Ismail Pasha

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Ismail Pasha
İsmail Paşa
إسماعيل باشا
Hidivi i Egjiptit dhe Sudanit
Mbretërimi19 janar 1863 – 26 qershor 1879
ParaardhësSaid Pasha (Vali)
PasardhësTeufik Pasha
Bashkëshorte
FëmijëTeufik Pasha
Husein Kamel
Fuad I i Egjiptit
Princi Ali Xhemal
Princesha Xhemile Fazail Hanëm
Princesha Fatime Hanëm
Princesha Amina Hanëm
Princesha Nimetullah Hanëm
Princesha Amina Aziza Hanëm
Princesha Zejneb Hanëm
Princesha Tauhida Hanëm
DinastiaDinastia e Muhamed Aliut
I atiIbrahim Pasha
E ëmaHoshiar Kadën
U lind12 janar 1830
Kajro, Ejaleti i Egjiptit, Perandoria Osmane
Vdiq2 mars 1895 (65 vjet)
Stamboll, Perandoria Osmane
VarrimiXhamia el-Rifa'i, Kajro, Egjipt

Ismail Pasha (arabisht: إسماعيل باشا Ismā'īl Bāshā; turqisht: İsmail Paşa), i njohur si Ismaili i Madhërishëm (12 janar 1830 - 2 mars 1895), ishte Hidivi i Egjiptit dhe Sudanit nga viti 1863 deri më 1879, kur, ai u hoq me urdhër të Britanisë së Madhe. Duke ndarë pikëpamjen ambicioze të gjyshit të tij, Muhamed Ali Pashës, ai modernizoi shumë Egjiptin dhe Sudanin gjatë mbretërimit të tij, duke investuar shumë në zhvillimin industrial dhe ekonomik, urbanizimin dhe zgjerimin e kufijve të vendit në Afrikë.

Filozofia e tij mund të shihet në një deklaratë që ai bëri në vitin 1879: "Vendi im nuk është më vetëm në Afrikë; ne jemi tani pjesë e Evropës gjithashtu. Prandaj është e natyrshme që ne të braktisim mënyrat tona të mëparshme dhe të adoptojmë një sistem të ri. përshtatur me kushtet tona sociale”.

Në vitin 1867 ai siguroi gjithashtu njohjen osmane dhe ndërkombëtare për titullin e tij të hidivit (Zëvendës Mbreti) në preferencë ndaj valiut (Guvernatorit) i cili ishte përdorur më parë nga paraardhësit e tij në Ejaletin e Egjiptit dhe Sudanit (1517-1867). Megjithatë, politikat e Ismailit e vendosën Hidivllëkun e Egjiptit dhe Sudanit (1867–1914) në borxhe të rënda, duke çuar në shitjen e aksioneve të vendit në Kompaninë e Kanalit të Suezit qeverisë britanike dhe rrëzimin e tij përfundimtar nga pushteti në vitin 1879 nën udhëheqjen britanike dhe presioni francez.

Familja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

I dyti nga tre djemtë e Ibrahim Pashës dhe nipi i Muhamed Aliut, Ismail, me prejardhja shqiptare, lindi në KajroPallatin Al Musafir Khana. Nëna e tij ishte çerkeze Hoshijar Kadën,[1] gruaja e tretë e babait të tij. Ajo thuhet se ishte një motër e Valide Sulltana Pertevniyal, e cila ishte gruaja e Mahmud IIPerandorisë Osmane dhe nëna e Abdülaziz I.

Rinia dhe arsimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Pasi mori një arsim evropian në Paris, ku ndoqi École d'état-major, ai u kthye në shtëpi dhe me vdekjen e vëllait të tij të madh u bë trashëgimtar i xhaxhait të tij, Said I, vali dhe hidiv i Egjiptit dhe Sudanit. Said, i cili me sa duket e konceptoi sigurinë e tij për të hequr qafe veten sa më shumë që të ishte e mundur nga prania e nipit të tij, e punësoi atë në vitet e ardhshme në misione jashtë vendit, veçanërisht te Papa, Perandori Napoleon III dhe Sulltani i Perandorisë Osmane. Në vitin 1861 ai u dërgua në krye të një ushtrie prej 18,000 për të shuar një kryengritje në Sudan, një mision të cilin ai e realizoi.

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ "His Highness Kavalali Ibrahim Pasa" (në anglisht). Marrë më 1 nëntor 2016.