Historia e dizajnit grafik

Parahistoria

Zbulimi i shkrimit

Ndër format më të hershme të komunikimit dhe transmetimit të informacioneve ishin piktogramet, të cilat ishin simbole piktorale për një fjalë ose frazë. Piktogramet janë format e para të shkrimit dhe shembuj të tyre janë gjetur në shpellën Chauvet, në jug të Francës dhe datojnë 30,000 vjet (para Krishtit). Këto piktograme më pas u shëndrruan në petroglife dhe ideografe, të cilat ndikuan në zbulimin e shkrimit si formë e komunikimit, që daton rreth viteve 3000-4000 (para Krishtit) dhe mendohet të jetë baza e themelimit të dizajnit grafik.

Djepi i civilizimit

Kontributi më i rëndësishëm në mesin e shumë kontributeve kulturore nga populli Sumerian është sistemi i shkrimit të kunjuar, në mesin e viteve 3500- 3000 (para Krishtit), që konsiderohet të jetë njëra ndër format e para të shkrimit.

Hieroglifet e egjiptianëve

Rreth viteve 3100 (para Krishtit) egjiptianët zhvilluan një sistem më kompleks të shkrimit me anë te hieroglifeve, të cilat për herë të parë kombinuan tekst dhe imazhe për të komunikuar informacion. Zbulimi dhe zbatimi i papirusit si substrat shkrimi nga egjiptianët ishte hap i rëndësishëm në komunikimin visual.

Alfabetët

Alfabeti fenikas që daton rreth vieve 1050 (para Krishtit) është alfabeti më i vjetër i verifikuar. Ky alfabet u adoptua dhe u modifikua më pas nga grekët rreth viteve 1000 (para Krishtit), alfabet i cili i dha lindje alfabetëve tjerë duke përfshirë edhe atë latin i cili u përhap në gjithë Evropën, dhe ai çirilicë, paraardhës i alfabetit modern rus.

Kontributi aziatik

Letra u shpik në vitin 105 (pas Krishtit) nga një zyrtar i qeverisë në Kinë i quajtur Ts’ai Lun. Ndërsa sistemi i parë i lëvizshëm i shtypjes u shpik në vitin 1045 (pas Krishtit) nga Pi Sheng.

Makina e shtypit

Shtypi arrin në Evropë, përkatësisht në Itali në vitin 1276, mirëpo ende duke shfrytëzuar mekanizma të thjeshtë te shtypjes. Moment revolucionar në historinë e dizajnit grafik është shpikja e makinës së shtypit nga Johannes Gutenberg në vitin 1450, e cila e bëri shtypjen shumë më të lehtë, shpejtë dhe me akses më të gjerë te masa. Puna e tij më e njohur ështe Bibla e Gutenbergut e cila u njoh per cilësinë e lartë estetike dhe teknike. Gjatë viteve 1500 kjo formë shtypi praktikohej në 140 vende të Evropës. Albrecht Pfister ishte i pari i cili shtoj ilustrime në një libër të printuar.

Dizajni grafik përgjatë viteve

Dizajni grafik gjatë Renesancës

Me krijimin e makinës së shtypit dhe kërkesës së renesancës për rritje intelektuale, degët e dizajnit grafik eksploduan, sidomos tipografia me krijimin e shume llojeve të fonteve. Renesanca karakterizohet me dekorime florale të ilustrimeve. Nicolas Jenson, njëri ndër tipografët më të njour të historisë krijon standarde të reja për stilin romak. Aldus Manutius ishte shtypës dhe botues i Humanizmit Italian i cili njihet per krijimin e llojit italic të shkronjave, përdorimin e pikëpresjes, krijimin e pamjes moderne të presjes dhe zvogëlimin e formatit të librit. Claude Garamond në vitin 1530 e hap shkritoren e parë të shtypit qe shiste fonte.

Dizajni grafik gjatë Revolucionit Industrial

Revulucioni industrial në Angli sjell ndryshime drastike në planin social dhe ekonomik. Komunikimi grafik bëhet më i rëndësishëm me zgjerimin e reklamave dhe posterëve, zbulimin e fotografisë dhe litografisë. Përparime pat edhe në lloje të fonteve dhe në madhësi te tyre. Litografia u shpik nga Aloys Senefelder në vitin 1796. Në vitin 1800 Charles Stanhope krijon një makinë shtypi e cila mund të printonte fletë me madhësi dy herë më të madhe se madhësia e deri atëhershme. Në vitin 1816 fonti Sans Serif përdoret për herë të parë.

Dizajni grafik gjatë kohës Viktoriane

Gjatë kësaj periudhe litografia dhe kromolitografia patën sukses në përdorim. Cirqet dhe karnivalet ishin të parët që përdorën këto metoda në posterët e tyre, mirëpo më pas u përdorën edhe në ambalazhe. Viktorianët krijuan edhe librat shumëngjyrësh me ilustrime për fëmijë. Tipografia viktoriane ishte e pasur me ornamente. Në të njejtën periudhë kohore James dhe John Harper krijuan nje firmë printimi në New York, e cila botonte magazinën mujore Harper’s New Monthly Magazine.

Dizajni grafik gjatë Artit Modern

Arti modern si lëvizje e artit gjatë viteve 1890 dhe 1905 ishte përpjekje e përbashkët për të krijuar një stil që bazohej në dekorim. Arti modern arriti audiencë masive përmes posterëve që arritën majat artisitie në fund të shekullit 19-të. Frank Lloyd Wright boton librin “The art and craft of the machine” në vitin 1901, libër i cili tregon parimet e dizajnit industrial. Në këtë periudhë fillon krijimi i imazhit të koorporatës. Në vitin 1910 dizajnohet imazhi i koorporatës German General Electric (AEG).

Disa lëizje moderne të artit kanë pasur më shumë efekt se lëvizjet tjera në dizjan grafik. Lëvizjet si kubizmi, dadaizmi dhe surrealizmi kanë pasur ndikim më të madh. Kubizmi ka prezantuar një koncept dizajni që bazohej në në figura gjeometrike, surrealizmi i shton tellësi dizajnit grafik ndërsa edhe pse lëvizja dada pretendonte të ishte anti-art lëvizje, kjo lëvizje megjithatë krijoj art visual si fotomontazhin që influencojë dizajnin grafik.

Posterët e luftës

Posteri arrin majat e rëndësisë së tij si formë e komunikimit gjatë Luftës së Parë Botërore. Qeveritë përdorën posterët si mënyrë për të komunikuar propagandë. Pas luftës së parë botërore, dizajni grafik në Angli dhe Francë u zhvillua në frymat e post-kubizmit, ndërsa në Rusi dizajni grafik u zhvillua në frymën e suprematizmit dhe konstruktivizmit, përderisa në Holandë lëvizja e De Stijl po praktikohej. ^[1]

Dizajni grafik pas Luftës së Parë Botërore

Në vitin 1919 hapet shkolla e parë e dizajnit e quajtur Bauhaus. Termi dizajn grafik për herë të parë u përdor nga William Addison Dwinggins në vitin 1922. Përderisa viti 1930 ishte vit i vështirë për amerikanët ishte njëkohësisht kohë e shkëlqimit të dizajnit grafik. Arsyeja e lulzimit ishe krijimi i Administratës së Projekteve për Punë, njëra dega e së cilës krijoj mundësi punësimi për individë në fusha kreative.

Dizajni grafik pas Luftës së Dytë Botërore

Dizajni grafik vazhdoj të zhvillohej pas Luftës së Dytë Botërore. Viti 1950 pa ngritjen e Stilit Internacional Tipografik. Në këtë vit hapet shkolla e New York-it me përfaqësuesin më të njouhur Paul Rand i cili në vitin 1956 dizajnon logon IBM duke përdorur fontin City Medium. Një vit më pas me 1957 dizajnohet fonti Neue Haas Grotesk, që më pas riemërtohet Helvetica.

Dizajni grafik gjatë Pop Artit

Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli Historia e dizajnit grafik. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar redaktimin tim. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni këtë faqe për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:

U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20131004121513/http://www.scribd.com/doc/111764736/A-History-of-Graphic-Design-Philip-B-Meggs për lidhjen https://www.scribd.com/doc/111764736/A-History-of-Graphic-Design-Philip-B-Meggs.

Gjithë të mirat!—InternetArchiveBot (Raportoni probleme) 21 dhjetor 2024 12:31 (CET)

^ "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 4 tetor 2013. Marrë më 13 dhjetor 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)

[1] "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 4 tetor 2013. Marrë më 13 dhjetor 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)

[1]