Jump to content

Trikeku

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Trikeku
Vargu kohor: Pleistoceni deri më tani
Mashkull
Femra me të voglin e saj
Statusi i ruajtjes
Klasifikimi shkencor
Mbretëria:
Filumi:
Klasa:
Infraklasa:
Rendi:
Nënrendi:
Superfamilja:
Familja:
Gjinia:
Odobenus

Brisson, 1762
Lloji:
O. rosmarus
Emri binomial
Odobenus rosmarus
(Linnaeus, 1758)
Nënllojet

O. rosmarus rosmarus
O. rosmarus divergens
O. rosmarus laptevi (i kontestuar)

Përhapja e trikekë
Sinonimet
  • Phoca rosmarus Linnaeus, 1758
  • Trichechus rosmarus Linnaeus, 1766

Trikeku (Odobenus rosmarus), morsi ose lopa e detit, është një gjitar detar e një ndër fokat më të mëdhaja, që gjendet i shpërndarë rreth Polit të Veriut, në Oqeanit Arktik dhe detrat nënarktikë të hemisferës veriore. Trikeku është lloji i vetëm i gjallë i familjes Odobenidae dhe gjinisë Odobenus. Ky lloj është i ndarë në tdy nënlloje:[2] trikekun e Atlantikut (O. r. rosmarus) dhe trikekun e Paqësorit (O. r. divergens). Ekziston edhe një nënlloj i kontestuar, O. r. laptevi, i cili jeton në Detin Laptev të Oqeanit Arktik.

Trikekët e rritur dallohen lehtë nga çatajt, mustaqet dhe madhësia e tyre. Meshkujt e rritur në Paqësor mund të peshojnë më shumë se 2,000 kg,[3] dhe mes pinipedëve (këmbëlopatave) tejkalohen në madhësi vetëm nga dy lloje të elefantëve të detit.[4] Trikekët jetojnë kryesisht në ujëra të cekëta, duke shpenzuar sasi të konsiderueshme të jetës së tyre mbi akullin e detit në kërkim të molusqeve bivalvore bentike për të ngrënë. Trikekët janë relativisht jetëgjatë, janë kafshë shoqërore dhe ata konsiderohen si një specie e rëndësishme për mjedisin e rajoneve detare të Arktikut.

Trikekët ka luajtur një rol të rëndësishëm në kulturat e shumë popujve indigjenë të Arktikut, të cilët kanë gjuajtur trikekët për mish, yndyrë, lëkurë, çataj dhe kocka. Gjatë shekullit të 19-të dhe në fillim të shekullit të 20-të, trikekët u gjuajtur dhe u vranë gjerësisht për dhjamë, fildish dhe mish. Popullsia e trikekëve ra me shpejtësi në gjithë rajonin e Arktikut. Popullsia e tyre është rimëkëmbur disi që nga ajo kohë, edhe pse popullsia e trikekëve të Atlantikut dhe Laptevit mbetën të fragmentuar dhe në nivele të ulëta në krahasim me kohën para ndërhyrjes njerëzore.

  1. ^ Lowry, L. (2016). "Odobenus rosmarus". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2016: e.T15106A45228501. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T15106A45228501.en. Marrë më 13 janar 2018. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Database entry includes a brief justification of why this species is considered Vulnerable
  2. ^ Wozencraft, W.C. (2005). "Order Carnivora". përmbledhur nga Wilson, D.E.; Reeder, D.M (red.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (bot. 3rd). Johns Hopkins University Press. fq. 532–628. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Walrus: Physical Characteristics Arkivuar 10 korrik 2012 tek Wayback Machine. seaworld.org
  4. ^ Fay, F.H. (1985). "Odobenus rosmarus". Mammalian Species. 238 (238): 1–7. doi:10.2307/3503810. JSTOR 3503810. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)