Poturët
Poturët është një shprehje bisedore dhe nënçmuese (pezhorative) e gjuhës së folur që rrjedh nga fjala e gjuhës serbokroate: poturčen - poturčenjak që ka kuptimin "të turqizuarit - ata që janë turqizuar" dhe si e tillë është përdorur zakonisht nga popujt jomuslimanë të Ballkanit për të treguar të gjithë kolonët myslimanë në rajon, pavarësisht nga përkatësia e tyre etno-gjuhësore. Megjithatë, shumica e tyre ishin vërtet turq etnikë. [1] Në Perandorinë Osmane, besimi islam ishte feja zyrtare, me myslimanët që mbanin të drejta të ndryshme nga jomuslimanët.[2] Grupet juridike etno-fetare jomuslimane (dhimmi)[3] identifikoheshin nga miletet e ndryshme ("kombe").[2]
Përmbledhje[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Poturica si shprehje përdorej gjithashtu për të treguar të gjitha grupet në rajon që ishin islamizuar gjatë sundimit osman, veçanërisht shqiptarët myslimanë dhe myslimanët sllavë (kryesisht boshnjakët).[2] Për të krishterët e Ballkanit, konvertimi në fenë Islame ishte sinonim i turqizimit, duke iu nënshtruar "sundimit osman dhe përqafimit të mënyrës osmane të jetesës", pra "të bëhesh turk". [2] Në gjuhët sllave të jugut, ka edhe terma prejardhës që shihen më shumë si ofendues ndaj boshnjakëve, si poturiti, poturčiti, poturčenik dhe poturica (dhe që të gjitha në thelb do të thonë "turqë" ose " të turqizuar").[4] [2] Myslimanët sllavë ndjekin shkollën Hanefite të Islamit Sunit, shkolla më dominuese në Perandorinë Osmane.[5]
Sipas ideologjisë fetare të kristosllavizmit, të krijuar nga Michael Sells, feja ka luajtur një rol kyç në ruajtjen e aleancave dhe identifikimit etnik gjatë konflikteve të trazuara etnike në Evropën Juglindore për shekuj me radhë, që nga Mesjeta e Lartë e në vazhdim. Sells postulon se ekzistonte një "besimi se sllavët janë të krishterë për nga natyra dhe se çdo konvertim nga krishterimi është një tradhti e racës sllave" [6] siç shihet edhe në lëvizjet etnike dhe nacionaliste ortodokse kroate romake dhe ortodokse serbe. Prandaj, myslimanët sllavë nuk konsideroheshin pjesë e farefisnisë së tyre etnike, pasi me konvertimin e tyre në Islam, "ata konsiderohej se janë bërë turq ". [7]
Në Greqi dhe në gjuhën greke, i njëjti besim mbahej për myslimanët grekë, se ata në thelb ishin "bërë turq", ndërsa tourkalvanoi ("turko-shqiptarët") u bë një term i zakonshëm për shqiptarët myslimanë që kishin qenë një pakicë e rëndësishme në vend.[8] Të gjitha këto terma tani konsiderohen sharje poshtëruese etnike në gjuhët e tyre përkatëse, si dhe nga ato grupe të cilave u referohen.
Pas përfundimit të Luftës së Parë Botërore dhe shpërbërjes së Perandorisë Osmane, të gjithë muslimanët osmanë u bënë pjesë e qytetarisë moderne ose e kombit turk.
Shembuj të ngjashëm[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Një fenomen i ngjashëm ekziston në Azinë Juglindore ku termi Bengali ishte sinonim i "myslimanit". Myslimanët Manipuri, të cilët flasin një gjuhë Sino-Tibetane, njihen gjithashtu me emrin Pangal, i cili ishte ajo që Meiteit i quanin muslimanët. Fjala është një korrupsion i Bangalit, dhe fitoi rëndësi në rajon për shkak se bengalët ishin i vetmi grup etnik me shumicë myslimane në rajon. Në shekullin XVII, ekspeditat mogule drejt verilindjes u nisën nga Bengali. Kronikat e Baharistan-i-Ghaibi shënojnë se ushtria e ndryshme Mughal u referua tërësisht si Bangal nga populli Koch. [9] Në Assam dhe Gadishullin Malaj, termi evoluoi për t'iu referuar të gjithë të huajve. Evropianët kolonialë quheshin Boga Bongal (Bengali i bardhë/i huaj) në asamezisht dhe Benggali Putih në Malajzisht.
Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Literatura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Mentzel, Peter (2000). "Introduction: Identity, confessionalism, and nationalism". Nationalities Papers. 28 (1): 8. doi:10.1080/00905990050002425.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Cagaptay, Soner (1 shkurt 2014). The Rise of Turkey: The Twenty-First Century's First Muslim Power. Potomac Books, Inc. fq. 70–. ISBN 978-1-61234-650-2.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Mentzel 2000.
- ^ a b c d e Antonello Biagini; Giovanna Motta (19 qershor 2014). Empires and Nations from the Eighteenth to the Twentieth Century: Volume 1. Cambridge Scholars Publishing. fq. 143–. ISBN 978-1-4438-6193-9.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Cagaptay, Soner (2014). Islam, Secularism and Nationalism in Modern Turkey: Who is a Turk? (Routledge Studies in Middle Eastern History). fq. 70.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Mient Jan Faber (1996). The Balkans: A Religious Backyard of Europe. Longo Editore. fq. 125. ISBN 978-88-8063-091-3.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Sabrina P. Ramet (1989). Religion and Nationalism in Soviet and East European Politics. Duke University Press. fq. 380–. ISBN 978-0-8223-0891-1.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Steven L. Jacobs (2009). Confronting Genocide: Judaism, Christianity, Islam. Lexington Books. fq. 82–. ISBN 978-0-7391-3589-1.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Omer Bartov; Phyllis Mack (1 janar 2001). In God's Name: Genocide and Religion in the Twentieth Century. Berghahn Books. fq. 183–. ISBN 978-1-57181-302-2.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Megalommatis, M. Cosmas (1994). "Turkish-Greek Relations and the Balkans: A Historian's Evaluation of Today's Problems". Cyprus Foundation: 28.
{{cite journal}}: Burimi journal ka nevojë për|journal=(Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Mirza Nathan (1936). "Ingenious plan of Govind Lashkar". përmbledhur nga M. I. Borah (red.). Baharistan-I-Ghaybi – Volume II. fq. 561.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)