Energjia e ripërtëritshme

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Energjia me erë, solare, dhe biomasa janë tre burimet e ripërtëritshme të energjisë në zhvillim.
a survey by isos shows that global support is strongest for solar and wind, followed by (in declining order) hydro, natural gas, coal and nuclear
Mbështetja publike në botë për burimet e ndryshme të energjisë (2011)[1]

Energjia e ripërtëritshme në përgjithësi definohet si energji që vjen nga burimet natyrore siç janë rrezet e diellit, era, shiu, baticat dhe zbaticat, dallgët, dhe nxehtësia gjeotermale [2]. Energjia e ripërtëritshme zëvendëson lëndët djegëse në katër fusha të ndryshme: gjenerimi elektrik, ajër dhe uji për ngrohje/ftohje, karburantin, dhe shërbimet rurale për ripërtëritjen e energjisë [3].

Bazuar në raportin e REN21 të vitit 2014, energjia e ripërtëritshme ka kontribuar 19%të konsumit tonë global të energjisë dhe 22% të prodhimit tonë elektrik në vitet 2012 dhe 2013. Ky konsumim i energjisë ndahet si 9% që vjen nga biomasa tradicionale, 4.2% si energji nga nxehtësia (jo-biomasës), 3.8% energjia elektrike nga uji dhe 2% është energjia elektrike nga era, dielli, gjeotermale, dhe biomasë. Investimet në mbarë botën në teknologjitë e ripërtëritshme arriti në më shumë se $214 miliardë dollarë në vitin 2013, me shtetet si Kina dhe Shtetet e Bashkuara që kanë investuar shumë në ripërtëritjen e energjisë me erë, uji, diell dhe biokarburante [4].

Përmbledhja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Rrjedhja e energjisë së ripërtëritshme përfshinë fenomenet natyrore siç janë rrezet e diellit, era, baticat dhe zbaticat, rritja e bimëve, dhe nxehtësia gjeotermale, siç edhe Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë e shpjegon:[5]

Energjia e ripërtëritshme rrjedh nga proceset natyrore që rimbushen vazhdimisht. Në format e saj të ndryshme, ajo rrjedh direkt nga dielli, ose nga nxehtësia e krijuar në thellësi brenda tokës. Të përfshirë në përkufizimin është krijimi i energjisë elektrike dhe nxehtësia nga dielli, era, oqeanët, hidrocentralet, biomasa, burimet gjeotermale, dhe biokarburanteve dhe hidrogjeni që rrjedhin nga burimet e ripërtëritshme.

Energjia e ripërtëritshme i zëvendëson lëndët djegëse tradicionale në katër fusha të ndryshme: prodhimin e energjisë elektrike, ngrohjen e ujit / hapësirave, lëndët djegëse motorike, dhe në shërbimet energjetike rurale:

  • Prodhimi i energjisë elektrike
Hidroenergjia e ripërtëritshme ofron 16.3% të energjisë elektrike në botë. Kur hidroenergjia kombinohet me burimet e ripërtëritshme të tjera si energjia nga era, gjeotermale, diellore, biomasës dhe mbetjeve: së bashku "burimet e ripërtëritshme" bëjnë gjithsej, 21.7% të prodhimit të energjisë elektrike në të gjithë botën, sipas vitit 2013 [6]. Gjeneratorë të energjisë të ripërtëritshme janë të përhapur nëpër shumë vende, dhe vetëm energjia e erës tashmë siguron një pjesë të konsiderueshme të energjisë elektrike në disa zona: për shembull, 14% në shtetin amerikan të Iowa, 40% në veri të shtetit gjerman - Schleswig-Holstein, dhe 49 % në Danimarkë. Disa vende pjesën më të madhe të energjisë e marrin nga burimet e ripërtëritshme, duke përfshirë Islandën (100%), Norvegjia (98%), Brazili (86%), Austria (62%), Zelnada e Re (65%), dhe Suedia (54%) [7].
  • Ngrohje / Nxehje
Nxehja diellore e ujit bën një kontribut të madh në nxehtësinë e ripërtëritshme në shumë vende, më së shumti në Kinë , e cila tani ka 70% të totalit botëror (180 GWth). Shumica e këtyre sistemeve janë të instaluar në ndërtesave të banimit shumë-familjare dhe për të përmbushur një pjesë të nevojave të ujit të nxehtë për afro 50-60 milion familjeve në Kinë. Në të gjithë botën, janë instaluar siteme për nxehjen e ujit nga dielli për të përmbushur nevojat për uji të ngohtë për rreth 70 milion familje. Përdorimi i biomasës për ngrohje vazhdon të rritet gjithashtu. Në Suedi, përdorimi kombëtar i energjisë së biomasës ka tejkaluar atë të naftës. Gjithashtu edhe burimet gjeotermale për nxehje janë rritur dukshëm [7].
  • Lëndët djegëse të transportit
Biokarburantet e ripërtëritshme kanë kontribuar në një rënie të konsiderueshme në konsumin e naftës në Shtetet e Bashkuara që nga viti 2006 [7]. Përdorimi i naftës në SH.B.A. ra 8.5% nga viti 2005-2014 [8]. 93 miliard litra biokarburante të prodhuara në mbarë botën në vitin 2009 e zhvendosën ekuivalentin e afro 68 miliard litra benzinë, të barabartë me rreth 5% të prodhimit të benzinës botërore [7].

Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Literatura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • "2021 Electricity Annual Technology Baseline (ATB) Technologies" (në anglisht). United States National Renewable Energy Laboratory. 2021. Arkivuar nga origjinali më 18 korrik 2021. Marrë më 18 korrik 2021.
  • Aitken, Donald W. (2010). Transitioning to a Renewable Energy Future, International Solar Energy Society, January, 54 pages.
  • Nicola Armaroli, Vincenzo Balzani: Energy for a Sustainable World – From the Oil Age to a Sun-Powered Future, Wiley-VCH 2011, ISBN 978-3-527-32540-5.
  • Armstrong, Robert C., Catherine Wolfram, Robert Gross, Nathan S. Lewis, and M.V. Ramana et al. The Frontiers of Energy Arkivuar 23 maj 2016 tek Wayback Machine, Nature Energy, Vol 1, 11 January 2016.
  • Energy Sector Management Assistance Program (2016). Assessing and Mapping Renewable Energy Resources Arkivuar 11 janar 2017 tek Wayback Machine, World Bank: Washington, DC.
  • HM Treasury (2006). Stern Review on the Economics of Climate Change, 575 pages.
  • International Council for Science (c2006). Discussion Paper by the Scientific and Technological Community for the 14th session of the United Nations Commission on Sustainable Development, 17 pages.
  • International Energy Agency (2006). World Energy Outlook 2006: Summary and Conclusions, OECD, 11 pages.
  • International Energy Agency (2007). Renewables in global energy supply: An IEA facts sheet, OECD, 34 pages.
  • International Energy Agency (2008). Deploying Renewables: Principles for Effective Policies, OECD, 8 pages.
  • International Energy Agency (2011). Deploying Renewables 2011: Best and Future Policy Practice, OECD.
  • International Energy Agency (2011). Solar Energy Perspectives, OECD.
  • IPCC (2011), Edenhofer, O.; Pichs-Madruga, P.; Sokona, Y.; Seyboth, K.; Matschoss, P.; Kadner, S.; Zwickel, T.; Eickemeier, P.; Hansen, G.; Schlömer, S.; von Stechow, C. (red.), Special Report on Renewable Energy Sources and Climate Change Mitigation (PDF) (në anglisht), Cambridge University Press, ISBN 9789291691319, arkivuar (PDF) nga origjinali më 12 prill 2019, marrë më 19 prill 2019
  • Martin Kaltschmitt, Wolfgang Streicher, Andreas Wiese (ed): Renewable energy. Technology, economics and environment, Springer, Berlin/Heidelberg 2007, ISBN 978-3-540-70947-3.
  • Lovins, Amory (2011). Reinventing Fire: Bold Business Solutions for the New Energy Era, Chelsea Green Publishing, 334 pages.
  • Makower, Joel, and Ron Pernick and Clint Wilder (2009). Clean Energy Trends 2009, Clean Edge.
  • National Renewable Energy Laboratory (2006). Non-technical Barriers to Solar Energy Use: Review of Recent Literature, Technical Report, NREL/TP-520-40116, September, 30 pages.
  • Volker Quaschning: Understanding Renewable Energy Systems. Earthscan, London, 2nd edition 2016, ISBN 978-1-138-78196-2.
  • Renewable Capacity Statistics 2021 (në anglisht). Abu Dhabi: International Renewable Energy Agency (IRENA). mars 2021. ISBN 978-92-9260-342-7. Arkivuar nga origjinali më 13 maj 2021. Marrë më 17 korrik 2021.
  • Renewable Power Generation Costs in 2014 Arkivuar 11 shkurt 2015 tek Wayback Machine (February 2015), International Renewable Energy Agency.   Executive summary Arkivuar 21 shkurt 2017 tek Wayback Machine (8 pages).   More concise summary Arkivuar 11 shkurt 2015 tek Wayback Machine (3 pages).
  • Renewables 2007 Global Status Report (PDF) (në anglisht). Paris and Washington, DC: REN21 Secretariat and Worldwatch Institute. 2008. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 8 prill 2008. Marrë më 18 korrik 2021.
  • Renewables Global Status Report: 2009 Update (PDF) (në anglisht). Paris: REN21 Secretariat. 2009. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 10 korrik 2021. Marrë më 18 korrik 2021.
  • Renewables 2010 Global Status Report (PDF) (në anglisht). Paris: REN21 Secretariat. 2010. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 10 korrik 2021. Marrë më 18 korrik 2021.
  • Renewables 2011 Global Status Report (PDF) (në anglisht). Paris: REN21 Secretariat. 2011. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 10 korrik 2021. Marrë më 18 korrik 2021.
  • Renewables 2012 Global Status Report (PDF) (në anglisht). Paris: REN21 Secretariat. 2012. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 10 korrik 2021. Marrë më 18 korrik 2021.
  • Renewables 2013 Global Status Report (PDF) (në anglisht). Paris: REN21 Secretariat. 2013. ISBN 978-3-9815934-0-2. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 10 korrik 2021. Marrë më 18 korrik 2021.
  • Renewables 2014 Global Status Report (PDF) (në anglisht). Paris: REN21 Secretariat. 2014. ISBN 978-3-9815934-2-6. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 10 korrik 2021. Marrë më 18 korrik 2021.
  • Renewables 2015 Global Status Report (PDF) (në anglisht). Paris: REN21 Secretariat. 2015. ISBN 978-3-9815934-6-4. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 10 korrik 2021. Marrë më 18 korrik 2021.
  • Renewables 2016 Global Status Report (PDF) (në anglisht). Paris: REN21 Secretariat. 2016. ISBN 978-3-9818107-0-7. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 9 dhjetor 2020. Marrë më 18 korrik 2021.
  • Renewables 2017 Global Status Report (PDF) (në anglisht). Paris: REN21 Secretariat. 2017. ISBN 978-3-9818107-6-9. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 10 korrik 2021. Marrë më 18 korrik 2021.
  • Renewables 2018 Global Status Report (PDF) (në anglisht). Paris: REN21 Secretariat. 2018. ISBN 978-3-9818911-3-3. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 8 qershor 2021. Marrë më 18 korrik 2021.
  • Renewables 2019 Global Status Report (PDF) (në anglisht). Paris: REN21 Secretariat. 2019. ISBN 978-3-9818911-7-1. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 18 qershor 2021. Marrë më 18 korrik 2021.
  • Renewables 2020 Global Status Report (PDF) (në anglisht). Paris: REN21 Secretariat. 2020. ISBN 978-3-948393-00-7. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 23 shtator 2020. Marrë më 25 korrik 2021.
  • Renewables 2021 Global Status Report (PDF) (në anglisht). Paris: REN21 Secretariat. 2021. ISBN 978-3-948393-03-8. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 15 qershor 2021. Marrë më 25 korrik 2021.
  • Renewables Global Futures Report: Great debates towards 100% renewable energy (PDF) (në anglisht). Paris: REN21 Secretariat. 2017. ISBN 978-3-9818107-4-5. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 12 qershor 2021. Marrë më 25 korrik 2021.

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Ipsos 2011, p. 3
  2. ^ Omar Ellabban, Haitham Abu-Rub, Frede Blaabjerg, Renewable energy resources: Current status, future prospects and their enabling technology. Renewable and Sustainable Energy Reviews 39, (2014), 748–764, p 749, doi:10.1016/j.rser.2014.07.113Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.
  3. ^ REN21 (2010). Energjitë e ripërtëritshme 2010 Raporti i Statusit Global p. 15Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.
  4. ^ REN21 (2014). "Energjitë e ripërtëritshme 2014: Raporti i Statusit Global" (PDF). fq. 13, 17, 21, 25. ISBN 978-3-9815934-2-6. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 4 shtator 2014. Marrë më 9 gusht 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve (lidhja)
  5. ^ IEA Renewable Energy Working Party (2002). Energjia e Ripërtëritshme ... në rrjedhën e përgjithshme, p. 9.
  6. ^ "Historical Data Workbook (2013 calendar year)". Arkivuar nga origjinali më 22 qershor 2014. Marrë më 11 gusht 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ a b c d REN21 (2010)Renewables 2010 Global Status Report p. 53.
  8. ^ http://www.thecherrycreeknews.com/the-transition-from-fossil-fuels-to-renewable-energy-ten-fast-facts/