Jump to content

Sanxhaku i Delvinës

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Sanxhaku i Delvinës

Sanxhaku i Delvinës (turqisht: Devline Sancağı) ishte një nga sanxhaqet e Perandorisë Osmane qendra e te cilit ishte Delvina. Gjate shekullit të 18-të qendra e Sanxhakut u zhvendos në Gjirokastër, Shqipëri. Sanxhaku u krijua në mes të shekullit të 16[1] dhe mbaroi së ekzistuar pas Luftërave Ballkanike në vitin 1913. Territori i sanxhakut u trashëgua nga Principata së Shqipërisë.

Gjatë shekullit të 18-të pashai lokal zhvendosi selinë e sanxhakut nga Delvina në Gjirokastër. Gjithsesi emri zyrtar nuk ndryshoi, megjithatë ndonjëhere quhet Sanxhaku i Gjirokastrës.[2]

Para se të formohej sanxhaku i Delvinës, në shekullit e 16-të në Delvinë, vendi qeverisej nga një kaza që i përkiste Sanxhakut të Vlorës.[3] Sanxhaku i Delvinës kishte nivelin më të ulët të të ardhurave nga 21 sanxhaqet e Elajetit të Rumelisë.[4] Në 1713 sanxhakbeu i Delvinës ishte Selim Pasha.[5] Në 1744 sanxhakbeu i Sanxhakut të Delvinës ishte Veli Beu.[6] Në 1785 djali i Veli But, Ali Pashë Tepelena, u bë qeveritar në Delvinë, ndërsa në vitet në vijim sanxhaku do ishte pjesë e Pashallëkut të Janinës.[7] Në 1804 e sanxhakbeu i Delvinës ishte Veli Pasha i cili ishte gjithashtu një bejlerbej i Elajetit të Rumelisë.[8] Në 1834 Mahmud Hamdi Pasha u emërua si qeveritar i Sanxhakut të Delvinës, Janinës dhe Vlorës.[9]

Gjatë Luftërave Ballkanike osmanët u mposhtën dhe ushtria greke hyri në qytet në 3 Mars 1913.[10] Në qershor 1914 qyteti priti kuvendin e  përfaqësuesve të Epirit të Veriut që u diskutua dhe më në fund miratoi Protokollin e Korfuzit, më korrik 26, 1914.[11] Si rrjedhim Delvina pastaj u bë per pak muaj pjesë e Republikës Autonome të Epirit të Veriut, dhe më vonë e Principatës së Shqipërisë.

Sanxhaku i Delvinës gjatë kohës së Perandorisë Osmane ishte pjesë administrative e Vilajetit të Janinës. Më 1888 e deri në 1912 përbëhej nga kazatë e mëposhtme:[12]

  1. ^ Delvina, Sherif (2006). Low Albania (Epirus) and Cham issue (në anglisht). Tiranë: Eurorilindja. fq. 180. ISBN 9789994386109. Marrë më 20 shtator 2022. Afterwards, when the sandjak of Delvina has been created (about the middle of XVI century),
  2. ^ Mikropoulos, 2008: 330-331
  3. ^ Todorov, Nikolaĭ (1998). Society, the city and industry in the Balkans, 15th-19th centuries. Ashgate. fq. 238. Marrë më 12 shtator 2011. the sandzak of Vlora included the regions Muzeqeja, Laberia (with Belgrad), Berat, Gjirokastra and Delvina. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Kemal Çiçek; Ercüment Kuran; Nejat Göyünç; İlber Ortaylı (2000). The Great Ottoman-Turkish Civilisation. Yeni Türkiye. ISBN 978-975-6782-19-4. Marrë më 24 korrik 2013. Among 21 sanjaks of the Rumelia Beylerbeyiligi, the Morean sanjakbeyi the highest income with 507.760 ak^e while the Delvine sanjak had the lowest income with 157.032 akp. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Orhan Kılıç (1997). 18. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı Devleti'nin idari taksimatı. Eyalet ve sancak tevcihatı. Şark Pazarlama. fq. 91. ISBN 978-975-96309-0-4. Marrë më 25 korrik 2013. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Društvo istoričara Srbije (1969). Iz istorije Albanaca (From the history of Albanians) (në serbisht). Zavod za izdavanje udžbenika SR Srbije. fq. 78. Marrë më 14 shtator 2011. родио се 1744. године у околини Тепелене, од оца Вели-бега, госпо- дара Тепелене, односно управљача делвинског санџака. (He was born in 1744 and his father was lord of Tepelene and lord of the Sanjak of Delvina)
  7. ^ Mikropoulos, 2008: 334, 337
  8. ^ Michalis N. Michael; Matthias Kappler; Eftihios Gavriel (2009). Archivum Ottomanicum. Mouton. fq. 175. Marrë më 25 korrik 2013. When Veli Pasa was the governor of the sub-province of Delvine and derbender basbugu in 1804, he was honored with the title of Rumeli Beglerbeyi. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ sir Grenville Temple Temple (10th bart.) (1836). Excursions in the Mediterranean. fq. 277. Marrë më 23 korrik 2013. Mahmood Hamdi pasha confirmed to the sanjaks of Yanina, Delvina, and Avlonia {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve (lidhja)
  10. ^ Veremis, John S. Koliopoulos & Thanos M. (2010). Modern Greece : a history since 1821 (bot. 1. publ.). Malden, MA: Wiley-Blackwell. fq. 73. ISBN 978-1-4051-8681-0. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Kondis Basil. Greece and Albania, 1908-1914. Institute for Balkan Studies, 1976, p. 132: "Throughout the period of the constituent assembly which convoked at Delvino to discuss the Corfu agreement... the constituent assembly approved the agreement on July 26, 1914."
  12. ^ Stefanaq Pollo (1983). Historia e Shqipërisë: Vitet 30 të shek. XIX-1912. Vëll. II. Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Instituti i Historisë. fq. 50. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)