Islamologjia

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Studimet Islame)

Islamologjia, islamistika ose Studimet islame i referohen studimit akademik të Islamit[1] dhe në përgjithësi programeve akademike multidisiplinare të "studimeve" - programe të ngjashme me të tjerat që fokusohen në historinë, tekstet dhe teologjitë e traditave të tjera fetare, si studimet e krishtera Lindore ose Studimet hebraike, por gjithashtu fusha të tilla si (studimet mjedisore, studimet e Lindjes së Mesme, studimet e racës, studimet urbane, etj.) [2][3] - ku studiues nga disiplina të ndryshme (historia, kultura, letërsia, arti) marrin pjesë dhe shkëmbejnë ide që kanë të bëjnë me të veçantën fusha e studimit.[4]

Carole Hillenbrand i përshkruan studimet islame si "një disiplinë që kërkon të shpjegojë se çfarë ka arritur bota islame në të kaluarën dhe çfarë i pret e ardhmja".[5]

Shumë programe akademike të studimeve islame përfshijnë studimin historik të Islamit: qytetërimi islam, historinë dhe historiografinë islame, ligjin islam, teologjia dhe filozofinë islame. Specialistët në Studimet Islame përqendrohen në studimin e detajuar akademik të teksteve të shkruara në arabisht brenda fushave të Teologjisë Islame, Ligjit Islam, Kur'anit dhe Hadithit dhe disiplinave ndihmëse si Tefsir ose Eksegjeza e Kur'anit. Megjithatë, ata gjithashtu aplikojnë shpesh metoda të përshtatura nga disa fusha ndihmëse, duke filluar nga studimet biblike dhe filologjia klasike deri te historia moderne, historia juridike dhe sociologjia.

Vështrim i përgjithshëm[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Dijetarët në fushën e studimeve islame shpesh quhen "islamistë" dhe disiplina tradicionalisht përbënte pjesën më të madhe të asaj që dikur quhej studime orientale. Në fakt, disa nga universitetet më tradicionale perëndimore ende japin diploma në studimet arabe dhe islame nën titullin kryesor "studime orientale". Ky është rasti, për shembull, në Universitetin e Oksfordit, ku studimet klasike arabe dhe islame janë mësuar që në shekullin XVI . Ky kontekst i dha studimeve të hershme akademike islame karakterin e studimeve biblike dhe ishte gjithashtu pasojë e faktit se në të gjithë Evropën Perëndimore të hershme-moderne, disiplina u zhvillua nga njerëz të kishës, qëllimi kryesor i të cilëve në të vërtetë kishte qenë të përgënjeshtronin parimet e Islamit. [6] Sot, studimet akademike islame zakonisht mësohen dhe studiohen krahas ose pas një studimi të gjerë të gjuhës arabe, me diploma universitare dhe pasuniversitare në Arabisht dhe Studime Islame që ekzistojnë në universitete si Universiteti Georgetown, Universiteti i Exeter, Universiteti i Oksfordit, Universiteti i Leeds, SOAS në Universitetin e Londrës, Universitetin Yale dhe disa universitete në Holandë dhe Gjermani, veçanërisht Universitetin Leidendhe universitetin e Tübingenit .

Një raport i fundit i HEFCE thekson rëndësinë në rritje, strategjike për qeveritë perëndimore që nga 11 shtatori i studimeve islame në arsimin e lartë dhe gjithashtu ofron një pasqyrë ndërkombëtare të gjendjes së fushës s; studimeve islame.[7]

Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Sundimtari i Perandorisë Ilhanate, Ghazan, duke studiuar Kuranin
Portreti i një piktori gjatë sundimit të Mehmetit II (1444-1481)

Përpjekja e parë për të kuptuar Islamin si një temë të studimit modern (në krahasim me një herezi kristologjike) ishte brenda kontekstit të studimeve orientale evropiane të krishtera të shekullit XIX.

Në vitet 1821 deri në 1850, u themeluan Shoqëria Mbretërore Aziatike në Angli, Société Asiatique në Francë, Deutsche Morgenländische Gesellschaft në Gjermani dhe Shoqëria Amerikane Orientale në Shtetet e Bashkuara.[8]

Në gjysmën e dytë të shekullit XIX mbizotëronin qasjet filologjike dhe historike. Udhëheqës në këtë fushë ishin studiuesit gjermanë si studimi i Theodore Nöldeke mbi historinë e Kuranit, ose vepra e Ignaz Goldziher mbi traditën profetike.[8]

Orientalistët dhe studiuesit islamë preferuan ta interpretonin historinë e Islamit në një mënyrë konservatore. Ata nuk e vunë në dyshim rrëfimin tradicional të kohës së hershme të Islamit, të Muhamedit dhe mënyrës se si u shkrua Kurani.[8]

Në vitet 1970, Shkolla Revizioniste e Studimeve Islame vuri në dyshim aderimin jokritik ndaj burimeve tradicionale islame dhe filloi të zhvillonte një tablo të re të kohërave më të hershme të Islamit duke aplikuar metodën historiko-kritike.[9][10]

Temat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Historia e Islamit[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Të kuptuarit e historisë së Islamit ofron bazën e domosdoshme për të kuptuar të gjitha aspektet e Islamit dhe kulturën e tij. Temat me interes të veçantë janë:

Teologjia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Kelam (Studimet islame të teologjisë shpesh përfshijnë studimin e shkencës tradicionale të Kalamit.
  • Eskatologjia islame

Misticizmi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Sufizëm (تصوف taṣawwuf ) është një traditë mistike e Islamit e bazuar në kërkimin e së vërtetës shpirtërore pasi i zbulohet gradualisht zemrës dhe mendjes së sufiut (ai që praktikon sufizmin).

Mund të quhet edhe misticizëm islamik. Ndërsa degët e tjera të Islamit përgjithësisht përqendrohen në aspektet ekzoterike të fesë, sufizmi përqendrohet kryesisht në perceptimin e drejtpërdrejtë të së vërtetës ose Zotit përmes praktikave mistike të bazuara në dashurinë hyjnore. Sufizmi mishëron një sërë kulturash, filozofish, mësimesh qendrore dhe trupa të njohurive ezoterike .

Drejtësia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Jurisprudenca islame lidhet me çështjet e përditshme dhe sociale në jetën e muslimanëve. Ai është i ndarë në fusha si:

Dallimet kryesore përfshijnë ato ndërmjet fikhut, hadithit dhe ixhtihadit .

Filozofia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Studiuesit e studimeve islame gjithashtu merren me traditën e gjatë dhe të pasur të filozofisë të zhvilluar nga filozofët myslimanë.

Ai është i ndarë në fusha si:

Shkencat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Studiuesit e studimeve islame janë gjithashtu aktivë në historinë dhe filozofinë e shkencës. Përparim i rëndësishëm në shkencë është bërë në botën muslimane gjatë Mesjetës, veçanërisht gjatë Epokës së Artë Islame, e cila konsiderohet një periudhë e madhe në historinë e shkencës.

  • Kronologjia e shkencës dhe inxhinierisë islame
  • Alkimia dhe kimia në Islamin mesjetar
  • Astronomia në Islamin mesjetar
    • Astrologjia islame
  • Shpikjet në Islamin mesjetar
  • Matematika në Islamin mesjetar
  • Mjekësia në Islamin mesjetar
    • Oftalmologjia në Islamin mesjetar
  • Fizika në Islamin mesjetar
  • Psikologjia në Islamin mesjetar

Studiuesit gjithashtu studiojnë marrëdhëniet ndërmjet Islamit dhe shkencës, për shembull në zbatimin e etikës islame në praktikën shkencore.

  • Kurani dhe shkenca
  • Kreacionizmi islam

Letërsia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Letërsia arabe
    • Letërsia epike arabe
  • Poezia islame
    • Poezia arabe
  • Letërsia persiane
  • Letërsia Urdu

Arkitektura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Arkitektura islame është tërësia e arkitekturës që ka evoluar brenda kulturës muslimane gjatë historisë së Islamit. Prandaj termi përfshin ndërtesat fetare si dhe ato laike, shprehjet historike si dhe moderne dhe prodhimin e të gjitha vendeve që kanë rënë nën nivelet e ndryshme të ndikimit islam.

Arti[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Kaligrafia islame
  • Qeramika islame
  • Muzika myslimane

Religjioni krahasues[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Islami dhe Krishterimi
  • Islami dhe xhainizmi
  • Islami dhe Judaizmi
    • Filozofitë judeo-islamike (800 - 1400)

Ekonomika[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Psikologjia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Psikologjia në Islamin mesjetar
  • Psikologjia sufi

Islami dhe moderniteti[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • en-Nahda
  • Islami dhe moderniteti
  • Lëvizjet myslimane liberale dhe progresive

Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Clinton Bennett (2012). The Bloomsbury Companion to Islamic Studies. Bloomsbury Academic. fq. 2. ISBN 978-1441127884. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Repko, Allen F.; Szostak, Rick; Buchberger, Michelle Phillips (2020). Introduction to Interdisciplinary Studies. SAGE publications. fq. xx. ISBN 9781544379371. Marrë më 28 nëntor 2019. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Dorroll, Courtney M., red. (2019). Teaching Islamic Studies in the Age of ISIS, Islamophobia, and the Internet. Indiana University Press. fq. 105. ISBN 9780253039835. Marrë më 28 nëntor 2019. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Seyyed Hossein Nasr, red. (2008) [1987]. Islamic Spirituality - Foundations. Routledge. fq. 9, note 1. Marrë më 7 mars 2020. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Hillenbrand, Carole. "What is Islamic studies?". The British Academy. Marrë më 9 dhjetor 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Robert Irwin (25 janar 2007). For Lust of Knowing: the Orientalists and their Enemies (bot. 1st). Penguin. ISBN 978-0140289237. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ "International Approaches to Islamic Studies in Higher Education: A report to HEFCE". 2008. fq. 66. Arkivuar nga origjinali më 2016-03-04. Marrë më 2018-12-28. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ a b c The Oxford Encyclopedia of the Islamic World: Islamic Studies - History of the field, Methodology
  9. ^ Alexander Stille: Scholars Are Quietly Offering New Theories of the Koran, The New York Times, 2 March 2002
  10. ^ Toby Lester: What Is the Koran?, The Atlantic, January 1999
  11. ^ Zayed, Tareq M. "Knowledge of Shariah and Knowledge to Manage 'Self' and 'System': Integration of Islamic Epistemology with the Knowledge and Education". Marrë më 29 maj 2018. {{cite journal}}: Burimi journal ka nevojë për |journal= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Islamologjia&oldid=2600966"