Çmimi Saharov

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Çmimi Saharov për lirinë e mendimit, i pagëzuar sipas disidentit dhe shkencëtarit nga Bashkimi Sovjetik Andrej Saharov (Andrei Sakharov) është themeluar në dhjetor 1988 nga Parlamenti Evropian për të nderuar individët apo organizatat që i kanë kushtuar jetën e tyre mbrojtjes së të drejtave dhe lirive të njeriut. Çmimi Saharov ndahet çdo vit rreth datës 10 dhjetor, ditë në të cilën Asambleja e Përgjithshme e OKB-së ka miratuar Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut në vitin 1948, që është e njohur edhe si Dita e të Drejtave të Njeriut.

Laureatët e Çmimit Saharov[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Viti Marrëso Nacionaliteti Shënimet Referimet
1988 Nelson Mandela Afrika Jugore Luftëtar i lirisë dhe më vonë president i Afrikës Jugore [1]
1988 Anatoly Marchenko (pas vdekjes) Bashkimi Sovjetik Autorë dhe aktivistë për të drejtat e njeriut [1]
1989 Alexander Dubček Çekosllovakia Politikanë sllovakë, sekretarë i parë në partinë e komunizmit në Çekosllovaki [1]
1990 Aung San Suu Kyi Burma ish-Sekretarë i Përgjithshëm i Ligës Kombëtare për Demokraci [2]
1991 Adem Demaçi Kosovë Politikan dhe shkrimtarë kosovarë [1]
1992 Nënat e Plaza de Mayo Argjentina Shoqata e nënave argjentinase të cilët djemët e tyre janë zhdukur që nga Lufta e Pistë [2]
1993 Oslobođenje Bosnja dhe Hercegovina Gazetë e cila e mbronë Bosnjën si shtet multi-etnik [2]
1994 Taslima Nasrin Bangladeshi ish-doktore, autore [2]
1995 Lejla Zana Turqia Politikane me prejardhje kurde nga Turqia Juglindore, e cila u burgos për 10 vite pasi që ajo foli në gjuhën kurde në parlamentin turk [1]
1996 Wei Jingsheng Kina Aktivist në lëvizjen demokrate kineze [2]
1997 Salima Ghezali Algjeria Gazetare dhe shkrimtare, aktiviste për të drejtat e grave, të njeriut dhe për demokraci në Algjeri [2]
1998 Ibrahim Rugova Kosovë Presidenti i parë i Kosovës [1]
1999 Xanana Gusmão Timori Lindor ish-ushtarë dhe president i Timorit Lindor [3]
2000 ¡Basta Ya! Spanjë Organizatë e cila bashkon njerëzit me pozitë të ndryshme kundër terrorizmit [4]
2001 Nurit Peled-Elhanan Izraeli aktiviste për paqe [1]
2001 Izzat Ghazzawi Palestina Shkrimtarë, profesorë [1]
2001 Zacarias Kamwenho Angola Kryepeshkopi dhe aktivisti i paqes [1]
2002 Oswaldo Payá Kuba Aktivist politikanë, themelues i lëvizjes liberale krishtere [5]
2003 Kofi Annan Ghana Çmimi Nobel për Paqe, Sekretari i shtatë i Përgjithshme i Kombeve të Bashkuara [1]
2004 Shoqata e Gazetarëve në Bjellorusi Bjellorusia Organizatë jo-qeveritare e cila ka për qëllim lirinë e shprehjes [6]
2005 Gratë në të Bardha Kuba Lëvizje opozitare e themeluar në vitin 2003 [7]
2005 Raportuesit pa Kufi Ndërkombëtarë Organizatë jo-qeveritare [7]
2005 Hauwa Ibrahim Nigeria Avokate për të drejtat e njeriut [7]
2006 Alaksandar Milinkievič Bjellorusia Politikanë [8]
2007 Sali Mahmud Osman Sudani Akovatë për të drejtat e njeriut [2]
2008 Hu Jia (aktivistë) Kina Aktivistë [9]
2009 Memorial Rusia Organizatë ndërkombëtare për të drejtat e njeriut [10]
2010 Guillermo Fariñas Kuba Doktor, gazetarë dhe opozitarë politikanë [11]
2011 Asma Mahfouz,
Ahmed al-Senussi,
Razan Zaitouneh,
Ali Farzat,
Muhamed Bouazizi (pas vdekjes)
Egjipti
Libia
Siria
Siria
Tunizia
Pesë përfaqësues arab për përkrahjen e lirisë dhe të drejtat e njeriut [12]
2012 Xhafar Panahi,
Nesrin Sotoudeh
Irani Aktivistë iranian, Nesrini është akovate dhe Xhafari është regjisorë i filmit [13][14]
2013 Malala Yousafzai Pakistani Aktiviste për edukimin e femrave dhe femra më e re e cila ka fituar Çmimin Nobel [15]
2014 Denis Mukwege Republika Demokratike e Kongos Gjinekolog, themelues i spitalit Panzi në Bukavu [16]
2015 Raif Badawi Arabia Saudite Aktivistë dhe shkrimtarë arab [17]
2016 Nadia Murad,
Lamija Aji Bashar
Iraku Aktivistë për të drejtat e njeriut dhe ish-rrëmbyerset e organizatës terroriste ISIS-it [18]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ a b c d e f g h i j "20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation". European Parliament. 28 tetor 2008. Marrë më 22 tetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ a b c d e f g "Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990" (në anglisht). Reporters Without Borders. 15 maj 2009. Arkivuar nga origjinali më 16 tetor 2012. Marrë më 23 tetor 2010.
  3. ^ "Gusmão receives EU Sakharov prize" (në anglisht). BBC News. 15 dhjetor 1999. Marrë më 21 tetor 2010.
  4. ^ "Basque group wins peace prize" (në anglisht). BBC News. 26 tetor 2000. Marrë më 21 tetor 2010.
  5. ^ "Cuban dissident collects EU prize" (në anglisht). BBC News. 17 dhjetor 2002. Marrë më 21 tetor 2010.
  6. ^ "The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus". European Parliament. 9 nëntor 2004. Arkivuar nga origjinali më 25 dhjetor 2018. Marrë më 18 shkurt 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ a b c Gibbs, Stephen (14 dhjetor 2005). "Cuba 'bars women from prize trip'" (në anglisht). BBC News. Marrë më 21 tetor 2010.
  8. ^ "Belarussian takes EU rights award" (në anglisht). BBC News. 26 tetor 2006. Arkivuar nga origjinali më 6 janar 2019. Marrë më 21 tetor 2010.
  9. ^ "China dissident wins rights prize" (në anglisht). BBC News. 17 dhjetor 2008. Marrë më 21 tetor 2010.
  10. ^ "Russia rights group wins EU prize" (në anglisht). BBC News. 22 tetor 2009. Arkivuar nga origjinali më 25 dhjetor 2018. Marrë më 21 tetor 2010.
  11. ^ "Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU" (në anglisht). 21 tetor 2010. Marrë më 21 tetor 2010.
  12. ^ "Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011". European Parliament. Arkivuar nga origjinali më 23 tetor 2011. Marrë më 27 tetor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Saeed Kamali Dehghan (26 tetor 2012). "Nasrin Sotoudeh and director Jafar Panahi share top human rights prize". The Guardian. Arkivuar nga origjinali më 26 tetor 2012. Marrë më 26 tetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ ""Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize"" (PDF). European Parliament. Marrë më 27 tetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ Jordan, Carol (10 tetor 2013). "Malala wins Sakharov Prize for freedom of thought". CNN. Marrë më 10 tetor 2013. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ "DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize" (në anglisht). BBC News. 21 tetor 2014. Marrë më 22 tetor 2014.
  17. ^ Brussels, Associated Press in. "Raif Badawi wins Sakharov human rights prize". the Guardian (në anglisht). Marrë më 2015-10-29.
  18. ^ "Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize" (në anglisht). BBC News. 27 tetor 2016. Marrë më 27 tetor 2016.

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]