Jump to content

Talha

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Talha ibn Ubejdullah)
Ṭalha ibn Ubejdullah
طَلْحَة بن عُبَيْد اللّه
Personal
Lindur594 e.r.
Vdekur656 e.r. (61–62 vjet)
Basra, Irak
Vend pushimiBasra, Irak
FejaIslam
Bashkëshorti/ja
Fëmijë
Njohur përDuke qenë shok i Muhamedit; një nga dhjetë të përgëzuarit me Xhenet
Relations

Ṭalḥa ibn Ubejdullah et-Tejmi (arabisht: طَلْحَة بن عُبَيْد اللّه التَّيمي, rreth  594 – rreth  656) ishte një shoqërues i profetit islam Muhamed. Ai njihet kryesisht për të qenë në mesin e el-ʿashara el-mubashshara ('dhjetë të përgëzuarit me Xhenet'). Ai luajti një rol të rëndësishëm në Betejën e Uhudit dhe Betejën e Devesë, në të cilën vdiq.

Biografia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Talha ka lindur rreth vitit 594,[1] Një anëtar i klanit Tejm të Kurejshëve në Mekë, Talha ishte djali i Ubejd Allah ibn Othman ibn Amr ibn Ka'b ibn Sa'd ibn Tajm ibn Murra ibn Ka'b ibn Lu'aj ibn Ghalib dhe es-Sa'ba bint Abd Allah, i cili ishte nga fisi Hadram. Prejardhja e Talhasë takohet me atë të Muhamedit në Murrah ibn Ka'b.

Pranimi i Islamit

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Muhammad Marmaduke Pickthall përshkruan se si Ebu Bekri, pasi përqafoi Islamin, i nxiti menjëherë bashkëpunëtorët e tij më të afërt të bënin të njëjtën gjë. Mes tyre ishin Talha, Abdurrahman ibn Auf, Uthman ibn Afan, dhe Saad ibn Ebi Vakkas.[2] Thuhej se Talha ishte një nga tetë të konvertuarit e parë.[3]:115[1]:164

Në mesin e të konvertuarve në Mekë, Talhasë iu dha një përgjegjësi e përbashkët si hafiz, njerëz që mësonin përmendësh çdo varg të Kuranit, së bashku me Ebu Bekrin, Abdurrahman ibn Auf, Zubejr ibn el-Avam dhe Saad ibn Ebi Vakkas.[4] Gjatë persekutimit të myslimanëve në vitet 614–616, Naufal ibn Huvejlid e lidhi Talhanë me Ebu Bekrin dhe i la të lidhur me litar. Askush nga klani Tejm nuk erdhi për të ndihmuar.[1]:164 Më pas ata u njohën si "Dy të lidhur së bashku".[3]:127–128,337[2]

Migrimi në Medine

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në shtator të vitit 622, kur Talha po kthehej nga një udhëtim pune në Siri, u takua me myslimanët që ishin larguar nga Meka dhe po emigronin në Medine.[5] Talha u dha atyre disa rroba siriane dhe përmendi se komuniteti mysliman në Medine kishte thënë se profeti i tyre ishte i ngadalshëm për të mbërritur. Ndërsa Muhamedi dhe Ebu Bekri vazhduan për në Medine, Talha u kthye në Mekë për të rregulluar punët e tij. Menjëherë pas kësaj, ai shoqëroi familjen e Ebu Bekrit në Medine, ku u vendos.[1]:164

Në fillim ai banoi te As'ad ibn Zurara, por më vonë Muhamedi i dha atij një copë toke në të cilën ai ndërtoi shtëpinë e tij. Ai u bë vëlla në Islam i Sa'id ibn Zayd.[1]:165 Talha dhe Sa'id humbën luftën në Betejën e Bedrit sepse Muhamedi i dërgoi ata si zbulues për të gjetur karvanin e Ebu Sufjanit. Megjithatë, të dyve iu dhanë pjesë të plaçkitjes, sikur të kishin qenë të pranishëm.[1]:165

Talha u dallua në Betejën e Uhudit duke qëndruar pranë Muhamedit, ndërkohë që shumica e ushtrisë myslimane iku. Ai e mbrojti fytyrën e Muhamedit nga një shigjetë duke e marrë goditjen në dorë, si pasojë e së cilës iu prenë gishtat tregues dhe të mesit. Ai u godit gjithashtu dy herë në kokë dhe u tha se ai pësoi gjithsej 39[6] ose 75[1]:165–166 plagë. Nga fundi i betejës, Talhasë i ra të fikët nga plagët e tij të rënda,[7] Ebu Bekri shpejt arriti në vendndodhjen e tyre për të kontrolluar gjendjen e Muhamedit fillimisht, i cili menjëherë e udhëzoi Ebu Beqirin të kontrollonte gjendjen e Talhasë, i cili tashmë kishte vdekur për shkak të humbjes së tij të rëndë të gjakut,[8] dhe dora e tij mbeti e paralizuar.[6] Për këtë mbrojtje heroike të Muhamedit, Talha fitoi mbiemrin "dëshmori i gjallë".[6] Talha thuhet se është besimtari anonim i numëruar si "dëshmor" në Kuran 33:23.[9] Ebu Bekri e ka quajtur edhe Betejën e Uhudit “dita e Talhasë”.[6]

Kalifati Rashidun

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Për pjesën tjetër të jetës së tij, Talha shërbeu Mexhlis esh-Shura si anëtar i këshillit të kalifatit Rashidun.

Në vitet 635-636, kalifi Omer mblodhi këshillin e tij, duke përfshirë Zubejrin, Aliun dhe Talhanë, rreth planit të betejës për t'u përballur me ushtrinë persiane të Rostam Farrokhzadit në Kadisijah.[10] Në fillim vetë kalifi udhëhoqi forcat nga Arabia në Irak,[10] por këshilli i kërkon Umarit që të mos drejtonte ushtrinë personalisht dhe në vend të kësaj të emëronte dikë tjetër, pasi prania e tij ishte më urgjente në kryeqytet.[10] Umeri pranoi dhe i kërkoi këshillit të sugjeronte një komandant. Këshilli pranoi të dërgonte Sa'd ibn Ebi Vakasin; Sa'di shërbeu si komandant i përgjithshëm në pushtimin Persian dhe fitoi Betejën e Kadisijes.[10]

Më vonë, kalifi dëgjoi se forcat sasanide nga Mah, Qom, Hamadan, Ray, Isfahan, Azerbajxhan, dhe Nahavand ishin mbledhur në Nahavand për të kundërshtuar pushtimin arab.[11] Kalifi Omer u përgjigj duke mbledhur një këshill lufte të përbërë nga Zubejri, Aliu, Uthman ibn Afani, Talha, Sa'd ibn Ebi Vekasi, Abdurrahman ibn Aufi dhe Abas ibn Abdylmutalibi për të diskutuar strategjinë për t'u përballur me Sasanidët në Nahavand.[12] Kalifi dëshironte ta drejtonte vetë ushtrinë, por Aliu e nxiti halifin që në vend të kësaj t'ua delegonte komandat e fushëbetejës komandantëve të fushës, duke e shtyrë halifin të vendosë në vend të kësaj t'ia delegojë komandat e përforcimit te Zubejri, Tulejha, Amru bin Madi Jakrib, Abdullah ibn Amr el-Ash'ath ibn Kajs dhe të tjerët nën komandën e en-Nu'man ibn Mukrin për të shkuar në Nahavand,[13] për t'u përballur me ushtrinë e Perandorisë Sasaniane në Betejën e Nahavandit.[14]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Abdullah, Murihah; Abdullah, Abdul Hafiz; Rosman, Arieff Salleh; Ilias, Mohd Faeez (2016). "Tanggungjawab Hufaz Menurut Al-Nawawi Dalam Al-Tibyan Fi Adabil Hamlatil Quran" [Hufaz's Responsibilities According to Al-Nawawi in Al-Tibyan Fi Adabil Hamlatil Quran]. International Journals of Humanities Technologies and Civilization (në indonezisht). 1 (12): 43. Marrë më 6 nëntor 2021.
  • Landau-Tasseron, Ella, ed. (1998). The History of al-Ṭabarī, Volume XXXIX: Biographies of the Prophet's Companions and their Successors: al-Ṭabarī's Supplement to his History. SUNY Series in Near Eastern Studies. Albany, New York: State University of New York Press. ISBN 978-0-7914-2819-1.
  • Q. Ahmed, Asad (2011). The Religious Elite of the Early Islamic Ḥijāz: Five Prosopographical Case Studies (në anglisht) (bot. Illustrated). Occasional Publications UPR. ISBN 978-1900934138. Marrë më 7 dhjetor 2021.

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ a b c d e f g Muhammad ibn Saad. Kitab al-Tabaqat al-Kabir vol. 3. Translated by Bewley, A. (2013. The Companions of Badr. London: Ta-Ha Publishers.
  2. ^ a b Marmaduke Pickthall; Muhammad Asad (1979). Islamic Culture Volume 53 (zation, Islamic -- Periodicals, Civilization, Mohammedan, Islam -- Periodicals, Islamic civilization -- Periodicals, Islamic countries -- Civilization, Islamic countries -- Civilization -- Periodicals, Mohammedanism -- Periodical) (në anglisht). Hydebarad, India: Islamic Culture Boards; Academic and Cultural Publications Charitable Trust. fq. 152. Marrë më 13 mars 2022.
  3. ^ a b Muhammad ibn Ishaq. Sirat Rasul Allah. Translated by Guillaume, A. (1955). The Life of Muhammad. Oxford: Oxford University Press.
  4. ^ Abdullah etj. 2016, f. 43. quoting al-Azami, 2005; Ahmad Don, 1991; al-Zarqani, t.th.
  5. ^ Muhammad Yasin Mazhar Siddiqi (2016). The Prophet Muhammad A Role Model for Muslim Minorities (ebook) (Biography & Autobiography / Religious, Religion / Islam / General, Religion / Islam / History, Social Science / Islamic Studies, Muhammad, Prophet, -632, Muslims, Muslims -- Non-Islamic countries -- Religious life) (në anglisht). Kube Publishing Limited. fq. 103. ISBN 9780860376774. Marrë më 13 mars 2022.
  6. ^ a b c d Safiur Rahman Mubarakpuri (2021). Nayra, Abu (red.). Periode Madinah; Aktivitas Militer Menjelang Perang Uhud dan Perang Ahzab [Periudha e Medinës: aktiviteti ushtarak në prag të betejës së Uhudit dhe Ahzabit] (ebook) (Religion / General, Religion / Islam / General, Religion / Islam / History, Religion / Reference) (në indonezisht). Përkthyer nga Abu Ahsan. Hikam Pustaka. fq. 78–79. ISBN 9786233114158. Marrë më 12 mars 2022.
  7. ^ Ibn Kathir, Ismail. البداية والنهاية/الجزء الرابع/فصل فيما لقي النبي صلى الله عليه وسلم يومئذ من المشركين قبحهم الله  (në arabisht) – nëpërmjet Wikisource. The Beginning and the End, by Ibn Kathir al-Dimashqi, Part IV, Chapter: What the Prophet, may God’s prayers and peace be upon him, met on that day from the polytheists, may God vilify them
  8. ^ Afzal Hoosen Elias (2008). The Lives of the Sahabah (Religion / Islam / General) (në anglisht). Dar al-Kotob Ilmiyah. fq. 491. ISBN 9782745159342. Marrë më 13 mars 2022.
  9. ^ Ahmad Salah (2009). في حب الصحابة [In love with the Companions] (Religion / Islam / General) (në arabisht). Dar Annashr For Universit. fq. 260. ISBN 9796500050379. Marrë më 12 mars 2022.
  10. ^ a b c d "معركة القادسية" [The story of Arab civilization in one digital library; Battle of Qadisiyyah]. 2022 © Al-Hakawati - Arab Foundation for Culture (në arabisht). 2022 © Al-Hakawati - Arab Foundation for Culture. ISSN 2379-7290. Marrë më 2 janar 2022.
  11. ^ bin Muhammad bin Jaafar bin Hayyan, Abi Muhammad Abdullah (1991). Abdul-Haq Al-Hussein Al-Balushi, Abdul-Ghafoor (red.). طبقات المحدثين بأصبهان والواردين عليها - ج ١ [The layers of the modernists in Isfahan and those who received it - Part 1] (në arabisht). al-Risalah foundation publishing, printing, and distribution. fq. 195. Marrë më 20 dhjetor 2021. ذكر ابن فارس بأن الفاء والشين والغين : أصل. يدل على الانتشار. يقال : انفشغ الشيء وتفشغ ، إذا انتشر ، انظر «معجم مقاييس اللغة» ٤ / ٥٠٥.
  12. ^ Sirjani, Raghib (2006). "the dismissal of Sa'd ibn Abi Waqqas". Islamstory.com (në arabisht). Islamstory.com. Marrë më 19 dhjetor 2021.
  13. ^ bin Shamil as-sulami, Muhammad (2004). Amin Sjihab, Ahmad (red.). Tartib wa Tahdzib Al-Kkitab bidayah wan Nihayah by Ibn Kathir (në indonezisht dhe arabisht). Përkthyer nga Abu Ihsan al-Atsari. Jakarta: Dar al-Wathan Riyadh KSA ; DARUL HAQ, Jakarta. fq. 218–220. Marrë më 22 dhjetor 2021.
  14. ^ Abd al Hadi, Ahmad (2001). من معارك الفتوح الإسلامية [From the battles of the Islamic conquests] (në arabisht). مركز الراية للنشر والإعلام،. fq. 120. ISBN 9789775967466. Marrë më 6 dhjetor 2021.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Talha&oldid=2549861"