Shehzade Bajazid
| Şehzade Bayezid شهزاده بايزيد | |
|---|---|
 Një miniaturë osmane që tregon Sulejmanin e Madhërishëm me djalin e tij, Şehzade Bayezid | |
| Fëmijë | Şehzade Orhan Şehzade Osman Şehzade Abdullah Şehzade Mahmud Şehzade Mehmed Mihrimah Sultan Ayşe Sultan Hatice Sultan Hanzade Sultan |
| Dinastia | Dinastia Osmane |
| I ati | Sulejmani e Madhërishëm |
| E ëma | Hyrem Sultan |
| U lind | 1525 ose 1526 Stambolli, Perandoria Osmane |
| Vdiq | 25 shtator 1561 Kazvin, Irani Safevid |
| Varrimi | Melik-i Acem Türbesi, Sivas |
Şehzade Bayezid (Turqishtja osmane: شهزاده بايزيد; 1525 ose 1526 – 25 shtator 1561) ishte një princ osman si djali i Sulltan Sulejmanit të Madhërishëm dhe Hyrem Sultanit. Pas ekzekutimit të Şehzade Mustafa (i cili kishte qenë trashëgimtar i fronit osman) në vitin 1553, Bayezid u bë trashëgimtari popullor në mesin e ushtrisë. Përgjatë viteve 1550, kur Sulejman ishte tashmë në të 60-at, u bë e qartë një konkurrencë e zgjatur për fronin midis Bajazidit dhe vëllait të tij Selimit. Bayezid kishte rënë në disfavor me babanë e tij - i cili u zemërua nga mosbindja e Bayezid që buronte nga të njëjtat vite - në krahasim me Selimin (i cili përfundimisht do të kishte sukses si Selim II). Pasi u mund në një betejë afër Konjës në vitin 1559 nga Selim dhe Sokullu Mehmet Pasha (me ndihmën e ushtrisë së Sulltanit), ai iku në Perandorinë fqinje Safavid, ku u prit me bollëk nga Tahmasp I. Megjithatë, në vitin 1561, në këmbëngulje të vazhdueshme e Sulltanit gjatë gjithë internimit të djalit të tij, dhe pas disa pagesave të mëdha, Tahmasp lejoi Bajazitin të ekzekutohej nga agjentët e babait të tij.
Jeta[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Ai lindi në vitin 1525 ose 1526 në Stamboll. Babai i tij është Sulltan Sulejmanin e Madhërishëm, dhe nëna e tij është Hyrem Sultan. Në kohën e lindjes së tij, Bayezid kishte tre vëllezër të mëdhenj, Mehmed (lindur 1521), Abdullah (lindur 1522) dhe Selim (lindur 1524). Ai gjithashtu kishte një gjysmë-vëlla të madh Mustafa (lindur në 1515) dhe më vonë një vëlla të plotë të vogël, Cihangir (lindur në vitin 1531).
Bayezid u bë guvernatori i Kütahya. Sidoqoftë, gjatë fushatës së 12-të të babait të tij në Nahçivan (pjesë e Azerbajxhanit të sotshme) më 1553, ai u caktua të sundonte në Edrene (kryeqyteti osman i Rumelisë, e cila ishte territor evropiane të Perandorisë Osmane) në mungesë të babait të tij. Gjatë fushatës, Şehzade Mustafa, djali i madh i Sulejmanit dhe trashëgimtari popullor i fronit, u ekzekutua me urdhër të sulltanit.
Lajmi për ekzekutimin e Mustafës shkaktoi trazira në të gjitha pjesët e perandorisë dhe një mashtrues që pretendonte të ishte Mustafa i ekzekutuar u rebelua kundër Sulejmanit në Rumelia. Një burim raporton se megjithëse rebelimi u nënshtrua nga një vezir, Sulejmani dyshoi se djali i tij Bayezid ishte ngadalë për të reaguar.[1]
Sidoqoftë, Ogier Ghiselin de Busbecq, ambasadori i Perandorisë së Shenjtë Romake në Sulltanin Osman në Stamboll nga 1554-1562, i përshkruan ngjarjet krejt ndryshe në një nga letrat e tij të famshme drejtuar studiuesit tjetër Nicholas Michault. Në letrën e tij, Busbecq përshkruan ngritjen e mashtruesit si pjesë e një komploti nga Bayezid (referuar si "Bajazet" në letër) për të kapur Sulltanatin në mënyrë që të mos vritej nga vëllai i tij Selim me ngritjen e Selimit në Sulltan.[2]
Strehimi në Perandorinë Safevide[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Kur Sulejmani i Madhërishëm refuzoi kërkesën e Bayezid për falje dhe urdhëroi kapjen e tij, Bayezid u largua nga Amasia dhe iku për Perandorinë Safevide së bashku me djemtë dhe ushtrinë e tij.
Bayezid u mirëprit nga Shah Tahmasp I. Megjithëse Tahmasp I fillimisht e mirëpriti me gjithë zemër dhe me bujari, duke përfshirë festat madhështore për nder të tij, ai më vonë e burgosi atë me kërkesë të Sulltan Sulejmanit. Si Sulejmani ashtu edhe Selim dërguan të dërguar në Persi për ta bindur shahun që të ekzekutonte Bayezid. Në vitin e ardhshëm, ambasadat do të vazhdonin të udhëtonin midis Stambollit dhe Kazvinit. Më 16 korrik, cila do të ishte e fundit nga ambasadat osmane, detyra zyrtare e së cilës, si ambasadat e mëparshme, ishte të përpiqeshin të kthehnin Bayezid në Stamboll. Sulejmani, në të gjitha ambasadat, i dha gjithashtu Tahmasp dhurata të shumta. Ai gjithashtu ra dakord me kërkesën e Tahmasp për ta paguar atë për dorëzimin e Bayezid.
Vdekja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Kur u arrit marrëveshja, ambasadorët osmanë që shkuan në Kazvin e mbyten fillimisht Bajazitin dhe më pas djemtë e tij më 25 shtator 1561. Trupat e Bajazidit dhe djemve të tij u sollën në Sivas dhe u varrosën në "Melik-i Acem Türbesi".
Kultura popullore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Në serialin e vitit 2003, Hyrem Sultan, Şehzade Bayezid portretizohet nga Engin Altan Düzyatan.
- Në serialin e vitit 2011 Sulejmani i Madhërishëm, Şehzade Bayezid portretizohet nga Aras Bulut İynemli.
Referimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Një ese mbi bijtë e Sulejmanit Arkivuar 17 mars 2012 tek Wayback Machine (në turqisht)
- ^ Charles Thornton Forster and F. H. Blackburne Daniell, The Life and Letters of Ogier Ghiselin de Busbecq (London: C. Kegan Paul & Co., 1881), pp. 178–189.