Kërklareli

Kërklareli
Qytet
Shteti	Turqia
Provinca	Kërklareli
Qeveria
• Kryetari	Mehmet Siyam Kesimoglu (CHP)
Sipërfaqja
• Distrikti	1.528,20 km2 (059.004 sq mi)
Popullsia  (2019)
• Popullsia urbane	259.302
• Distrikti	102.534
• Dendësia (Distrikti)	67/km2 (170/sq mi)
Faqja zyrtare	www.kirklareli.bel.tr

Kërklareli është qytet në pjesën evropiane të Turqisë.

Emrat

Nuk dihet qartë se kur është themeluar qyteti dhe as me çfarë emri. Grekët bizantinë e quajtën Sarànta Ekklisiès (Σαράντα Εκκλησιές, që do të thotë "dyzet kisha"). Edhe në greqishten e sotme njihet me të njëjtin emër. Në shekullin e 14-të kjo u përkthye në turqisht dhe u quajt Kırk Kilise. Pas krijimit të Republikës Turke në vitin 1923, sanxhakët u bënë qytete dhe më 20 dhjetor 1924, emri i Kirk Kilise u ndryshua në Kırklareli që do të thotë "Vendi i të Dyzetëve". Emërtimi Kirklareli ishte përdorur tashmë vite përpara vitit 1924, për shembull në literaturën bashkëkohore në lidhje me Luftërat Ballkanike të viteve 1912–1913. Emri bullgar i qytetit është Lòzengrad (Лозенград) që do të thotë "Qytet Vreshti".

Historia

Rrethimi i Lozengrad/Kırk Kilise (tani Kërklareli), në Luftërat Ballkanike.

Gërmimet e vazhdueshme arkeologjike në qytet mbështesin pretendimin se zona ishte vendndodhja e një prej vendbanimeve të para të organizuara në kontinentin evropian, me artefakte nga periudha paleolitike dhe neolitike.

Vendbanimi dhe zonat përreth tij u pushtuan nga Persianët në 513–512 pes, gjatë mbretërimit të mbretit Darius I.

Në vitin 914 gjatë pushtimit bullgar në Adrianopojë të udhëhequr nga Simeoni I, vendbanimi u pushtua nga bullgarët dhe ishte nën sundimin bullgar deri në vitin 1003 kur u humb nga bizantinët.

Turqit osmanë morën qytetin dhe rajonin e tij nga bizantinët në vitin 1363, gjatë sundimit të Sulltan Muratit I.

Qyteti u dëmtua gjatë Luftës së Pavarësisë Greke (1821–1829).

Sipas regjistrimit të vitit 1878 "Etnografia e Wilayahs Adrianopol, Manastir dhe Selanik" Kırk Kilise banohej nga 6700 bullgarë, 2850 grekë dhe 2700 që i përkisnin grupeve të tjera etnike.

Në vitin 1906, Dioqeza e Sarandës Ekklisies u shkëput nga Mitropolisë e Adrianopojës dhe u ngrit në statusin e Mitropolisë.

Sipas regjistrimit zyrtar osman të viteve 1906–1907 (botuar në “The Ottoman Population 1830–1914: Demographic and Social Characteristics” nga Kemal H. Karpat), ndarja etniko-fetare në sanxhakun e Kırk Kilise ishte: 22,022 myslimanë; 14,154 ortodoksë grekë; 1.599 ortodoksë bullgarë; dhe 789 hebrenj.

Gjatë Luftërave Ballkanike (1912-1913) Kırk Kilise u pushtua nga Bullgaria, dhe më pas nga Greqia pas Luftës së Parë Botërore (1914-1918) duke rezultuar në emigracionin masiv të popullsisë së saj bullgare (ka pasur një numër të madh gazetarësh që raportuan mbi veprimet në Kırk Kilise). Pas Luftës për Pavarësi Turke (1919–1923) qyteti u rimor nga turqit më 10 nëntor 1922. Sipas marrëveshjes së shkëmbimit të popullsisë të vitit 1923 midis Greqisë dhe Turqisë, grekët e qytetit u shkëmbyen me myslimanët (turqit, pomakët, Karadjaovalides dhe shqiptarët) që jetojnë në Greqi.

Shumica e banorëve të qytetit janë turq të cilët më parë kanë jetuar në Selanik deri në Luftën e Parë Ballkanike të vitit 1912. Traktati i Lozanës (1923) i cili përcakton kufirin perëndimor të Turqisë në Traki përcaktoi edhe kufijtë perëndimorë të provincës Kërklareli.

Klima

Kërklareli ka një klimë mesdhetare, subtropikale të lagësht dhe oqeanike (Köppen: Csa/Cfa, Trewartha: Do). Vera është e nxehtë dhe e lagësht, ndërsa dimri është i freskët, i vranët dhe i lagësht. Reshjet janë disi të zakonshme gjatë gjithë vitit, por janë më të ulëta në sasi dhe intensitet sesa në qytetet bregdetare, kryesisht për shkak të hijes së shiut të shkaktuar nga masivi Istranca në verilindje të menjëhershme. Reshjet e borës janë disi të zakonshme midis muajve dhjetor dhe mars, duke rënë borë për një ose dy javë.