Kuzhina kosovare
Pjesë e serisë |
Kultura e Kosovës |
---|
Historia |
Populli |
Gjuhët |
Ushqimi |
Arti |
Letërsia |
Muzika |
Sporti |
Monumentet |
Organizatat |
Kuzhina kosovare është e ngjashme me kuzhinë e vendeve përreth (Shqipëria, Mali i Zi, jugu i Serbisë, Republika e Maqedonisë), dhe ka qenë dukshëm i ndikuar nga kuzhina turke dhe kuzhina shqiptare, posaçërisht kuzhina Ballkanike. Në ushqimet e përbashkëta përfshihen byreku, flia, qebab, suxhuk dhe salcice të tjera, speca të mbushura, qengji, fasulja, sarma, burjan, pitja dhe orizi.[1] Megjithatë, kuzhina kosovare ndryshon paksa mes rajoneve të ndryshme.
Hyrje
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Buka dhe bulmeti janë të rëndësishme në kuzhinën kosovare. Më të përdorur gjerësisht nga bulmeti janë qumështi, kosi, ajrani, djathi dhe kajmaku. Mish (mish lope, mish pule dhe qengji), fasule, oriz dhe specat janë, gjithashtu, pjesë e madhe e dietës së Kosovës. Perimet përdoren sipas sezoneve. Zakonisht, trangujt, domatet dhe lakra bëhen turshi. Bimë të tilla si kripë, piper i zi, piper i kuq dhe Vegeta janë gjithashtu popullore.[2]
Një element tjetër, që e bën Kosovën të njohur është edhe tradita e shkëlqyer e prodhimit të verës. Pjesa jugore e vendit njihet për kultivimin me traditë, ku mijëra hektarë vreshta ofrojnë verë cilësore dhe me cilësi të lartë. Vera e Kosovës sot ka depërtuar gjithandej në tregjet ndërkombëtare. Veç kësaj, kultivimi dhe përgatitja e troftës është një traditë tjetër në Kosovë. Me gjithë kuzhinën e pasur tradicionale, restorantet e shumta, kafenetë, bistrot dhe hotelet moderne ofrojnë llojllojshmëri të menyve ushqimore dhe pijeve nga vende dhe kultura të ndryshme të botës.[3]
Përgatitja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ushqimi i bërë në shtëpi është ende i preferuar nga njerëzit në Kosovës. Edhe pse ndikimi i ri perëndimor e shtyn brezin e ri për të ngrënë jashtë, kosovarët zakonisht preferojnë të hanë në shtëpi.
Përbërësit kryesorë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në përbërës kyç në shumicën e ëmbëlsirave është sherbeti. Sherbeti përbëhet prej ujit të vluar me sheqer. Përbërës të tjerë të përdorur në shumicën e gatimeve të mishit janë specat, domatet, hudhra, qepa, piper i kuq, piperi i zi, kripa.
Byreku
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Një shumëllojshmëri e byrekëve janë të zakonshme në Kosovë.
- Kullpite - byrek me asgjë brenda dhe i mbuluar me kos
- Byrek- është i bërë nga shtresa brumi të mbushura me mish të bardhë, djathë, spinaq.
- Bakllasarm - një byrek i kripur i mbuluar me kos dhe hudhër[4]
- Byrek me kungull
- Byrek me spinaq
- Flisë- një ushqim tradicional shqiptar
Sallata
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shumica e sallatave bëhen shpejt dhe thjesht. Përbërësit e sallatës së zakonshme përfshijnë: domate, qepë, hudhër, piper, kastravec, patate, lakër, marule, karrotë dhe fasule.
- Sallatë me patate
- Tarator - një sallatë tradicionale e bërë me tranguj, hudhra dhe kos. Pjatë shumë popullore gjatë verës.
- Sallatë me domate dhe kastravec
- Sallatë me hithra të thata
- Sallatë me fasule
- Sallatë Shope - një sallatë e thjeshtë e bërë me domate, kastravec, qepë dhe djathë të bardhë.
Gjellë kryesore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Tava e Prizrenit një tavë tradicionale nga Osmane. Ajo gatuhet me qengjit, patëllxhan, speca të gjelbër, qepë, domate dhe shërbehet e nxehtë.
- Speca të mbushur me mish, oriz dhe perime
- Suxhuk - suxhuk tradicionale në të gjithë rajonin e Ballkanit
- Tave Gore[5] - një pjatë tradicionale me mish qengji
- Tavë kosi - mish qengji i pjekur me kos
- Burian me vezë - ushqim tradicional me perime me oriz, spinaq dhe vezë[6]
- Qebab
Ëmbëlsirat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Bakllavaja
- Torta
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Ukelli, Fikrije. 1001 Receta për çdo familje.
- ^ "Kopje e arkivuar" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 28 maj 2013. Marrë më 12 maj 2016.
{{cite web}}
: Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja) - ^ "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 11 shkurt 2018. Marrë më 11 shkurt 2018.
{{cite web}}
: Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja) - ^ "Kopje e arkivuar" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 7 prill 2016. Marrë më 12 maj 2016.
{{cite web}}
: Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja) - ^ http://www.scribd.com/doc/11058582/1000-receta-per-cdo-familje-
- ^ http://www.artigatimit.com/2013/10/burani-me-spinaq-e-veze/
Lidhje të jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Graham, Adam (20 gusht 2015). "In Kosovo, a Thirst for Progress, and Beer, Too" (në anglisht). New York Times.