Tërmeti në Zagreb (2020)
| |
.svg)  Tërmeti në Zagreb (2020) (Earth) | |
| Data | 22 mars 2020 |
|---|---|
| Madhësia | 5.3 Mw, 5.5 Ml |
| Thellësia | 10 kilometra |
| Vendndodhja e epiqendrës | 45°51′N 16°02′E / 45.85°N 16.03°E[1] |
| Llloji | Shembje prapa |
| Shteti apo rajoni i prekur | Kroacia, Sllovenia jugore |
| Intensiteti Max. | VII (Shumë i fortë) |
| Goditja | 145 (deri më 14 prill) 9 me 3.0 Mw ose më shumë Më i madhi: 5.0 Mw në orën 6:01 UTC, 22 mars 2020 |
| Të mbytur | 1 e vdekur, 26 të lënduar |
Rreth orës 6:24 AM CET në mëngjesin e 22 marsit 2020, një tërmet me magnitudë 5.3 Mw, 5.5 ML, e goditi Zagrebin, Kroaci, me një epiqendër 7 kilometres (4.3 mi) në veri të qendrës së qytetit.[2][3] Intensiteti i ndier maksimal ishte VII (Shumë i fortë) në shkallën e modifikuar të intensitetit Mercalli. Tërmeti u pasua nga tërmete të shumta, më e forta e të cilave me një madhësi 5.0.[4] Ishte tërmeti më i fortë në Zagreb që nga tërmeti i vitit 1880 dhe shkaktoi dëme të konsiderueshme në qendrën historike të qytetit.[5][6] Mbi 1.900 ndërtesa raportohet se janë bërë të pabanueshme nga dëmtimi i tërmetit.[7] Tërmeti u ndie edhe në Slloveni.[8] Gjithsej 27 persona u plagosën, nga të cilët një vajzë adoleshente vdiq duke iu dorëzuar plagëve të saj.
Tërmeti ndodhi gjatë pandemisë së COVID-19 dhe shkaktoi probleme në zbatimin e masave për ruajtjen e distancës sociale të përcaktuara nga Qeveria e Kroacisë. Ndodhi gjatë Presidencës Kroate të Këshillit të Bashkimit Evropian.
Gjeologjia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Zagrebi shtrihet në jug të malit të Medvednica. Pjesa veriore e malit është formuar nga një faj i madh në juglindje - zhytje e kundërt që ka qenë aktive gjatë Kuaternarit, Faji i Medvednicës së Veriut.[9] Tërmetet në këtë fushë përfshijnë lëvizjen e kundërt në gabimet trending në perëndim-jugperëndim-lindje-verilindje në të dyja veriperëndim-juglindje (dextral) ose perëndim-jugperëndim-lindje-verilindje (sinistral).[10]
_Earthquake_%E2%80%94_Seismogram.gif)
Tërmeti kishte një magnitudë 5.3 M dhe një thellësi prej 10 kilometres (6.2 mi) sipas Sistemit Seizmik Kombëtar të Avancuar dhe 5.5 ML sipas Shërbimit Sizmologjik të Kroacisë. Intensiteti maksimal i perceptuar ishte VII (shumë i fortë) në shkallën e modifikuar të intensitetit Mercalli (MMI). Ishte tërmeti më i fortë në Zagreb që nga tërmeti në 1880.[11]
Përgjegjësia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Presidenti Zoran Milanović, Kryeministri Andrej Plenković dhe Kryetari Milan Bandić dhanë deklarata dhe u kërkuan qytetarëve që u larguan nga shtëpitë e tyre të ruanin distancën për shkak të pandemisë së vazhdueshme të koronavirusit.[12] Spitali për sëmundje infektive pushoi shkurtimisht me testimin e koronavirusit, i cili rifilloi më vonë gjatë ditës.[13] Ministria e Mbrojtjes mobilizoi ushtrinë për të ndihmuar në pastrimin e mbeturinave nga rrugët.[14] Qytetarët, shtëpitë e të cilëve janë dëmtuar në mënyrë kritike, ishin vendosur në një konvikt studentor.[15] Të nesërmen, kryetari Bandić shpalli një gjendje katastrofe natyrore.[16]
Më 24 mars, u njoftua se lojtarët e ekipit kombëtar të futbollit të Kroacisë kishin dhuruar 4,200,000 kuna kroate në përpjekjet e ndihmës.[17] Më 25 mars, u njoftua se anëtarët e Qeverisë, si dhe Ambasadori i Shteteve të Bashkuara në Kroaci Robert Kohorst, kishin hequr dorë nga paga e tyre në mars për përfitimet e viktimave. Kryetari i Parlamentit Gordan Jandroković ftoi anëtarët e Parlamentit të bëjnë të njëjtën gjë.[18] Në të njëjtën ditë, GNK Dinamo Zagreb dhuroi 250,000 kuna në Klinikën për Sëmundje të Fëmijëve Zagreb dhe Qendrën Spitalore Universitare Zagreb, përkatësisht.[19]
Dëmet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
26.197 ndërtesa raportohet të kenë dëme të qëndrueshme, 1.900 prej të cilave janë të papërdorshme. Disa lagje kishin mbetur pa energji elektrike e ngrohje dhe në disa zona pa internet. Tërmeti shkaktoi disa zjarre.[20] Shumica e ndërtesave të dëmtuara u ndërtuan në shekujt 18 dhe 19, shumë përpara një ligji të vitit 1964, pas tërmetit katastrofik të Shkupit, i cili urdhëronte që mbrojtja nga tërmeti duhet të merret parasysh gjatë projektimit dhe ndërtimit të ndërtesave.[21]
-
Katedralja e Zagrebit ka mungesa të këmbeve të saj. -
Një ndërtesë në rrugën Ilica e dëmtuar nga tërmeti. -
Ndërtesa e shkatërruar në Rrugën Đorđićeva.
Viktimat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Shtatëmbëdhjetë persona u raportuan të plagosur më 22 mars, me një vajzë 15-vjeçare në gjendje kritike.[22] Tre persona u plagosën në Zhupaninë e Zagorës dhe Krapinës, 11 në Zagreb dhe tre në Zhupaninë e Zagrebit. Të nesërmen u raportuan dhjetë lëndime të tjera, duke u dëmtuar gjithsej 27 persona.[23] Më 23 mars, vajza 15-vjeçare nga Zagrebi, e cila ishte në gjendje të rëndë, vdiq, duke iu nënshtruar plagëve të saj.[24] Ajo është viktima e parë e regjistruar e tërmetit.[25]
Më 27 Mars, një punëtor ndërtimi vdiq kur ra nga një ndërtesë ndërsa po ndreqte dëmet nga tërmeti.[26]
Ndihma ndërkombëtare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Tetë vende evropiane kanë ofruar ndihmë për lehtësim:[27]
Austria ka dërguar 100 tenda dimërore për 5 persona, 100 pajisje ndriçimi për tenda, 800 shtretër kampi, dhe 200 qese gjumi për të rriturit.[28]
Bosnja dhe Hercegovina — Qeveria e Kantonit Hercegovina-Neretva ka dhuruar 100,000 KM (€51,129).[29]
Bashkimi Evropian — Kroacia aktivizoi Mekanizmin e Mbrojtjes Civile ditën e tërmetit.[30] Programi i Kopernikut i BE-së ofroi ndihmë për t'i gjetur zonat e prekura.[31]
Franca ka dërguar 3 tenda për 10 persona, 120 shtretër, dhe 120 qese gjumi.
Hungaria ka dërguar 200 shtretër kampi me dyshekë.
Italia ka dërguar 26 tenda dhe 1,000 dyshekë toke.
Lituania ka dërguar 21 tenda për 8 persona, 21 ngrohës elektrikë, 200 qese gjumi, dhe 200 shtretër kampi.
Mali i Zi la dërguar 30 tenda për 4 persona, 200 ngrohës elektrikë, 250 qese gjumi, 200 batanije dhe 100 shtretër kampi. Qyteti Kotorr ka mbledhur €5,000.
Sllovenia ka dërguar 60 shtretër kampi dhe qese gjumi, 20 ngrohës elektrikë për tenda S2 dhe tenda dimërore për 10 persona.
Shiko edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Croatia Seismological Service. "Odgovori na pitanja o potresima (Answers to earthquake questions)" (në kroatisht). Marrë më 20 maj 2020.
- ^ "Potresi u Zagrebu od 22. ožujka do 14. travnja 2020. godine" [Earthquakes in Zagreb from March 22 to April 14, 2020] (në kroatisht). Seismological Service of the Geophysical Department of the Faculty of Science, University of Zagreb. Marrë më 19 prill 2020.
- ^ "Potres u Zagrebu ostavio veliku štetu, ljudi zbog straha ne žele ući u domove - Večernji.hr" (në kroatisht). Vecernji.hr. Marrë më 22 mars 2020.
- ^ "Kratak osvrt na potrese u zagrebačkom području u protekla dva tjedna (22.03. - 05.04. 2020.)" [Short review of the earthquakes in the Zagreb area in the last two weeks (March 23 - April 5, 2020)] (në kroatisht). Seismological Service of the Geophysical Department of the Faculty of Science, University of Zagreb. Marrë më 9 prill 2020.
- ^ dr. sc. Snježana Markušić (31 mars 2020). "Potresi u okolici Zagreba – nadopuna i dodatno pojašnjenje" [Earthquakes in the Zagreb area – addendum and clarification] (në kroatisht). Zagreb, Croatia: Faktograf.hr. Arkivuar nga origjinali më 13 shtator 2020. Marrë më 1 maj 2020.
- ^ "Strongest earthquake in 140 years rattles Croatia's capital; at least 1 dead". upi.com (në anglisht). Marrë më 23 mars 2020.
- ^ "U Zagrebu oštećeno više od 26.000 građevina, neuporabljivo ih je 1.900" (në kroatisht). N1. 28 mars 2020. Arkivuar nga origjinali më 13 shtator 2020. Marrë më 29 mars 2020.
- ^ Al. Ma. (20 shtator 2019). "Potres čutili tudi v Sloveniji, JE Krško deluje nemoteno" (në sllovenisht). Rtvslo.Si. Marrë më 22 mars 2020.
- ^ Tomljenović, B. "Osvrt na potres u Zagrebu 2020. godine. Autor teksta je prof. dr. sc. Bruno Tomljenović". Rudarsko Geološko Fakultet (në kroatisht). Arkivuar nga origjinali më 29 dhjetor 2020. Marrë më 4 prill 2020.
- ^ Herak, D.; Herak, M.; Tomljenović, B. (2009). "Seismicity and earthquake focal mechanisms in North-Western Croatia" (PDF). Tectonophysics (në anglisht). 465 (1–4): 215. doi:10.1016/j.tecto.2008.12.005.
- ^ Walker, Shaun (22 mars 2020). "Zagreb hit by earthquake while in coronavirus lockdown" (në anglisht). The Guardian.
- ^ "UŽIVO Tri snažna potresa pogodila Zagreb, koronavirus i dalje veća ugroza" (në kroatisht). N1. 22 mars 2020. Arkivuar nga origjinali më 23 mars 2020. Marrë më 22 mars 2020.
- ^ "Klinika Fran Mihaljević neko vrijeme nije testirala uzorke na koronavirus" (në kroatisht). Croatian Radio Television. 22 mars 2020. Marrë më 22 mars 2020.
- ^ "Vojska na ulicama: Saniraju štetu, pomažu u preseljenju inkubatora" (në kroatisht). Večernji list. 22 mars 2020. Marrë më 22 mars 2020.
- ^ "Zagreb assessing damage following earthquake" (në anglisht). Croatian Radio Television. 24 mars 2020. Arkivuar nga origjinali më 20 gusht 2020. Marrë më 24 mars 2020.
- ^ "Zagreb se danas ponovno tresao. Seizmolog: Ne bi trebao dodatno oštetiti građevine" (në kroatisht). Večernji list. 23 mars 2020. Marrë më 23 mars 2020.
- ^ Grgić, Eva (24 mars 2020). "Bravo! Vatreni skupili 4,2 mil. kn za bolnice, lijekove i Zagreb". 24sata (në kroatisht). Marrë më 25 mars 2020.
- ^ HINA (25 mars 2020). "Veleposlanik Kohorst: 'Slijedit ću Plenkovića i donirati plaću'". 24sata (në kroatisht).
- ^ "Krasna gesta iz Maksimira: Dinamo će pomoći u obnovi bolnica, ali to nije sve". Večernji list (në kroatisht). 25 mars 2020.
- ^ "Zagreb caught between coronavirus and earthquake" (në anglisht). N1. 22 mars 2020. Arkivuar nga origjinali më 24 mars 2020. Marrë më 24 mars 2020.
- ^ Sanja Čatipović (2019-12-04). "Što bi se dogodilo da Hrvatsku pogodi potres poput onog u Albaniji? Uništene zgrade, veliki broj mrtvih i milijarde kn štete - RTL VIJESTI" (në kroatisht). Rtl.hr. Arkivuar nga origjinali më 15 shkurt 2020. Marrë më 2020-03-22.
- ^ "Potresi na zagrebačkom području". civilna-zastita.gov.hr (në kroatisht). Marrë më 2020-03-22.
- ^ "Tinejdžerica stradala u potresu i dalje je kritično. U potresu ozlijeđeno 27 ljudi". index.hr (në kroatisht). Marrë më 23 mars 2020.
- ^ "Umrla djevojčica koja je teško stradala u potresu u Zagrebu". index.hr (në kroatisht). Marrë më 23 mars 2020.
- ^ "Djevojčica (15) u dječjoj bolnici u Klaićevoj izgubila životnu bitku – Stradala je u Đorđićevoj i postala prva žrtva potresa u Zagrebu". jutarnji.hr (në kroatisht). Marrë më 23 mars 2020.
- ^ Miljuš, Dušan (27 mars 2020). "Tragedija u centru Zagreba – Muškarac poginuo na sanaciji štete od potresa u Domjanićevoj ulici, radi se o zidaru". Jutarnji list (në kroatisht). Marrë më 27 mars 2020.
- ^ "Sedam zemalja dosad je ponudilo pomoć Hrvatskoj, zbog potresa i epidemije". hr.n1info.com (në kroatisht). Arkivuar nga origjinali më 2 prill 2020. Marrë më 31 mars 2020.
- ^ "Sedam europskih država pomaže potresom pogođen Zagreb; stižu kreveti, šatori, električne grijalice..." tportal.hr (në kroatisht). Marrë më 31 mars 2020.
- ^ "Vlada HNŽ: Novac za bolnice i Grad Zagreb" (në kroatisht). bljesak.info. 26 mars 2020. Marrë më 1 prill 2020.
- ^ "Aktiviran mehanizam civilne zaštite EU – EU pomaže Hrvatskoj i u kartiranju područja pogođenog potresom". jutarnji.hr (në kroatisht). Marrë më 31 mars 2020.
- ^ "Italy, Slovenia, Hungary, and Austria send aid to quake-hit Zagreb" (në anglisht). N1. 24 mars 2020. Arkivuar nga origjinali më 24 mars 2020. Marrë më 24 mars 2020.
Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Seismological Service of Croatia në Twitter
- Shërbimi Sizmologjik i Kroacisë
- Snježana Markušić, Potresi u okolici Zagreba, povijesni pregled
Wikimedia Commons ka materiale multimediale në lidhje me: Tërmeti në Zagreb (2020)