Mahmut Pashë Begolli
Mahmut pashë Begolli ose Mahmut Pasha (turqisht: Mahmut Mahmutbeyoglu ose Mahmud Beyoğlu[1]) ishte një komandant ushtarak shqiptar i familjes Begolli dhe pashai i Pejës, [2] Sanxhakbeu i Dukagjinit dhe më vonë Bejlerbeu i Rumelisë.[3] Shqiptarët morën pjesë në rrethimin e Vjenës në vitin 1683 si truprojë personale e Vezirit të Madh Kara Mustafa. Mahmut Pasha është një figurë heroike në folklorin dhe traditën gojore shqiptare.
Vrasja e Jegen Pashës dhe Lufta e Madhe Turke
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Mahmut Begolli raportohet se ka vrarë Jegen Pashën e Rumanisë, i cili përdori dobësinë e Perandorisë Osmane për të vrarë dhe plaçkitur njerëz në rajonin e Ballkanit.[4] Në vitin 1689, konti Giovanni Norberto Piccolomini (1650–1689) u njoftua se Mahmut Begolli ishte tërhequr nga Shkupi me 8000 ushtarë dhe Forcat Perandorake e ndoqën pashain në rajonin e Lumës.[5] Në vitin 1692, një burim françeskan deklaroi se Begolli punësonte një numër të madh katolikësh nga malësitë dhe rrafshnaltat shqiptare dhe se Veziri i Madh u tmerrua kur mori vesh se disa nga ushtarët po ushqeheshin me mish derri.[6]
Luftimet fisnore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në vitet 1735–36, Mahmut Begolli luftoi me fiset Hoti, Kuçi dhe Kelmendi.[7] Në vitet 1737–40, Begolli luftoi me fisin Berisha të udhëhequr nga Mema i Dodës, gjë që rezultoi në djegien e fisit. [8] Begolli kishte një vëlla të quajtur Mustafa Pasha, djali i të cilit Asllan Pasha ndërtoi pazarin e Janinës.
Fushata ushtarake
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në vitet në vijim, forcat shqiptare erdhën disa herë në trupat osmane në kufirin boshnjako-kroat për të ndihmuar, me personalitetet më të rëndësishëm të shqiptarëve, që kishin marrë pjesë në fushatën osmane në frontin hungarez, Sanxhakbeu i Dukagjinit dhe më vonë ishte Bejlerbeu i Rumelisë, Mahmut Begolli. Roli i tij dhe i trupave shqiptare nuk i kanë përmendur vetëm kronistët osmanë, por edhe shumë burime perëndimore ndërmjet viteve 1688 dhe 1691.[9] Mahmut Begolli luftoi forcat austriake në vitin 1689 gjatë Luftës së Madhe Turke (1683–1699).
Trashëgimia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Mahmut Pashë Begolli përmendet si një figurë heroike në folklorin dhe traditën gojore shqiptare në të cilën ai krahasohet me një luan.[10]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Caka, Nebi (2018). Projekti: "Shqipja e shkruar e shekullit XX". LEKSIKU I PËRVEÇËM I REVISTËS "PËRPARIMI" 1955-1968 (PDF) (bot. AKADEMIA E SHKENCAVE DHE E ARTEVE E KOSOVËS Qendra Leksikografike-Enciklopedike). Prishtina: KOSOVA ACADEMY OF SCIENCES AND ARTS The Lexicographical-Encyclopedic Centre. fq. 129. Marrë më 29 tetor 2019.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Rizaj, Skënder (1982). Kosova gjatë shekujve XV, XVI dhe XVII: administrimi, ekonomia, shoqëria dhe lëvizja popullore (bot. Translation: Therefore, he addresses for shelter to the Albanian Mahmut Pasha, Mahmutbegoll of Peja (Mamut beyoglu Arnavut Mahmut pas siginmak üzere Ipege geçti), 33 to whom he had entrusted the protection of the Sanjak of Prizren). Rilindja. fq. 505. Marrë më 29 tetor 2019.
- ^ Sylë, Ukshini (2009). Review of Nuri Bexheti, Der "Große Türkenkrieg" und die Albaner. Die militärische Präsenz der Balkanvölker am "Großen Türkenkrieg" (1683−1699), Saarbrücken: Südwestdeutscher Verlag für Hochschulschriften. in: Südost-Forschungen. fq. 552–554.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Krasniqi, Memli S. H. The roots of Balkan Wars (1912-1913):Serbian territorial claims toward lands inhabited by Albanians (në anglisht). fq. 1029.
- ^ "1689 | Kosovo in the Great Turkish War of 1683-1699". www.albanianhistory.net.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Malcolm, Noel (1998). Kosovo: A Short History (në anglisht). Macmillan. fq. 164. ISBN 9780333666128.
- ^ Berisha, Anton (1973). Kosovo nekad i danas: Kosova dikur e sot (bot. "Ne Peje u forcua Mahmut Pashë Begolli i cili me 1737-38 ben luft kunder kelmendasve, kucasve dhe hotianeve". Translation: eja, Mahmut Pasha Begolli was strengthened, who in 1737-38 fought against the Kelmendi, the Kuci and the Hotians"). Borba,"-Radna jedinica "Ekonomska politika,". fq. 146. Marrë më 29 tetor 2019.
- ^ Elsie, Robert (2015). The Tribes of Albania,: History, Society and Culture (në anglisht). I.B.Tauris. fq. 185. ISBN 9780857739322.
- ^ Gashi, Shkelzen (2016). The History of Kosovo - in the history textbooks of Kosovo, Albania, Serbia, Montenegro and Macedonia (PDF). Prishtinë: Alter Habitus. fq. 57. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 25 korrik 2019. Marrë më 29 tetor 2019.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Gjurmime albanologjike: Folklor dhe etnologji. Instituti Albanologjik i Prishtinës. 1988.