Jump to content

Ferdinand Radi

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Ferdinand Radi (Durrës, 29 gusht 1942 - Tiranë, 11 shtator 2004) ka qenë futbollist dhe aktor shqiptar.

Biografia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

në një familje intelektuale. Nandi ishte nipi i Vinçens Prenushit nga nëna, dhe i Lazër Radit nga babai. Në vitin 1945, me çlirimin e vendit, familja vendoset në Tiranë. Në vitet e shkollës shquhej për humorin e tij të hollë. Ishte i shkathët, i fuqishëm dhe merrej edhe me sport. Fillimet e veta Radi i ka në sportin e futbollit, ku nga viti 1958 deri në vitin 1962 luajti me ekipin e parë të Dinamos, derisa mbaroi shkollën e mesme. Por në një kohë iu desh të zgjidhte midis sportit dhe artit. Vendosi për këtë të fundit. Dhe për këtë ndikoi njohja me Kujtim Spahivoglin, njohje nga e cila do të kushtëzohej më pas vetë jeta e Ferdinand Radit. Spahivogli u bë shoku dhe miku i tij më i ngushtë, i cili ndikoi drejtpërdrejt në formimin e tij artistik. Në vitin 1965, krahas punës në uzinën "Partizani", Radi fillon edhe aktivitetin e tij artistik me amatorët e kësaj uzine. Në vitin 1968 mbaron kursin e regjisurës nën drejtimin e pedagogëve të nderuar, Pandi Stillu e Pirro Mani. E megjithatë, formimi i tij nuk ishte i kompletuar, ndaj në vitin 1970 ndjek një kurs pasuniversitar për regjisurë, nën drejtimin e Spahivoglit. Krahas aktivitetit të tij me amatorët, Radi punoi me kontratë edhe pranë Teatrit Popullor dhe teatrit të Institutit të Lartë të Arteve (Akademia e Arteve). Këtu interpreton në një sërë pjesësh, të cilat evidentuan aftësitë aktoriale të tij. Kjo pjesëmarrje me trupën profesioniste ndikoi edhe në aktivizimin e tij në film. Me dënimin e Kujtim Spahivoglit në 1974-ën, kur Ferdinand Radit iu hap një plagë e madhe në shpirt, mori fund edhe ëndrra e tij për t’u bërë aktor profesionist. Shto këtu edhe vështirësi të tjera politike të familjes, Radi nuk arriti të bëhej i tillë, para shembjes së diktaturës.

Në Teatrin Kombëtar

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në vitin 1991 pranohet si aktor profesionist në Teatrin Kombëtar. Më në fund, pas 25 vjetësh ia arrin qëllimit. Menjëherë merr pjesë në disa shfaqje rresht, si "Vizita e damës plakë", "Ezopi", "Rikardi i tretë", "Kush vjedh një këmbë, ka fat në dashuri" etj., ku shquhet për role të veçanta karakteri, tipikë, të cilët edhe pse nuk flasin, vetëm me interpretimin fizik, me plastikën, lëvizjet zënë vend në pjesë të veçanta, herë-herë bëhen strumbullari i ngjarjes. Një meritë e veçantë e tij ishte aftësia në krijimin e një figure vetëm me prezencën dhe lëvizjet e tij në skenë.

Në vitin 1995 në Teatrin Kombëtar vihet në skenë një nga komeditë më të bukura të tij, por edhe të vetë teatrit, "8 persona plus", të cilën e ripunoi. (Vite më parë pati interpretuar edhe rolin e bojaxhiut).

Kjo komedi pasohet dy vjet më pas nga një tjetër komedi e suksesshme, një variacion i "Revizorit", komedinë "Inspektori", të cilën e vuri vetë në skenë së bashku me të bijën, Andetën. Në krijimet e tij është vlerësuar humori i gjallë, i pastër, qytetar, i mbushur me situata nga më komiket, spontanitet i humorit, shkathtësi e dialogut dhe mençuria e intrigave.

Në kinema

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Radi ka një meritë të madhe edhe në filmin artistik, me të cilin ka qenë i suksesshëm, duke interpretuar me mjeshtëri figura e tipa që mbahen mend nga spektatori ynë, dhe që për një kohë të gjatë kishte raste që edhe e thërrisnin me emrin e vetë personazhit. Një ndër ta ka qenë edhe Zani i filmit televiziv I Treti. Në film e nisi rrugën e tij në vitin 1971, me rolin e tipografit në filmin Kur zbardhi një ditë. Në përgjithësi rolet e tij janë role të dyta, por që kanë një peshë të madhe në film, e që të mbeten në mendje për figurën e arrirë artistike. Punëtor i thjeshtë, agjent, ushtarak i uniformave të ndryshme, kriminel, e shumë tipa të marrë nga jeta, por që falë talentit ata fituan përjetësinë në art. Ndër kulmet artistike në film, Ferdinand Radi ka pa dyshim Zanin nga I treti, kapter Mevlanin nga Historiani dhe kameleonët, ku u nderua me kupën e Festivalit të IX, Sejmeni tek Balada e Kurbinit, arixhiu në Vdekja e kalit, si dhe roli i fundit i Mishariut në filmin Nata.

Rolet e Ferdinand Radit

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në teatër

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • “Vjeshtë me stuhi” (Kurti)
  • “I pesti u zu i gjallë” (Gjeloshi)
  • “Pranvera që s’vonoi” (Burri i heshtur)
  • “Prefekti” (Xhandari)
  • “Pas dy vjetësh” (Zeneli)
  • “Kur po lindte qyteti” (Njaziu)
  • “Një shok i klasës sonë” (Tak Faku)
  • “Banja” (Vjellosupekti)
  • “Shumë zhurmë për asgjë” (Bogrer)
  • “8 persona plus” (Bojaxhiu)
  • “Bregu i pikëllimit” (Varrmihësi)
  • “Vizita e damës plakë” (Gangsteri)
  • “Kush vjedh një këmbë, ka fat në dashuri” (shoferi)
  • “Ishulli i çmendur” (Kokëqethuri)
  • “Ezopi” (Etiopasi)

Në film

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Ferdinand_Radi&oldid=2399590"