Një nga gjashtë gjuhët zyrtare të OKB. |
3 |
| Hindi | Indo-Evropiane, Indo-ariane |
260 milionë* (2001) | 380 million | 490 milionë folës totalë të Hindi/Urdu *Shifra të pjesshme nga gjuhë të ndryshme hindi [5] |
4 |
| Arabisht | Afro-aziatike , Gjuhët semite |
206 milionë (1999) | 452 milionë* | 280 milionë amtarë [6] 100 milionë nuk janë ekspertë në arabishten standarde. Një nga gjashtë gjuhët zyrtare të OKB. |
5 |
| Portugalisht | Indo-Evropiane, Gjuhët latine |
202 milionë (1998-2005) | 217 milionë | 220 milionë amtarë, 240 milion totalë [7] | 6 |
| Bengali | Indo-Evropiane, Indo-Ariane |
193 milionë (2001) | 250 milionë | 7 | |
| Rusisht | Indo-Evropiane, Sllave |
162 milion (2010) | 272 milionë | Një nga gjashtë gjuhët zyrtare të OKB.[8] | 8 |
| Japonisht | Japonisht | 122 milionë (1985) | 123 milionë | 9 |
50-100 milionë folës amtarë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]| Gjuha | Familja | Folës amtarë | Folës gjithsej | Shënime | Rendi |
|---|---|---|---|---|---|
| Javanezçe | Austroneziane, Malajo-polineziane | 84’300’000 (2000) | 85 milionë (2012) | - | 10 |
| Gjermanisht | Indo-Evropiane, gjermanike | 83’800’000(1990) | 111’800’000 | 99 milionë amtarë (2012): 80’200’000 në Gjermani, 8’400’000 në Austri, 5,6 milionë në Zvicër, 60 milionë gjuhë e dytë në BE [9] + 5-20 milionë në mbarë botën . | 11 |
| Lahnda (kufiri ndërmjet kësaj dhe Punjabi Lindore nuk është i qartë) |
Indo-Evropiane, Indo-ariane |
82’700’000(1998-2000) | 12 | ||
| Wu (Kinezçe e Shangait) |
Sino-Tibetane, Kineze | 77’200’000(1984) | - | 90 milionë,[10] Shanghainese nuk është e kuptueshme reciprokisht me disa dialekte të tjera Wu/gjuhë . | 13 |
| Koreançe | Gjuhë e izoluar | 75’100’000(2013) | - | 82 milionë (2013 WA) | 14 |
| Telugu | Dravidiane | 74 milionë (2001) | 79 milionë | 84.6 milionë (census 2011)[11] | 15 |
| Marathi | Indo-Evropiane, Indo-ariane | 71’800’000 (2001) | - | 72 milionë (2001 regjistrimi) | 16 |
| Tamil | Dravidiane | 68’800’000 (2001) | 76’800’000 | 17 | |
| Frëngjisht | Indo-Evropiane, Latine | 68’500’000(1987-2011) | 118’500’000 | 128 milionë "folës amtarë dhe të vërtetë" (përfshin 65 milionë francezë[12], 72 milionë dygjuhësh. Mëse 200 milionë folës amtarë dhe gjuhë e dytë[13]
Një nga gjashtë gjuhët zyrtare të OKB. |
18 |
| Vietnamisht | Austro-aziatike, Viet-Muong | 67.8 milionë(1999) | - | 86 milionë gjithsej | 19 |
| Urdu | Indo-Evropiane, Indo-ariane |
63’400’000 (1998) | 167’400’000 | 20 | |
| Yue (Kantonezçe) |
Sino-Tibetane, Kineze | 62’200’000(1984-2006) | - | 70 milionë | 21 |
| Malajzisht (Malajzisht-Indonezisht) |
Austroneziane, Malayo-polineziane | 59’400’000 (2000-2007) | 22 | ||
| Persisht (Farsi) |
Indo-Evropiane, Iraniane | 56’600’000 (2011) | - | 23 | |
| Turqisht | Turkike, Oguze | 50’700’000(1987) | - | 74 & 83 milionë (2005)[9] |
24 |
| Italisht | Indo-Evropiane, Latine | - | 61.1 milionë(pa datë) | Përllogaritja përfshin "dygjuhësh" që nuk përdorin italishten standarde si gjuhë kryesore, të cilët mund të përbëjnë gati gjysmën e popullatës në Itali | 25 |
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Gjuha
- Gjuhësia
- Gjuha letrare
- Gjuha shqipe
- Gjuha amtare
- Lingua Franca
- Gjuha artificiale
- Gjuha standarde
- Dita Evropiane e Gjuhëve
- Gjuhët e Bashkimit Evropian
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ [1][lidhje e vdekur] Botuar nga SIL Haley
- ^ Instituto Cervantes dhe British Council (2012)
- ^ [2], Babel-linguistics.com Arkivuar 10 mars 2009 tek Wayback Machine
- ^ ardhmja e gjuhës angleze, fq.10 kontrolluar: 24/08/2011
- ^ "A gude to Urdu - Why learn Urdu?" BBC
- ^ Procházka, S. (2006), "Arabic", Encyclopedia of Language and Linguistics (2nd ed.)
- ^ IOL Diario-Somos 240 milhões de falantes; botuar: 16/07/2008, kontrolluar 16/03/2011
- ^ gjuhët më të folura në botë[lidhje e vdekur][lidhje e vdekur], botuar: 26/06/2008, kontrolluar: 16/03/2010
- ^ a b dhe gjuhët kontrolluar më 18/02/2007| publikuar nga Komisioni Evropian
- ^ "definicion Wu-Blerje-MSN Encarta". Uk.encarta.msn.com. Arkivuar nga origjinali më 4 qershor 2011. Marrë më 2010-03-16.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ [3] publikuar nga Censusindia.gov.in, kontrolluar 16/03/2010
- ^ [4]
- ^ milionë folës franceze në botë-La France en Australie[lidhje e vdekur] publikuar nga Ambafrance-au.org