Mustafa Pashë Kamekeshi

Kemankeş Kara Mustafa Pasha
Kemankeş Kara Mustafa Pasha
Veziri i Madh i Perandorisë Osmane
	Në detyrë; 23 dhjetor 1638 – 31 janar 1644
Monarku	Murati IV - Ibrahimi
Paraprirë nga	Tajar Mehmed Pasha
Pasuar nga	Sultanzade Mehmed Pasha
Kapedan Pasha
	Në detyrë; 17 tetor 1635 – 22 dhjetor 1638
Paraprirë nga	Gazi Hysein Pasha
Pasuar nga	Gazi Hysein Pasha
Të dhëna vetjake
U lind më	1592; Avlonja, Perandoria Osmane (tani Vlorë, Shqipëri)
Vdiq më	31 janar 1644 (51-52 vjet); Stamboll, Perandoria Osmane
Shërbimi ushtarak
Aleanca	Perandoria Osmane
Dega/shërbimi	Marina Osmane ; Ushtria Osmane
Grada	Kapedan Pasha (admiral i madh; 1635–38); Jeniçeri (ushtar i ri; 1635)
Beteja/luftra	Lufta Osmano-Safavid (1623-1639) Kapja e Bagdadit (1639);

Kemankeş Kara Mustafa Pasha (1592 - 31 janar 1644) ishte një oficer ushtarak dhe burrë shteti osman me prejardhje shqiptare. Ai shërbeu si Kapedan Pasha dhe si vezir i madh.

Jeta e hershme

Mustafa ishte shqiptar dhe lindi në Avlonja (Vlora e sotme në Shqipëri) në vitin 1592. Ai ishte oficer në trupat e jeniçerëve. Epiteti i tij Kemankeş i referohet talentit të tij si harkëtar. Ai ishte zëvendës (turqisht: sekban başı) i komandantit të jeniçerëve në vitin 1634 dhe u promovua në postin e agës të jeniçerëve (turqisht: yeniçeri ağası) në 1635. Më 17 tetor 1635, ai u emërua Kapudan Pasha (Admiral i Madh i Marinës). Sidoqoftë, ai mori pjesë në Kapjen e Bagdadit larg detit. Më 24 dhjetor 1638, pas vdekjes së ish-vezirit të madh Tajar Mehmed Pasha gjatë rrethimit, Sulltan Murati IV emëroi Kemankesh Mustafën si vezir të ri të madh, posti më i lartë i perandorisë pranë atij të sulltanit.

Si vezir i madh

Bagdadi u pushtua të nesërmen dhe Kemankesh Mustafa përfaqësoi palën osmane në bisedimet pasuese të paqes. Me Traktatin e Zuhabit të nënshkruar më 17 maj 1639, u përcaktua skica e përafërt e kufirit midis Iranit të sotëm dhe shteteve të Turqisë dhe Irakut. Murati IV vdiq më 9 shkurt 1640 dhe Kemankesh Mustafa vazhdoi si vezir i madh gjatë mbretërimit të Ibrahimit. Ibrahimi ishte një sulltan i dobët dhe Kemankesh Mustafa u bë sundimtari de facto i perandorisë.^[1] Duke përdorur metoda të ashpra, ai i dha fund rebelimeve, balancoi buxhetin dhe zvogëloi numrin e ushtarëve. Ai gjithashtu përdori fuqinë e tij për të nënshtruar (dhe madje edhe për të vrarë) burra shteti të tjerë të aftë për të cilët ai mendonte se ishin konkurrentë të mundshëm për postin e tij.^[2]

Vdekja

Kemankesh Mustafa bëri shumë armiq. Kundërshtimi i tij më i rëndësishëm ishte një lloj triumvirati në pallat, i formuar nga valide Sulltana (nëna e sulltanit), një sharlatan i quajtur Xhinxhi Hoxha dhe një vezir i quajtur Sultanzade Mehmed Pasha. Ata filluan ta kritikojnë ashpër Kemankesh Mustafën. Edhe pse ai disa herë u përpoq të jepte dorëheqjen, dorëheqja e tij nuk u pranua nga sulltani. Sidoqoftë, sulltani, i cili fillimisht ishte i kënaqur me Kemankesh Mustafa, më në fund e shkarkoi atë më 31 janar 1644.^[3] Disa orë më vonë, ai u ekzekutua.^[4]

Referimet

^ Nikolla Jorga: Geschichte des Osmanischen Reiches IV (trans. Nilüfer Epçeli) Yeditepe yayınevi, İstanbul, ISBN 975-6480-21-1 p 22
^ Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: Türkiye tarihi Cilt III, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991 p 85-87
^ Ayhan Buz : Osmanlı Sadrazamları, Neden Yayınları, İstanbul, 2009 ISBN 978-975-254-278-5 faqe 96
^ Joseph von Hammer: Osmanlı Tarihi cilt II (condensation: Abdülkadir Karahan), Milliyet yayınları, İstanbul. p 231

[1] Nikolla Jorga: Geschichte des Osmanischen Reiches IV (trans. Nilüfer Epçeli) Yeditepe yayınevi, İstanbul, ISBN 975-6480-21-1 p 22

[2] Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: Türkiye tarihi Cilt III, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991 p 85-87

[3] Ayhan Buz : Osmanlı Sadrazamları, Neden Yayınları, İstanbul, 2009 ISBN 978-975-254-278-5 faqe 96

[4] Joseph von Hammer: Osmanlı Tarihi cilt II (condensation: Abdülkadir Karahan), Milliyet yayınları, İstanbul. p 231

[1]

[2]

[3]

[4]