Mesnata
Mesnata është koha e kalimit nga një ditë në tjetrën – momenti kur ndryshon data, në orën zyrtare lokale për çdo juridiksion të caktuar. Sipas orës, mesnata është e kundërta e mesditës, duke ndryshuar prej saj me 12 orë.
Mesnata diellore është koha e kundërt me mesditën diellore, kur Dielli është më afër nadirit, dhe nata është e barabartë nga muzgu dhe agimi. Për shkak të ardhjes së zonave kohore, të cilat rregullojnë kohën në një sërë meridianësh, dhe kohës së kursimit të ditës, mesnata diellore rrallë përkon me orën 12 të mesnatës. Mesnata diellore varet nga gjatësia dhe koha e vitit dhe jo nga zona kohore. Në matjen e kohës romake të lashtë, mesnata ishte në gjysmë të rrugës midis perëndimit të diellit dhe lindjes së diellit (dmth., mesnata diellore), duke ndryshuar sipas stinëve.
Në disa gjuhë sllave, "mesnata" ka një lidhje gjeografike shtesë me "veriun" (siç bën "mesditë" me "jugun"). Gjuhët moderne polake, bjelloruse, ukrainase dhe serbe e ruajnë këtë lidhje me fjalët e tyre për "mesnatë" ose "gjysmë nate" (północ, поўнач, північ, пoнoħ) gjithashtu që do të thotë "veri". [1]
Fillimi dhe fundi i ditës[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
_(cropped).JPG)
Mesnata shënon fillimin dhe mbarimin e çdo dite në kohë civile në të gjithë botën. Si pika ndarëse midis një dite dhe një tjetër, mesnata kundërshton klasifikimin e lehtë si pjesë e ditës së mëparshme ose e ditës pasardhëse. Ndonëse nuk ka unanimitet global për këtë çështje, më shpesh mesnata konsiderohet fillimi i një dite të re dhe lidhet me orën 00:00.
Në mënyrë të rreptë, është e pasaktë përdorimi i "am" dhe "pm" kur i referohemi mesditës ose mesnatës. Shkurtesa am qëndron për ante meridiem ose para mesditës, dhe pm qëndron për post meridiem ose pas mesditës. Meqenëse mesdita nuk është as para as pas mesditës, dhe mesnata është saktësisht dymbëdhjetë orë para dhe pas mesditës, asnjë shkurtim nuk është i saktë. Megjithatë, shumë paraqitje dixhitale të kohës janë konfiguruar që të kërkojnë një përcaktim "am" ose "pm", duke parandaluar mungesën e saktë të përcaktimeve të tilla në mesnatë. Në raste të tilla, nuk ka asnjë standard ndërkombëtar që përcakton se cila përzgjedhje arbitrare është më e mira. [2]
Në Shtetet e Bashkuara dhe Kanada, orët dixhitale dhe kompjuterët zakonisht tregojnë 12 të mëngjesit në mesnatë. Edicioni i 30-të i Manualit të Stilit të Qeverisë së SHBA (2008), në seksionet 9.54 dhe 12.9b, rekomandoi përdorimin e "12 paradite" për mesnatën dhe "12 pasdite" për mesditë. [3] [4] Megjithatë, botimi i mëparshëm i 29-të i Manualit të stilit të Zyrës së Shtypit të Qeverisë së SHBA (2000), në seksionin 12.9, rekomandoi të kundërtën. Nuk ka asnjë të dhënë tjetër që dokumenton këtë ndryshim. Instituti Kombëtar i Standardeve dhe Teknologjisë në SHBA (NIST) rekomandon shmangien e konfuzionit duke përdorur "23:59 pasdite" ose "12:01 paradite" dhe datën e synuar në vend të "mesnatë" ose "12:00 të mëngjesit". [5]
Ka disa qasje të zakonshme për të identifikuar dhe dalluar fillimin dhe fundin e saktë të çdo dite të caktuar.
- Përdorimi i një ore 24-orëshe mund të heqë paqartësitë. Termi "mesnatë" mund të shmanget plotësisht nëse fundi i ditës shënohet si ora 24:00 dhe fillimi i ditës ora 00:00. Ndërsa të dy shënimet i referohen të njëjtit moment në kohë, zgjedhja e shënimit lejon lidhjen e tij me natën e mëparshme ose me mëngjesin e ardhshëm.
- "Mesnata" mund të shtohet me informacione shtesë sqaruese. Një ditë dhe orë e ditës mund të identifikohen në mënyrë eksplicite së bashku, për shembull "mesnata e së shtunës mbrëma". Përndryshe, mesnata si ndarja midis ditëve mund të theksohet duke identifikuar çiftin e ditëve të ndara në këtë mënyrë: "mesnata e shtunë/e diel" ose "mesnata 14/15 dhjetor".
- Qasja e rekomanduar nga NIST ("12:01 paradite" ose "23:59" në vend të mesnatës) mund të jetë veçanërisht e dobishme kur çdo paqartësi mund të ketë pasoja serioze, si për shembull me kontratat dhe instrumentet e tjera ligjore. [5]
- Një konventë e qartë mund të përcaktohet ligjërisht ose të shpallet kulturalisht. Për shembull, kalendari hebraik e lidh fillimin e një dite të re me perëndimin e diellit dhe mesnata është një orë relative që bie gjashtë orë pas perëndimit të diellit. [6] :25Në mënyrë të ngjashme, në kohën tradicionale arabe në perëndim të diellit, që shënonte fillimin e çdo dite të re, orët u rivendosën në 12:00. [7] :381Megjithatë, siç u përmend më lart, konventa ose përkufizime të tilla mund të mos respektohen në mënyrë uniforme.
- Organizata Ndërkombëtare e Standardeve (ISO) në specifikimin ISO 8601 thotë: "00:00:00" mund të përdoret për t'iu referuar mesnatës që korrespondon me çastin në fillim të një dite kalendarike; dhe "24:00:00" për t'iu referuar mesnatës që korrespondon me çastin në fund të një dite kalendarike.
- Libri i stileve AP cakton "mesnatën" ditës që po mbaron, jo fillimit të ditës.
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Wexler, Paul (1980). "The Byelorussian Impact on Karaite and Yiddish". The Journal of Byelorussian Studies. Anglo-Byelorussian Society. IV (3–4): 103. Arkivuar nga origjinali më 8 shkurt 2021. Marrë më 3 shkurt 2021.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "National Physics Laboratory".
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "U.S. Government Printing Office Style Manual Chapter 9". 2008. Marrë më 2009-06-11.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "U.S. Government Printing Office Style Manual Chapter 12". 2008. Marrë më 2009-06-11.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b "How to use a.m./p.m. vs. noon/midnight". National Institute of Standards and Technology. 4 shkurt 2010. Marrë më 2012-09-02.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Ydit, Meir M. (1981). "The Counting of 'Day' and 'Night'" (PDF). Conservative Judaism Journal. 35 (1): 25–29. Marrë më 24 mars 2022.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Burnaby, Sherrad (1901). Elements of the Jewish and Muhammadan calendars: with rules and tables and explanatory notes on the Julian and Gregorian calendars (në anglisht). London: George Bell & Sons. ISBN 1345910282.