Jump to content

Anton Çehovi

Përpunoni lidhje
Artikull i mirë
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Anton Chekhov
Chekhov seated at a desk
Chekhovi në 1889
U lind mëAnton Pavlovich Chekhov
(1860-01-29)29 janar 1860[1]
Taganrog, Perandoria Ruse
Vdiq mëGabim: Nevojitet datë e vlefshme vdekjeje (data e parë): data, muaji, viti[2]
Badenweiler, Duka i Madh i Badenit, Perandoria Gjermane
Vendi i prehjesVarrezat Novodevichy, Moskë
OccupationFizikant, tregimtar, dramaturg
GjuhaRusisht
KombësiaRuss
ShkollimiUniversiteti i Parë Mjekësor Shtetëror i Moskës
ÇmimeÇmimi Pushkin
Bashkëshortja/et
​
(m. 1901)​
Të afërmitAlexander Chekhov (vlla)
Maria Chekhova (motër)
Nikolai Chekhov (vlla)
Michael Chekhov (nip)
Lev Knipper (nip)
Olga Chekhova (mbesë)
Ada Tschechowa (stër-mbesë)
Marina Ried (stër-mbesë)
Vera Tschechowa (stër-stër mbesë)
Firma
Portret i Çehovit të ri me rroba kombëtare

Anton Pavlloviç Çehovi (/ˈtʃɛkɔːf, -ɒf/;[3] rusisht: Анто́н Па́влович Че́хов, shqiptuar [ɐnˈton ˈpavləvʲɪtɕ ˈtɕɛxəf]; 29 janar 1860[4] – 15 korrik 1904)[5] ishte fizikan, dramaturg dhe autor rus i cili konsiderohet ndër shkrimtarët më të mëdhenj i tregimeve të shkurtra. Karriera e tij si dramaturg përfshin katër vepra klasike dhe tregime të shkurtra, të cilat janë vlerësuar maksimalisht nga shkrimtarët dhe kritikët.[6][7] Çehovi kreu praktikën për doktor medicinal jashtë karrierës së tijː "Mjekësia është gruaja ime e ligjshme", ka thënë ai, "dhe letërsia është e dashura ime".[8] Bashkë me Henrik Ibsenin dhe August Strindbergun, Çehovi referohet si një nga tri figurat themelore në lindjen e hershme të modernizmit në teatër.[9]

Çehovi hoqi dorë nga teatri pas çastit të marrjes së shkatërrimit të veprës Pulëbardha në vitin 1896, por vepra u gjallërua për të bërë bujë në vitin 1898 nga Teatri i Moskës Constantin Stanislavski, e cila më pas prodhoi edhe veprën tjetër të Çehovit Xha Vanja dhe dha premierë dy dramat e tij të fundit Tre Motrat dhe Kopshti i qershive. Këto katër vepra paraqesin një sfidë për aktorët[10] ashtu edhe për audiencën, sepse në vend të veprimeve konvencionale Çehovi ofron një "teatër të humorit" dhe "një përmbytje të jetës në tekst".[11]

Çehovi e pati tregimin e tij të parë vetëm për përfitime financiare, por me rritjen e ambicies artistike, ai bëri inovacione formale të cilat kanë ndikuar në evolucionin e tregimeve të shkurtra moderne.[12] Ai nuk kërkoi falje për vështirësitë që paraqiste për lexuesit, duke insistuar se roli i një artisti ishte të bënte pyetje, jo të jepte përgjigjje.[13]

Biografia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Fëmijëria

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Shtëpia e lindjes së Anton Çehovit
Çehovi i ri në vitin 1882
Gjimnazi Taganrog Boys në fund të shekullit të 19-të. Kryqi në majë nuk është më prezent
Çehovi i ri (majtas) me vëllain Nikolai në vitin 1882
Familja Çehov dhe shokët në vitin 1890. (Rreshti lart, nga majtas djathtas) Ivan, Aleksandër, Babai; (rreshti i dytë) shok i panjohur, Lika Mizinova, Masha, Nënë, Serjozha Kiselev; (rreshti i fundit) Misha, Anton
Dukja klasike e Çehovitː syza pa bishta, kapelë dhe kravatë e lidhur
Melihovo, tani muze
Anton Çehov në vitin 1893
Osip Braz: "Portrait of Anton Chekhov"
Çehovi me Leo Tolstoy në Jalta, 1900
Çehov dhe Olga, 1901, në muajin e tyre të mjaltit.

Anton Çehovi lindi në ditën e Shën Antonit të Madh, 29 janar 1860, i treti nga gjashtë fëmijët e mbijetuar, në Taganrog, port i Detit Azov në Rusinë lindore. Babai i tij, Pavell Jegoroviç Çehov, i biri i një ish-skllavi, ishte nga një fshat Vilhovatka afër Kobeliaky (Rajoni Poltava në Ukrainëne sotme) dhe udhëheqte një ushqimore. Drejtor i korit të famullisë, ortodoks i devotshëm dhe baba fizikisht abuzues, Pavell Çehovi është parë nga historianët si model për shumë portrete të djalit të tij të hipokrizisë.[14] Nëna e Çehovit, Jevgenija, ishte rrëfimtare e shkëlqyer e cila i argëtonte fëmijët me tregime nga udhëtimet e saj me babain tregtar rrobash nëpër gjithë Rusinë.[15][16] "Talentin tonë e morëm nga babai," kujton Çehovi, "por shpirtin nga nëna".[17] Në moshën madhore, Çehovi e kritikoi trajtimin e vëllait të tij, Aleksandrit ndaj gruas dhe fëmijëve të vet duk i kujtuar atij tiraninë e Pavellit: "Më lejoni t'ju pyes, nëse ju kujtohet se ishte despotizmi dhe gënjeshtra ato që shkatërruan rininë e nënës sate. Despotizmi dhe gënjeshtra gjymtuan fëmijërinë tonë që është e pështirë dhe e frikshme për ta menduar. Mos harroni tmerrin dhe neverinë që kemi ndier në ato raste, kur babai nga zemërimi në darkë hidhte më shumë kripë në supë dhe e quante nënën tonë budallaqe".[18][19]

Çehovi shkoi në shkollën greke në Taganrog dhe në gjimnazin Taganrog (i cili u riemërua më pas sipas Çehovit), ku ai ishte mbajtur poshtë për një vit në moshën pesëmbëdhjetëvjeçare për dështimin në një provim në Greqishten e Lashtë.[20] Ai këndoi në manastirin ortodoks grek dhe në korin e babait të tij. Në një letër të vitit 1892, ai përdori fjalën "vuajtje" për të përshkruar fëmijërinë e tij dhe kujton: 

Ai u bë ateist më vonë.[21][22][23]

Në vitin 1876, babai i Çehovit falimentoi, pasi shpenzoi financat e tij duke ndërtuar një shtëpi të re.[24] Për të evituar burgun e borxhlinjve ai shkoi në Moskë, ku dy djemtë e tij të mëdhenj, Aleksandri dhe Nikolai, ndiqnin universitetin. Familja jetonte në varfëri në Moskë, nëna e Çehovit ishte fizikisht dhe emocionalisht e thyer nga eksperienca.[25] Çehovi u la pas për të shitur mallin e familjes dhe të mbaronte shkollën. 

Çehovi mbeti në Taganrog 3 vite më shumë, në konvikt me një burrë të quajtuar Selivanov i cili, si Lopakhini në The Cherry Orchard, ka shpëtuar familjen për çmimin e shtëpisë së tyre.[26] Çehovit iu desh të paguante vet për edukimin e tij, të cilin e menaxhonte nga mësimet private, kapja dhe shitja e zogjve dhe shitja e skicave të shkurtra për gazeta, në mesin e punëve të tjera.[27] Ai dërgonte çdo rubël që mund të ndante te familja e tij në Moskë, me letra gazmore për t'i gëzuar ata.[27] Gjatë kësaj kohe, ai lexoi gjerësisht dhe analitikisht, përfshirë Servantesin, Turgenevin, Gonçarovin, and Shopenaurein,[28][29] dhe shkroi një dramë të plotë komike, Fatherless, të cilën vëllai i tij Aleksandri e hodhi poshtë si "një e pafalshme përmes një trillimi teveqel."[30] Çehovi pati po ashtu afera dashurie, një nga të cilat me gruan e mësuesit.[27]

Në vitin 1879, Çehovi përfundoi shkollimin dhe iu bashkua familjes në Moskë, duke u pranuar në shkollën e mjekësisë në I.M. Sechenov First Moscow State Medical University.[31]

Shkrimet e hershme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Çehovi ishte përgjegjës për të gjithë familjen.[32] Për t'i mbështetur ata dhe për të paguar tarifat e shkollimit të vet, ai shkruante skeçe dhe skica të shkurtra humori çdo ditë që kishin të bënin me përditshmërinë ruse, shumë nën pseudonimi si  "Antosha Chekhonte" (Антоша Чехонте) dhe "Njeriu pa asnjë mërzi" (Человек без селезенки). Këto gradualisht i sollën një reputacion si kronikues satirik i jetës së rrugëve të Rusisë dhe nga viti 1882 ai po shkruante për Oskolki (Fragments), në pronësi nga Nikolaj Lejkin, një nga publikuesit kryesor të kohës.[33] Toni i Çehovit ishte më i ashpër në këtë fazë sesa ai i zakonshmi.[34][35]

Në vitin 1884, Çehovi u kualifikua si fizikan, të cilin ai e konsideronte si profesion tipik përmes të cilit bëri pak para dhe trajtoi ngarkesë e lirë të shkretë.[36]

Në vitin 1884 dhe 1885, Çehovi e gjeti veten duke u kollur me gjak dhe në vitin 1886 sulmi u përkeqësua, por ai nuk i tregoi familjes dhe shokëve për tuberkulozin e tij.[17] Ai i rrëfeu Lejkinit, "Jam i frikësuar ta paraqes vetveten te kolegët e mi."[37] Ai vazhdoi të shkruante për disa javë periodikisht, duke fituar para të mjaftueshme që ta lëvizte familjen në një akomodimim më të mirë progresivisht. 

Në vitin 1886 ai u ftua të shkruante për një nga gazetat më të famshme në St.Petersburg, Novoje Vremja (Kohërat e reja), në pronësi dhe e reduktuar nga baroni milioner Alexey Suvorin, i cili pagoi një normë për linjë të dyfishtë të Lejkin dhe i lejoi Çehovit hapësirë të trefishtë.[38] Suvorin u bë shok i mirë për Çehovin, mbase më i afërti.[39][40]

Shpejt, Çehovi filloi të tërhiqte vëmendje. 64-vjeçari Dmitri Grigoroviç, një shkrimtar i famshëm rus i atyre kohëve, i shkroi Çehovit pas leximit të tregimit të tij të shkurtër The Huntsman se[41] "Ti ke talent të vërtetë, talent që të vë në rangun e parë ndër shkrimtarët e gjeneratës së re." Ai e këshilloi Çehovin të shkruante ngadalë, më pak, dhe të përqendrohej në cilësinë e shkrimeve. 

Çehovi u përgjigj se letra e ka goditur atë "si një vetëtimë" dhe rrëfeu: "Unë kam shkruar tregimet e mia në atë mënyrë si shkruajnë reporterët për zjarrin, mekanikisht, me ndërgjegje, duke mos u kujdesur as për veten as për lexuesin."[42] Pranimi ka mundësi të mos i ketë shërbyer Çehovit, pasi dorëshkrimet e hershme tregojnë se ai shkroi me kujdes të madh dhe me rishikime vazhdimisht.[43] Këshilla e Grigoroviç megjithatë e frymëzoi më seriozisht ambicien artistike të 27-vjeçarit. Në vitin 1887, me një tërheqje të vogël të Grigoroviç, koleksioni i tregimeve të shkurtra At Dusk (V Sumerkakh) i solli Çehovit Pushkin Prize "për produksionin letrar më të mirë të dalluar për vlerat e larta artistike."[44]

Pikat kthesë

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në vitin 1887, i rraskapitur nga puna jashtë orarit dhe shëndetlig, Çehovi bëri një udhëtim për në Ukrainë, i cili e rizgjoi atë në bukurinë e stepës.[45] Në kthimin e tij, ai filloi novelën të gjatësisë së shkurtër The Steppe, të cilën ai e quajti "diçka shumë e rastësishme dhe mjaft origjinale" dhe e cila u publikua eventualisht në Severny Vestnik (The Northern Herald).[46] Në një rrëfim që shjellon me mendime proceset e personazheve, Çehovi evokon një udhëtim shezlong rreth stepës përmes syrit të një djaloshi të ri i dërguar të jetonte larg shtëpisë, dhe shokëve të tij, një prift dhe një tregtar. The Steppe u quajt si "fjalori i poetikës së Çehovit", dhe paraqet një avantazh të dukshëm për Çehovin, duke ekspozuar shumë nga kualiteti i fiksionit të pjekur të tij dhe duke i sjellë atij publikim në gazeta letrare më shumë se në gazeta.[47]

Vdekja e vëllait të Çehovit, Nikolay, nga tuberkulozi në vitin 1889 ndikoi në A Dreary Story, të përfunduar në shtator, mbi një burrë që konfronton fundin e një jete për të cilën ai bie në përfundim se ka qenë pa asnjë qëllim.[48][49] Mihail Çehov, i cili regjistroi depresionin dhe shqetësimin e vëllait të tij pas vdekjes së Nikolajit, po hulumton burgjet si pjesë e studimeve të tij të drejtësisë, dhe Anton Çehov, në një kërkim në jetën e tij personal, u bë shpejt i fiksuar me çështjen e reformës së burgjeve.[17]

Sahalin

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në vitin 1890, Çehovi ndërmori një udhëtim me tren, me karrocë të tërhequr me kalë, drejt rrjedhës së lumit në Lindjen e Largët të Rusisë dhe katorga, ose kolonia penale në ishullin Sahalin, veriu i Japonisë, ku ai kaloi 3 muaj duke intervistuar mijëra të dënuar dhe kolonë për një regjistrim. Letrat e Çehovit të shkruara gjatë udhëtimit dy muaj e gjysmë për në Sahalin konsiderohen ndër më të mirat.[50] Vërejtjet e tij dërguar motrës së vet në lidhje me Tomskin ishin bërë të njohur.[51][52]

Banorët e Tomskit më vonë iu kundërpërgjigjën duke ngritur një statujë tallëse të Çehovit.

Melikhovo

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në vitin 1892, Çehovi bleu një pronë të vogël në Melihovo, rreth 40 milje në jug të Moskës, ku jetoi me familjen e tij deri në vitin 1899. "Është mirë të jesh zotëri, " bënte shaka ai me shokun e tij Ivan Leontjev (i cili shkroi pjesë humoristike nën pseudonimin Shqeglov),[53] por ai mori përgjegjësitë e tij seriozisht dhe shpejt u bë i dobishëm për fshatarët lokal. Ashtu si organizimit të asistencës për viktimat nga zia dhe kolera e vitit 1892, ai ndërtoi tri shkolla, një stacion zjarrfikësish, dhe një klinikë dhe dha shërbimet e tij mjekësore për fshatarët deri në disa milje larg, pavarësisht rishfaqjes së tuberkulozit të tij.[14][36][54]

Jalta

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në mars të vitit 1897, Çehovi i mbijetoi një hemorragjie të madhe të mushkërive derisa u vizitua në Moskë. Me vështirësi të mëdha ai u bind të shtrohej në klinikë, ku doktorët e diagnostikuan tuberkulozin në pjesën e sipërme të mushkërive të tij dhe urdhëruan një ndryshim në jetën e tij.[55]

Pas vdekjes së babait të tij në vitin 1898, Çehov bleu një tokë periferi të Yaltës dhe ndërtoi një villë, në të cilën u zhvendos me motrën dhe nënën vitin pasues. Ai mbolli pemë dhe lule, mbajti qen dhe lejlekë antigone dhe pranonte miq si Leo Tolstoj dhe Maksim Gorki, Çehovi ishte gjithmonë i lirë për ta lënë "Siberinë e tij të nxehtë" për Moskën ose për udhëtime. Ai u zotua të zhvendosej në Taganrog menjëherë sapo të instalohej uji atje.[56][57] Në Jalta ai kompletoi dy drama për Teatrin e Artit, duke kompozuar me vështirësi të mëdha sesa në ditët kur ai "shkruante qetësisht, në mënyrën që ha petulla tani." Ai morën nga një vit secila Three Sisters dhe The Cherry Orchard.[58]

Më 25 maj 1901, Çehovi u martua me Olga Knipper shpejt për shkak të tmerrit të tij për dasma. Ajo ishte ish-protegée dhe nganjëherë e dashura e Nemirovich-Danchenko të cilët u takuan së pari në provat për The Seagull.[59][60][61] Deri në atë pikë, Çehovi, i njohur si "beqari më i pakapshëm letrar i Rusisë",[62] kishte preferuar të kalonte ndërlidhjet dhe vizitat e bordellove gjatë angazhimit.[63]

Në Jalta, Çehovi shkroi një nga tregimet e tij më të famshme The Lady with the Dog[64] (njohur edhe me titullin Lady with Lapdog),[65] që përshkruan atë se çka së pari shihet si ndërlidhje shkaktore në mes të një burri të martuar dhe një gruaje të martuar në Jalta. Nuk pritet asgjë e qëndrueshme nga takimi, por ata e gjejnë veten të tërhequr përsëri me njëri-tjetrin, duke rrezikuar sigurinë e jetës së tyre familjare.[66]

Vdekja

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në maj të vitit 1904, Çehovi ishte i sëmurë rëndë me tuberkuloz. Mihail Çehov kujton se "secili që e pa në mënyrë sekrete mendonte se fundi nuk ishte larg, por ai ishte më afër fundit, shihej ta realizonte më pak".[17] Më 3 qershor, ai u vendos me Olgën në qytetin gjerman të Badenweiler në Black Forest, prej ku ai shkroi letra të gëzueshme nga ana e jashtme motrës së tij Masha, duke i përshkruar ushqimin dhe mjedisin dhe duke e siguruar motrën dhe nënën se ai do të bëhej më mirë. Në letrën e tij të fundit, ai shkruante për veshjet e grave gjermane.[67]

Vdekja e Çehovit u bë një nga "një nga ngjarjet më të mëdha të historisë së letërsisë,"[68] ritreguar, qëndisur, dhe fiksionalizuar shumë herë në tregimin e shkurtër "Errand" nga Raymond Carver. Në vitin 1908, Olga shkroi këtë nga çastet e fundit të burrit të saj: 

Trupi i Çehovit u transportua në Moskë në një hekurudhë të ngrirë të destinuar për molusqe, detaj që e ofendoi Gorkin.[69] Disa mijëra vajtues ndoqën procesionin e varrimit të një Gjenerali Keller gabimisht, në shoqërim të një grupi ushtarakësh.[70] Çehovi u varros afër babait të tij në varrezën "Novodevichy Cemetery".[71][72]

Trashëgimia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Pak muaj para se të vdiste, Çehovi i tha shkrimtarit Ivan Bunin se ai mendonte se punimet e tij do të lexoheshin për shtatë vjet. "Pse shtatë?" pyeti Bunini. "Mirë, shtatë e gjysmë", iu përgjigj Çehovi. "Kjo nuk është keq. Unë kam gjashtë vite për t'i jetuar".[73] Gjithmonë modest, Çehovi vështirë se e imagjinoi reputacionin pas vdekjes së tij. Ovacionet për dramë The Cherry Orchard në vitin pas vdekjes së tij treguan se sa shumë është rritur në dashurinë e publikut rus. Deri atëherë ai ishte i dyti më i famshëm në letërsi vetëm për Tolstoin,[74] që e mbajti atë gjashtë vjet, por pas vdekjes së tij, fama e Çehovit shpejt u përhap larg. Përkthimet e Constance Garnett i dhanë atij lexues anglezë dhe admirimin e shkrimtarëve si James Joyce, Virginia Woolf dhe Katherine Mansfield. Shqetësimet që rrethojnë ngjashmërinë në mes të tregimit të Mansfield The Child Who Was Tired dhe tregimit të Çehovit Sleepy janë të përmbledhura në veprën e William H. New Reading Mansfield and Metaphors of Reform[75] Kritiku rus D.S. Mirsky, i cili jetoi në Angli, sqaroi se popullariteti i Çehovit në atë vend nga "kompletimi i pazakontë i refuzimit të asaj që ne e quajmë vlera heroike."[76] Në Rusi, drama e Çehovit doli jashtë mode pas revolucionit, por u inkorporua më vonë në kriteret sovjetike. Karakteri Lopakhin, për shembull, u kthyer në hero i rendit të ri, duke marrë sëpatë në drurin e qershisë.[77][78]

Një nga të huajt e parë që lavdëroi dramat e Çehovit ishte George Bernard Shaw, i cili e mbititulloi veprën e tij Heartbreak House "Një fantazi në kuptim rus të temës angleze," dhe vuri në pah ngjashmëritë në mes të gjendjes së vështirë të klasës së ulët britaneze dhe homologëve të tyre rus të përshkruar nga Çehovit siː "të njëjtit njerëz të mirë, e njëjta kotësi e plotë."[79]

Në Shtetet e Bashkuara, reputacioni i Çehovit filloi të rritej dukshë më vonë, pjesërisht përmes ndikimit të sistemit të Stanislavskit për aktrim, me nocion të subtekstit: "Çehovi shpesh e shpreh mendimet e veta jo në fjalime," shkroi Stanislavski, "por në pauzat në mes të rreshtave ose në përgjigjet përbërëse të një fjale të vetme ... karakteret shpesh ndihen dhe mendojnë jo në rreshtat që ata flasin."[80][81] Grupi i teatrit, veçanërisht, zhvilloi qasjen subteksuatle të dramës, përfshirë gjeneratën e dramaturgëve amerikanë, skenaristëve, dhe aktorëve, përfshirë Clifford Odets, Elia Kazan dhe në veçanti Lee Strasberg. Në anën tjetër Studioja e Aktorëve të Strasbergut dhe qasja aktruese "Method" ndikuan shumë aktorë, përfshirë Marlon Brando dhe Robert De Niro, edhe pse deri atëherë tradita e Çehovit mund të ishte shtrembëruar nga një preokupim me realizëm.[82] Në vitin 1981, dramaturgu Tennessee Williams adaptoi The Seagull si The Notebook of Trigorin. Një nga nipërit e Antoni, Mihail Çehov do të kontribonte shumë në teatrin modern, veçanërisht nga metodat unike të aktrimit që e diferencojnë nga Stanislavski.

Pavarësisht nga fama e Çehovit si dramaturg, disa shkrimtarë mendonin se tregimet e tij të shkurtra prezantojnë një arritje më të madhe.[83] Raymond Carver, i cili shkroi tregimin e shkurtër "Errand" mbi vdekjen e Çehovit, besonte se Çehovi ishte nga shkrimtarët më të mëdhenj të tregimeve të shkurtra: 

Ernest Hemingway, një tjetër shkrimtar i ndikuar nga Çehovi, ishte më qejfprishur: "Çehovi shkroi rreth gjashtë tregime të mira. Por ai ishte shkrimtar amator."[84] Edhe Vladimir Nabokov një herë u ankua për "përzierje e tmerrshme të prozave, epiteteve të gatshme, përsëritjeve" të Çehovit.[85] Por po ashtu deklaroit veprën The Lady with the Dog "si një nga tregimet më të mira të shkruara ndonjëherë", pavarësisht seksizmit të dukshëm dhe marrëdhënieve problematike ndërmjet karaktereve, dhe e përshkruan Çehovin si shkrues "në mënyrë që një person lidhet me një nga gjërat më të rëndësishme në jetë e tij, ngadalë dhe akoma pa asnjë thyerje, në një zë dukshëm të ulët."[86]

Për shkrimtarin William Boyd, përparimi i Çehovit ishte të braktiste atë që William Gerhardie e quante "ngjarje komplote" për diçka më të "mjegulluar, ndërhyrë, copëtuar ose të ngatërruar ndryshe nga jeta."[87]

Virginia Woolf pohoi unikalitetin kualitativ të tregimit të Çehovit në The Common Reader (1925). Ndërsa profesori i letërsisë bashkëkohor në Universitetin Princeton, Michael Goldman, e prezantoi pikëpamjen e vet në definimin e kualitetit të pakuptueshëm të komedive të Çehovit duke deklaruar:

"Duke mësuar se Çehovi është komik... Çehovi është komik në një mënyrë speciale, paradoksale. Dramat e tij varen, ashtu si edhe komeditë, nga vitaliteti i aktorëve për ta bërë të pëlqyeshme çka në të kundërten do të ishte në mënyrë të sikletshme e dhimbshme - fjalët e papërshtatshme, lidhjet e humbura, proçkat, pengesat, sjelljet djaloshare – por si pjesë e një patosi të thellë; pengesat nuk janë rënie, por të mbushura me energji, shpërbërje këndshme e qëllimit."[88]

Një karakter i përshkruar në dramën njëaktëshe të Tennessee Williams The Lady of Lankspur Lotion e cila i referohet si "Shkrimtari" në skriptë, quhet Anton Pavlovich Chekov.

Alan Twigg, editori dhe publikuesi kryesor i BC Bookworld në Vancouver, një nga librat kryesorë të rishikimit të revistave në Kanada, shkruan: 

"Dikush mund të argumentojë se Anton Çehovi është i dytë shkrimtar më i famshëm në planet. Vetëm Shekspiri e kalon Çehovin në terma të adaptimit të filmave të punës së tyre, duke u bazuar në databazën e filmave IMDb. ... Në përgjithësi ne dimë më pak mbi Çehovin sesa që dimë mbi Shekspirin misterioz."[89]

Galeria

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Shtëpia e Çehovit në Yalta
    Shtëpia e Çehovit në Yalta

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Letter to G. I. Rossolimo, 11 October 1899. Letters of Anton Chekhov
  2. ^ Rayfield 1997, f. 595.
  3. ^ "Chekhov".
  4. ^ Old Style date 17 January.
  5. ^ Old Style date 2 July.
  6. ^ "Greatest short story writer who ever lived."
  7. ^ "Stories ... which are among the supreme achievements in prose narrative."
  8. ^ Letter to Alexei Suvorin, 11 September 1888.
  9. ^ Harold Bloom, Genius: A Study of One Hundred Exemplary Authors.
  10. ^ "Actors climb up Chekhov like a mountain, roped together, sharing the glory if they ever make it to the summit".
  11. ^ "Chekhov's art demands a theatre of mood."
  12. ^ "Chekhov is said to be the father of the modern short story".
  13. ^ "You are right in demanding that an artist should take an intelligent attitude to his work, but you confuse two things: solving a problem and stating a problem correctly.
  14. ^ a b Wood, 78.
  15. ^ Payne, XVII.
  16. ^ Simmons, 18.
  17. ^ a b c d From the biographical sketch, adapted from a memoir by Chekhov's brother Mihail, which prefaces Constance Garnett's translation of Chekhov's letters, 1920.
  18. ^ Letter to brother Alexander, 2 January 1889, in Malcolm, p. 102.
  19. ^ Another insight into Chekhov's childhood came in a letter to his publisher and friend Alexei Suvorin: "From my childhood I have believed in progress, and I could not help believing in it since the difference between the time when I used to be thrashed and when they gave up thrashing me was tremendous."
  20. ^ Bartlett, 4–5.
  21. ^ Tabachnikova, Olga (2010). Anton Chekhov Through the Eyes of Russian Thinkers: Vasilii Rozanov, Dmitrii Merezhkovskii and Lev Shestov (në anglisht). Anthem Press. fq. 26. ISBN 978-1-84331-841-5. For Rozanov, Chekhov represents a concluding stage of classical Russian literature at the turn of the 19th and 20th centuries, caused by the fading of the thousand-year-old Christian tradition that had sustained much of this literature. On the one hand, Rozanov regards Chekhov's positivism and atheism as his shortcomings, naming them among the reasons for Chekhov's popularity in society.
  22. ^ Chekhov, Anton Pavlovich (1997). Karlinsky, Simon; Heim, Michael Henry (red.). Anton Chekhov's Life and Thought: Selected Letters and Commentary (në anglisht). Northwestern University Press. fq. 13. ISBN 978-0-8101-1460-9. While Anton did not turn into the kind of militant atheist that his older brother Alexander eventually became, there is no doubt that he was a non-believer in the last decades of his life.
  23. ^ Richard Pevear (2009). Selected Stories of Anton Chekov (në anglisht). Random House Digital, Inc. fq. xxii. ISBN 978-0-307-56828-1. According to Leonid Grossman, "In his revelation of those evangelical elements, the atheist Chekhov is unquestionably one of the most Christian poets of world literature."
  24. ^ He had been cheated by a contractor called Mironov.
  25. ^ Letter to cousin Mihail, 10 May 1877.
  26. ^ Malcolm, 25.
  27. ^ a b c Payne, XX.
  28. ^ Letter to brother Mihail, 1 July 1876.
  29. ^ Simmons, 26.
  30. ^ Simmons, 33.
  31. ^ Rayfield, 69.
  32. ^ Wood, 79.
  33. ^ Rayfield, 91.
  34. ^ "There is in these miniatures an arresting potion of cruelty .
  35. ^ Willis, Louis (27 janar 2013). "Chekhov's Crime Stories". Literary and Genre (në anglisht). Knoxville: SleuthSayers.
  36. ^ a b Malcolm, 26.
  37. ^ Letter to N.
  38. ^ Rayfield, 128.
  39. ^ They only ever fell out once, when Chekhov objected to the anti-Semitic attacks in New Times against Dreyfus and Zola in 1898.
  40. ^ In many ways, the right-wing Suvorin, whom Lenin later called "The running dog of the Tzar" (Payne, XXXV), was Chekhov's opposite; "Chekhov had to function like Suvorin's kidney, extracting the businessman's poisons."
  41. ^ The Huntsman.
  42. ^ Malcolm, 32–3.
  43. ^ Payne, XXIV.
  44. ^ Simmons, 160.
  45. ^ "There is a scent of the steppe and one hears the birds sing.
  46. ^ Letter to Grigorovich, 12 January 1888.
  47. ^ "'The Steppe,' as Michael Finke suggests, is 'a sort of dictionary of Chekhov's poetics,' a kind of sample case of the concealed literary weapons Chekhov would deploy in his work to come."
  48. ^ "A Dreary Story."
  49. ^ Simmons, 186–91.
  50. ^ Malcolm, 129.
  51. ^ Simmons, 223.
  52. ^ Rayfield, 224.
  53. ^ Valentine T. Bill (1987), Chekhov: The Silent Voice of Freedom, Philosophical Library
  54. ^ Payne, XXXI.
  55. ^ Letter to Suvorin, 1 April 1897.
  56. ^ Olga Knipper, "Memoir", in Benedetti, Dear Writer, Dear Actress, 37, 270.
  57. ^ Bartlett, 2.
  58. ^ Malcolm, 170–71.
  59. ^ "I have a horror of weddings, the congratulations and the champagne, standing around, glass in hand with an endless grin on your face."
  60. ^ Benedetti, Dear Writer, Dear Actress, 125.
  61. ^ "Olga's relations with Vladimir Nemirovich-Danchenko were more than professional."
  62. ^ Harvey Pitcher in Chekhov's Leading Lady, quoted in Malcolm, 59.
  63. ^ "Chekhov had the temperament of a philanderer.
  64. ^ Rosamund, Bartlett (2 shkurt 2010). "The House That Chekhov Built". Evening Standard (në anglisht). fq. 31.
  65. ^ Greenberg, Yael.
  66. ^ "Overview: 'The Lady with the Dog'."
  67. ^ Letter to sister Masha, 28 June 1904.
  68. ^ Malcolm, 62.
  69. ^ "Banality revenged itself upon him by a nasty prank, for it saw that his corpse, the corpse of a poet, was put into a railway truck 'For the Conveyance of Oysters'."
  70. ^ Chekhov's Funeral.
  71. ^ Malcolm, 91; Alexander Kuprin in Reminiscences of Anton Chekhov Arkivuar 14 shtator 2015 tek Wayback Machine.
  72. ^ "Novodevichy Cemetery". Passport Magazine (në anglisht). prill 2008. Marrë më 12 shtator 2013.
  73. ^ Payne, XXXVI.
  74. ^ Tolstoy, a great admirer of Chekhov's short stories, divided them into two groups of "first quality" and "second quality."
  75. ^ Reading Mansfield and Metaphors of Reform (në anglisht). McGill-Queen's Press. 1999. fq. 15–17. ISBN 978-0-7735-1791-2.
  76. ^ Wood, 77.
  77. ^ Allen, 88.
  78. ^ "They won't allow a play which is seen to lament the lost estates of the gentry."
  79. ^ Anna Obraztsova in "Bernard Shaw's Dialogue with Chekhov", from Miles, 43–4.
  80. ^ Reynolds, Elizabeth (ed), Stanislavski's Legacy, Theatre Arts Books, 1987, ISBN 978-0-87830-127-0, 81, 83.
  81. ^ "It was Chekhov who first deliberately wrote dialogue in which the mainstream of emotional action ran underneath the surface.
  82. ^ "Lee Strasberg became in my opinion a victim of the traditional idea of Chekhovian theatre ... [he left] no room for Chekhov's imagery."
  83. ^ "The plays lack the seamless authority of the fiction: there are great characters, wonderful scenes, tremendous passages, moments of acute melancholy and sagacity, but the parts appear greater than the whole."
  84. ^ Letter from Ernest Hemingway to Archibald MacLeish, 1925 (from Selected Letters, p. 179), in Ernest Hemingway on Writing, Ed Larry W.
  85. ^ Wood, 82.
  86. ^ From Vladimir Nabokov's Lectures on Russian Literature, quoted by Francine Prose in Learning from Chekhov, 231.
  87. ^ "For the first time in literature the fluidity and randomness of life was made the form of the fiction.
  88. ^ Michael Goldman, The Actor's Freedom: Towards a Theory of Drama, p72.
  89. ^ Sekirin, Peter (2011). Memories of Chekhov: Accounts of the Writer from His Family, Friends and Contemporaries. Foreword by Alan Twigg (në anglisht). Jefferson, NC: MacFarland Publishers. fq. 1. ISBN 978-0786458714.

Bibliografia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Allen, David, Performing Chekhov, Routledge (UK), 2001, ISBN 978-0-415-18934-7
  • Bartlett, Rosamund, and Anthony Phillips (translators), Chekhov: A Life in Letters, Penguin Books, 2004, ISBN 978-0-14-044922-8
  • Bartlett, Rosamund, Chekhov: Scenes from a Life, Free Press, 2004, ISBN 978-0-7432-3074-2
  • Benedetti, Jean (editor and translator), Dear Writer, Dear Actress: The Love Letters of Olga Knipper and Anton Chekhov, Methuen Publishing Ltd, 1998 edition, ISBN 978-0-413-72390-1
  • Benedetti, Jean, Stanislavski: An Introduction, Methuen Drama, 1989 edition, ISBN 978-0-413-50030-4
  • Chekhov, Anton, About Love and Other Stories, translated by Rosamund Bartlett, Oxford University Press, 2004, ISBN 978-0-19-280260-6
  • Chekhov, Anton, The Undiscovered Chekhov: Fifty New Stories, translated by Peter Constantine, Duck Editions, 2001, ISBN 978-0-7156-3106-5
  • Chekhov, Anton, Easter Week, translated by Michael Henry Heim, engravings by Barry Moser, Shackman Press, 2010
  • Chekhov, Anton, Forty Stories, translated and with an introduction by Robert Payne, New York, Vintage, 1991 edition, ISBN 978-0-679-73375-1
  • Chekhov, Anton, Letters of Anton Chekhov to His Family and Friends with Biographical Sketch, translated by Constance Garnett, Macmillan, 1920. Full text at Gutenberg. Retrieved 16 February 2007.
  • Chekhov, Anton, Note-Book of Anton Chekhov, translated by S. S. Koteliansky and Leonard Woolf, B.W. Huebsch, 1921. Full text at Gutenberg. Retrieved 16 February 2007.
  • Chekhov, Anton, The Other Chekhov, edited by Okla Elliott and Kyle Minor, with story introductions by Pinckney Benedict, Fred Chappell, Christopher Coake, Paul Crenshaw, Dorothy Gambrell, Steven Gillis, Michelle Herman, Jeff Parker, Benjamin Percy, and David R. Slavitt. New American Press, 2008 edition, ISBN 978-0-9729679-8-3
  • Chekhov, Anton, Seven Short Novels, translated by Barbara Makanowitzky, W.W.Norton & Company, 2003 edition, ISBN 978-0-393-00552-3
  • Clyman, T. W. (Ed.). A Chekhov companion. Westport, Ct: Greenwood Press, (1985). ISBN 9780313234231
  • Finke, Michael C., Chekhov's 'Steppe': A Metapoetic Journey, an essay in Anton Chekhov Rediscovered, ed Savely Senderovich and Munir Sendich, Michigan Russian Language Journal, 1988, OCLC 17003357
  • Finke, Michael C., Seeing Chekhov: Life and Art, Cornell UP, 2005, ISBN 978-0-8014-4315-2
  • Gerhardie, William, Anton Chekhov, Macdonald, (1923) 1974 edition, ISBN 978-0-356-04609-9
  • Gorky, Maksim, Alexander Kuprin, and I.A. Bunin, Reminiscences of Anton Chekhov, translated by S. S. Koteliansky and Leonard Woolf, B.W.Huebsch, 1921. Read at eldritchpress. Arkivuar 14 shtator 2015 tek Wayback Machine Retrieved 16 February 2007.
  • Gottlieb, Vera, and Paul Allain (eds), The Cambridge Companion to Chekhov, Cambridge University Press, 2000, ISBN 978-0-521-58917-8
  • Jackson, Robert Louis, Dostoevsky in Chekhov's Garden of Eden—'Because of Little Apples', in Dialogues with Dostoevsky, Stanford University Press, 1993, ISBN 978-0-8047-2120-2
  • Klawans, Harold L., Chekhov's Lie, 1997, ISBN 1-888799-12-9. About the challenges of combining writing with the medical life.
  • Malcolm, Janet (2004) [2001]. Reading Chekhov, a Critical Journey (në anglisht). London: Granta Publications. ISBN 9781862076358. OCLC 224119811.
  • Miles, Patrick (ed), Chekhov on the British Stage, Cambridge University Press, 1993, ISBN 978-0-521-38467-4
  • Nabokov, Vladimir, Anton Chekhov, in Lectures on Russian Literature, Harvest/HBJ Books, [1981] 2002 edition, ISBN 978-0-15-602776-2.
  • Pitcher, Harvey, Chekhov's Leading Lady: Portrait of the Actress Olga Knipper, J Murray, 1979, ISBN 978-0-7195-3681-6
  • Prose, Francine, Learning from Chekhov, in Writers on Writing, ed. Robert Pack and Jay Parini, UPNE, 1991, ISBN 978-0-87451-560-2
  • {{cite book |last1=Rayfield |first1=Donald |author-link1=Donald Rayfield |year=1997 |title=Anton Chekhov: A Life |url=https://archive.org/details/antonchekhovlife0000rayf |location=London |publisher=HarperCollins |isbn=9780805057478 |id=OCLC 654644946 * Sekirin, Peter. "Memories of Chekhov: Accounts of the Writer from His Family, Friends and Contemporaries," MacFarland Publishers, 2011, ISBN 978-0-7864-5871-4 * Simmons, Ernest Joseph (1970) [1962]. Chekhov: A Biography (në anglisht). Chicago: University of Chicago Press. ISBN 9780226758053. OCLC 682992.
  • Speirs, L. Tolstoy and Chekhov. Cambridge, England: University Press, (1971), ISBN 0521079500
  • Stanislavski, Constantin, My Life in Art, Methuen Drama, 1980 edition, ISBN 978-0-413-46200-8
  • Styan, John Louis, Modern Drama in Theory and Practice, Cambridge University Press, 1981, ISBN 978-0-521-29628-1
  • Wood, James (2000) [1999]. "What Chekhov Meant by Life". The Broken Estate: Essays in Literature and Belief (në anglisht). New York, NY: Modern Library. ISBN 9780804151900. OCLC 863217943.
  • Zeiger, Arthur, The Plays of Anton Chekhov, Claxton House, Inc., New York, NY, 1945.
  • Tufarulo, G, M., La Luna è morta e lo specchio infranto. Miti letterari del Novecento, vol.1- G. Laterza, Bari, 2009– ISBN 978-88-8231-491-0.

Lidhjet e jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Puna

Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Anton_Çehovi&oldid=2659294"