Jump to content

Fëmijëria në luftë: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
Rreshti 27: Rreshti 27:
* [[Lufta e Kosovës]]
* [[Lufta e Kosovës]]
* [[World Vision International]]
* [[World Vision International]]

== Literatura ==

* {{citation|surname1=Horst Schäfer|title=Kinder, Krieg und Kino. Filme über Kinder und Jugendliche in Kriegssituationen und Krisengebieten (Children, War, and Cinema. Movies about children and youth in war situations and crisis areas)|publisher=UVK-Verlagsgesellschaft|publication-place=Konstanz|isbn=978-3-86764-032-9|date=2008|language=de}}
* {{citation|surname1=Barbara Gladysch|title=Die kleinen Sterne von Grosny. Kinder im schmutzigen Krieg von Tschetschenien (The Little Stars of Grosny. Children in the dirty war in Chechnya)|publisher=Herder|publication-place=Freiburg, Br., Basel, Wien|isbn=978-3-451-29004-6|date=2007|language=de}}
* {{citation|surname1=Jan Ilhan Kizilhan|title=Zwischen Angst und Aggression. Kinder im Krieg (Between Fear and Aggression. Children in War)|publisher=Horlemann|publication-place=Bad Honnef|isbn=978-3-89502-118-3|date=2000|language=de}}
* {{citation|surname1=Sabine Bode|title=Die vergessene Generation – Die Kriegskinder brechen ihr Schweigen (The Forgotten Generation – The war children are breaking their silence)|publisher=Klett-Cotta|publication-place=München|isbn=978-3-608-94797-7|date=2013|orig-year=2004|language=de}}
* {{citation|surname1=Sabine Bode|title=Kriegsenkel. Die Erben der vergessenen Generation (Grand-Children of War. The heirs of the forgotten generation)|publisher=Klett-Cotta|publication-place=Stuttgart|isbn=978-3-60894808-0|date=2013|orig-year=2009|language=de}}
* {{citation|editor-surname1= Ludwig Janus|title=Geboren im Krieg. Kindheitserfahrungen im 2. Weltkrieg und ihre Auswirkungen (Born During the War. Childhood experiences and consequences)|publisher=Psychosozial|publication-place=Gießen|isbn=978-3-89806-567-2|date=2006|language=de}}
* {{citation|surname1=Jean-Paul Picaper, Ludwig Norz|title=Die Kinder der Schande. Das tragische Schicksal deutscher Besatzungskinder in Frankreich (Children of Shame. The tragic fate of children in France whose fathers were members of the occupying German military)|publisher=Piper|publication-place=München, Zürich|isbn=978-3-492-04697-8|date=2005|language=de}}
* {{citation|surname1=Heela Najibullah|title=Reconciliation and Social Healing in Afghanistan. A Transrational and Elicitive Analysis Towards Transformation|publisher=Springer Fachmedien|publication-place=Wiesbaden|isbn=978-3-658-16931-2|date=2017}}
* {{citation|surname1=Yury Winterberg, Sonya Winterberg|title=Kriegskinder. Erinnerungen einer Generation (War Children. Memories of a generation)|publisher=Rotbuch|publication-place=Berlin|isbn=978-3-86789-071-7|date=2009|language=de}}
* {{citation|surname1=Detlef R. Mittag|editor-surname1= Internationale Liga für Menschenrechte|title=Kriegskinder. Kindheit und Jugend um 1945. Zehn Überlebensgeschichten (War Children. Childhood and youth around 1945. Ten stories of survivors)|publication-place=Berlin|date=1995|language=de}}
* {{citation|surname1=Alfred Brauner, Françoise Brauner|title=J'ai dessiné la guerre. Le dessin d'enfant dans la guerre - Ich hab' den Krieg gezeichnet. Kinderzeichnung im Krieg - I've drawn the war. Children's Drawings in the War|publisher=Elsevier (ed.Scientifiq.)|publication-place=Paris|isbn=978-2704613786|date=1991|language=fr}}
* {{citation|surname1=[[Adriana Altaras]]|periodical=Zeit Online|title=Ausflug ins Land der Dichter und Henker (Journey into the Land of Poets and Hangmen)|date=2016-05-19|language=de|url=http://www.zeit.de/freitext/2016/05/19/buchenwald-weimar-dichter-henker-altaras/|access-date=2017-01-24}}
* {{citation|surname1=Bettina Alberti|title=Seelische Trümmer. Geboren in den 50er- und 60er-Jahren: Die Nachkriegsgeneration im Schatten des Kriegstraumas (Mental Ruins. Born in the 1950s and 1960s: The post-war generation in the shadows of the war trauma)|publisher=Kösel|publication-place=München|isbn=978-3-466-30866-8|date=2010|language=de}}
* {{citation|surname1=Dietrich Bäuerle|title=Kriegskinder. Leiden – Hilfen – Perspektiven (War Children. Suffering - Supports - Perspectives)|publisher=Von-Loeper|publication-place=Karlsruhe|isbn=978-3-86059-433-9|date=2011|language=de}}
* {{citation|surname1=Heike Möhlen|title=Ein psychosoziales Interventionsprogramm für traumatisierte Flüchtlingskinder. Studienergebnisse und Behandlungsmanual (A Psycho-Social Intervention Program for Traumatized Refugee Children. Research results and treatment manual)|publisher=Psychosozial|publication-place=Gießen|isbn=978-3-89806-413-2|date=2005|language=de}}
* {{citation|editor-surname1=Werner Remmers, Ludwig Norz|title=Né maudit – Verwünscht geboren – Kriegskinder (Cursed at Birth – War Children)|series=Experienzawast 2|publisher=C & N|publication-place=Berlin|isbn=978-3-939953-02-9|date=2008|language=de}}
* {{citation|surname1=Werner Remmers, Ludwig Norz|title=Kriegskinder – enfants de guerre – children born of war|series=Experienzawast 3|publisher=C&N|publication-place=Berlin|isbn=978-3-939953-05-0|date=2013|language=de}}
* {{citation|editor-surname1= Winfried Behlau|title=Distelblüten. Russenkinder in Deutschland (Thistle Blossoms. Russian children in Germany)|publisher=con-thor|publication-place=Ganderkesee|isbn=978-3-944665-04-7|date=2015|language=de}}


[[Kategoria:Historia e fëmijërisë]]
[[Kategoria:Historia e fëmijërisë]]

Versioni i datës 4 mars 2024 18:08

Fëmijët në Luftën Çlirimtare të Kosovës

Fëmijëria në luftë i referohet fëmijëve që janë prekur, dëmtuar apo edhe lënduar gjatë dhe pas konflikteve të armatosura . Luftërat prekin të gjitha fushat e jetës së personave të përfshirë, duke përfshirë integritetin fizik dhe mendor-emocional, marrëdhëniet sociale me familjen dhe komunitetin, si dhe strehimin. Më shpesh sesa jo, këto përvoja ndikojnë në zhvillimin e mëtejshëm të fëmijës.

Instituti i Heidelbergut për Kërkimin Ndërkombëtar të Konflikteve vlerësoi se ishin 226 konfliktet e armatosura të motivuara politikisht (nga të cilat 38 vlerësohen si shumë të dhunshme: 18 luftëra në shkallë të plotë, 20 luftëra të kufizuara) në mbarë botën gjatë vitit 2016. Sipas një dokumentari televiziv Spiegel në fillim të vitit 2016, vlerësohet se 230 milionë fëmijë jetojnë në zona lufte dhe krize, duke përjetuar terrorin e përditshëm.

Fëmijë lufte

Fëmijët janë përgjithësisht të parët që vijnë në mendje kur merren parasysh viktimat e luftës dhe pasojat e luftës. Ato mbeten të fshehura pas përqendrimit në rezultatet politike dhe materiale të luftës, edhe kur dëmtimet ose aftësitë e kufizuara të shkaktuara nga lufta bëhen të dukshme. Termi fëmijë i luftës merr një rëndësi pothuajse të pamatshme kur përdoret vazhdimisht në mbarë botën për të gjithë fëmijët e luftës gjatë gjithë kohës.

Në Gjermani, koncepti i fëmijës së luftës u zhvillua në fillim të viteve 1990, kur brezi që kishte përjetuar Luftën e Dytë Botërore gjatë fëmijërisë së tyre filloi të thyente heshtjen. Që atëherë, koncepti i fëmijës së luftës ka marrë vëmendje të gjerë mediatike, veçanërisht në Gjermani. Në të njëjtën kohë, shkenca dhe kërkimet kanë shqyrtuar fenomenin e fëmijërisë së këtyre fëmijëve të luftës.

Ndërkombëtarisht, koncepti i fëmijës së luftës mund të marrë interpretime që janë të ndryshme në gjuhë të tjera dhe mund të shoqërohen me kuptime shumë të ndryshme. Dallimet, për shembull, bëhen të dukshme kur lidhen me fëmijët e luftës në Poloninë e pushtuar gjatë Luftës së Dytë Botërore. Termi anglisht war child si dhe termi francez enfant de la guerre përdoren në disa vende si sinonim për fëmijët që kanë një prind vendas dhe një prind nga një pjesëtar i një force ushtarake pushtuese . Ndërsa ai përkufizim i fëmijës së luftës është i ndryshëm nga përkufizimi në këtë artikull, ata të dy i referohen Luftës së Dytë Botërore. Vetëm në Francë, numri i fëmijëve të ushtarëve gjermanë okupatorë nga Lufta e Dytë Botërore vlerësohet të jetë 200 mijë. Edhe pse këta janë fëmijë që janë rritur gjatë luftës, ata zakonisht shoqërohen me privimin dhe poshtërimin që është pjesë e origjinës së tyre, të cilën ata, si dhe nënat e tyre, e kanë përjetuar. Ndërsa këto përvoja mund të çojnë në dëmtim të konsiderueshëm të identitetit dhe vetëvlerësimit, disa nga këta fëmijë e perceptojnë opsionin e shtetësisë së dyfishtë si çlirimtare.

Aspekte të tjera lindin kur merren parasysh fëmijët e luftës jashtë rajonit evropian ose ata të shekullit të 21-të. Konfliktet si bombardimet atomike të Hiroshimës dhe Nagasakit në gusht 1945, Lufta e Vietnamit midis 1955 dhe 1975, gjenocidi i Bangladeshit i vitit 1971 gjatë Luftës Çlirimtare të Bangladeshit, ose Lufta Civile Siriane që nga viti 2011, të gjitha sollën implikime specifike për fëmijët e këtyre luftërave. Në Japoni, fëmijët e luftës së asaj kohe ende vuajnë nga mutacionet e shkaktuara nga rrezatimi. Lidhur me Luftën e Vietnamit, lindën pasoja të ndryshme, në varësi të faktit nëse u përdor Napalm apo Agjenti Defoliant Orange . Efektet afatgjata mbi fëmijët e luftës në Siri, në Afganistan apo në Ukrainën Lindore që nga viti 2014 nuk janë ende të parashikueshme – me përjashtim të gjymtimeve të shumta të shkaktuara nga minat tokësore.

Herë pas here publiku bëhet i vetëdijshëm për simptomat që janë vërejtur tek fëmijët refugjatë nga zonat e luftës. Në prill 2017, për shembull, reagime të pazakonta u raportuan në Suedi: "Fëmijët bien në pavetëdije të përhershme kur familjet e tyre kërcënohen me dëbim". Mjekët suedezë janë marrë me këtë fenomen “për vite” pa mundur të shpjegojnë pse nuk ka raste të ngjashme në vende të tjera.

Në lidhje me përdorimin ushtarak të fëmijëve, prej të cilëve janë rreth 250,000 në mbarë botën, çështje të tjera vijnë në fokus. Ngjarjet si Dita Ndërkombëtare Kundër Përdorimit të Fëmijëve Ushtarë nuk mund të ndihmojnë kundër faktit se çdo vit "dhjetëra mijëra fëmijë dhe të rinj rekrutohen si ushtarë" – "disa prej tyre janë vetëm tetë vjeç". Më 2 shtator 1990, hyri në fuqi Konventa e OKB-së për të Drejtat e Fëmijëve, e cila synon të sigurojë mbrojtje për fëmijët, përfshirë edhe në kohë lufte. Ai është ratifikuar pothuajse nga të gjitha shtetet anëtare dhe disa shtete joanëtare. Në vitin 2002, një protokoll shtesë hyri në fuqi, i cili përjashtonte përdorimin e të miturve si fëmijë ushtarë në konfliktet e armatosura. Megjithatë, shumë shtete nuk i përmbahen asaj. Edhe në Gjermani të miturit rekrutohen për shërbimin ushtarak.

Fëmijët individualë të luftës që tërheqin vëmendjen në media dhe në këtë mënyrë e sjellin çështjen e fëmijëve të luftës në opinion, paraqesin raste të jashtëzakonshme. Këto përfshijnë Malala Yousafzai nga Pakistani ose Phan Thị Kim Phúc nga Vietnami. Malala mori çmimin Nobel për Paqen në vitin 2014, së bashku me babain e saj. Ndërsa Kim Phúc i mbijetoi përdorimit të Napalmit në Luftën e Vietnamit në qershor 1972, ajo pësoi djegie të rënda. Një foto e fotografit të shtypit Nick Út e bëri atë të njohur në të gjithë botën.

Dokumentacioni

“Askush nuk dëshiron të shohë fëmijë në luftë”, thotë UNICEF . Megjithatë, ato janë vazhdimisht në rrezik për t'u përdorur për qëllime të ndryshme, nganjëherë jo të besueshme, dhe janë pothuajse çdo ditë në lajme. Në art, megjithatë, ato janë rrallë të dukshme, edhe në kohët kur piktorët, për shembull, krijuan vepra të panumërta që trajtonin luftën. Ka përjashtime të izoluara - në muzikë, arte figurative, dhe letërsi. Trajtimi dokumentar i subjektit është i ndryshëm. Janë shfaqur shumë filma dokumentarë dhe reportazhe që dëshmojnë luftërat e kaluara dhe të sotme dhe fëmijët e prekur prej tyre. Për më tepër, shumë nga projektet në këtë temë bazohen në materiale të dëshmitarëve bashkëkohorë.

Shih edhe

Literatura

  • Horst Schäfer (2008), Kinder, Krieg und Kino. Filme über Kinder und Jugendliche in Kriegssituationen und Krisengebieten (Children, War, and Cinema. Movies about children and youth in war situations and crisis areas) (në gjermanisht), Konstanz: UVK-Verlagsgesellschaft, ISBN 978-3-86764-032-9
  • Barbara Gladysch (2007), Die kleinen Sterne von Grosny. Kinder im schmutzigen Krieg von Tschetschenien (The Little Stars of Grosny. Children in the dirty war in Chechnya) (në gjermanisht), Freiburg, Br., Basel, Wien: Herder, ISBN 978-3-451-29004-6
  • Jan Ilhan Kizilhan (2000), Zwischen Angst und Aggression. Kinder im Krieg (Between Fear and Aggression. Children in War) (në gjermanisht), Bad Honnef: Horlemann, ISBN 978-3-89502-118-3
  • Sabine Bode (2013) [2004], Die vergessene Generation – Die Kriegskinder brechen ihr Schweigen (The Forgotten Generation – The war children are breaking their silence) (në gjermanisht), München: Klett-Cotta, ISBN 978-3-608-94797-7
  • Sabine Bode (2013) [2009], Kriegsenkel. Die Erben der vergessenen Generation (Grand-Children of War. The heirs of the forgotten generation) (në gjermanisht), Stuttgart: Klett-Cotta, ISBN 978-3-60894808-0
  • Ludwig Janus, red. (2006), Geboren im Krieg. Kindheitserfahrungen im 2. Weltkrieg und ihre Auswirkungen (Born During the War. Childhood experiences and consequences) (në gjermanisht), Gießen: Psychosozial, ISBN 978-3-89806-567-2
  • Jean-Paul Picaper, Ludwig Norz (2005), Die Kinder der Schande. Das tragische Schicksal deutscher Besatzungskinder in Frankreich (Children of Shame. The tragic fate of children in France whose fathers were members of the occupying German military) (në gjermanisht), München, Zürich: Piper, ISBN 978-3-492-04697-8
  • Heela Najibullah (2017), Reconciliation and Social Healing in Afghanistan. A Transrational and Elicitive Analysis Towards Transformation, Wiesbaden: Springer Fachmedien, ISBN 978-3-658-16931-2 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Yury Winterberg, Sonya Winterberg (2009), Kriegskinder. Erinnerungen einer Generation (War Children. Memories of a generation) (në gjermanisht), Berlin: Rotbuch, ISBN 978-3-86789-071-7
  • Detlef R. Mittag (1995), Internationale Liga für Menschenrechte (red.), Kriegskinder. Kindheit und Jugend um 1945. Zehn Überlebensgeschichten (War Children. Childhood and youth around 1945. Ten stories of survivors) (në gjermanisht), Berlin{{citation}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
  • Alfred Brauner, Françoise Brauner (1991), J'ai dessiné la guerre. Le dessin d'enfant dans la guerre - Ich hab' den Krieg gezeichnet. Kinderzeichnung im Krieg - I've drawn the war. Children's Drawings in the War (në frëngjisht), Paris: Elsevier (ed.Scientifiq.), ISBN 978-2704613786
  • Adriana Altaras (2016-05-19), "Ausflug ins Land der Dichter und Henker (Journey into the Land of Poets and Hangmen)", Zeit Online (në gjermanisht), marrë më 2017-01-24
  • Bettina Alberti (2010), Seelische Trümmer. Geboren in den 50er- und 60er-Jahren: Die Nachkriegsgeneration im Schatten des Kriegstraumas (Mental Ruins. Born in the 1950s and 1960s: The post-war generation in the shadows of the war trauma) (në gjermanisht), München: Kösel, ISBN 978-3-466-30866-8
  • Dietrich Bäuerle (2011), Kriegskinder. Leiden – Hilfen – Perspektiven (War Children. Suffering - Supports - Perspectives) (në gjermanisht), Karlsruhe: Von-Loeper, ISBN 978-3-86059-433-9
  • Heike Möhlen (2005), Ein psychosoziales Interventionsprogramm für traumatisierte Flüchtlingskinder. Studienergebnisse und Behandlungsmanual (A Psycho-Social Intervention Program for Traumatized Refugee Children. Research results and treatment manual) (në gjermanisht), Gießen: Psychosozial, ISBN 978-3-89806-413-2
  • Werner Remmers, Ludwig Norz, red. (2008), Né maudit – Verwünscht geboren – Kriegskinder (Cursed at Birth – War Children), Experienzawast 2 (në gjermanisht), Berlin: C & N, ISBN 978-3-939953-02-9
  • Werner Remmers, Ludwig Norz (2013), Kriegskinder – enfants de guerre – children born of war, Experienzawast 3 (në gjermanisht), Berlin: C&N, ISBN 978-3-939953-05-0
  • Winfried Behlau, red. (2015), Distelblüten. Russenkinder in Deutschland (Thistle Blossoms. Russian children in Germany) (në gjermanisht), Ganderkesee: con-thor, ISBN 978-3-944665-04-7