Partia Liberale e Malit të Zi
Partia Liberale e Malit të Zi (Liberalna partija Crne Gore, LP ) është një parti politike liberale dhe nacionaliste në Mal të Zi . [1]
Fillimisht, partia mbrojti liberalizmin dhe rrëzimin e sundimit të Milo Gjukanoviqit, e pa atë si autoritar dhe jodemokratik. Ajo kishte vazhduar luftën kundër asaj që e shihte si autoritarizëm të DPS -së që ndoqi Aleanca Liberale e Malit të Zi që nga themelimi i saj në 1990. Megjithatë, partia ndryshoi diskursin e saj dhe u bë një partner i vogël koalicioni i DPS-së si në nivel lokal ashtu edhe në nivel kombëtar që nga viti 2006, kur regjimi i Gjukanoviqit shpalli pavarësinë e Malit të Zi.
Aktualisht, presidenti I LP Andrija Popović është përfaqësuesi i vetëm i partisë në parlamenti, ku LP është pjesë e shumicës në pushtet. Partia nuk e kundërshtoi zgjedhjet e fundit parlamentare por delegoi dy kandidatë në listën zgjedhore të DPS, një prej të cilave u zgjodh në Parlament. Aktualisht, LP është pjesë e grupit parlamentar me një partner tjetër të vogël të koalicionit qeverisës, SD CG. Është anëtar i Liberal Ndërkombëtar dhe një anëtar i asociuar i Aleanca E Liberalëve Dhe Demokratëve për Evropën.[2][3]
Ideologjia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Partia Liberale e Malit të Zi është një parti qytetare, liberale dhe laike. Gjatë programit parazgjedhor të vitit 2012, Partia Liberale mbrojti dekriminalizimin ligjor të marijuanës, legalizimin e prostitucionit dhe mbrojti të drejtat LGBT . Partia mbështet fuqishëm anëtarësimin e Malit të Zi në BE dhe NATO . Megjithatë, që nga viti 2012, LP-ja është e lidhur fort me DPS-në në pushtet dhe shpesh nuk ndjek synime politike individuale gjatë kohës që është në koalicion qeveritar.
Në vitet e fundit, Partia Liberale e Malit të Zi ka përdorur gjithnjë e më shumë një diskurs më nacionalist etnik, si dhe më konservator, duke mbështetur në mënyrë të qëndrueshme të drejtat e Kishës Ortodokse Malazeze të panjohur kanonike, si dhe duke mbrojtur për rehabilitimin e disa organizatave bashkëpunuese pro-Boshtit dhe të diskutueshme. figura politike nga Lufta e Dytë Botërore, si të Gjelbrit malazez, Sekula Drljević dhe Sava Štedimlija . Pas rënies së regjimit populist të DPS-së nga pozita e pushtetit pas 30 vjetësh, si pasojë e zgjedhjeve parlamentare të 2020-ës, partia pretendoi se koalicioni i ri qeverisës i çadrës së madhe "dëshiron të asimilojë malazezët etnikë dhe t'i bëjë ata serbë ". Gjithashtu duke shprehur shqetësimin për gjoja "kërcënimin për shtetësinë dhe pavarësinë e Malit të Zi", në rast se DPS bie nga pozita e pushtetit. [4] Partia mban lidhje të ngushta me Unionin Patriotik Komitas të Malit të Zi të ekstremit të djathtë dhe nacionalist etnik. [5]
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Partia Liberale e Malit të Zi u themelua më 28 tetor 2004 në Podgoricë . Ajo doli nga një fraksion i Aleancës Liberale të Malit të Zi (LSCG), pas një ndarjeje midis udhëheqësve të LSCG, Miodrag Zhivković dhe Slavko Perović, dhe dëbimit të fraksionit Živković për shkak të akuzave të rënda për korrupsion, i njohur në Mal të Zi si Çështja Trsteno (Affairs Trsteno ). Më 24 mars 2005, Aleanca Liberale e Malit të Zi vendosi të ngrijë aktivitetet e saj politike. Në referendumin për pavarësinë e Malit të Zi të vitit 2006, LP u rreshtua me lëvizjen pro-pavarësisë, e përbërë nga Partia Demokratike e Socialistëve të Malit të Zi, Partia Socialdemokrate e Malit të Zi dhe partitë që përfaqësojnë pakicat etnike. Partia Liberale e Malit të Zi mbështet Kishën Ortodokse Malazeze, e cila pretendon të jetë përfaqësuesja e vetme legjitime e Krishterimit Ortodoks në Mal të Zi. Në zgjedhjet parlamentare të vitit 2012, LP mori pjesë në koalicionin e Malit të Zi Evropian, i cili fitoi zgjedhjet, duke marrë një ulëse në Parlament. Për shkak të mosmarrëveshjeve të brendshme, Partia Liberale ngriu anëtarësimin në Koalicionin për Malin e Zi Evropian dhe vepron në Parlament në grupin me partitë e pakicës (përfaqësuesit e minoritetit kroat dhe shqiptar). Megjithatë, ky ndryshim ka qenë vetëm formal, sepse edhe grupi i pakicës është pjesë përbërëse e mazhorancës qeverisëse me Partinë Demokratike të Socialistëve.
Në zgjedhjet parlamentare të vitit 2016 dhe 2020, PL nuk kandidoi, por përkundrazi iu dhanë dy vende kandidate në listën zgjedhore të DPS-së, njëra prej të cilave u zgjodh deputete, të dyja herë vendi i takonte kryetarit të partisë, Andrija Popoviq . [6]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Lidhjet e jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Partia Liberale e Malit të Zi Faqja zyrtare (në malazeze)
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Nordsieck, Wolfram (2020). "Montenegro". Parties and Elections in Europe. Marrë më 2 shtator 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Our Members—Europe". Liberal International. Arkivuar nga origjinali më 7 nëntor 2017. Marrë më 14 maj 2023.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Member Parties". ALDE Party. Arkivuar nga origjinali më 26 maj 2019. Marrë më 14 maj 2023.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Popović poziva Lovećenske straže, 2 December 2020
- ^ "Liberalna partija, Patriotsko komitski savez i "Luča" potpisali "Patriotsku deklaraciju za slobodarski Nikšić"". vijesti.me (në serbisht). Marrë më 2020-12-20.
- ^ Na listi DPS-a i dva predstavnika Liberalne partije Arkivuar 13 nëntor 2016 tek Wayback Machine Vijesti, September 2016, Retrieved 2020-12-30