Hadëm Sulejman Pasha
Hadëm Sulejman Pasha (1474–1490) ishte një burrë shteti dhe gjeneral osman, i cili shërbeu si guvernator (bejlerbey) i Ejaletit të Rumelisë (fl. 1474) dhe i Ejaletit të Anadollit. Më vonë ai ishte guvernator i sanxhakut të Amasisë (1482–90) dhe sanxhakut të Smederevës (1490–? ). Ai shërbeu gjatë mbretërimit të Mehmetit II. Epiteti i tij hadım do të thotë "eunuk" në arabisht, i përdorur edhe në gjuhën e vjetër Osmane.[1]
Biografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ai lindi në Ejalet të Bosnjës dhe ishte me origjinë shqiptare. [2] Ai u emërua sanxhak-beu i Shqipërisë gjatë mbretërimit të Mehmed Pushtuesit (r. 1444–46, 1451–81).[3] Zyra e tij ishte e shkurtër, pasi burimet bashkëkohore dëshmojnë se ai u sulmua dhe u kap së bashku me mbajtësit dhe shërbëtorët e tij dhe më pas u shit në një shtet katolik (ndoshta Venediku).][3]
Më 1474, ai rrethoi Shkodrën e mbajtur nga Venediku (shih Rrethimi i Shkodrës).[2] Kalaja u mbrojt nga shqiptarët dhe një venedikas i quajtur Antonio Loredano.[4] Trupat osmane arritën të dëmtonin pjesë të fortesës, por në fund dështuan dhe Sulejmanit iu desh të kënaqej me plaçkitjen e tij që mori gjatë rrethimit. Në dhjetor ai filloi një marshim kundër Stefanit të Madh të Moldavisë, i cili refuzoi t'i bënte homazhe Sulltanit. Sulejmani hezitoi të marshonte kundër Moldavisë, pasi trupat e tij ishin rraskapitur nga rrethimi i dështuar dhe me afrimin e dimrit, por ai nuk mund të guxonte të vinte në dyshim vendimin e Sulltanit. Të dy u takuan më 10 janar 1475, në Betejën e Vasluit. Forcat osmane pësuan një disfatë të madhe me viktima të mëdha. Megjithatë, kjo disfatë u rikompensua gjatë verës së ardhshme kur osmanët e udhëhequr nga Mehmeti II mundën Stefanin më 17 korrik 1476 në Valea Albă.[5] Pushtimi i Besarabisë dhe port-fortesat jetike të Kilija (Chilia) & Akkerman (Asprokastron/Cetatea Alba) u zhvillua në gusht 1484.
Në vitin 1482, ai ishte guvernator i sanxhakut të Amasisë, dhe më pas në sanxhakun e Smederevës në vitin 1490, ku vdiq.[2]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Literatura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Angiolello, Giovanni Maria . Historia Turchesca (Historia Turke) (Rumanisht)
- Orudj bin Adil, Tevârîh-i Âl-i Osman (Kronikat e Shtëpisë së Osmanit) (Turqisht)
- Hoca Sadeddin Efendi (red. İsmet Parmaksızoğlu), Tac al-tevarikh (Kurora e Historive), vëll. 3, Kültür Bakanlığı, Ankara, 1974-1979 ribotim:1999. (Turk)
- Shaw, Stanford, (1976) History of the Ottoman Empire - Vol.1: Empire of Gazis" Cambridge University Press, Cambridge f. 68
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Shaw, Stanford J. (1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 1, Empire of the Gazis: The Rise and Decline of the Ottoman Empire 1280-1808. Cambridge University Press. fq. 73. ISBN 978-0-52121-280-9.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c Safvet-beg Bašagić (1986). Bošnjaci i Hercegovci u islamskoj književnosti: prilog kulturnoj historiji Bosne i Hercegovine. "Svjetlost," OOUR Izdavačka djelatnost. fq. 17, 428.
Sulejman-pasa, rodom iz Bosne. Prvi put ga sretamo u povijesti kao beglerbega od Rumelije, gdje osvaja Skadar 879 (1474). Kasnije je bio beglerbeg od Anatolije. 887 (1482) namjesnik u Amasiji, a 896 (1490) u Smederevu, ...
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b Archivum ottomanicum, Volumes 1–3, Mouton, 1969, fq. 200, marrë më 19 mars 2011
{{citation}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Print | British Museum".
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Shaw 1976, p. 68