Ura e Ibrit: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
vNo edit summary |
v Krijuar nga përkthimi i faqes "New Bridge, Mitrovica" |
||
| Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
[[Skeda:Ibar Bridge in Mitrovica, Kosovo 00 59 05 535000.jpeg|parapamje|Ura e Ibrit]] |
|||
'''Ura e Ibrit''' ([[Gjuha serbe|serbisht]]: Мост на Ибру ''Most na Ibru'') ose '''Ura Austerlitz''' ndodhet në qendër të qytetit të [[Mitrovica|Mitrovicës]] që bashkon dy pjesët e qytetit Mitrovicën urbane dhe Mitrovicën e vjetër. |
|||
'''Ura e Ibrit''' është një urë çeliku që kalon lumin [[Lumi i Ibrit|Ibër]] në [[Mitrovica|Mitrovicë]], [[Kosova|Kosovë]] <ref name="Balkan Reconstruction Report">{{Cite journal |last=Kostovicova |first=Denisa |date=2003-07-15 |title=Crossing the Bridge |url=http://www.ceeol.com/aspx/issuedetails.aspx?issueid=bc23af36-b779-11d7-91f3-0000b4a60532&articleId=bc23af39-b779-11d7-91f3-0000b4a60532 |journal=Balkan Reconstruction Report |location=Political Digest |publisher=CEEOL |volume=2003 |issue=7.15 |pages=1}}</ref> që lidh Mitrovicën e Jugut dhe [[Veriu i Mitrovicës|Mitrovicën e Veriut]] . Ura është bërë një simbol ikonë i ndarjes së Kosovës, <ref>{{Cite web |title=Associated Press |url=http://www.highbeam.com/doc/1P1-92248752.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20121021152726/http://www.highbeam.com/doc/1P1-92248752.html |archive-date=2012-10-21 |access-date=2008-09-28}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Associated Press |url=http://www.highbeam.com/doc/1P1-23165371.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20121021152738/http://www.highbeam.com/doc/1P1-23165371.html |archive-date=2012-10-21 |access-date=2008-09-28}}</ref> pasi ndan rreth 80,000 [[Shqiptarët në Kosovë|shqiptarë të Kosovës]] në jug nga rreth 20 000 [[Serbët në Kosovë|serbë]] dhe nacionalitete të tjera që jetojnë në veri. <ref>{{Cite news |last=Stojanovic |first=Dusan |date=2008-02-19 |title=USA Today |url=https://www.usatoday.com/news/world/2008-02-19-2381325154_x.htm |access-date=2008-09-28}}</ref> Ajo është përdor si një [[Pika e kontrollit të sigurisë|pikë kontrolli]] ushtarake dhe ofron ''de facto'' një kufi dhe zonë tampon ndërmjet pjesës [[Veriu i Kosovës|së veriut të Kosovës]] të populluar kryesisht me serbë dhe komunitete tjera dhe pjesës tjetër të Kosovës, e cila ka një shumicë etnike shqiptare. <ref>{{Cite news |last=Charter |first=David |date=2008-03-19 |title=The Times (UK) |location=London |url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article3578838.ece |access-date=2008-09-28}}</ref> Sot ura është e hapur për këmbësorë dhe ka vetëm patrulla karabinierësh nga [[KFOR]] - [[Njësia e Specializuar Shumëkombëshe|MSU]] dhe [[Policia e Kosovës]], por nuk ka më asnjë pikë kontrolli. <ref>{{Cite news |date=2018-01-30 |title=New York Times (USA) In Kosovo, a Peace Built on Separation |url=https://www.nytimes.com/2018/01/30/world/europe/kosovo-serbia.html |access-date=2019-10-04}}</ref> |
|||
| ⚫ | Në të dy anët e qytetit popullsia [[Shqiptarët në Kosovë|shqiptare]] përbënte shumicën absolute. Gjatë [[Lufta e Kosovës|luftës në Kosovë]] [[Ushtria Serbe|ushtria]], [[Policia e Serbisë|policia]], [[Organizata Paraushtarake|paramilitarët]], dhe civilët e armatosur [[Serbët në Kosovë|serbë]] me forcën e armëve dëbuan për në [[Shqipëria|Shqipëri]] qindra-mijëra banorë shqiptarë, ndërsa shtëpitë e tyre u dogjën me themel. Pas mbarimit të luftës në [[Kosovë]] (qershor 1999) |
||
<ref>{{cite book|last1=Azemi|first1=Avni|title=Toponimet e Mitrovicës|date=2015|publisher=Lena Grafik|location=Prishtinë|isbn=978 - 9951 - 663 - 35 - 9|pages=114 - 115|language=sq}}</ref> |
|||
== |
== Historia == |
||
| ⚫ | Në të dy anët e qytetit popullsia [[Shqiptarët në Kosovë|shqiptare]] përbënte shumicën, në jug shumicën absolute ndërsa në veri shumicën e thjeshtë. Gjatë [[Lufta e Kosovës|luftës në Kosovë]] [[Ushtria Serbe|ushtria]], [[Policia e Serbisë|policia]], [[Organizata Paraushtarake|paramilitarët]], dhe civilët e armatosur [[Serbët në Kosovë|serbë]] me forcën e armëve dëbuan për në [[Shqipëria|Shqipëri]] qindra-mijëra banorë shqiptarë, ndërsa shtëpitë e tyre u dogjën me themel. Pas mbarimit të luftës në [[Kosovë]] (qershor 1999) banorët shqiptarë u kthyen në vatrat e djegura të tyre. Fatkeqësisht kjo nuk ndodhi me banorët e [[Mitrovica Veriore|pjesës veriore]] të qytetit. Nga ajo kohë Ura mbi [[Lumi i Ibrit|lumin Ibër]] u kthye në pikë të zezë të ndarjes, ku përgjonin bandat e armatosura [[Serbët|serbe]] të ashtuquajtura “rojet e urës” që terrorizonin popullsinë civile shqiptare. |
||
| ⚫ | |||
[[Skeda:First_snow_on_the_main_bridge_in_Mitrovica.jpg|parapamje| Bora e parë në urën kryesore në Mitrovicë.]] |
|||
[[Skeda:MSU_Mitrovica_Manbox_-_Ibar_Bridge_summer_2019.jpg|parapamje| Patrullat e Karabinierëve të [[KFOR]] - [[Njësia e Specializuar Shumëkombëshe|it të MSU-së]], përballë urës së rinovuar të Ibrit, në [[Mitrovica|Mitrovicë]], [[Kosova|Kosovë]] . (2019).]] |
|||
Në vitin 2001 ura u rinovua me paratë e qeverisë [[Franca|franceze]] . <ref name="WarranderEtKnaus2011_p273">Gail Warrander, Verena Knaus, ''[https://books.google.com/books?id=uSaH1bKAb8QC&dq=main+bridge+mitrovica&pg=PA273 Kosovo]'', Bradt Travel Guides, 2011, p. 273.</ref> Operacionet strukturore si zgjerimi i skelës qendrore, rikonstruksioni i pllakës dhe trotuareve prej betoni dhe zëvendësimi i kushinetave dhe fugave të zgjerimit janë kryer në {{Convert|100|m|ft|-long}} ndërtimi i urës. Përveç këtyre veprimeve të riparimit të urës, punimet përfshinin edhe vendosjen e elementeve shtesë arkitekturore si këndvështrime mbi urë, furnizimin dhe vendosjen e ndriçimit, shkallët e hyrjes në breg dhe ndërtimin e dy harqeve dekorative. <ref name="Freyssinet_01a042001_p6">''[https://web.archive.org/web/20150924015551/http://www.freyssinet.com/__C1256A6F0051F82D.nsf/0/915EB475F46B63C1C125738D003EB298/$FILE/210us.pdf Kosovo - Bridge repair]'', Freyssinet magazine, No. 210, January / April 2001, p. 6, archived from the [http://www.freyssinet.com/__C1256A6F0051F82D.nsf/0/915EB475F46B63C1C125738D003EB298/$FILE/210us.pdf original] on March 18, 2013.</ref> Kompania Freyssinet iu dha kontrata për rindërtimin e urës së Mitrovicës. Kushtet e kontratës përcaktuan që Freyssinet të punësojë një ekip ndërtimi shumë-etnik për të rindërtuar urën. Në shtator të vitit 2000 u zgjodhën 61 punëtorë nga Kosova – pjesë e barabartë shqiptarë dhe serbë. Menaxheri i projektit ishte Pierre Lottici. Departamenti i Transportit dhe Infrastrukturës - një divizion i [[Struktura e Përbashkët Administrative e Përkohshme|Strukturës së Përkohshme Administrative të Përkohshme]] [[Misioni i Organizatës së Kombeve të Bashkuara në Kosovë|të UNMIK-ut]] (SPPA) - mbikëqyri kontratën e urës. Në fund të qershorit 2001, ura e përfunduar, me koston përfundimtare të DM 3 milionë i janë dorëzuar qytetit të Mitrovicës. <ref name="UN_Beardsley_2001">{{Cite news |last=Eleanor Beardsley |author-link=Eleanor Beardsley |date=2002 |title=Monument to a City's Future |work=Press/Information Office, United Nations Interim Administration Mission in Kosovo (UNMIK) |url=https://www.un.org/en/peacekeeping/publications/yir/2001/Europe_countries/Kosovo.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130114134017/http://www.un.org/en/peacekeeping/publications/yir/2001/Europe_countries/Kosovo.htm |archive-date=2013-01-14}}</ref> |
|||
Ura e Re është një nga tre urat mbi [[Lumi i Ibrit|Ibër]] brenda Mitrovicës. Dy të tjerat, njëra që të çon në stacionin hekurudhor dhe tjetra është një urë hekurudhore e braktisur, janë përdorur vetëm pak. Ura e Re është pika kryesore e kalimit ndërmjet dy anëve të qytetit për këmbësorët. |
|||
== Referime == |
|||
{{reflist}} |
|||
Njerëzit nga Mitrovica dhe madje edhe ushtarët e [[KFOR|KFOR-it]] shpesh i referohen urës duke e quajtur atë "Ura e Austerlitz", për shkak të ngjashmërisë së ngushtë me [[Viaduc d'Austerlitz]] francez. |
|||
| ⚫ | |||
Që nga viti 2012, skajet veriore dhe jugore të urës janë patrulluar 24/7 nga Karabinierët [[Italia|Italianë]] nga [[KFOR]] - [[Njësia e Specializuar Shumëkombëshe|MSU]] për të ruajtur paqen dhe stabilitetin në zonë dhe për të penguar aktivitetet ilegale. <ref>[https://www.agi.it/estero/intervista_generale_nato_cuoci_kosovo-4569648/news/2018-11-05/ agi.it Qual è la reale situazione in Kosovo. Intervista al comandante Cuoci (in italian language)]</ref> <ref>[https://www.youtube.com/watch?v=rFSfedcUaFA Nella base italiana in Kosovo - 30 nov 2018] (video in Italian language) - interview of Col. [[Ruggiero Capodivento]] - XX° Commander of [[Kosovo Force|KFOR]]-[[Multinational Specialized Unit|MSU]].</ref> |
|||
* [[Rajoni i Mitrovicës|Rrethi i Mitrovicës]] |
|||
| ⚫ | |||
* [[Monumentet në Mitrovicë]] |
|||
| ⚫ | |||
[[Kategoria:Veriu i Kosovës]] |
|||
[[Kategoria:Ura në Kosovë]] |
|||
[[Kategoria:Koordinatat në Wikidata]] |
|||
[[Kategoria:Ura në Mitrovicë]] |
[[Kategoria:Ura në Mitrovicë]] |
||
Versioni i datës 4 shtator 2024 22:45
Ura e Ibrit është një urë çeliku që kalon lumin Ibër në Mitrovicë, Kosovë [1] që lidh Mitrovicën e Jugut dhe Mitrovicën e Veriut . Ura është bërë një simbol ikonë i ndarjes së Kosovës, [2] [3] pasi ndan rreth 80,000 shqiptarë të Kosovës në jug nga rreth 20 000 serbë dhe nacionalitete të tjera që jetojnë në veri. [4] Ajo është përdor si një pikë kontrolli ushtarake dhe ofron de facto një kufi dhe zonë tampon ndërmjet pjesës së veriut të Kosovës të populluar kryesisht me serbë dhe komunitete tjera dhe pjesës tjetër të Kosovës, e cila ka një shumicë etnike shqiptare. [5] Sot ura është e hapur për këmbësorë dhe ka vetëm patrulla karabinierësh nga KFOR - MSU dhe Policia e Kosovës, por nuk ka më asnjë pikë kontrolli. [6]
Historia
Në të dy anët e qytetit popullsia shqiptare përbënte shumicën, në jug shumicën absolute ndërsa në veri shumicën e thjeshtë. Gjatë luftës në Kosovë ushtria, policia, paramilitarët, dhe civilët e armatosur serbë me forcën e armëve dëbuan për në Shqipëri qindra-mijëra banorë shqiptarë, ndërsa shtëpitë e tyre u dogjën me themel. Pas mbarimit të luftës në Kosovë (qershor 1999) banorët shqiptarë u kthyen në vatrat e djegura të tyre. Fatkeqësisht kjo nuk ndodhi me banorët e pjesës veriore të qytetit. Nga ajo kohë Ura mbi lumin Ibër u kthye në pikë të zezë të ndarjes, ku përgjonin bandat e armatosura serbe të ashtuquajtura “rojet e urës” që terrorizonin popullsinë civile shqiptare.
Në vitin 2001 ura u rinovua me paratë e qeverisë franceze . [7] Operacionet strukturore si zgjerimi i skelës qendrore, rikonstruksioni i pllakës dhe trotuareve prej betoni dhe zëvendësimi i kushinetave dhe fugave të zgjerimit janë kryer në 100 metres (330 ft)* ndërtimi i urës. Përveç këtyre veprimeve të riparimit të urës, punimet përfshinin edhe vendosjen e elementeve shtesë arkitekturore si këndvështrime mbi urë, furnizimin dhe vendosjen e ndriçimit, shkallët e hyrjes në breg dhe ndërtimin e dy harqeve dekorative. [8] Kompania Freyssinet iu dha kontrata për rindërtimin e urës së Mitrovicës. Kushtet e kontratës përcaktuan që Freyssinet të punësojë një ekip ndërtimi shumë-etnik për të rindërtuar urën. Në shtator të vitit 2000 u zgjodhën 61 punëtorë nga Kosova – pjesë e barabartë shqiptarë dhe serbë. Menaxheri i projektit ishte Pierre Lottici. Departamenti i Transportit dhe Infrastrukturës - një divizion i Strukturës së Përkohshme Administrative të Përkohshme të UNMIK-ut (SPPA) - mbikëqyri kontratën e urës. Në fund të qershorit 2001, ura e përfunduar, me koston përfundimtare të DM 3 milionë i janë dorëzuar qytetit të Mitrovicës. [9]
Ura e Re është një nga tre urat mbi Ibër brenda Mitrovicës. Dy të tjerat, njëra që të çon në stacionin hekurudhor dhe tjetra është një urë hekurudhore e braktisur, janë përdorur vetëm pak. Ura e Re është pika kryesore e kalimit ndërmjet dy anëve të qytetit për këmbësorët.
Njerëzit nga Mitrovica dhe madje edhe ushtarët e KFOR-it shpesh i referohen urës duke e quajtur atë "Ura e Austerlitz", për shkak të ngjashmërisë së ngushtë me Viaduc d'Austerlitz francez.
Që nga viti 2012, skajet veriore dhe jugore të urës janë patrulluar 24/7 nga Karabinierët Italianë nga KFOR - MSU për të ruajtur paqen dhe stabilitetin në zonë dhe për të penguar aktivitetet ilegale. [10] [11]
- ^ Kostovicova, Denisa (2003-07-15). "Crossing the Bridge". Balkan Reconstruction Report. Political Digest: CEEOL. 2003 (7.15): 1.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Associated Press". Arkivuar nga origjinali më 2012-10-21. Marrë më 2008-09-28.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Associated Press". Arkivuar nga origjinali më 2012-10-21. Marrë më 2008-09-28.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Stojanovic, Dusan (2008-02-19). "USA Today". Marrë më 2008-09-28.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Charter, David (2008-03-19). "The Times (UK)". London. Marrë më 2008-09-28.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "New York Times (USA) In Kosovo, a Peace Built on Separation". 2018-01-30. Marrë më 2019-10-04.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Gail Warrander, Verena Knaus, Kosovo, Bradt Travel Guides, 2011, p. 273.
- ^ Kosovo - Bridge repair, Freyssinet magazine, No. 210, January / April 2001, p. 6, archived from the original on March 18, 2013.
- ^ Eleanor Beardsley (2002). "Monument to a City's Future". Press/Information Office, United Nations Interim Administration Mission in Kosovo (UNMIK). Arkivuar nga origjinali më 2013-01-14.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ agi.it Qual è la reale situazione in Kosovo. Intervista al comandante Cuoci (in italian language)
- ^ Nella base italiana in Kosovo - 30 nov 2018 (video in Italian language) - interview of Col. Ruggiero Capodivento - XX° Commander of KFOR-MSU.