Enver Pasha

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Ismail Enver Pasha)
Ismail Enveri
Enver Pasha si Ministër i Mbrojtjes
Ministër i Luftës
Në detyrë
4 janar 1914 – 13 tetpr 1918
KryeministriSait Halim Pasha
Paraprirë ngaAhmet Izet Pasha
Pasuar ngaAhmet Izet Pasha
Të dhëna vetjake
U lind më
Ismail Enver

22 nëntor 1881
Kostandinopojë, Perandoria Osmane (tani Stamboll, Turqi)
Vdiq më4 gusht 1922 (40 vjet)
Republika Sovjetike Popullore Buharan, (tani Taxhikistan)
NënshtetësiaOsman
Partia politikeKomiteti "Bashkim e përparim"
Bashkëshortja/etNaciye Sultan
FëmijëtMahpeyker Hanımsultan
Türkan Hanımsultan
Sultanzade Ali Bey
ShkollimiKolegji Ushtarak Osman (1903)[1]
Nënshkrimi
Shërbimi ushtarak
Dega/shërbimiUshtria Osmane
Vite shërbimi1903–1918
GradaMirliva dhe de facto komandant i përgjithshëm

Ismail Enver Pasha (osmanishtja: اسماعیل انور پاشا‎; Turqisht: İsmail Enver Paşa, 22 nëntor 1881 - 4 gusht 1922) ishte një oficer ushtarak osman dhe një udhëheqës i Revolucionit të Turqve të Rinj më 1908. Ai u bë udhëheqësi kryesor i Perandorisë Osmane si në Luftërat Ballkanike (1912–13) ashtu edhe në Luftën e Parë Botërore (1914–18). Gjatë karrierës së tij ai u njoh me tituj gjithnjë e më të ngritur ndërsa u ngrit nëpër gradat ushtarake, duke përfshirë Enver Efendiu (انور افندي), Enver Beu (انور بك) dhe më në fund Enver Pasha, "pasha" duke qenë titulli i nderit osman oficerët ushtarakë të fituar me gradën Mirliva (gjeneralmajor).

Jeta[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Enveri u lind në Stamboll më 22 nëntor 1881. I ati i tij, Ahmeti (rr. 1860–1947), ose ka qenë një mostar (mirëmbajtës ure) në [[Manastir) (Bitola e sotëm)[2] ose një prokuror publik i qytetit të vogël shqiptar në Ballkan.[3] Nëna e tij Ajshe Dilara ishte një tatare.[4] Sipas Şuhnaz Yilmaz, ai ishte me prejardhje gagauz.[5] Xhaxhai i tij ishte Halil Pasha (më vonë Kut). Enveri kishte dy vëllezër më të vegjël, Nuri dhe Mehmed Kamil, dhe dy motra më të vogla, Hasene dhe Mediha. Ai ishte kunati i Nënkolonelit Ömer Nâzım.[6] Në moshën gjashtë vjeçare u shpërngul me të atin në Manastir ku ndoqi shkollën fillore.[7] Ai studioi në institucione të ndryshme ushtarake dhe përfundimisht u diplomua në Akademinë Ushtarake Osmane në vitin 1902.[7] Si i diplomuar në Akademinë Ushtarake, ishte mektebli.[7] Ndërmjet viteve 1903 dhe 1908, ndërsa u njoh në luftën guerile kundër bullgarëve në Luftën Maqedonase, ai u bind për nevojën e reformës së ushtrisë osmane.[8]

Pas grushtit të shtetit osman të janarit 1913, Enver Pasha u bë (4 janar 1914) Ministri i Luftës i Perandorisë Osmane, duke formuar një të tretën e triumvitit të njohur si "Tre Pashallarët" (së bashku me Talat Pasha dhe Xhemal Pasha) i cili mbajti sundimin de facto mbi Perandorinë nga viti 1913 deri në fund të Luftës së Parë Botërore më 1918.

Enveri u largua nga Perandoria Osmane së bashku me Mehmet Talat dhe Xhemal Pasha. Enveri vdiq në një pritë nga armenëtTaxhikistan ndërsa po përpiqej të ngrinte një kryengritje myslymane anti-ruse. Enveri akuzoi vrasësit armenët, gjë që rezultoi në vdekjen e tij.

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Komutanlığı, Harp Akademileri (1968), Harp Akademilerinin 120 Yılı (në turqisht), İstanbul, fq. 46{{citation}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
  2. ^ Kaylan, Muammer (2005), The Kemalists: Islamic Revival and the Fate of Secular Turkey (në anglisht), Prometheus Books, fq. 75.
  3. ^ Akmese, Handan Nezir (2005), The Birth of Modern Turkey: The Ottoman Military and the March to WWI (në anglisht), IB Tauris, fq. 44.
  4. ^ J. Zürcher, Erik (2014). The young turk legacy and nation building (në anglisht) (bot. 1st). Bloomsbury Publishing. ISBN 9780857718075.
  5. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura :2
  6. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Hanioglu266
  7. ^ a b c Swanson, Glen W. (1980). "Enver Pasha: The Formative Years". Middle Eastern Studies (në anglisht). 16 (3): 193–199. doi:10.1080/00263208008700445. ISSN 0026-3206. JSTOR 4282792.
  8. ^ Swanson, Glen W. (1980).pp.196–197