Medina

Medina Arabisht
Qytet
Një fotografi e Medinës nga veriu i Xhamisë së Profetit me xhaminë në plan të parë dhe qytetin në sfond
Popullsia
• Gjithsej	1.488.782
Emri i banorëve	Medinasit
Faqja zyrtare	amana-md.gov.sa

Medineja (zyrtarisht njihet si el-Medinetul-mynevere, Arabisht: المدينة المنورة, sqt. ælmæˈdiːnæl muˈnɑwːɑrɑ ose المدينة sqt. ælmæˈdiːnæ) është qytet në Hixhaz një krahinë në perëndim të Arabisë Saudite dhe është kryeqendra e provincës El Medina. Sipas vitit 2020, qyteti ka 1,488,782 banorë, duke e bërë qytetin të katërtin më të madh në vend sipas popullsisë. Qyteti konsiderohet e dyta më e shenjtë në Islam. Xhamia e Pejgamberit (Mesxhid en-Nebevi) e ndërtuar nga profeti Muhammed në vitin 622 (1 hixhri), ka një rëndësi të jashtëzakonshme në Islam dhe është vendi i varrimit së Muhammedit. Emri origjinal i qytetit para ardhjes së Islamit ishte Jethrib dhe përmendet me të njëjtin emër në Kur'an në kapitullin 33, el-Ahzab (Konfederata). Ai u riemërua Medinet en-Nebij (Qyteti i Profetit) pas vdekjes së Muhamedit dhe më vonë el-Medina el-Mynevere (Qyteti i Ndriçuar), para se të thjeshtohej dhe shkurtohej në emrin e tij modern Medine.

Medina ishte kryeqyteti i një hilafeti mysliman në rritje të shpejtë nën udhëheqjen e Muhamedit, duke shërbyer si baza e tij e operacioneve dhe si djepi i Islamit, ku umeti i Muhamedit, i përbërë nga qytetarë të Medinës, të njohur si Ensarët (ndihmësit) dhe Muhaxhirët (emigrantët), i njohur kolektivisht si Sahabët, fitoi një ndikim të madh. Medina është shtëpia e tre xhamive të shquara, përkatësisht Xhamia e Pejgamberit, Mesxhidi Kuba dhe Xhamia e Dy Kibleve, me xhaminë në Kuba që është më e vjetra në Islam. Një pjesë më e madhe e Kur'anit u shpall në Medine në kontrast me kaptinat (suret) e mëparshme mekase.

Ashtu si shumica e Hixhazit, Medina ka parë shkëmbime të shumta të pushtetit brenda ekzistencës së saj relativisht të shkurtër. Zona dihet të jetë kontrolluar nga fiset hebraike arabe (deri në shekullin e 5-të të erës sonë), Aus dhe Hazrexh (deri në ardhjen e Muhamedit), Muhamedi dhe Rashidun (622-660), Emevi (660-749), Abasitët (749–1254), Mamlukët e Egjiptit (1254–1517), Osmanët (1517–1805), Shteti i Parë Saudit (1805–1811), Muhamed Ali Pasha (1811–1840), Osmanët për herë të dytë (1840–1918), Sharifati i Mekës Hashemite (1918–1925) dhe më në fund është në duart e Mbretërisë së sotme të Arabisë Saudite (që nga viti 1925).

Myslimanët vizitojnë rawdah e njohur si zijareti sa herë që vizitojnë Medinën. Përveç kësaj, ata vizitojnë xhamitë e tjera të shquara dhe monumentet në qytet që kanë rëndësi fetare të tilla si Mali Uhud, varrezat el-Baki' dhe Shtatë Xhamitë ndër të tjera. Kohët e fundit, pas pushtimit saudit, sauditët kryen një prishje të disa varreve dhe kupolave në dhe përreth rajonit nga frika se këto mund të bëhen vende të shoqërimit të të tjerëve në adhurim përveç Allahut (shirk).

Historia

Medina është shtëpia e disa vendeve dhe monumenteve të dalluara, shumica e të cilave janë xhami dhe kanë një rëndësi historike. Këto përfshijnë tre xhamitë e lartpërmendura, Xhamia el-Fath (i njohur gjithashtu si Xhamia e Hendekut), Shtatë Xhamitë, varrezat el-Baki' ku supozohet se ndodhen varret e shumë figurave të famshme Islame; drejtpërdrejt në juglindje të Xhamisë së Profetit, malit Uhud, vendi i betejës eponimale të Uhudit dhe Kompleksit të Shkrimeve të Lavdishme të Kur'anit Mbreti Fahd ku janë shtypur shumica e Mus'hafeve Kur'anore moderne.

Fiset Jehude

Jethribi për herë të parë u banua nga fiset jehude Beni Kajnuka, Beni Kurejdha dhe Beni Nadir . Ibn Hordadbe më vonë ka deklaruar se gjatë dominimit persian në Hixhaz, fisi Beni Kurejdha ka shërbyer si taksambledhës për shahun.

Situata ndryshoi pas mbërritjes së dy fiseve të reja arabe, Aus dhe Hazrexh, të njohur gjithashtu si Benu Hazrexh. Në fillim, këto fise ishin aleate me fiset hebreje që sunduan rajonin, por më vonë u revoltuan dhe u bënë të pavarur.

Arritja e Muhammedit (paqja qoftë mbi të)

Në vitin 622, Muhammedi e la Mekkën dhe arriti në Jethrib duke ndryshuar tërësisht jetën sociale dhe politike në këtë vend. Pas arritjes së Muhammedit (paqja qoftë mbi të) qyteti gradualisht filloi të njihej si Medina.

Sipas Ibën Is'hakut, myslimanët dhe jehudët e vendit nënshkruan një marrëveshje të njohur si Kushtetuta e Medines e cila i detyronte fiset myslimane dhe jehude të bashkëpunonin mes tyre. Natyra e këtij dokumenti sipas shkrimit të Ibën Is'hakut, përcjellur nga Ibën Hishami është subjekt i mosmarrëveshjes mes historianëve modernë, ku shumica janë të mendimit se kjo marrëveshje është përmbledhje marrëveshjesh, më shumë gojore se sa të shkruara, të kohërave të ndryshme, dhe nuk është e qartë se kur janë bërë dhe me kë.

Konflikti i mekasve dhe judëve

Lufta e Bedrit

Artikulli kryesor: Beteja e Bedrit

Beteja e Uhudit

Artikulli kryesor: Beteja e Uhudit

Gjeografia

Medina ndodhet në rajonin e Hixhazit, i cili është një brez i gjerë 200 km midis shkretëtirës Nefud dhe Detit të Kuq. I ndodhur afërsisht 720 km në veriperëndim të Riadit i cili është në qendër të shkretëtirës saudite, qyteti është 250 km larg nga bregu perëndimor i Arabisë Saudite dhe në një lartësi prej rreth 620 metra mbi nivelin e detit. Ajo mbulon një sipërfaqe prej rreth 589 kilometra katrorë. Qyteti është ndarë në dymbëdhjetë rrethe, 7 prej të cilave janë kategorizuar si rrethe urbane, ndërsa 5 të tjerët janë kategorizuar si periferikë.

Topografia

Medina është një oaz shkretëtirë i rrethuar nga Malet Hixhaz dhe kodrat vullkanike. Toka përreth Medinës përbëhet kryesisht nga bazalt, ndërsa kodrat, veçanërisht të dukshme në jug të qytetit, janë hiri vullkanik i cili daton në periudhën e parë gjeologjike të epokës Paleozoike. Ajo është e rrethuar nga një numër malesh të famshëm, veçanërisht Xhebel el-Huxhaxh (Mali i Pelegrinëve) në perëndim, Mali Sal'aa në veri-perëndim, Xhebel el-'Ir ose Mali i Karavanit në jug dhe mali Uhud në veri. Qyteti është i vendosur në një pllajë të rrafshët malore në tre pikat e tre luginave (uadja) të Vadi el-'Akl, Vadi el-'Akik, dhe Vadi el-Himdh, për këtë arsye, ka zona të mëdha të gjelbërta në mes të një rajoni malor të thatë dhe të shkretë.

Klima

Nën klasifikimin e klimës Köppen, Medina bie në një rajon të [[Klima e shkretëtirës|nxehtë shkretëtire] (BWh). Verërat janë jashtëzakonisht të nxehta me temperatura të ditës mesatare rreth 43 ° C me netë rreth 29 ° C. Temperaturat mbi 45 ° C nuk janë të pazakonta midis qershorit dhe shtatorit. Dimrat janë më të butë, me temperatura nga 12 ° C natën në 25 ° C gjatë ditës. Ka shumë pak reshje, të cilat bien pothuajse tërësisht midis nëntorit dhe majit. Në verë, era është veri-perëndimore, ndërsa në pranverë dhe dimër, është jug-perëndimore.

Demografia

Që nga viti 2018, popullsia e regjistruar ishte 2,188,138, me një normë rritjeje prej 2.32%. Duke qenë një destinacion i myslimanëve nga e gjithë bota, Medina është dëshmitare e imigracionit të paligjshëm pas kryerjes së Haxhit ose Umres, pavarësisht rregullave strikte që qeveria ka zbatuar. Sidoqoftë, Komisioneri Qendror i Haxhit Princi Halid bin Feisal deklaroi se numri i vizitorëve që qëndronin ilegalisht ra me 29% në vitin 2018.

Feja

Si me shumicën e qyteteve në Arabinë Saudite, Islami është feja më e ndjekur nga shumica e popullsisë së Medinës.

Sunitët e medh'hebeve të ndryshme (Hanefi, Maliki, Shafi'i dhe Hanbeli) përbëjnë shumicën, ndërsa ekziston një pakicë e rëndësishme shiite në dhe përreth Medinës, siç është Nahavila. Jashtë haramit, ka një numër të konsiderueshëm të punëtorëve migrantë jomyslimanë dhe të emigrantëve.

Shih edhe

• Mekka
• Xhide
• Universiteti islam i Medinës

Lidhje të jashtme

• Beautiful Masajids Of Madina Munawara, Details And Pictures Arkivuar 27 dhjetor 2007 tek Wayback Machine- Completely In Urdu - (anglisht)
• Satellite map of Medina - Google - (anglisht)
• Pictures of Medina Munawwara - (anglisht)