Aeroporti i Podgoricës

Aeroporti i Podgoricës (Aerodrom Podgorice) është një aeroport ndërkombëtar që i shërben kryeqytetit malazez të Podgoricës dhe rajonit përreth. Është një nga dy aeroportet ndërkombëtare në Mal të Zi, tjetri është Aeroporti i Tivatit . Të dyja operohen nga kompania shtetërore Aeroportet e Malit të Zi (Aerodromi Crne Gore).

Aeroporti ndodhet 11 kilometres (6.8 mi) në jug të Podgoricës qendrore, në Rrafshin e Zetës, një nga zonat e pakta fushore të Malit të Zi të përshtatshme për një aeroport të madh. Aeroporti është i njohur lokalisht si Aeroporti Golubovci ( Montenegrin ) pasi ndodhet brenda kufijve administrativë të qytetit të Golubovcit . Kodi IATA i aeroportit është ende TGD sepse Podgorica u emërua T ito g ra d (pas Josip Broz Tito ) nga viti 1946 deri në 1992, gjatë kohës në të cilën aeroporti u hap. Është qendra kryesore për Di Air dhe ishte qendra kryesore për Montenegro Airlines .

Historia

Historia e aviacionit civil në Podgoricë filloi më 26 maj 1928, kur një Aeroput Potez 29/2 u ul në një pistë me bar në një fushë të vogël ajrore që ndodhej pranë stacionit aktual të trenit të qytetit. Avioni ishte në linjën eksperimentale Beograd - Shkup - Podgoricë - Mostar - Sarajevë - Beograd, i organizuar për të përcaktuar qëndrueshmërinë e lidhjes ajrore të Beogradit me Jugosllavinë jugore. Më 5 maj 1930 filloi shërbimi i planifikuar i pasagjerëve në linjën Beograd-Sarajevë-Podgoricë. Aeroput përdori avionë Farman F.300 në këtë linjë.

Lufta e Dytë Botërore i dha fund trafikut të pasagjerëve në aeroport. Në vitin 1943 dhe 1944, fusha ajrore u përdor nga Luftwaffe në Malin e Zi të atëhershëm të pushtuar nga gjermanët .  Ishte një objektiv i shpeshtë në bombardimin tashmë famëkeq të Podgoricës, që rezultoi në humbje të konsiderueshme gjermane.

Pas luftës, shërbimi i pasagjerëve rifilloi më 8 prill 1947, me fluturimet e sapoformuara të JAT për në Beograd me një Douglas C-47 të konvertuar për përdorim pasagjerësh. Një linjë mallrash për në Beograd u krijua më vonë në 1957. 

Aeroporti u zhvendos në vendndodhjen e tij aktuale në jug të qytetit në vitin 1961. Paraqiste një 2,500 by 45 metres (8,202 ft × 148 ft) pistë e asfaltuar dhe u modernizua dhe rinovua në 1977. Pjesa më e madhe e trafikut në këtë periudhë përbëhej nga fluturime të planifikuara për në Beograd, kryesisht me avionë McDonnell Douglas DC-9 . Aeroporti Špiro Mugoša tani zë vendin e mëparshëm.

Më 23 prill 2003, pronësia e aeroportit u transferua nga JAT Airways në Aeroportet e Malit të Zi, një kompani publike në pronësi të Qeverisë së Malit të Zi. Së bashku me formimin dhe rritjen e Montenegro Airlines, kjo kontribuoi në rritjen e shërbimeve nga aeroporti. Praktika prej dekadash që aeroporti të ishte kryesisht një aeroport ushqyes për Beogradin u hoq në favor të një rrjeti më të larmishëm të fluturimeve të planifikuara të pasagjerëve. 

Një rinovim dhe zgjerim i madh u bë në vitin 2006, me rinovimin dhe zgjerimin e platformës dhe përmirësimet në sistemin e rrugëve lidhëse, sistemin e ndriçimit të aeroportit dhe furnizimin me energji elektrike. Një terminal krejtësisht i ri pasagjerësh u hap më 14 maj 2006, ndërsa terminali i vjetër i pasagjerëve iu nënshtrua rindërtimit dhe rinovimit në 2009. 

Sistemi i përmirësuar i rrugëve lidhëse mundësoi shërbimin e avionëve me trup të gjerë në aeroport. Kështu, aeroporti filloi shërbimin e Il-86 dhe aeroplani i parë i mallrave Boeing 747 mbërriti në aeroport në prill 2008. 

Në dhjetor 2020, Montenegro Airlines hyri në likuidim, duke e lënë aeroportin pa një transportues në shtëpi. Air Montenegro filloi operimet më 8 shkurt 2021.

Shifrat e trafikut në aeroportin e Podgoricës

viti	Pasagjerët	Ndryshimi	Lëvizjet e avionëve	Ndryshimi	Ngarkesa	Ndryshimi
2005	319665		3298
2006	381,847	</img> 19%	3895	</img> 18%
2007	460,020	</img> 20%	4918	</img> 26%
2008	544,907	</img> 17%	5883	</img> 16%
2009	450,376	</img> 16%	5455	</img> 4%
2010	651,608	</img> 45%	6925	</img> 26%
2011	611,651	</img> 6%	6136	</img> 11%
2012	620,097	</img> 1%	5560	</img> 9%
2013	690,688	</img> 11%	5528	</img> 1%
2014	699,141	</img> 3%	5247	</img> 5%
2015	748,899	</img> 7%	5545	</img> 6%
2016	873,278	</img> 17%	5957	</img> 7%	876
2017	1,055,142	</img> 21%	7516	</img> 26%	837	</img> 4,4%
2018	1,208,525	</img> 15%	7915	</img> 5%	882	</img> 5,4%
2019	1,297,365	</img> 7,4%		</img>

Rrugët më të ngarkuara

Rrugët më të ngarkuara në Aeroportin e Podgoricës

Qyteti	Aeroporti	Nisjet javore </br> (Dimër 2021/2022)	Linjat ajrore
</img> Beogradi	Aeroporti i Beogradit	42	Air Serbia, Air Montenegro
</img> Stamboll	Aeroporti i Stambollit	13	Turkish Airlines
</img> Vjena	Aeroporti i Vjenës	9	Austrian Airlines
</img> Lubjanë	Aeroporti i Lubjanës	5	Air Montenegro
</img> Frankfurt	Aeroporti i Frankfurtit	3	Air Montenegro
</img> Londra	Aeroporti Stansted i Londrës	2	Ryanair
</img> Dortmundi	Aeroporti i Dortmundit	2	Wizzair
</img> Barcelona	Aeroporti i Barcelonës	2	Ryanair
</img> Cyrihut	Aeroporti i Cyrihut	2	Chair Airlines
</img> Brukseli	Aeroporti Charleroi	2	Ryanair

Shih edhe

• Aeroporti i Tivatit

Lidhjet e jashtme

• Faqja zyrtare
• Airport information for LYPG at Great Circle Mapper. Source: DAFIF (effective October 2006).
• Current weather for LYPG at NOAA/NWS
• Accident history for TGD at Aviation Safety Network
• Ground Transportation at AirportJump.com