Franca përtejdetit

Franca Përtejdetit
Franca Përtejdetit
	Flamuri Stema
	Parimi: “Liberté, égalité, fraternité” "Liri, Barazi, Vëllazëri"
	Himni: La Marseillaise; ("The Marseillaise");
	Territori i Republikës Franceze (e kuqe); Territoret përtejdetit (të rrethuara); Territori i pretenduar (Adélie Land; i çelur)
Kryeqyteti	Parisi
vendbanimet më i madh	Fort-de-France (Martinika), Pointe-à-Pitre (Guadalupa), Saint Denis (La Réunion), Saint Pierre (La Réunion), Nouméa (Kaledonia e Re)
Gjuhët	Frëngjisht, [Antillean Creole]], Guianan Creole, Reunionese Creole, Shimaore, Tahitian, Marquesan, 'Uvean, Futunan, Drehu, Nengone, Paicî, Ajië, Javaneze, dhe 35 gjuhë të tjera amtare të Kaledonisë së Re
Nofka	Francezë
Territoret	5 departamente/rajone; 8 kolektivitete/territore Guadalupa; Martinika; Guajana Franceze; Réunion; Majoti; Shën Martini; Shën Barthélemy; Shën Pierre dhe Miquelon; Kaledonia e Re; Wallis dhe Futuna; Polinezia franceze; Clipperton; Tokat Franceze Jugore dhe Antarktike ;
Qeveria
• Presidenti	Emmanuel Macron
• Ministri	Sébastien Lecornu
Sipërfaqja
• Gjithsej	120,396 km2 (46,485 sq mi)
Popullsia
• Përllogaritje	2,785,000 (janar 2021)
Ekonomia
Monedha	Euro; CFP Franc
Të dhëna të tjera

Franca përtejdetit (frëngjisht: France d'outre-mer) përbëhet nga trembëdhjetë territore të administruara nga francezët jashtë Evropës, kryesisht mbetjet e perandorisë koloniale franceze që zgjodhi të mbetej pjesë e shtetit francez nën statuse të ndryshme pas dekolonizimit. Ky emër kolektiv përdoret në jetën e përditshme në Francë, por nuk është një emërtim administrativ më vete. Në të vërtetë, pesë rajonet përtejdetit kanë saktësisht të njëjtin status administrativ si rajonet metropolitane, ndërsa pesë kolektivitetet përtejdetit janë gjysmë autonome dhe Kaledonia e Re është një territor autonom. Franca përtejdetit përfshin territore ishullore në Oqeanin Atlantik, Paqësor dhe Indian, Guajana Franceze në kontinentin e Amerikës së Jugut dhe disa ishuj peri-Antarktik, si dhe një pretendim në Antarktikë. Duke përjashtuar rrethin e Tokës Adélie, ku sovraniteti francez është efektiv de jure nga ligji francez, por ku pretendimi ekskluziv francez për këtë pjesë të Antarktikës është ngrirë nga Traktati i Antarktikës (nënshkruar në vitin 1959), Franca përtejdetit mbulon një sipërfaqe toke prej 119,396 km² dhe përbën 18.0% të territorit tokësor të Republikës Franceze.^[2] Zona e saj ekskluzive ekonomike (ZEE) prej 9,825,538 km² përbën 96,7% të ZEE-së të Republikës Franceze.^[3]

Jashtë Evropës, aktualisht ekzistojnë katër klasa të gjera të administratës territoriale franceze përtej detit: departamentet/rajonet përtejdetit, kolektivitetet përtejdetit, territori sui generis i Kaledonisë së Re dhe territoret e pabanuara. Nga pikëpamja ligjore dhe administrative, këto katër klasa kanë status juridik dhe nivele të ndryshme të autonomisë, megjithëse të gjitha territoret e banuara përgjithmonë kanë përfaqësim si në Asamblenë Kombëtare të Francës ashtu edhe në Senat, të cilët së bashku përbëjnë parlamentin francez.

2,785,000 njerëz jetonin në Francë përtejdetit në janar 2021.^[4] Shumica e këtyre banorëve janë shtetas të Francës dhe shtetas të Bashkimit Evropian. Kjo i bën ata të aftë të votojnë në zgjedhjet franceze dhe evropiane.

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

^ Duke përjashtuar Tokën Adélie
^ Land area of the four old overseas departments ([1]), Mayotte, the overseas collectivities, and New Caledonia (page 21), the French Southern and Antarctic Lands and the Scattered Islands ([2] Arkivuar 19 qershor 2018 tek Wayback Machine), and Clipperton ([3] Arkivuar 5 mars 2020 tek Wayback Machine).
^ "Sea Around Us – Fisheries, Ecosystems and Biodiversity" (në anglisht). Marrë më 20 qershor 2018.
^ The population of all five overseas departments totaled 2,172,000 [4] in January 2021. The population of the overseas collectivities amounted to 613,000 inhabitants (Saint-Pierre and Miquelon [5], Saint-Barthélemy [6], Saint-Martin [7], French Polynesia [8], Wallis et Futuna [9], New Caledonia [10]). The total population of the overseas departments and territories of France is estimated at 2,790,000.

[1] Duke përjashtuar Tokën Adélie

[French_Republic-2] Land area of the four old overseas departments ([1]), Mayotte, the overseas collectivities, and New Caledonia (page 21), the French Southern and Antarctic Lands and the Scattered Islands ([2] Arkivuar 19 qershor 2018 tek Wayback Machine), and Clipperton ([3] Arkivuar 5 mars 2020 tek Wayback Machine).

[searoundus-3] "Sea Around Us – Fisheries, Ecosystems and Biodiversity" (në anglisht). Marrë më 20 qershor 2018.

[French_Republic_2-4] The population of all five overseas departments totaled 2,172,000 [4] in January 2021. The population of the overseas collectivities amounted to 613,000 inhabitants (Saint-Pierre and Miquelon [5], Saint-Barthélemy [6], Saint-Martin [7], French Polynesia [8], Wallis et Futuna [9], New Caledonia [10]). The total population of the overseas departments and territories of France is estimated at 2,790,000.

[1]

[2]

[3]

[4]