Dhomat e Specializuara të Kosovës

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Dhomat e Specializuara të Kosovës
Krijuar më: 2017
Vendodhja: Raamweg 47, 2596 HN, Hagë, Holandë[1]
Hagël, Holandë
Faqja zyrtare: scp-ks.org

Dhomat e Specializuara të Kosovës dhe Zyra e Prokurorit të Specializuar (DSK & ZPS) është një gjykatë e Kosovës, e vendosur në Hagë (Holandë), ku janë katër Dhoma të Specializuara dhe Zyra e Prokurorit të Specializuar, të cilat mund të kryejnë aktivitetet e tyre ose në KRSJI ose në Kosovë. Gjykata aktualisht është ngritur për delegimin e gjyqeve të krimeve të kryera nga pjesëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), një organizatë paramilitare etnike shqiptare, e cila kërkoi ndarjen e Kosovës nga Jugosllavia gjatë viteve 1990 dhe krijimin eventual të Shqipërisë së Madhe.[2][3][4][5] Krimet e supozuara kanë të bëjnë me periudhën 1998–2000, gjatë dhe në fund të Luftës së Kosovës dhe të drejtuara më pas kundër "pakicave etnike dhe kundërshtarëve politikë".[6] Gjykata u krijua zyrtarisht në vitin 2016.[7] Është e ndarë dhe e pavarur nga institucionet e tjera kosovare. Përbëhet nga një Zyrë e Prokurorit të Specializuar dhe katër Dhoma të Specializuara, ku ato përbëhen nga Dhomat e Gjyqtarëve dhe një Sekretari.

Në dhjetor 2016 Ekaterina Trendafilova u zgjodh presidente e parë.[8] Në mesin e personave të akuzuar për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit janë edhe ish-presidenti i Kosovës Hashim Thaçi dhe politikani kosovar Kadri Veseli.[9] Më 15 shtator 2021 u hap gjykimi i parë i gjykatës, rasti kundër Salih Mustafës.[10]

Sfondi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në vitin 2010, politikani zviceran Dick Marty shkroi një raport të Këshillit të Evropës, në të cilin ai vuri në dukje se krimet e luftës ishin kryer nga UÇK-ja. Pjesërisht, bazuar në atë raport, prokurori i Task Forcës Speciale Hetimore (SITF) i Misionit të Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit në Kosovë (EULEX Kosovë) arriti në përfundimin se ekzistonin prova të mjaftueshme për ndjekjen penale të "krimeve të luftës, krimeve kundër njerëzimit, si dhe krimeve të caktuara kundër ligji kosovar”. Gjykata ndodhet jashtë Kosovës me kërkesë të prokurorit në mënyrë që të sigurojë mbrojtje adekuate për dëshmitarët.

Autoritetet e Kosovës kanë rënë dakord me BE-në për modalitetet e trajtimit të këtyre akuzave serioze. Më 3 gusht 2015, Kuvendi i Kosovës miratoi nenin 162 të Kushtetutës së Kosovës dhe Ligjin për Dhomat e Specializuara dhe Prokurorinë e Specializuar, pas shkëmbimit të letrave ndërmjet Presidentit të Kosovës dhe Përfaqësuesit të Lartë të Bashkimit Evropian për Punë të Jashtme dhe Politikë të Sigurisë. në vitin 2014. Dhomat e Specializuara janë të bashkëngjitura në secilin nivel të sistemit gjyqësor në Kosovë – Gjykata Themelore, Gjykata e Apelit, Gjykata Supreme dhe Gjykata Kushtetuese. Ato do të funksionojnë sipas ligjeve relevante të Kosovës si dhe të drejtës zakonore ndërkombëtare dhe ligjit ndërkombëtar për të drejtat e njeriut.

BE-ja e ka mbështetur procesin që në fillim dhe së bashku me vendet e tjera kontribuese (Kanada, Norvegjia, Zvicra, Turqia dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës) do ta mbështesin financiarisht punën e gjykatës.

Dhomat e Specializuara përbëhen nga dy organe, Dhomat dhe Regjistri. Prokuroria e Specializuar është një zyrë e pavarur për hetimin dhe ndjekjen penale të krimeve në juridiksionin e Dhomave të Specializuara. Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit të Specializuar janë të pajisura me gjyqtarë, prokurorë dhe oficerë ndërkombëtarë dhe kanë një seli në Hagë, Holandë.

Baza ligjore dhe organizimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ndryshe nga shumë institucione të tjera gjyqësore joholandeze në Hagë, Institucioni Gjyqësor Special i Zhvendosur i Kosovës nuk është një gjykatë ndërkombëtare, por një gjykatë e krijuar përmes legjislacionit kosovar. Për të ofruar bazën e duhur ligjore për gjykatën, është ndryshuar Kushtetuta e Kosovës (amandamenti 24)[11] dhe është miratuar Ligji Nr. 05/L-053 për dhomat e specializuara dhe prokurorinë e specializuar.[12]

Gjykata do të ketë personel të BE-së dhe do të ketë vetëm gjyqtarë ndërkombëtarë. Shpenzimet e gjykatës do të përballohen nga BE-ja[13] si pjesë e politikës së saj të përbashkët të jashtme dhe të sigurisë. Katër dhomat e specializuara janë të gjitha dhomat e institucioneve përkatëse të rregullta kosovare:

  • Gjykata e Shkallës së Parë të Prishtinës
  • Gjykata e Apelit
  • Gjykata Supreme
  • Gjykata Kushtetuese

Gjyqtarët[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Gjyqtarët e caktuar për të shërbyer në Gjykatë janë:[14]

  1. Keith Raynor (Zëvendëspresident), Mbretëria e Bashkuar
  2. Roland Dekkers (Dhoma e Specializuar e Gjykatës Kushtetuese), Holandë
  3. Anne Power-Forde (Dhoma e Specializuar e Gjykatës Kushtetuese), Irlandë
  4. Vidar Stensland (Dhoma Speciale e Gjykatës Kushtetuese), Norvegji
  5. Antonio Balsamo (Dhoma e Specializuar e Gjykatës Kushtetuese, gjyqtari rezervë), Itali
  6. Kai Ambos, Gjermani
  7. Michael Bohlander, Gjermani
  8. Emilio Gatti, Itali
  9. Nicolas Guillou, Francë
  10. Thomas Laker, Gjermani
  11. Guénaël Mettraux, Zvicër
  12. Vladimir Mikula, Republika Çeke
  13. Andres Parmas, Estoni
  14. Michele Picard, Francë
  15. Kenneth Roberts, Kanada
  16. Charles Smith III, Shtetet e Bashkuara të Amerikës
  17. Mappie Veldt-Foglia, Holandë
  18. Christine van den Wyngaert, Belgjikë

Personat e paditur[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Gjithsej tetë persona janë akuzuar në Dhomat e Specializuara të Kosovës. Nga të paditurit, të gjithë janë arrestuar dhe transferuar në paraburgim të Dhomës. Rastet me pesë persona janë në fazën paraprake, një person është në gjykim dhe dy lëndë janë në fazën e ankesës.

Emri Paditur H W D Transferuar
për KSK-në 		Statusi aktual Ind.
Salih Mustafa 12 qershor 2020 — 4 — 24 shtator 2020 Më 16 dhjetor 2022 u shpall fajtor për krime lufte dhe u dënua me 26 vjet burgim[15] [16]
Pjetёr Shala 12 qershor 2020 — 4 — 15 prill 2021 Rasti në fazën paraprake[17] [18]
Jakup Krasniqi 26 tetor 2020 6 4 — 4 nëntor 2020 Rasti në fazën paraprake[19] [20]
Rexhep Selimi 26 tetor 2020 6 4 — 5 nëntor 2020 Rasti në fazën paraprake
Hashim Thaçi 26 tetor 2020 6 4 — 5 nëntor 2020 Rasti në fazën paraprake
Kadri Veseli 26 tetor 2020 6 4 — 5 nëntor 2020 Rasti në fazën paraprake
Hysni Gucati 11 dhjetor 2020 — — 6 25 shtator 2020 Dënim apelues me 4.5 vjet burgim dhe 100 euro gjobë[21][22] [23]
Nasim Haradinaj 11 dhjetor 2020 — — 6 25 shtator 2020 Dënimi apelues me 4.5 vjet burgim dhe 100 euro gjobë

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Special Kosovo court comes to The Hague Arkivuar 21 shtator 2016 tek Wayback Machine, Municipality of The Hague, 2016. Retrieved 16 September 2016.
  2. ^ State-building in Kosovo. A plural policing perspective (në anglisht). Maklu. 5 shkurt 2015. fq. 53. ISBN 9789046607497.
  3. ^ Liberating Kosovo: Coercive Diplomacy and U. S. Intervention (në anglisht). Belfer Center for Science and International Affairs. 2012. fq. 69. ISBN 9780262305129.
  4. ^ Dictionary of Genocide (në anglisht). Greenwood Publishing Group. 2008. fq. 249. ISBN 9780313346415.
  5. ^ "Kosovo Liberation Army (KLA)" (në anglisht). Encyclopædia Britannica. 14 shtator 2014.
  6. ^ "Kosovo court to be established in The Hague". Government of the Netherlands (në anglisht). 15 janar 2016. Marrë më 16 janar 2016.
  7. ^ "Betreft Nederland gastland voor de Kosovo rechtbank" (PDF). Government of the Netherlands (në holandisht). 15 janar 2016. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 26 mars 2017. Marrë më 16 janar 2016.
  8. ^ "Kosovo Special Court Appoints First President" (në anglisht). 14 dhjetor 2016.
  9. ^ Marusic, Sinisa Jakov (2 shtator 2020). "North Macedonia Albanian Leader Testifies to Kosovo War Prosecutors". Balkan Insight (në anglisht). Marrë më 3 shtator 2020.
  10. ^ Bami, Xhorxhina (15 shtator 2021). "First Trial of Kosovo Ex-Guerrilla Opens at Hague War Crimes Court". Balkan Insight (në anglisht). Marrë më 15 shtator 2021.
  11. ^ "Amendment of the constitution of the Republic of Kosovo, I. Amendment no. 24" (PDF). Kuvendi i Kosovës (në anglisht). Marrë më 16 janar 2016.
  12. ^ "Law No.05/L-053" (PDF). Kuvendi i Kosovës (në anglisht). Marrë më 16 janar 2016.
  13. ^ "Special Kosovo war crimes court to be set up in The Hague". Reuters (në anglisht). 15 janar 2016.
  14. ^ Balkan Insight
  15. ^ "Salih Mustafa found guilty of war crimes and sentenced to 26 years of imprisonment". Kosovo Specialist Chambers & Specialist Prosecutor's Office (në anglisht). 2022-12-16. Marrë më 2022-12-16.
  16. ^ "KSC-BC-2020-05: Specialist Prosecutor v. Salih Mustafa Public Redacted Version of 'Indictment', dated 19 June 2020" (PDF) (në anglisht). KSC. 2020-10-02. Marrë më 2020-11-06.
  17. ^ "Case Information Sheet: Specialist Prosecutor v. Pjetër Shala (Case No. KSC-BC-2020-04)" (PDF) (në anglisht). KSC. 2021-04-23. Marrë më 2021-10-17.
  18. ^ "KSC-BC-2020-04: Specialist Prosecutor v. Pjetёr Shala Further redacted Indictment" (PDF) (në anglisht). KSC. 2021-03-31. Marrë më 2021-04-16.
  19. ^ "Case Information Sheet: Specialist Prosecutor v. Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Rexhep Selimi and Jakup Krasniqi (Case No. KSC-BC-2020-06)" (PDF) (në anglisht). KSC. 2021-10-15. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2 qershor 2023. Marrë më 2021-10-17.
  20. ^ "KSC-BC-2020-06: Specialist Prosecutor v. Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Rexhep Selimi and Jakup Krasniqi Public Redacted Version of Amended Indictment" (PDF) (në anglisht). KSC. 2022-09-30. Marrë më 2022-10-01.
  21. ^ "Case Information Sheet: Specialist Prosecutor v. Hysni Gucati & Nasim Haradinaj (Case No. KSC-BC-2020-07)" (PDF) (në anglisht). KSC. 2021-10-07. Marrë më 2021-10-17.
  22. ^ "Trial Panel pronounces Judgement in Hysni Gucati and Nasim Haradinaj case" (në anglisht). KSC. 2022-05-18. Marrë më 2022-05-19.
  23. ^ "KSC-BC-2020-07: Specialist Prosecutor v. Hysni Gucati and Nasim Haradinaj Lesser Redacted Indictment" (PDF) (në anglisht). KSC. 2021-10-04. Marrë më 2021-10-05.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Dhomat_e_Specializuara_të_Kosovës&oldid=2646916"