Karaxhova

Kalaja mesjetare e Moglenit nga shekulli i 11-të

Almopia (greqisht: Αλμωπία), ose Enotia, e njohur edhe në mesjetë si Moglena (greqisht: Μογλενά, maqedonisht Меглен Meglen dhe bullgarisht: Мъглен Mëglen), është një komunë dhe një ish-provincë (επαρχία) e njësisë rajonale Pella në Maqedoni, Greqi. Selia e komunës është qyteti i Aridaias.^[1] Komuna ka një sipërfaqe prej 985.817 km².^[2]

Emri dhe historia

Emri Almopia (greqishtja e lashtë: Ἀλμωπία, Almōpia) rrjedh nga Almopes (Ἀλμῶπες), një fis paionian që fillimisht banonte në këtë zonë përpara se të dëbohej nga rajoni gjatë mbretërimit të Aleksandrit I (s. 498–454 pes) kur ishte Almopia ishte inkorporuar në mbretërinë e lashtë maqedonase.^[3]^[4] Almopianët e gjurmuan prejardhjen e tyre në figurën mitologjike eponime të Almopsit, birit të perëndisë greke Poseidonit dhe Helle.^[5] Astronomi dhe gjeografi i shekullit të dytë, Klaud Ptolemeu, regjistron tre qytete në rajon në librin e tij Gjeografia: Horma (Ὅρμα), Europus (Εὔρωπος) dhe Apsalos (Ἄψαλος).

Në periudhën e hershme bizantine, zona u riemërua në Enotia (greqisht: Ενωτία) pas një fortese aty pranë, ndoshta në afërsi të Notias moderne. Emri u ringjall midis viteve 1915 dhe 1927 edhe për krahinën greke.^[6]^[7]

Në mesjetën e mëvonshme, zona njihej si Moglena (greqisht: Μογλενά, maqedonisht: Меглен, bullgarisht: Мъглен), nga fjala sllave për "mjegull".^[8] Deri në fillim të shekullit të 11-të, Moglena ishte një provincë e Perandorisë së Parë Bullgare. E kapur nga perandori bizantin Basili II më 1015, ajo dëshmohet si selia e një peshkopate më 1020, dhe si kryeqytet i themës së saj më 1086. Zona mbeti nën sundimin bizantin deri në pasojat e Kryqëzatës së Katërt, kur u pushtua nga Cari Kalojan i Perandorisë së Dytë Bullgare.^[9] U inkorporua në Perandorinë Serbe nga Stefan Dushani në vitin 1346. Moglena ishte e banuar kryesisht nga megleno-rumunë dhe sllavë. Në kohën osmane, rajoni njihej edhe me emrin turk Karacova ose Lugina e Karaxhovës ("Lugina e zezë", greqisht: Καρατζόβα) ose në turqishten osmane: كاراجاوا.

Deri në Luftën Greko-Turke (1919-1922) dhe shkëmbimin e popullsisë midis Greqisë dhe Turqisë në vitin 1924, sllavët myslimanë maqedonas dhe megleno-rumunët përbënin një pjesë të popullsisë.^[10]

Bashkia

Bashkia Almopia u formua në reformën e qeverisjes vendore të vitit 2011 nga bashkimi i 2 ish-bashkive të mëposhtme, që u bënë njësi bashkiake:^[1]

Provinca

Provinca e Almopia (Επαρχία Αλμωπίας) ishte një nga tre provincat e Prefekturës Pella. Territori i saj korrespondonte me atë të bashkisë aktuale të Almopias.^[11] Ajo u shfuqizua në vitin 2006.

Shiko gjithashtu

Referime

^ ^a ^b "ΦΕΚ A 87/2010, Kallikratis reform law text" (në greqisht). Government Gazette.
^ "Population & housing census 2001 (incl. area and average elevation)" (PDF) (në greqisht). National Statistical Service of Greece. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2015-09-21.
^ Thucydides, History of the Peloponnesian War, II.99
^ Roisman, Joseph; Worthington, Ian (2011-07-07). A Companion to Ancient Macedonia (në anglisht). John Wiley & Sons. fq. 75. ISBN 978-1-4443-5163-7.
^ Schmitz, Leonhard (1867). "Almops". përmbledhur nga William Smith (red.). Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology (në anglisht). Vëll. 1. Boston: Little, Brown and Company. fq. 132.
^ Agni K. Koliadymou (2006). Από την Αξό Καππαδοκίας στο Νομό Πέλλας: Προσφυγικές Διαδρομές (1890–1940) (PDF) (në anglisht). Thessaloniki. fq. 117.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
^ ΦΕΚ 304/27-12-1927
^ Wolfgang Dahmen; Johannes Kramer (1986). "Das Meglenorumänische". Rumänistik in der Diskussion (në gjermanisht). Tübingen. fq. 262. ISBN 3-87808-859-0.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
^ Kazhdan, Alexander (1991). "Moglena". përmbledhur nga Kazhdan, Alexander (red.). The Oxford Dictionary of Byzantium (në anglisht). Oxford and New York: Oxford University Press. fq. 1389. ISBN 978-0-19-504652-6.
^ Theodor Capidan, Meglenoromânii, istoria şi graiul lor Arkivuar 2016-03-03 tek Wayback Machine, vol. I, București, 1925, p.5, 19, 21-22) https://docs.google.com/document/d/18Eh2Z9rLnJgEq9lq_sdheHYO3HbZAzveGYWEUSeakiE/edit?usp=drivesdk
^ "Detailed census results 1991" (PDF) (në greqisht dhe frëngjisht). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2016-03-03. (39 MB)

[Kallikratis-1] "ΦΕΚ A 87/2010, Kallikratis reform law text" (në greqisht). Government Gazette.

[stat01-2] "Population & housing census 2001 (incl. area and average elevation)" (PDF) (në greqisht). National Statistical Service of Greece. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2015-09-21.

[3] Thucydides, History of the Peloponnesian War, II.99

[4] Roisman, Joseph; Worthington, Ian (2011-07-07). A Companion to Ancient Macedonia (në anglisht). John Wiley & Sons. fq. 75. ISBN 978-1-4443-5163-7.

[DGRBM-5] Schmitz, Leonhard (1867). "Almops". përmbledhur nga William Smith (red.). Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology (në anglisht). Vëll. 1. Boston: Little, Brown and Company. fq. 132.

[Koliadymou-6] Agni K. Koliadymou (2006). Από την Αξό Καππαδοκίας στο Νομό Πέλλας: Προσφυγικές Διαδρομές (1890–1940) (PDF) (në anglisht). Thessaloniki. fq. 117.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)

[7] ΦΕΚ 304/27-12-1927

[8] Wolfgang Dahmen; Johannes Kramer (1986). "Das Meglenorumänische". Rumänistik in der Diskussion (në gjermanisht). Tübingen. fq. 262. ISBN 3-87808-859-0.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)

[ODB-9] Kazhdan, Alexander (1991). "Moglena". përmbledhur nga Kazhdan, Alexander (red.). The Oxford Dictionary of Byzantium (në anglisht). Oxford and New York: Oxford University Press. fq. 1389. ISBN 978-0-19-504652-6.

[10] Theodor Capidan, Meglenoromânii, istoria şi graiul lor Arkivuar 2016-03-03 tek Wayback Machine, vol. I, București, 1925, p.5, 19, 21-22) https://docs.google.com/document/d/18Eh2Z9rLnJgEq9lq_sdheHYO3HbZAzveGYWEUSeakiE/edit?usp=drivesdk

[census91-11] "Detailed census results 1991" (PDF) (në greqisht dhe frëngjisht). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2016-03-03. (39 MB)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]