Qumështi i kokosit
 | |
| Rajoni ose shteti | Tradicionalisht: Azia juglindore, Oqeania, Azia Jugore, Afrika Lindore Paraqitur: Karaibe, Amerika Latine tropikale, Afrika Perëndimore |
|---|---|
| Përbërësit kryesorë | Arra e kokosit |
Qumështi i kokosit është një lëng i errët, me ngjyrë të bardhë qumështi, i nxjerrë nga tuli i grirë i arrës së kokosit . [1] Opaciteti dhe shija e pasur e qumështit të kokosit janë për shkak të përmbajtjes së lartë të vajit, shumica e të cilit është yndyrë e ngopur . Qumështi i kokosit është një përbërës ushqimor tradicional i përdorur në Azinë Juglindore, Oqeani, Azinë Jugore dhe Afrikën Lindore . Përdoret gjithashtu për gatim në Karaibe, Amerikën tropikale Latine dhe Afrikën Perëndimore, ku arrat e kokosit u paraqitën gjatë epokës koloniale .
Qumështi i kokosit diferencohet në nëntipe bazuar në përmbajtjen e yndyrës . Ato mund të përgjithësohen në krem kokosi (ose qumësht të trashë kokosi) me sasinë më të madhe të yndyrës; qumësht kokosi (ose qumësht i hollë kokosi) me një maksimum prej rreth 20% yndyrë; dhe qumësht kokosi i skremuar me sasi të papërfillshme yndyre. [2] [3] Kjo terminologji nuk ndiqet gjithmonë në qumështin tregtar të kokosit të shitur në vendet perëndimore. [4]
Qumështi i kokosit mund të përdoret gjithashtu për të prodhuar zëvendësues qumështi (të diferencuar si "pije qumështi i kokosit"). Këto produkte nuk janë të njëjta me produktet e zakonshme të qumështit të kokosit të cilat janë të destinuara për gatim, jo për pije. [5] Një produkt i ëmbëlsuar, i përpunuar, qumështi i kokosit nga Puerto Riko njihet gjithashtu si kremi i kokosit . Përdoret në shumë ëmbëlsira dhe pije si piña colada, megjithëse nuk duhet të ngatërrohet me kremin e kokosit. [4] [6]
Të ushqyerit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në një masë prej 100 mililitra (ml), qumështi i kokosit përmban 230 kilokalori dhe përbëhet nga 68% ujë, 24% yndyrë totale, 6% karbohidrate dhe 2% proteina (shih tabelën). Përbërja e yndyrës përfshin 21 gramë yndyrë të ngopur, gjysma e të cilave është acid laurik . [7]
Qumështi i kokosit është një burim i pasur (20% ose më shumë i vlerës ditore, VD) i manganit (44% VD për 100 g) dhe një burim i mjaftueshëm (10-19% DV për 100 g) fosfori, hekuri dhe magnezi , pa lëndë ushqyese të tjera në përmbajtje të konsiderueshme (shih tabelën).
Përkufizimi dhe terminologjia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Komuniteti Aziatik dhe Paqësor i Kokosit standardizon qumështin e kokosit dhe produktet e kremit të kokosit si: [2]
| Produkt | Përmbajtja e yndyrës (%m/m) |
|---|---|
| Krem i përqëndruar i kokosit | 40–50 |
| Krem kokosi me yndyrë të lartë | 30–39 |
| Krem kokosi me yndyrë mesatare | 25–29 |
| Krem kokosi me pak yndyrë | 20–25 |
| Qumësht kokosi me yndyrë të lartë | 15–20 |
| Qumësht kokosi me yndyrë mesatare | 10–15 |
| Qumësht kokosi me pak yndyrë | 5–10 |
| Qumësht i skremuar i kokosit | 0–1,5 |
Codex Alimentarius i FAO-s standardizon qumështin e kokosit dhe produktet e kremit të kokosit si: [3]
| Produkt | Totali i lëndëve të ngurta ( %m/m )
|
Lëndët e ngurta pa yndyrë (%m/m) Min. |
Yndyrë (%m/m) Min. |
Lagështia (%m/m) Maks. |
pH |
|---|---|---|---|---|---|
| Qumësht kokosi i lehtë | 6.6 - 12.6 | 1.6 | 5 | 93.4 | 5.9 |
| Qumesht arre kokosi | 12,7 - 25,3 | 2.7 | 10 | 87.3 | 5.9 |
| Krem kokosi | 25,4 - 37,3 | 5.4 | 20 | 74.6 | 5.9 |
| Koncentrat i kremit të kokosit | 37.4 min. | 8.4 | 29 | 62.6 | 5.9 |
Përgatitje tradicionale
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit].jpg)
Qumështi i kokosit tradicionalisht bëhet duke grirë mishin e bardhë të brendshëm të arrës së kokosit dhe duke përzier tulin e grirë të kokosit me një sasi të vogël uji të nxehtë në mënyrë që të pezullojë yndyrën e pranishme në tulin e grirë. [1] Procesi i grirjes mund të kryhet me dorë ose me makinë. [1] [7] [8]
Qumështi i kokosit tradicionalisht ndahet gjithashtu në dy klasa: krem kokosi (ose qumësht i trashë kokosi) dhe qumësht kokosi i hollë. Kremi i kokosit përmban rreth 20% deri në 50% yndyrë; ndërsa qumështi i hollë i kokosit përmban 5% deri në 20% yndyrë. [2] [8] Kremi i kokosit nxirret nga shtypjet e para të tulit të grirë të kokosit direkt përmes napës . Ndonjëherë mund të shtohet edhe një sasi e vogël e ujit të nxehtë, por në përgjithësi kremi i kokosit nxirret pa ujë të shtuar. [2] [8] Qumështi i hollë i kokosit, nga ana tjetër, prodhohet nga shtypjet e mëvonshme pas njomjes së pulpës së shtrydhur të kokosit me ujë të nxehtë. [2] [8]
Qumështi i arrës së kokosit i përgatitur tradicionalisht përdoret menjëherë pas nxjerrjes së freskët , sepse prishet lehtësisht kur ekspozohet në ajër. Ajo bëhet e thartë pas disa orësh në temperaturën e dhomës 28 to 30 °C (82 to 86 °F) për shkak të oksidimit të lipideve dhe lipolizës . Qumështi i kokosit i thartë lëshon një erë të fortë të pakëndshme dhe ka një shije të veçantë sapuni. [2] [3]
Kuzhina
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Derivatet e qumështit të kokosit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]_2_-_Philippines.jpg)
Në Filipine, qumështi i kokosit gjithashtu mund të përpunohet më tej në karamel kokosi dhe gjizë kokosi, të dyja të njohura si latík . [2] [9] Latík-u i karamelit të kokosit i bërë nga një reduktim i sheqerit muscovado dhe qumështit të kokosit është zhvilluar në një produkt tregtar të reklamuar si shurup kokosi (që nuk duhet ngatërruar me sheqerin e arrës së kokosit që rrjedh nga lëngu i kokosit). [10] [11]
Ushqimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Qumështi i kokosit mund të përdoret si në gatime të ëmbla ashtu edhe në të shijshme. Në shumë kuzhina tropikale dhe aziatike, është një përbërës tradicional në kërri dhe pjata të tjera, duke përfshirë ëmbëlsirat.
- ^ a b c "Coconut milk" (PDF). Philippine Coconut Authority. 2014. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 6 nëntor 2020. Marrë më 22 shtator 2016.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>tag; name "cm" defined multiple times with different content - ^ a b c d e f g NIIR Board of Consultants and Engineers (2006). The Complete Book on Coconut & Coconut Products (Cultivation and Processing). Asia Pacific Business Press Inc. fq. 274. ISBN 978-81-7833-007-5.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>tag; name "NIIR" defined multiple times with different content - ^ a b c Tetra Pak (2016). "The Chemistry of Coconut Milk and Cream". Coconut Handbook. Tetra Pak International S.A. ISBN 978-91-7773-948-7.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>tag; name "tp" defined multiple times with different content - ^ a b Lewis, Susana; Lewis, Charles (2012). A Taste of Paradise. Psy Press. fq. 18. ISBN 978-1-938318-00-9.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>tag; name "lewis" defined multiple times with different content - ^ Bridges, Meagan (2018). "Moo-ove Over, Cow's Milk: The Rise of Plant-Based Dairy Alternatives". përmbledhur nga Carol Rees, Parrish (red.). Practical Gastroenterology (PDF). Nutrition Issues in Gastroenterology, Series #171. fq. 20–27.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Coconut milk, cream, and sweetened cream". ochef.com. Arkivuar nga origjinali më 2016-03-05.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b "Coconut milk, raw (liquid expressed from grated meat and water) per 100 g". Nutritiondata.com by Conde Nast; republished from the USDA National Nutrient Database, version SR-21. 2014. Marrë më 13 maj 2016.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>tag; name "nd" defined multiple times with different content - ^ a b c d Solomon, Charmaine (2014). The Complete Asian Cookbook: Indonesia, Malaysia & Singapore. Hardie Grant Books. ISBN 978-1-74358-170-4.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Edgie Polistico (2017). Philippine Food, Cooking, & Dining Dictionary. Anvil Publishing, Incorporated. ISBN 978-621-420-087-0.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)[lidhje e vdekur] - ^ Grimwood, Brian E. (1975). Coconut Palm Products: Their Processing in Developing Countries. Food & Agriculture Organization. fq. 183–187. ISBN 978-92-5-100853-9.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Thampan, Palakasseril Kumaran (1981). Handbook on Coconut Palm. Oxford & IBH. fq. 199.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)