Jump to content

Gjon Balshaj

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Ivan Strez Balshiq (serbisht: Јован Стрез Балшић Ivan Strez Balšić) ose Gjon Balsha (fl. 1444–1469) dhe vëllezërit e tij Gjergj Stres Balshaj dhe Gojko Balshaj ishin zotër të Mizias, një zonë bregdetare nga Drini i Bardhë drejt Adriatikut.[1] Vëllezërit ishin anëtarë të familjes Balshaj, e cila më parë mbante Zetën, por tashmë ishte vendosur në fisnikërinë e Arbërisë. Ata morën pjesë në themelimin e Lidhjes së Lezhës, një aleancë e drejtuar nga daja i tyre nga nëna Skënderbeu. Ivani dhe Gojko e mbështetën Skënderbeun derisa ai vdiq në vitin 1468 dhe më pas vazhduan të luftojnë kundër osmanëve së bashku me forcat venedikase. Pas vdekjes së Skënderbeut, Venediku vendosi Gjon Balshën si pasues të Skënderbeut.

Familja

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Sipas Gjon Muzakës dhe Karl Hopfit, Gjon Balshaj dhe vëllai i tij Gojko ishin fëmijë të Vlajka Kastriotit dhe Stefan Strezit; i cili ishte fëmijë jashtëmartesor i Gjergj I Balshajt. [2] [3] Sipas Fan Nolit, Ivani kishte dy vëllezër (Gjergji dhe Gojko) të cilët ishin të gjithë fëmijë të Jela Kastriotit [4] dhe Pavle Balshajt. Të dyja pikëpamjet konfirmojnë se Gojko ishte nipi i Skënderbeut. [4] [5]

Jeta

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Tre vëllezërit Balshaj u bashkuan me Lidhjen e Lezhës, një aleancë arbërore e krijuar nga daja i tyre nga nëna Gjergj Kastrioti Skënderbeu, pasi u takuan në Lezhë më 2 mars 1444. Anëtarët ishin Lekë Zaharia, Pjetër Spani, Lekë Dushmani, Andrea Topia, Gjergj Arianiti, Theodor Muzaka, Stefan Gjurashi, dhe vartësit e tyre. Skënderbeu u zgjodh udhëheqës i saj dhe komandant i përgjithshëm i forcave të saj të armatosura që numëronin gjithsej 8000 luftëtarë.[6] [7]

Gjoni ishte komandanti i një njësie prej 500 kalorësish të dërguar nga Skënderbeu për të mbështetur Ferdinandin I të Napolit, sundimi i të cilit u kërcënua nga Dinastia e Anzhuinëve, përpara se vetë Skënderbeu të drejtonte një ekspeditë ushtarake në Itali.[8] 

Gjon Balsha u perceptua nga Venediku si pasardhësi i Skënderbeut.[9] Pas vdekjes së Skënderbeut, Gjoni dhe vëllai i tij Gojko Balsha, së bashku me Lekën, Progonin dhe Nikolla Dukagjinin, vazhduan të luftojnë për Venedikun. [10] Në vitin 1469 Gjoni kërkoi nga Senati venedikas që t'i kthente pasurinë e tij të konfiskuar që përbëhej nga Kalaja e Petrelës, zonjë e "Terra nuova" e Krujës (pozicioni i panjohur), territori midis Krujës dhe Durrësit dhe fshatrat në rajonin e Bushneshit (sot pjesë e Kodër-Thumanës).[11] Venediku në masë të madhe pranoi dëshirat e Gjon Balshës dhe e vendosi atë si pasues të Skënderbeut. [12]

Vdekja

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kronisti venedikas Stefano Magno regjistroi detaje rreth vdekjes së Gjonit. Gjoni këmbënguli që furnizimet me drithëra veneciane për Krujën e rrethuar prej osmanëve mund të transportoheshin përmes territorit të tij vetëm pasi t'i paguhej një licencë vjetore.[13] Guvernatori venedikas i Shkodrës, Leonardo Boldü, e kuptoi se kërkesat e Gjonit mund të kishin pasoja të rënda. Ai mblodhi forcat e përbëra nga milicia venedikase nga Shkodra, të komanduara nga vojvoda e tyre dhe u bashkua me forcat e shumë familjeve fisnike nga Arbëria që ishin besnike të Venedikut. Gjon Balsha përgatiti një pritë në shtëpinë ku u takua me venedikasit, por ata arritën ta vrisnin atë në përleshjen që pasoi dhe ia hodhën kokën jashtë shtëpisë para ndjekësve të tij të habitur. [14]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Noli, Fan Stilian (1947), George Castrioti Scanderbeg (1405–1468), International Universities Press, OCLC 732882 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Schmitt, Oliver Jens (2001), Das venezianische Albanien (1392–1479) (në gjermanisht), München: R. Oldenbourg Verlag GmbH München, ISBN 3-486-56569-9
  • Jens Schmitt, Oliver; Konrad Clewing, Edgar Hösch (2005), Südosteuropa : von vormoderner Vielfalt und nationalstaatlicher Vereinheitlichung : Festschrift für Edgar Hösch (në gjermanisht), Oldenbourg Verlag, ISBN 978-3-486-57888-1, OCLC 62309552
  • Gopčević, Spiridon (1914). Geschichte von Montenegro und Albanien (në gjermanisht). Gotha: F.A. Perthes. OCLC 9968504. Marrë më 29 mars 2012.
  • Božić, Ivan (1979), Nemirno pomorje XV veka (në serbisht), Beograd: Srpska književna zadruga, OCLC 5845972

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Schmitt 2005
  2. ^ Gopčevi 1914, p. 460: "Bezüglich der Strez herrscht Verwirrung. Hopf macht Ivo und Gojko BalSid zu Söhnen des Stefan Strez, welcher Vlajka Kastriota geheiratet hätte und Sohn des Gjuragj Balšić gewesen wäre, eines Bastards des Gjuragj I."
  3. ^ Musachi, John (1515). "Brief Chronicle on the Descendants of our Musachi Dynasty". Arkivuar nga origjinali më 10 shtator 2010. Marrë më 29 nëntor 2011. To the fourth sister, Lady Vlaica, who was married to Lord Balsha, was born John and Coico Balsha. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ a b Noli 1947

    Scanderbeg had three Balsha nephews from his sister Yella. Of these only George Stresi Balsha betrayed him, while the two others, John and Gioka, served him loyally to the end

  5. ^ Spandouginos-Nicol, p. 96: "Iella, who married Paul Balša"
  6. ^ Fox, Robert (1993), The inner sea: the Mediterranean and its people, Alfred A. Knopf, fq. 195, ISBN 9780394574523 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Vlora, Ekrem Bey (1956), The Ruling Families of Albania in the pre-Ottoman Period in: Contributions to the History of Turkish Rule in Albania: an Historical Sketch, arkivuar nga origjinali më 2011-11-24 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti. Institut za filozofiju znanosti i mir, Hrvatska akademija znanosti i umjetnosti (1968). Encyclopaedia moderna, Издања 7–8. Institut za filozofiju znanosti i mir Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti. fq. 109. Marrë më 25 mars 2012. Jednom je Skenderbeg, kao prvu pomoć, uputio 500 izabranih konjanika, pod komandom Đona Streza Balše. Ali je avgusta 1461. godine krenuo sam sa svojom vojnom ekspedicijom u Italiju. U njegovoj je ekspediciji bilo 3.000 {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ Jens Schmitt, Oliver; Konrad Clewing, Edgar Hösch (2005), "Die venezianischen Jahrbücher des Stefano Magno (ÖNB Codd 6215–6217) als Quelle zur albanischen und epirotischen Geschichte im späten Mittelalter (1433–1477)", Südosteuropa : von vormoderner Vielfalt und nationalstaatlicher Vereinheitlichung : Festschrift für Edgar Hösch (në gjermanisht), Oldenbourg Verlag, fq. 167, ISBN 978-3-486-57888-1, OCLC 62309552, ...Ivan Strez Balsics, des von Venedig anerkannten Nachfolgers Skanderbegs,...
  10. ^ Schmitt 2001

    die Skanderbegs Personlichkeit gelassen hatte, nicht zu füllen. Deshalb muste Venedig wie in den Jahrzehnten vor Skanderbeg mit einer Vielzahl von Adligen zusammenarbeiten; neben Leka, Progon und Nikola Dukagjin gehörten zu dieser Schicht auch Comino Araniti, wohl derselbe, der 1466 Durazzo überfallen hatte; die Söhne von Juani Stexi, di Johann Balsha, Machthaber zwischen Alessio und Kruja; Gojko Balsha und seine söhne der woiwode Jaran um Kruja (1477), und auch der mit seinem Erbe überforderte Johann Kastriota.

  11. ^ Jens Schmitt, Oliver; Konrad Clewing, Edgar Hösch (2005), "Die venezianischen Jahrbücher des Stefano Magno (ÖNB Codd 6215–6217) als Quelle zur albanischen und epirotischen Geschichte im späten Mittelalter (1433–1477)", Südosteuropa : von vormoderner Vielfalt und nationalstaatlicher Vereinheitlichung : Festschrift für Edgar Hösch (në gjermanisht), Oldenbourg Verlag, fq. 168, ISBN 978-3-486-57888-1, OCLC 62309552, Ivan Strez Balsa, ein Neffe Skanderbegs, verlangte dabei seinen enteigneten Besitz zurück, und zwar die Burg Petrela, das nicht weiter zu lokalisierende Woiwodat von „Terra nuova" um Kruja (kaum gemeint sein kann das ebenfalls als Terra nuova bezeichnete osmanische Elbasan), die Dörfer des Gebietes von „Bonese" (Bushnesh, WNW von Kruja gelegen), schließlich das Land zwischen Kruja und Durazzo.
  12. ^ Jens Schmitt, Oliver; Konrad Clewing, Edgar Hösch (2005), "Die venezianischen Jahrbücher des Stefano Magno (ÖNB Codd 6215–6217) als Quelle zur albanischen und epirotischen Geschichte im späten Mittelalter (1433–1477)", Südosteuropa : von vormoderner Vielfalt und nationalstaatlicher Vereinheitlichung : Festschrift für Edgar Hösch (në gjermanisht), Oldenbourg Verlag, fq. 168, ISBN 978-3-486-57888-1, OCLC 62309552, Tatsächlich kam Venedig den Wünschen Ivan Strezs weitgehend entgegen und setzte ihn damit zum Nachfolger Skanderbegs ein. [Venice largely conceded to the wishes of Ivan Strezs and installed him as Scanderbeg's successor]
  13. ^ Jens Schmitt, Oliver; Konrad Clewing, Edgar Hösch (2005), "Die venezianischen Jahrbücher des Stefano Magno (ÖNB Codd 6215–6217) als Quelle zur albanischen und epirotischen Geschichte im späten Mittelalter (1433–1477)", Südosteuropa : von vormoderner Vielfalt und nationalstaatlicher Vereinheitlichung : Festschrift für Edgar Hösch (në gjermanisht), Oldenbourg Verlag, fq. 167, ISBN 978-3-486-57888-1, OCLC 62309552, ...Ivan Balsics Sturz wurde durch seine Weigerung ausgelöst, Getreidelieferungen an das von den Osmanen belagerte Kruja passieren zu lassen, wenn ihm zuvor nicht sein von Venedig bewilligtes Jahrgeld ausgezahlt würde.
  14. ^ Jens Schmitt, Oliver; Konrad Clewing, Edgar Hösch (2005), "Die venezianischen Jahrbücher des Stefano Magno (ÖNB Codd 6215–6217) als Quelle zur albanischen und epirotischen Geschichte im späten Mittelalter (1433–1477)", Südosteuropa : von vormoderner Vielfalt und nationalstaatlicher Vereinheitlichung : Festschrift für Edgar Hösch (në gjermanisht), Oldenbourg Verlag, fq. 167, 168, ISBN 978-3-486-57888-1, OCLC 62309552, Der venezianische Statthalter in Skutari, Leonardo Boldü, ein Mann, der mit Albaniens Bergwelt wohlvertraut war, erkannte sogleich den Ernst der Lage und zog in Eilmärschen zusammen mit dem Woiwoden (Führer des Skutariner Landsturms) und Angehörigen der wichtigsten in Albanien vertretenen Patrizierfamilie, den Contarini, sowie einem gemischten venezianisch-albanischen Heerbann nach Süden. Auch hier erwies sich wieder die Treue der albanischen Landsturmmänner des Bezirks Skutari. Ivan Strez Balsic legte einen Hinterhalt, um die führenden Venezianer in dem Haus zu ermorden, in dem eine Zusammenkunft stattfinden sollte. Als die Venezianer den Anschlag bemerkten, töteten sie im Handgemenge den Albanerfürsten und warfen dessen abgeschlagenes Haupt aus dem Haus vor die Füße seiner überraschten Anhänger.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Gjon_Balshaj&oldid=2507086"