Jump to content

Abaz Pasha II

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Abaz Hilmiu II i Egjiptit)
Abas Hilmi II
Hidivi i Egjiptit dhe Sudanit
Mbretërimi8 janar 1892 – 19(20)(21) dhjetor 1914
ParaardhësTeufik Pasha
PasardhësHusein Kamel (Sulltan i Egjiptit)
Hidivllëku u shfuqizua
BashkëshorteIkbal Hanëm
(m. 1895; vdiq më 1941)
Marianna Török
(m. 1910; div. 1913)
FëmijëPrincesha Emine Hilmi
Princesha Atie Hilmi
Princesha Fethije Hilmi
Princi Muhammed Abdel Moneim
Princesha Lutfija Shavkat
Princi Muhamed Abdel Kader
DinastiaDinastia e Muhamed Aliut
I atiTeufik Pasha
E ëmaEmina Ilhami
U lind14 korrik 1874
Aleksandria, Hidivllëku i Egjiptit[1]
Vdiq19 dhjetor 1944 (70 vjet)
Gjeneva, Zvicër
VarrimiKubbat Afandina, Kajro

Abbas Hilmi Beu II (i njohur gjithashtu si ʿAbbās Ḥilmī Pāshā, arabisht: عباس حلمي باشا, 14 korrik 1874 – 19 dhjetor 1944) ishte hidivi (nënkryetari osman) i fundit i Egjiptit dhe Sudanit, duke sunduar nga 8 janari 1892 deri më 1914.[2][nb 1] Në vitin 1914, pasi Perandoria Osmane iu bashkua Fuqive Qendrore në Luftën e Parë Botërore, nacionalisti hidiv u hoq nga britanikët, në atë kohë sundues në Egjipt, në favor të xhaxhait të tij më pro-britanik, Hussein Kamel, duke shënuar fundin de jure të epokës katërshekullore të Egjiptit si një provincë e Perandorisë Osmane, e cila kishte filluar në vitin 1517.

Jeta e hershme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Abbas II, stërnipi i shqiptarit Muhamed Aliu, lindi në Aleksandri, Egjipt më 14 korrik 1874.[4] Në vitin 1887 ai u rrethpre në mënyrë ceremoniale së bashku me vëllain e tij të vogël Muhamed Ali Teufik. Festimet zgjatën tre javë dhe u zhvilluan me madhështi. Si djalë ai vizitoi Mbretërinë e Bashkuar dhe kishte një numër mësuesish britanikë në Kajro, duke përfshirë një guvernante që i mësoi anglisht. Babai i tij krijoi një shkollë të vogël pranë Pallatit Abdin në Kajro, ku mjeshtrat evropianë, arabë dhe osmanë mësuan Abbas dhe vëllain e tij Muhamed Ali Teufikun. Një oficer amerikan në ushtrinë egjiptiane mori përsipër stërvitjen e tij ushtarake. Përveç arabishtes dhe turqishtes osmane, ai kishte njohuri të mira bisedore edhe të gjuhës angleze, frënge dhe gjermane.[5]

Sundimi

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Abaz Pasha II pasoi të atin, Teufik Pashën, si Hidiv të Egjiptit dhe Sudanit më 8 janar 1892. Ai ishte ende në kolegj në Vjenë kur mori fronin e Hidivllëkut të Egjiptit pas vdekjes së papritur të babait të tij. Ai ishte mezi i moshës sipas ligjit egjiptian; normalisht tetëmbëdhjetë në rastet e trashëgimisë në fron. Për disa kohë ai nuk bashkëpunoi shumë përzemërsisht me britanikët, ushtria e të cilëve kishte pushtuar Egjiptin më 1882. Ndërsa ishte i ri dhe i etur për të ushtruar pushtetin e tij të ri, ai e kundërshtoi ndërhyrjen e agjentit dhe konsullit të përgjithshëm britanik në Kajro, Sir Evelyn Baring, i cili më vonë u bë Lord Cromer.[5] Lord Cromer fillimisht e mbështeti Abbas, por axhenda e re nacionaliste e Hidive dhe shoqërimi me lëvizjet islamike anti-koloniale e vuri atë në konflikt të drejtpërdrejtë me oficerët kolonialistë britanikë dhe Cromer më vonë ndërmjetësoi në emër të Lord Kitchener (komandant britanik në Sudan) në një mosmarrëveshje të vazhdueshme me Abbas për sovranitetin dhe ndikimin egjiptian në atë territor.[6]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Hoiberg, Dale H., red. (2010). "Abbas II (Egypt)". Encyclopædia Britannica (në anglisht). Vëll. I: A-Ak - Bayes (bot. 15th). Chicago, IL: Encyclopædia Britannica, Inc. ISBN 978-1-59339-837-8.
  • Lagassé, Paul, red. (2000). "Abbas II". The Columbia Encyclopedia (në anglisht) (bot. 6th). New York, NY: Columbia University Press. ISBN 0-7876-5015-3. LCCN 00-027927.
  • Magnusson, Magnus; Goring, Rosemary, red. (1990). "Abbas Hilmi". Cambridge Biographical Dictionary (në anglisht). Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-39518-6.
  • Morris, James (1968). Pax Britannica: The Climax of an Empire (në anglisht). Harcourt Inc. fq. 207. LCCN 68024395.
  • Pemberton, Max, red. (shkurt 1897). Chums. Cassell and Company. 17 (232). {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Botim periodik i patitulluar (lidhja)
  • Rockwood, Camilla, red. (2007). "Abbas Hilmi Pasha". Chambers Biographical Dictionary (bot. 8th). Edinburgh, UK: Chambers Harrap Publishers Ltd. ISBN 978-0550-10200-3. {{cite encyclopedia}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Schemmel, B., red. (2014). "Index Aa–Ag". Rulers. Arkivuar nga origjinali më 26 shtator 2014. Marrë më 10 shtator 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Stearns, Peter N., red. (2001). "The Middle East and North Africa, 1792–1914: e. Egypt". The Encyclopedia of World History: Ancient, Medieval, and Modern Chronologically Arranged (bot. 6th). Boston, MA: Houghton Mifflin Company. ISBN 0-395-65237-5. LCCN 2001024479. {{cite encyclopedia}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Thorne, John, red. (1984). "Abbas II". Chambers Biographical Dictionary. Chambers, Inc. ISBN 0-550-18022-2. {{cite encyclopedia}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Vucinich, Wayne S. (1997). "Abbas II". përmbledhur nga Johnston, Bernard (red.). Collier's Encyclopedia. Vëll. I: A to Ameland (bot. 1st). New York, NY: P. F. Collier. LCCN 96084127. {{cite encyclopedia}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Shënimet

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Burimet japin data të ndryshme për depozitimin e Abasit. Disa thonë se kjo datë është 20 ose 21 dhjetor 1914.[3]

Fusnota

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Rockwood 2007, p. 2
  2. ^ Thorne 1984, p. 1
  3. ^ Hoiberg 2010, pp. 8–9
  4. ^ Schemmel 2014
  5. ^ a b Vucinich 1997, p. 7
  6. ^ Encyclopedia of the Ottoman Empire (në anglisht). fq. 41.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Abaz_Pasha_II&oldid=2662238"