Jump to content

Maska mjekësore

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Një maskë kirurgjike, e njohur gjithashtu si një maskë mjekësore, synon të vishet nga profesionistët shëndetësorë gjatë procedurave të kujdesit të shëndetit.[1][2] Maskat kirurgjikale kanë për qëllim parandalimin e infeksioneve te pacientit dhe trajtimin e personelit duke kapur bakterie të derdhura në fluid dhe aerosolit nga goja dhe hunda e përdoruesit.[3][4][5] Ato nuk janë të dizajnuara për të mbrojtur përdoruesin nga frymëmarrja në bakteriet e ajrit ose viruset, përmasat e të cilave janë shumë të vogla, por mund të jenë mbrojtëse ndaj viruseve të cilat filtrohen në pikat e pështymes.[6] Ekziston një mbizotërim i provave që maskat kirurgjikale mbrojnë si përdoruesin, ashtu edhe personat pranë përdoruesit nga përhapja e viruseve.[7]

Maskat kirurgjikale fillimisht u krijuan për të mbrojtur personelin mjekësor nga spërkatjet e lëngjeve trupore, por efektiviteti i maskave kirurgjikale kundër infeksioneve të ngjashme me gripin nuk është konfirmuar nga prova të kontrolluara të rastësishme me cilësi të lartë. [8] Maskat kirurgjikale ndryshojnë nga cilësia dhe nivelet e mbrojtjes. Pavarësisht nga emri i tyre, jo të gjitha maskat kirurgjikale janë të përshtatshme për t’u përdorur gjatë operacionit. Maskat kirurgjikale mund të etiketohen si maska kirurgjikale, izoluese, dentare ose procedura mjekësore.[9] Zyrtarët kinezë të shëndetësisë bëjnë dallimin midis maskave mjekësore (jo kirurgjikale) dhe kirurgjikale.[10]

Maskat kirurgjikale janë bërë nga një pëlhurë e krijuar duke përdorur një proces të fryrjes e shkrirjes . Ato hynë në përdorim gjatë vitit 1960 dhe kryesisht zëvendësuan maskat e leckave në vendet më të zhvilluara.[11] Ana blu e maskës (shtresa që largon lëngun) duhet të vishet jashtë, me shtresën e bardhë (thithëse) në pjesën e brendshme.[12][13][14] Në lidhje me disa infeksione si maskat kirurgjikale të gripit mund të jenë po aq efektive (ose joefektive) sikurse mjetet për frymëmarrje, siç janë maskat N95 ose FFP ; [15][16] [17] megjithëse këto të fundit sigurojnë mbrojtje më të mirë në eksperimentet laboratorike për shkak të materialit, formës dhe vulës së tyre të ngushtë.[18][19]

Përdorimi i maskave kirurgjikale gjatë pandemisë COVID-19 ka qenë një objekt debati, [20] pasi mungesat e maskave kirurgjikale janë një çështje qendrore.[21][22] Maskat kirurgjikale vishen gjerësisht nga publiku i gjerë gjatë gjithë vitit në vendet e Azisë Lindore si Kina, Japonia dhe Koreja e Jugut për të zvogëluar mundësinë e përhapjes së sëmundjeve të ajrit te të tjerët dhe për të parandaluar frymëmarrjen e materieve të pluhurit të gjendura në ajrit që krijohen nga ndotja e ajrit . [23] Për më tepër, maskat kirurgjikale janë bërë një deklaratë mode, veçanërisht në kulturën bashkëkohore të Azisë Lindore të përforcuar nga popullariteti i saj në kulturën pop japoneze dhe koreane, të cilat kanë një ndikim të madh në kulturën rinore të Azisë Lindore. [24] [25]

Funksioni

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Surgical masks retain some of the respiratory droplets released from the wearer through talking, coughing, or sneezing. Thus they reduce the spread of pathogens.[26]
Shadowgraph videos of the outer airflow during a sneeze, comparing an unmasked sneeze with several different method of covering one's mouth and nose[27]

Një maskë kirurgjikale, sipas modelit, nuk filtron ose bllokon grimca shumë të vogla në ajër që mund të transmetohen nga kollitja, teshtitjet ose procedurat e caktuara mjekësore. Maskat kirurgjikale gjithashtu nuk sigurojnë mbrojtje të plotë nga mikrobet dhe ndotës të tjerë për shkak të papërshtatjes së mirë midis sipërfaqes së maskës së fytyrës dhe fytyrës.[28]

Një maskë kirurgjikale është një pajisje e disponueshme e lirë, e cila krijon një pengesë fizike midis gojës dhe hundës së përdoruesit dhe ndotësve të mundshëm në mjedisin e afërt. Nëse vishet siç duhet, një maskë kirurgjikale ka për qëllim të ndihmojë në bllokimin e pikave të grimcave të mëdha, spërkatjeve, spërkatjeve ose spërkatjeve që mund të përmbajnë viruse dhe baktere, duke e mbajtur atë të mos arrijë gojën dhe hundën e përdoruesit.[28] Maskat kirurgjikale janë pengesa efektive për mbajtjen e pikave të mëdha të lëshuara nga goja dhe hunda nga mbajtësi në publik.[26] Maskat kirurgjikale ndihmojnë në zvogëlimin e ekspozimit të pështymës së përdoruesit dhe sekrecioneve të frymëmarrjes tek të tjerët që përndryshe mund të udhëtonin deri në 26 metra.[29] Maska kirurgjikale gjithashtu u kujton përdoruesve të mos prekin gojën ose hundën e tyre, gjë që përndryshe mund të transferojë viruse dhe baktere pasi të kenë prekur një sipërfaqe të ndotur.

Një maskë kirurgjikale nuk duhet të ngatërrohet me një aparat respirator dhe nuk është i certifikuar si i tillë. Maskat kirurgjikale nuk janë të dizajnuara për të mbrojtur përdoruesin nga thithja e baktereve të ajrit ose grimcave të virusit dhe janë më pak të efektshme se ato të frymëmarrjes, të cilat janë krijuar për këtë qëllim.[26] Efikasiteti i mbledhjes së filtrave të maskave kirurgjikale mund të shkojë nga më pak se 10% në gati 90% për maskat e prodhuesve të ndryshëm kur maten duke përdorur parametrat e provës për çertifikimin NIOSH. Sidoqoftë, një studim zbuloi se edhe për maskat kirurgjikale me filtra "të mirë", 80-100% e subjekteve dështuan një test të përshtatshëm cilësor të pranuar nga OSHA dhe një test sasior tregoi rrjedhje 12-25%.[30]

Maskat moderne kirurgjike janë bërë nga letra ose materiale të tjera të pa thura dhe duhet të hidhen pas çdo përdorimi.[31]

Forma fizike

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Dizajni i maskave kirurgjikale varet nga mënyra; zakonisht, maskat janë me tre shtresa. Ky material me tre shtresa përbëhet nga një polimer i shkrirë, më së shpeshti nga polipropileni, i cili është i vendosur në mes pëlhurave të cilat nuk janë të endura. [32] Materiali i shkrirë vepron si filtri që ndalon hyrjen ose daljen e mikrobeve në maskë. Palosja zakonisht përdoren për të lejuar përdoruesin të zgjerojë maskën në mënyrë që të mbulojë zonën nga hunda në mjekër. Maskat sigurohen në kokë me sythe veshi, lidhje koke, ose rripa elastikë.[33]

Karakteristikat fizike të maskave kirurgjikale
Parametri Njësia tipike
Diferencimi i presionit, P cm H 2 O / cm 2
Filtrimi dhe ekspozimi %
Rezistenca e depërtimit të lëngët mbar
Përshkueshmëria e ajrit ml / s⋅cm 2 në 100 Pa
Depërtueshmëria e avujve të ujit g / 24 orë 2
Repellenca e ujit gradë

Materiali i filtrit në shtresën e mesme mund të bëhet nga mikrofibrat me një ngarkesë elektrostatike; domethënë fibrat janë elekrete. Një filtër elektret rrit shanset që grimcat më të vogla të devijojnë dhe të godasin një fibër, në vend që të kalojnë drejtpërdrejt.[34] Ndërsa ka disa punë zhvillimi përbërjen e materialeve filtruese të elektretit që mund të qëndrojnë duke u larë dhe ripërdorur,[35] filtrat aktualë të elektretit të prodhuar në treg prishen nga shumë forma të dezinfektimit, përfshirë larjen me sapun dhe ujë ose alkool, i cili shkatërron ngarkesën elektrike. Gjatë pandemisë COVID-19, autoritetet e shëndetit publik lëshuan udhëzime se si të kurseni, dezinfektoni dhe ripërdorni maskat e filtrit elektret pa dëmtuar efikasitetin e filtrimit.[36][37] Maskat standarde kirurgjikale të disponueshme nuk janë krijuar për tu larë.

Karakteristikat fizike dhe cilësia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Performanca e maskave kirurgjike vlerësohet bazuar në parametra të tillë si filtrimi (maska kap aerosolet e frymëmarrjes), ekspozimi (transferimi i aerosoleve nga jashtë), rezistenca e rrjedhës së ajrit të maskës (ndryshimi i presionit gjatë frymëmarrjes, ΔP, i njohur gjithashtu si frymëkëmbimi),[38] rezistenca e depërtimit, të lëngjeve, përshkueshmëria e ajrit dhe avujve të ujit, rezistenca ndaj ujit (për sipërfaqet e jashtme dhe të brendshme).[39]

Filtrimi dhe ekspozimi zakonisht matet në efikasitetin e filtrimit bakterial (BFE) dhe efikasitetin e filtrimit të grimcave (PFE).[40]

Historia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Maskat moderne kirurgjike filluan të përdoren në vitet 1960. Miratimi i tyre bëri që maskat e fytyrës, të cilat ishin përdorur që nga fundi i shekullit të 19-të, të binin plotësisht jashtë përdorimit në botën e zhvilluar.[41] [42] Sidoqoftë, maskat me material të rrobave dhe maskat kirurgjike vazhduan të përdoren në vendet në zhvillim.[43]

Pandemia COVID-19

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Gjatë pandemisë COVID-19, disa juridiksione ndaluan praktikën e shitjes së maskave kirurgjikale tek kombet tjera për shkak të furnizimit të kufizuar; megjithatë, Tajvani bëri përsosje të këtyre rregullave duke i lejuar ato të dërgoheshin me postë te të afërmit e shkallës së parë dhe të dytë. [44]

Përdorimi

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Puntorët e kujdesit shëndetësor

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Një profesionist mjekësor i veshur me një maskë kirurgjikale gjatë një operacioni

Një maskë kirurgjikale synohet të vishet nga profesionistët shëndetësorë gjatë operacionit dhe disa procedurave të kujdesit shëndetësor, [45] për të kapur mikroorganizmat e derdhur në pika të lëngshme dhe aerosole nga goja dhe hunda e përdoruesit. [31] Dëshmitë mbështesin efektivitetin e maskave kirurgjikale në zvogëlimin e rrezikut të infeksionit midis punëtoreve të tjerë të kujdesit shëndetësor dhe te komunitet.[46] Sidoqoftë, një përmbledhje e "Cochrane" zbuloi se nuk ka prova të qarta se maskat e disponueshme të fytyrës të përdorura nga anëtarët e ekipit kirurgjikal do të ulin rrezikun e infeksioneve të plagës pas procedurave të pastra kirurgjikale.[47]

Për punëtorët e kujdesit shëndetësor, udhëzimet e sigurisë rekomandojnë mbajtjen e një maske respiratore të provuar me fytyrë N95 ose FFP3 në vend të një maske kirurgjikale në afërsi të pacientëve me grip pandemik, për të zvogëluar ekspozimin e përdoruesit në aerosole potencialisht infektive dhe pikave të lëngshme të ajrit.[48][49][50]

Publiku i gjerë

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Maskë kirurgjikale për fytyrën për dentistët
Një maskë fytyre Halyard e krijuar për fëmijë.[51]
Njerëzit mbajnë maska kirurgjikale gjatë pandemisë COVID-19 në Hong Kong.

Në mjediset e bashkësisë dhe shtëpisë, përdorimi i maskave të fytyrës dhe aparateve të frymëmarrjes në përgjithësi nuk rekomandohet, me masa të tjera të preferuara të tilla si shmangia e kontaktit të ngushtë, mbajtja e higjienës së mirë të duarve,[31] dhe veshja e mbulesave të fytyrës prej pëlhure. [52]

Maskat kirurgjikale vishen gjerësisht nga publiku i gjerë gjatë gjithë vitit në vendet e Azisë Lindore si Kina, Japonia, Koreja e Jugut dhe Tajvani për të zvogëluar mundësinë e përhapjes së sëmundjeve të ajrit te të tjerët dhe për të parandaluar frymëmarrjen e grimcave të pluhurit të ajrit të krijuara nga ndotja e ajrit.[23]

Në Japoni dhe Tajvan, është e zakonshme të shohësh këto maska të veshura gjatë sezonit të gripit, si një tregim i vëmendjes për të tjerët dhe përgjegjësisë sociale.[53][54][55] Maskat kirurgjikale sigurojnë një farë mbrojtje kundër përhapjes së sëmundjeve, dhe maskat e improvizuara sigurojnë rreth gjysmë më shumë mbrojtje.[56]

Kohët e fundit, për shkak të çështjes në rritje të smogut në Azinë Jugore dhe Juglindore, maskat kirurgjikale dhe maskat e fytyrës për filtrimin e ajrit tani përdoren shpesh në qytetet kryesore në Indi, Nepal dhe Tajlandë kur cilësia e ajrit përkeqësohet në nivele toksike.[57][58][59] Për më tepër, maskat e fytyrës përdoren në Indonezi, Malajzi dhe Singapor gjatë sezonit të mjegullt të Azisë Juglindore . [60][61] Maskat e stilit kirurgjikal të filtrimit të ajrit janë mjaft të popullarizuara në të gjithë Azinë dhe si rezultat, shumë kompani kanë lëshuar maska që jo vetëm parandalojnë frymëmarrjen e grimcave të pluhurit në ajër, por janë gjithashtu në modë.[62][63]

Për më tepër, maskat kirurgjikale janë bërë një deklaratë mode, veçanërisht në kulturën bashkëkohore të Azisë Lindore të përforcuar nga popullariteti i saj në kulturën pop japoneze dhe koreane, të cilat kanë një ndikim të madh në kulturën rinore të Azisë Lindore. [24][25]

Maska kirurgjikale gjithashtu mund të vishen për të fshehur identitetin. Në Shtetet e Bashkuara bankat, dyqanet e komoditetit, etj kanë ndaluar përdorimin e tyre si rezultat i veprimit të kriminelëve në mënyrë të përsëritur.  Në protestat 2019-2020 në Hong Kong, disa protestues vunë maska kirurgjikale midis llojeve të tjera të maskave për të shmangur njohjen, dhe qeveria u përpoq të ndalonte përdorimin e tillë.[64]

Rregullorja

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Maska mjekësore për një përdorim (YY / T 0969) të prodhuara nga BYD Electronic .

Në Shtetet e Bashkuara, maskat kirurgjikale pastrohen për marketing nga Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave. Që nga viti 2009, prodhuesit e maskave kirurgjikale duhet të demonstrojnë që produkti i tyre është të paktën aq i mirë sa një maskë tashmë në treg për të marrë "leje" për marketing. Prodhuesit mund të zgjedhin nga provat e filtrit duke përdorur një aerosol të një organizmi biologjik, ose një aerosol me sfera latex prej 0,1 μm.[30]

Në Zonën Ekonomike Evropiane (EEA), maskat kirurgjikale duhet të certifikohen përmes procesit të indetifikimtë CE në mënyrë që të komercializohen. Indentifikimi CE i maskave kirurgjikale përfshin respektimin e shumë detyrimeve të treguara në Rregulloren e Pajisjeve Mjekësore ( Rregullorja e Këshillit 2017/745 e 5 Prillit 2017 në lidhje me pajisjet mjekësore, OJ Nr. L 117/1 i 2017-05-05).

Maskat kirurgjikale për përdorim në SHBA dhe EEA përputhen përkatësisht me ASTM F2100 dhe EN 14683. Në të dy standardet, një maskë duhet të ketë një Efektshmëri të Filtrimit Bakterial (BFE) prej më shumë se 95%, e simuluar me grimca të madhësisë 3.0 μm.[65]

Në Kinë, janë dy lloje të maskave janë të zakonshme: maska kirurgjikale që përputhen me standardin YY 0469 (BFE ≥ 95%, PFE ≥ 30%, rezistencë spërkatjeje) dhe maska mjekësore për një përdorim që përshtaten me standardin YY / T 0969 (BFE 95 %)[40][66] Maska mbrojtëse ditore në përshtatje me standardin GB / T 32610[67] edhe një lloj tjetër maskash që munden të kenë pamje të ngjashme me maskat kirurgjikale.

Shiko gjithashtu

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Smith, Jeffrey D.; MacDougall, Colin C.; Johnstone, Jennie; Copes, Ray A.; Schwartz, Brian; Garber, Gary E. (17 maj 2016). "Effectiveness of N95 respirators versus surgical masks in protecting health care workers from acute respiratory infection: a systematic review and meta-analysis". Canadian Medical Association Journal (në anglisht). 188 (8): 567–574. doi:10.1503/cmaj.150835. ISSN 0820-3946. PMC 4868605. PMID 26952529.
  2. ^ "Advice on the use of masks the community, during home care and in health care settings in the context of the novel coronavirus (2019-nCoV) outbreak" (PDF). www.who.int (në anglisht). Marrë më 2020-02-04.
  3. ^ "Transmission-Based Precautions". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (në anglishte amerikane). 2016-01-07. Marrë më 2020-03-31.
  4. ^ "Prevention of hospital-acquired infections" (PDF). World Health Organization (WHO) (në anglisht). fq. 45. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 26 mars 2020.
  5. ^ "Clinical Educators Guide: Australian Guidelines for the Prevention and Control of Infection in Healthcare". Australian National Health and Medical Research Council (në anglisht). dhjetor 2019. fq. 20. Marrë më 2020-03-30.
  6. ^ Sommerstein R, Fux CA, Widmer A (2020). "Risk of SARS-CoV-2 transmission by aerosols, the rational use of masks, and protection of healthcare workers from COVID-19". Rezistenca Antimikrobike dhe Kontrolli i Infeksionit (në anglisht). 9 (1): 100. doi:10.1186/s13756-020-00763-0. PMC 7336106. PMID 32631450.{{cite journal}}: Mirëmbajtja CS1: DOI i lirë i pashënjuar (lidhja)
  7. ^ Peeples L (2020). "Face masks: what the data say". Nature (në anglisht). 586 (7828): 186–189. Bibcode:2020Natur.586..186P. doi:10.1038/d41586-020-02801-8. PMID 33024333.
  8. ^ Xiao J, Shiu EY, Cowling BJ (2020). "Nonpharmaceutical Measures for Pandemic Influenza in Nonhealthcare Settings-Personal Protective and Environmental Measures". Emerging Infectious Diseases (në anglisht). 26 (5): 967–975. doi:10.3201/eid2605.190994. PMC 7181938. PMID 32027586.
  9. ^ "N95 Respirators and Surgical Masks (Face Masks)". FDA (në anglisht). Marrë më 12 prill 2020.
  10. ^ "For different groups of people: how to choose masks". NHC.gov.cn (në anglisht). National Health Commission of the People's Republic of China. 7 shkurt 2020. Arkivuar nga origjinali më 5 prill 2020. Marrë më 22 mars 2020.
  11. ^ Strasser, Bruno J; Schlich, Thomas (2020). "A history of the medical mask and the rise of throwaway culture". Lancet (në anglisht). The Lancet. 396 (10243): 19–20. doi:10.1016/S0140-6736(20)31207-1. PMC 7255306. PMID 32450110. Marrë më 30 shtator 2020.
  12. ^ Chua MH, Cheng W, Tan H, Li Z, Tan BH, Loh XJ (2020). "Face Masks in the New COVID-19 Normal: Materials, Testing, and Perspectives". Research (në anglisht). 2020: 7286735. doi:10.34133/2020/7286735. PMC 7429109. PMID 32832908.
  13. ^ Johnmin (1 qershor 2020). "Which Way Round Should a Surgical Face Mask Go?" (në anglisht). SmartAirFilters.com. Marrë më 2020-10-08.
  14. ^ Johnmin (1 qershor 2020). "Does Wearing Surgical Masks With the Wrong Side Out Affect Their Ability to Capture Viruses?" (në anglisht). SmartAirFilters.com. Marrë më 2020-10-08.
  15. ^ Long, Y; Hu, T; Liu, L; Chen, R; Guo, Q; Yang, L; Cheng, Y; Huang, J; Du, L (13 mars 2020). "Effectiveness of N95 respirators versus surgical masks against influenza: A systematic review and meta-analysis". Journal of Evidence-based Medicine (në anglisht). 13 (2): 93–101. doi:10.1111/jebm.12381. PMC 7228345. PMID 32167245.
  16. ^ Long Y, Hu T, Du L (2020). "Effectiveness of N95 respirators versus surgical masks against influenza: A systematic review and meta-analysis". Journal of Evidence-Based Medicine (në anglisht). 13 (2): 93–101. doi:10.1111/jebm.12381. PMC 7228345. PMID 32167245.
  17. ^ Chu DK, Akl EA, Schünemann HJ (2020). "Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: a systematic review and meta-analysis". The Lancet (në anglisht). 395 (10242): 1973–1987. doi:10.1016/S0140-6736(20)31142-9. PMC 7263814. PMID 32497510.
  18. ^ "N95 Respirators and Surgical Masks - Blogs - CDC". CDC Blogs (në anglisht). 2009-10-14. Marrë më 2020-04-29.
  19. ^ Smith, JD; MacDougall, CC; Johnstone, J; Copes, RA; Schwartz, B; Garber, GE (17 maj 2016). "Effectiveness of N95 respirators versus surgical masks in protecting health care workers from acute respiratory infection: a systematic review and meta-analysis". Canadian Medical Association Journal (në anglisht). 188 (8): 567–574. doi:10.1503/cmaj.150835. PMC 4868605. PMID 26952529.
  20. ^ Ting, Victor (4 prill 2020). "To mask or not to mask: WHO makes U-turn while US, Singapore abandon pandemic advice and tell citizens to start wearing masks". South China Morning Post (në anglisht).
  21. ^ "Not Enough Face Masks Are Made In America To Deal With Coronavirus". NPR.org (në anglisht). 2020-03-05. Marrë më 2020-04-10.
  22. ^ "Chinese mask makers use loopholes to speed up regulatory approval". Financial Times (në anglisht). 2020-04-01. Marrë më 2020-04-10.
  23. ^ a b Yang, Jeff. "A quick history of why Asians wear surgical masks in public". Quartz (në anglisht). Marrë më 2020-03-28.
  24. ^ a b Dazed (2015-12-24). "How surgical masks became a fashion statement". Dazed (në anglisht). Marrë më 2020-03-28.
  25. ^ a b "How K-Pop Revived Black Sickness Masks In Japan | Kotaku Australia". Arkivuar nga origjinali më 8 prill 2020. Marrë më 26 mars 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ a b c "Respiratory Protection Against Airborne Infectious Agents for Health Care Workers: Do surgical masks protect workers?" (OSH Answers Fact Sheets) (në anglisht). Canadian Centre for Occupational Health and Safety. 2017-02-28. Marrë më 2017-02-28.
  27. ^ Tang, Julian W.; Nicolle, Andre D. G.; Pantelic, Jovan; Jiang, Mingxiu; Sekhr, Chandra; Cheong, David K. W.; Tham, Kwok Wai (2011-06-22). "Qualitative Real-Time Schlieren and Shadowgraph Imaging of Human Exhaled Airflows: An Aid to Aerosol Infection Control". PLOS ONE (në anglisht). 6 (6): e21392. Bibcode:2011PLoSO...621392T. doi:10.1371/journal.pone.0021392. ISSN 1932-6203. PMC 3120871. PMID 21731730.{{cite journal}}: Mirëmbajtja CS1: DOI i lirë i pashënjuar (lidhja)
  28. ^ a b "N95 Respirators and Surgical Masks (Face Masks)". U.S. Food and Drug Administration (në anglisht). 2020-03-11. Marrë më 2020-03-28.
  29. ^ Padilla, Ramon (2020-04-03). "Coronavirus might spread much farther than 6 feet in the air. CDC says wear a mask in public". USATODAY.com (në anglisht). Marrë më 2020-04-04.
  30. ^ a b Brosseau, Lisa (2009-10-14). "N95 Respirators and Surgical Masks". NIOSH Science Blog (në anglishte amerikane). Marrë më 2020-03-28.
  31. ^ a b c "Interim Recommendations for Facemask and Respirator Use to Reduce Novel Influenza A (H1N1) Virus Transmission" (në anglisht). Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve. 27 maj 2009. Unless otherwise specified, the term "facemasks" refers to disposable facemasks cleared by the U.S. Food and Drug Administration (FDA) for use as medical devices. This includes facemasks labeled as surgical, dental, medical procedure, isolation, or laser masks... Facemasks should be used once and then thrown away in the trash.
  32. ^ "How Surgical Masks are Made, Tested and Used". ThomasNet (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 20 nëntor 2020. Marrë më 2020-04-05.
  33. ^ Reusability of Facemasks During an Influenza Pandemic: Facing the Flu (në anglisht). 2006-03-17. doi:10.17226/11637. ISBN 978-0-309-10182-0. Marrë më 2020-04-05. {{cite book}}: Parametri |work= është injoruar (Ndihmë!)
  34. ^ Wei, Neo Kang (6 maj 2019). "What is PM0.3 and Why Is It Important?". Smart Air Filters (në anglisht).
  35. ^ Jung, James (17 mars 2020). "KAIST Researchers Develop Highly Reusable Mask Filter". KoreaTechToday (në anglisht).
  36. ^ "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)". Centers for Disease Control and Prevention (në anglishte amerikane). 11 shkurt 2020.
  37. ^ "Recommended Guidance for Extended Use and Limited Reuse of N95 Filtering Facepiece Respirators in Healthcare Settings". cdc.gov. NIOSH Workplace Safety and Health Topic (në anglishte amerikane). CDC. 27 mars 2020.
  38. ^ Skaria, S.; Smaldone, G. (2014). "Respiratory Source Control Using Surgical Masks With Nanofiber Media". Kronikat e Higjienës në Punë (në anglisht). 6 (58): 771–781.
  39. ^ Wong, Chung; Guo, Hu; Guan, Yao; Song, Newton; Newton, E. (2006). "In Vivo Protective Performance of N95 Respirator and Surgical Facemask". Revista Amerikane e Mjekësisë Industriale (në anglisht). 12 (49): 1056–10065. doi:10.1002/ajim.20395. PMID 17096360.
  40. ^ a b 中华人民共和国医药行业标准：YY 0469–2011 医用外科口罩（Surgical mask) (në kinezisht)
  41. ^ Reusability of Facemasks During an Influenza Pandemic: Facing the Flu (në anglisht). Washington, D.C.: National Academies Press. 2006-07-24. fq. 6, 36–38. doi:10.17226/11637. ISBN 978-0-309-10182-0.
  42. ^ Chughtai, Abrar Ahmad; Seale, Holly; MacIntyre, Chandini Raina (2013-06-19). "Use of cloth masks in the practice of infection control – evidence and policy gaps". International Journal of Infection Control (në anglisht). 9 (3). doi:10.3396/IJIC.v9i3.020.13. ISSN 1996-9783.
  43. ^ MacIntyre, C. R.; Chughtai, A. A. (2015-04-09). "Facemasks for the prevention of infection in healthcare and community settings" (PDF). BMJ (në anglisht). 350 (apr09 1): h694. doi:10.1136/bmj.h694. ISSN 1756-1833. PMID 25858901.
  44. ^ News, Taiwan. "Taiwan citizens allowed to mail masks to over..." Taiwan News (në anglisht). Marrë më 8 maj 2020. {{cite web}}: |last= ka emër të përgjithshëm (Ndihmë!)
  45. ^ Procedure mask. nursingcenter.com
  46. ^ MacIntyre, CR; Chughtai, AA (9 prill 2015). "Facemasks for the prevention of infection in healthcare and community settings". BMJ (Clinical Research Ed.) (në anglisht). 350: h694. doi:10.1136/bmj.h694. PMID 25858901.
  47. ^ Vincent, Marina; Edwards, Peggy (26 prill 2016). "Disposable surgical face masks for preventing surgical wound infection in clean surgery" (PDF). Cochrane Database of Systematic Reviews (në anglisht). 4: CD002929. doi:10.1002/14651858.cd002929.pub3. PMC 7138271. PMID 27115326.
  48. ^ "Interim guidance on planning for the use of surgical masks and respirators in health care settings during an influenza pandemic" (PDF) (në anglisht). Departamenti Amerikan i Shëndetit dhe Shërbimeve Njerëzore. tetor 2006. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2016-03-04.
  49. ^ "Working with highly pathogenic avian influenza virus" (në anglisht). UK Health and Safety Executive. Marrë më 2 gusht 2014.
  50. ^ "N95 Factsheet" (në anglisht). Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve. Arkivuar nga origjinali më 11 nëntor 2009.
  51. ^ FDA clears first single-use face mask for children; URL accessed October 18, 2020.
  52. ^ CDC (2020-02-11). "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)". Centers for Disease Control and Prevention (në anglishte amerikane). Marrë më 2020-07-05.
  53. ^ Juliet Hindell (30 maj 1999). "Japan's war on germs and smells" (në anglisht). BBC Online.
  54. ^ Negrin, Matt (2009-04-26). "For allergy and flu season, the Japanese turn to surgical masks" (në anglisht). Winnipeg Free Press. Marrë më 2017-09-29.
  55. ^ "CJCU Student Handbook" (PDF) (në anglisht). 2016. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 14 janar 2020. Marrë më 4 prill 2020. In Taiwan, it is considered courteous to wear a face mask if you have a cold and cough and plan to be in close proximity with others {{cite web}}: |archivedate= dhe |archive-date= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!); |archiveurl= dhe |archive-url= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!)
  56. ^ Davies, Anna; Thompson, Katy-Anne; Giri, Karthika; Kafatos, George; Walker, Jimmy; Bennett, Allan (gusht 2013). "Testing the Efficacy of Homemade Masks: Would They Protect in an Influenza Pandemic?". Disaster Medicine and Public Health Preparedness (në anglisht). 7 (4): 413–418. doi:10.1017/dmp.2013.43. ISSN 1935-7893. PMC 7108646. PMID 24229526.
  57. ^ "Why are face masks selling out in Bangkok?". BBC News (në anglisht). Marrë më 2020-03-28.
  58. ^ Punit, Maria Thomas, Itika Sharma. "Delhi's rich and beautiful are breathing clean air stylishly, with help from the Nevada desert". Quartz India (në anglisht). Marrë më 2020-03-28.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve (lidhja)
  59. ^ "Keeping Kathmandu Out". kathmandupost.com (në anglisht). Marrë më 2020-03-28.
  60. ^ "How to choose the right mask to protect yourself from the haze". AsiaOne (në anglisht). Marrë më 2020-03-28.
  61. ^ Holliday, Katie (2013-06-20). "Face Masks, Anyone? Singapore Struggles With Haze". www.cnbc.com (në anglisht). Marrë më 2020-03-28.
  62. ^ Delhi residents brave the smog in style
  63. ^ Hongkongers could benefit from new air pollution mask that’s six times more effective than rivals
  64. ^ Hong Kong protesters defy face mask ban — with humor | News | DW | 18.10.2019
  65. ^ Robertson, Paddy (15 mars 2020). "Comparison of Mask Standards, Ratings, and Filtration Effectiveness". Smart Air Filters (në anglisht).
  66. ^ 中华人民共和国医药行业标准：YY/T 0969–2013 一次性使用医用口罩（Single-use medical face mask） Arkivuar 25 shkurt 2021 tek Wayback Machine (në kinezisht)
  67. ^ "GB/T 32610–2016 Technical specification of daily protective mask" (PDF) (në anglisht). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 6 dhjetor 2020. Marrë më 3 dhjetor 2020. {{cite web}}: |archivedate= dhe |archive-date= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!); |archiveurl= dhe |archive-url= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!)

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Maska_mjekësore&oldid=2715248"