Shirgji
Shirgji ( Latin: St. Sergius, italisht: San Sergio) ishte një qytet tregtar i rëndësishëm në bregun e majtë të lumit Buna, [1] 6 miles (9.7 km) larg Shkodrës, [2] në atë që është sot Shqipëria veriore. Ishte një qendër tregtare mesjetare, [3] derisa humbi popullsinë e saj dhe pushoi së ekzistuari në periudhën e hershme Osmane . [4]
Vendndodhja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shirgj u shfaq pranë Manastirit Benediktin të Shirgjit, një abaci kushtuar shenjtorëve Sergius dhe Bacchus, ndërtuar në shekullin e 11-të. Për shkak të pozitës së saj të favorshme gjeografike pranë grykëderdhjes së lumit Buna, ajo u zmadhua, duke tejkaluar qytetet e tjera të rajonit.[5]
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Që nga mbretërimi i Stefan Nemanjës në Principatën e Madhe Serbe,[6] Shirgj ishte një nga katër tregjet e lejuara për tregtimin e kripës (tre të tjerat ishin Kotorri dhe Drijeva ndërsa Dubrovniku iu bashkua atyre pasi u krijua si republikë në mesin e shekullit të 14-të[7] ) në bregdetin Serb.[8] [9] Ndonëse shumë lëndë drusore transportohej përmes Bunës, Shirgji nuk ishte një vend tregtimi për dru, por për kripë dhe lëkurë .[10] Ishte një nga dy zonat doganore të rajonit (tjetra ishte Danja në lumin Drin ).[11]
Në vitin 1330 në afërsi të Shirgjit, mbreti i Serbisë Stefan Deçanski u takua me të dërguarit e Dubrovnikut të cilët e uruan atë për fitoren e tij në Betejën e Velbazhdit . Me atë rast, Deçanski u kërkoi atyre që t'i mbështesin fushatat e tij ushtarake me gjashtë galerë.[12] Pas rënies së Perandorisë Serbe në 1371, Shirgj i përkiste Zetës deri në vitin 1392 kur osmanët kapën zotin e Zetës Gjergj II Balsha, të cilin e liruan pasi kapën fillimisht Dagnumin, Shkodrën dhe Shirgjin.[13] Në vjeshtën e vitit 1395 Balsha ripushtoi qytetet e tij duke përfshirë Shirgjin.[14] [15] Duke ditur se nuk do të ishte në gjendje t'i mbante ato qytete nëse Osmanët vendosnin t'i pushtonin ato, ai ua la ato Venedikasve. Së shpejti, në vitin 1397, Danjit iu dha e drejta e tregtimit të kripës. Kështu, pushtimi i Venedikut i dha fund monopolit të tregtimit të kripës që Shirgj kishte mbajtur në rajonin e Bunës për shekuj me radhë, ndërsa ishte pjesë e Serbisë. [16]
Një traktat paqeje i nënshkruar në Shirgj në vitin 1423 i dha fund Luftës së Dytë të Shkodrës ndërmjet Despotatit Serb (fillimisht Zeta ) dhe Republikës së Venedikut mbi Shkodrën dhe zotërimet e tjera të mëparshme të Zetës të kontrolluara nga Venediku. Ky traktat njihet si Paqja e Shirgjit.[17] Ndërsa ishte në duart e Venedikut, kripa e tregtuar në Shirgj duhej të transportohej nga Korfuzi, gjithashtu i kontrolluar nga Venediku.[18]
Pasi përfunduan luftërat osmano-shqiptare dhe pjesët e fundit të pavarura të Shqipërisë u bënë pjesë e Perandorisë Osmane, Shirgji, si disa vendbanime të tjera të rëndësishme në Shqipëri, u shpopullua dhe pushoi së ekzistuari.[4]
Referencat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ John V. A. Fine; John Van Antwerp Fine (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest (në anglisht). University of Michigan Press. fq. 419. ISBN 978-0-472-08260-5. Marrë më 10 gusht 2013.
...Sveti Srdj, important market on Bojana...
{{cite book}}
: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ Никола Чупић (1900). Годишњица Николе Чупића (në Serbian). Штампа Државне штампарије Краљевине Југославије. fq. 33. Marrë më 10 gusht 2013.
...пловећи уз њу, а 6 миља од Скадра налази стовариште св. Срђа
{{cite book}}
: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur (lidhja) - ^ Miladin Stevanović (2004). Kraljica Jelena Anžujska. Knjiga-komerc. fq. 91. Marrë më 11 gusht 2013.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ a b Ermenji, A. (1996). Vendi që zë Skënderbeu në historinë e Shqipërisë. Verba Mundi (në Albanian). Çabej. fq. 108.
{{cite book}}
: Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur (lidhja) Gabim referencash: Invalid<ref>
tag; name "Ermenji" defined multiple times with different content - ^ Zarij M. Bešić (1970). Istorija Črne Gore: Od kraja XII do kraqja XV vijeka. 2 pts (në Serbian). Red. za istoriju Črne Gore. fq. 31. Marrë më 10 gusht 2013.
Свети Срђ је чак, кад се мјери улога у привредном животу, оставио далеко за собом неке од мањих старих градова.
{{cite book}}
: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur (lidhja) - ^ Ivo Smoljan (1988). Neretva. Klek. fq. 216. Marrë më 11 gusht 2013.
To ograničenje postoji od Nemanjina vremena, kad su bila samo četiri trgovišta i to: Drijeva (Gabela), Dubrovnik, Kotor i Sveti Srđ na Bojani.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ Gertrud Krallert; Institut zur Erforschung des Deutschen Volkstums im Süden und Südosten in München; Südost-Institut München; Universität Passau; Institut für Ostbairische Heimatforschung; Südostgemeinschaft Wiener Hochschulen; Deutsches Auslandswissenschaftliches Institut (1980). Südosteuropäische Arbeiten (në German). Oldenbourg. fq. 1410. Marrë më 11 gusht 2013.
Ragusa bildete im Mittelalter vor Drijeva, Kotor und Sveti Srdj den wichtigsten Salzumschlagplatz an der Adria.
{{cite book}}
: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur (lidhja) - ^ Zbornik Istorijskog muzeja Srbije. Muzej. 1982. fq. 101. Marrë më 10 gusht 2013.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ Diego Dotto (2008). Scriptae venezianeggianti a Ragusa nel XIV secolo: edizione e commento di testi volgari dell'Archivio di Stato di Dubrovnik (në Italian). Viella. fq. 23. ISBN 978-88-8334-337-7. Marrë më 11 gusht 2013.
Un altro settore particolarmente redditizio era il commercio del sale, che si concentrava in quattro mercati legali: Narento, Ragusa, Cattaro e Sveti Srdj alla foce della Bojana.
{{cite book}}
: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur (lidhja) - ^ Historijski zbornik. Nakladni zavod Hrvatske. 1984. fq. 63. Marrë më 11 gusht 2013.
Drvo koje je dolazilo Bojanom ukrcavano je na obali sve do Ulcinja, a ono iz reke Drima obično na lokalitetu »super ripa Merteç« ili »Mirtiç-c. Sveti Srđ nije bio krcalište i tržište za drvo nego za kože i druge proizvode!
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ Zbornik Istorijskog muzeja Srbije. Muzej. 1982. fq. 108. Marrë më 11 gusht 2013.
У овом су подручју постојале и две царинарнице: Свети Срђ на Бојани и Дањ на Дриму
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ Maletić, Mihailo (1976). Crna Gora. Književne novine. fq. 139. Marrë më 21 dhjetor 2013.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ Istorijski zapisi: organ Istoriskog instituta i Društva istoričara SR Crne Gore. Istorijski institut u Titogradu. 2007. fq. 231. Marrë më 10 gusht 2013.
Због непослуха Османлије су га у јесен 1392. године заробиле, али су га убрзо ослободиле узевши му при том градове Скадар, Дриваст и Свети Срђ, које су кратако вријема држале
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ John V. A. Fine; John Van Antwerp Fine (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest (në English). University of Michigan Press. fq. 420. ISBN 978-0-472-08260-5. Marrë më 10 gusht 2013.
In short order he recovered Skadar, Drivast, and Sveti Srđ from the small Turkish garrisons in residence.
{{cite book}}
: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur (lidhja) - ^ Ćirković 2004.
- ^ Balcanica (në Serbian). Srpska Akademija Nauka i Umetnosti, Balkanolos̆ki Institut. 1970. fq. 250. Marrë më 11 gusht 2013.
{{cite book}}
: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur (lidhja) - ^ Fine, John Van Antwerp (1994), The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, University of Michigan Press, fq. 519, ISBN 978-0-472-08260-5
{{citation}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Balcanica (në Serbian). Srpska Akademija Nauka i Umetnosti, Balkanolos̆ki Institut. 1970. fq. 259. Marrë më 11 gusht 2013.
Kao i deceniju ranije, za Sveti Srđ i Kotor, morala se s0 dovoziti sa Krfa.
{{cite book}}
: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur (lidhja)
Lexim të mëtejshëm
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Momčilo Spremić, 'Sveti Srđ pod mletačkom vlašću' [Sveti Srdj nën sundimin venedikas], Zbornik Filozofskog fakulteta u Beogradu 7 (1963), H. 1, 295-312