Jump to content

Fara

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Farë)
Farërat e bimëve të ndryshme. Rendi 1: lulëkuqja, speci i kuq, luleshtrydhja, pemë molle, blackberry, orizi, carum, Rendi 2: mustard, patëllxhani, physalis, rrushi, raspberries, orizi i kuq, patchouli, Rendi 3: fiqet, lycium barbarum, panxhari, borronica, kivi i artë, rosehip, borziloku, Rendi 4: pink pepper, domatja, rrepa, karrota, matthiola, kopra, korianderi, Rendi 5: piperi i zi, lakra e bardhë, lakra napa, seabuckthorn, majdanozi, luleshurdha, capsella bursa-pastoris, Rendi 6: lulelakra, rrepa, kiwifruit, grenadilla, passion fruit, melissa, tagetes erecta.

Një farë është një bimë embrionale e mbyllur në një mbulesë të jashtme mbrojtëse, së bashku me një rezervë ushqimore. Formimi i farës është pjesë e procesit të riprodhimit në bimët farëra, spermatofitet, duke përfshirë bimët gjimnospermë dhe angiospermë.

Farërat janë produkt i ovulës së pjekur, pasi qesja e embrionit fekondohet nga sperma nga poleni, duke formuar një zigotë. Embrioni brenda një farë zhvillohet nga zigota dhe rritet brenda bimës mëmë në një madhësi të caktuar përpara se rritja të ndalet. Veshja e farës lind nga shtresat e vezës.

Farërat kanë qenë një zhvillim i rëndësishëm në riprodhimin dhe suksesin e bimëve të gjimnospermës bimore dhe angiospermës, në krahasim me bimët më primitive si fierët, myshqet dhe mëlçitë, të cilat nuk kanë fara dhe përdorin mjete të varura nga uji për t'u shumuar. Bimët e farës tani mbizotërojnë në zonat biologjike në tokë, nga pyjet në kullota si në klimat e nxehta ashtu edhe në ato të ftohta.

bimët e lulëzuara, vezorja piqet në një frut që përmban farën dhe shërben për përhapjen e saj. Shumë struktura të referuara zakonisht si "fara" janë në të vërtetë fruta të thata. Farat e lulediellit shiten ndonjëherë në treg, ndërsa ende janë të mbyllura brenda murit të fortë të frutave, i cili duhet të ndahet për të arritur farën. Grupe të ndryshme bimësh kanë modifikime të tjera, të ashtuquajturat fruta me gurë (si pjeshka) kanë një shtresë frutash të ngurtësuar (endokarp) të shkrirë dhe që rrethon farën aktuale. Arrorët janë fruti me një farë, me lëvozhgë të fortë të disa bimëve me një farë të pahijshme, të tilla si lisi ose lajthia.