Jump to content

Islami në Ulqin

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

"Uratë për bekimin e kësaj kështjelle
E bekoftë Perëndia këtë kështjellë të Islamit buzë detit
Dhe ta mbajë nën pushtetin mysliman deri në Gjyqin e Ditës së Mbrame
Këto shtylla të larta me taben sikur trupi me shpirtin
Janë vepër e fuqisë së Zotit dhe të bamirësisë së tij
O i pafuqishëm, lutu për këtë Kala të Islamit
Të cilës në emër të vërtetësisë ia thashë këtë kronogram
“Çeli gonxhja e trëndafilit”
Viti 1130 hixhërinj"

Mbishkrim në Kalanë e Ulqinit

Islami është feja më e ndjekur në Ulqini, qytet në Mal të Zi. Sipas censusit të popullsisë së vitit 2011, në Komunën e Ulqinit jetonin 14,308 myslimanë (ose 72% e popullsisë), ndërsa vetëm në qytetin e Ulqinit jetonin 7,297 myslimanë (ose 68% e popullsisë).[1]

Pasi Ulqini u bë pjesë e Perandorisë Osmane në korrik të vitit 1571, popullsia e krishterë pothuajse tërësisht mungonte në Ulqin. Një pjesë u largua nga qyteti, ndërsa pjesa tjetër e banorëve përqafoi fenë islame. Në vitin 1614 Ulqini kishte treqind shtëpi, e në vitin 1646 trajtohet si një vendbanim plotësisht mysliman. Kalaja e Ulqinit ishte e pajisur plotësisht nga osmanët në fund të shekullit të XVI. Në të ishin të vendosur shtëpitë e dizdarëve dhe ushtarëve, përfaqësuesve të sundimit dhe gjygjësorit, pjesërisht dhe shtëpitë e qytetarëve. Kalaja kishte edhe një xhami, hambarë, cisterna për ujë, depon për armë dhe municione, dhe objekte të tjera.[2][3]

Pasi Ulqini u bë pjesë e Principatës së Malit të Zi në vitin 1880, në krye të Myftinisë së Mali të Zi u vendos Haxhi Salih efendi Huli nga Ulqini.[4] Në këtë kohë në Ulqin gjendej dhe zyra e kadiut,[5] si dhe tre mejtepe (dy për djem, një për vajza).[6]

Për më shumë informacione shikoni artikullin Xhamitë e Ulqinit

Xhamitë e para u ndërtan gjatë periudhës osmane, e para e cila ishte Xhamia e Meterizit.[7] Në regjistrimin e pronave të vakëfit të vitit 1888 në territorin e Ulqinit, si dhe në rrethinën e ti kishte 12 prona të vakëfit: 11 xhami (Xhamia e Qytetit, Xhamia e Pashës, Xhamia e Meterizit, Xhamia e Ranës, Xhamia e Mezgjahut, Xhamia e Kryepazarit, Xhamia e Lamit, Xhamia e Merasë, Xhamia e Bregut, Xhamia e Kollomzës, Xhamia e Zogajve) si dhe mejtepi “Fejzije”, me 2.385 rrënjë ullinj, 37 rallë toke dhe 17 shtëpi, duke i llogaritur edhe dyqanet me 4 bahçe.[8] Në Komunën e Ulqinit gjenden 26 xhami, ku vetëm në në qytetin e Ulqinit gjenden 6 xhami aktive: Xhamia e Lamit (1689), Xhamia e Pashës (1719), Xhamia e Nazmazgjahut (1728), Xhamia e Kryepazarit (1749), Xhamia e Bregut (1783) dhe Xhamia e Detarëve (1798).[9]

Sahat Kulla e Ulqinit u ndërtua në vititn 1754. Në Ulqinin osman ekzistonin 11 tyrbe, ku vetëm katër janë ruajtur. Ndër më të njohurat janë Tyrbja e Fanëve dhe Tyrbja e Murat Dedesë.[10]

  1. ^ Zavod za Statistiku Crne Gore (MONSTAT): Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u 2011.godini – monstat.org
  2. ^ Milan Vasić, Gradovi pod turskom vlašću, u: Istorija Crne Gore, knjiga treća, Beograd 1975, 515-516
  3. ^ Ejup Mušović, Muslimani Crne Gore od pada Zete (1499), Novi Pazar 1997, 47-48.
  4. ^ Murteza Karađuzović, Crnogorski i Bosansko-Hercegovački Muslimani i nadležnost šerijatskih sudova, „Glas Crnogorca“, br. 4, 31. I 1912
  5. ^ Šerbo Rastoder, Istorijsko-metodološki okvir izučavanja istorije Muslimana u Crnoj Gori 1878-1912, Almanah, br. 5-6, Podgorica 1999, 90.
  6. ^ Živko Andrijašević, Politika crnogorske države prema nepravoslavnim podanicima poslije 1878. godine, Prilozi, br. 40, Sarajevo 2011, 93-94.
  7. ^ Dragana Kujović, Tragovima orijentalno-islamskog kulturnog nasljeđa u Crnoj Gori,Podgorica 2006, 21-22.
  8. ^ Objektet fetare dhe historike Islame ne Ulqin (I)Gazeta Islame Elif
  9. ^ DZAMIJE I IMAMI ISLAMSKE ZAJEDNICE – ULCINJ
  10. ^ Istorijski Leksikon Crne Gore, Grup autorësh, Daily press: Podgoricë, 2006 ISBN 86-7706-169-X