Muzakajt

Kalaja e Beratit një fortifikim i rëndësishëm i Principatës së Muzakajve

Muzakajt ishin familje e shquar fisnike mesjetare shqiptare. Muzakajt ishin themelues dhe drejtues të Principatës së Muzakajve me kryeqendër në Berat.

Historia

Muzakajt vinin nga zona e Oparit ku ata kishin zotërimet fillestare të tyre. ^[1] Historiania bizantine Ana Komnena përmend e para emrin e një fisniku nga familja Muzaka i cili rreth vitit 1090 ishte ndër komandantët më të besuar të perandorit Aleksi I Komneni. Gjoni I Muzaka u shqua si një ndër krerët kryesorë të qëndresës në luftërat kundër Anzhuinëve të Napolit në vitet 1273-1281. Në fund të shekullit XIII Muzakajt siguruan prona të shumta në krahinat e Skraparit, Këlcyrës, Beratit dhe Korçës.^[2]

Më vonë u afruan me Anzhuinët dhe Papatin i cili qe në krye të koalicionit kundër mbretërisë serbe. Muzakajt organizuan qëndresë kundër ekspansionit serb në trojet shqiptare dhe për këtë u vlerësuan nga perandori i Bizantit me prona e tituj fisnikërie. I pari i derës së Muzakajve, Andrea II, mori titullin despot, i cili në hierarkinë bizantine ishte i dyti pas atij të perandorit. Nën drejtimin e despotit Andrea II, Muzakajt u vunë në krye të lëvizjeve antibizantine të viteve 1335-1341. Pas shtypjes së kryengritjeve antibizantine shumë fisnikë Muzakaj u shpronësuan dhe u dëbuan. ^[3] Në kohën e pushtimeve të Car Dushani, Muzakajt ishin në luftë të vazhdueshme me qeveritarin sllav të zonës së Beratit dhe Vlorës, madje i morën Beratin dhe e detyruan të ndërronte selinë.^[4]

Pas vdekjes së Dushanit dhe shkatërrimit të perandorisë së tij, Muzakajt i zgjeruan zotërimet e tyre në drejtim të Korçës dhe Devollit duke dëbuar prej andej sundimtarët serbë. Më pas morën Vlorën dhe Kaninën por ia kaluan këto Balshajve pas lidhjes së krushqisë me ta. Me ndihmën e Balshajve, Muzakajt thyen ushtrinë e mbretit serb Vukashin dhe morën Kosturin. ^[5]

Vdekja e Aleksit II dobëzoi Muzakajt. Zotërimet e tyre u ndanë midis tre bijve të Aleksit: Gjinit, Teodorit dhe Stojës. Me shfaqjen e osmanëve zotërimet e tyre u tkurrën. Pas disfatës së osmanëve në Ankara (1402) Muzakajt rimëkëmbën përkohësisht një pjesë të zotërimeve të tyre, por pas rifillimit të sulmeve osmane u kthyen në vasalë të tyre. ^[6] Pas vdekjes së Gjon Muzakës, tokat e Muzakajve u ndanë në 3 pjesë.

Trungu familjar

Andrea Muzaka I, Sevastokrator, Princi i Beratit, Kastorias dhe Myzeqes
- Teodor Muzaka I "Gërshetësi", Protosevast, Princi i Beratit, Kastorias dhe Myzeqes, martoi bijën e Pal Gropës, Princi i Ohrit
  - Andrea Muzaka II, Despot i Mbretërisë së Arbërisë, Marshali i Arbërisë, martoi Efimia Matrëngun
    - Gjin Muzaka I, Princi i Tomorricës, Princi i Kastorias, martoi Zanfina Arianitin
      - Andrea Muzaka III, Princi i Devollit, martoi Kirana Zenebishin, Princesha e Grabosës
        Gjin Muzaka II, Princi i Devollit, Princi i Beratit, martoi Kirana Zardarin
        Gjon Muzaka, shkrimtar i Kronikës së Muzakave, martoi Maria Dukagjinin
        Teodor Muzaka
        
        Adrian Muzaka
        
        Kostandin Muzaka
        
        Helena Muzaka
        
        Porfida Muzaka
        
        Andrea Muzaka IV
        
        Zanfina Muzaka, martoi Karl Muzakë Topian, Princi i Skurajt dhe Petrelës, më pas martoi Moisi Golem Arianitin, Princi i Dibrës dhe Librazhdit
        Andrea Topia III
        
        Jella Topia, martoi Gjergj Gjurashin IV, Princi i Zetës (kushëriri i dytë)
        
        Cezar Komnen Arianiti
        
        Dhespina Arianiti
        
        Jella Arianiti, martoi Kolë Lekë Dukagjinin (kushëririn e parë), më pas martoi Sinan bej Muzakën
        Dukagjinët
        
        Maria Muzaka, martoi Muzakë Arianitin, Princin e Pajovës, Murrasit dhe Belshit, nipi i Skënderbeut
        Porfida Arianiti, martoi Xhulio Valignanin, krye-kalorësin e Xhoanës së Aragonit
        Valignanët
        
        Helena Muzaka, martoi Gjergj Blandisin, Princi i Dibrës së Poshtme
        Vojsava Blandisi, martoi Francesko Martinon e Teanos
        Martinot e Teanos
        
        Komita Muzaka, martoi Aranit Arianitin
        
        Kondisa Muzaka, martoi Princin e Shpatit
        
        Teodora Muzaka, martoi Lekë Dukagjinin III, Princi i Dukagjinit, Kreu i Lidhjes Arbërore, pasardhësi i Skënderbeut
        Kolë Dukagjini, martoi Jella Arianitin (kushërirën e parë)
        Lekë Dukagjini IV
        Dukagjinët
        
        Shtjefën Dukagjini
        Pal Dukagjini
        
        Lekë Dukagjini
        
        Teodor "Koronë" Muzaka III, Princi i Beratit dhe Myzeqes, themeltar i Besëlidhjes së Lezhës
        Jakup bej Muzaka, sanxhakbeu i Arbërisë
        
        Maria Muzaka, martoi Gjergj Arianitin, Princi i Kaninës, Shpatit dhe Elbasanit
        Andronika "Donika" Arianiti, Zonja e Arbërisë, martoi Gjergj Kastrioti "Skënderbeun", Zotëruesi i Arbërisë
        Gjon Kastrioti II, Duka i San Pietros në Galatina, Princi i Arbërisë, martoi Erina Palaeologu Brankoviqin, stër-mbesa e perandorit të fundit bizantin
        Kastriotët
        
        Vojsava Arianiti, martoi Ivan Gjurashin, Princi i Zetës
        Gjergj Gjurashi IV, Princi i Zetës, martoi Jella Topian (kushërirën e dytë)
        
        Shtjefën Gjurashi II, Princi i fundit i Zetës
        
        Stanish Gjurashi, më vonë i quajtur Skënder bej Gjurashi, sanxhakbeu i Malit të Zi
        
        Kirana Arianiti, martoi Nikollë Dukagjinin II
        Progon Dukagjini, më vonë i quajtur Ahmed Pashë Dukagjini, Vizieri i Madh i Perandorisë Osmane, martoi Gevhershah Hanëmsulltan, mbesën e Bajazitit II, më pas martoi Hafize Sulltanën, motrën e Sulejmanit të Madhërishëm
        Dukagjinët e Sirisë
        
        Helena Arianiti, martoi Gjergj Dukagjinin III
        Nikoll Dukagjini III, aleat i osmanëve
        
        Skënder bej Dukagjini, sanxhabej
        
        Dhespina Arianiti, martoi Tanush Dukagjinin IV
        Teodora Dukagjini
        Princ Vlashi
        
        Princ Jakobi
        
        Angjelina Arianiti, Despotesha e Serbisë, "Nënë e Nderuar" e Kishës Ortodokse Serbe, martoi Stefan Brankoviqin, Despotin e Serbisë
        Gjergj "Maksim" Brankoviq, Despoti i Serbisë, martoi Izabela del Balzon
        
        Jovan Brankoviq, Despoti i Serbisë, martoi Jelena Jakshiqin
        Brankoviqët
        
        Maria Brankoviq, Markeza Regjente e Montferratos, martoi Boniface Palaeologun III, Markezin e Montferratos
        Palaeologët
        
        Komita Arianiti, martoi Gojko Balshën, Princi i Mizisë, nipi i Skënderbeut, themeltar i Besëlidhjes së Lezhës
        një bir i panjohur, vdiq në Hungari
        
        një biri panjohur, vdiq në Hungari
        
        Maria Balsha, martoi Giakomo Alfonso Ferillon, Kontin e Muros
        Beatrice Ferillo, Kontesha e Muros, martoi Ferdinand Orsinin, Duka i Gravinës
        
        Izabela Ferillo, martoi Luigji Gesualdon, Konti i Konzas
        
        Katerina Arianiti, martoi Andrea Shpanin, më pas martoi Nikolo Bokalin, Baroni i Moresë
        Manoli Bokali
        
        Kostandin Bokali
        
        Maria Bokali, martoi Giakomo de Paganinin
        
        Helena Muzaka, martoi Princ Filipin, fisnik në Raguzë
      - Matrëng Muzaka, Princi i Gorës
        Gjin Muzaka, Princi i Gorës
        Andrea Muzaka Matrëngu, fisnik osman
      - Vlash Muzaka
        Bogdan Muzaka
        
        Gjin Muzaka
        
        Kostandin Muzaka
        
        Teodor Muzaka
        
        Gjon Muzaka
        
        bija e panjohur, martoi Kostandin Miserrin, Princi i Gramshit
        Koxha Daut Pasha, Veziri i Madh i Perandorisë Osmane, martoi Fylane Sulltan, bijën e Bajazitit II
        Sulltanzade Mehmet Bej, martoi Fatma Sulltan, bijën e princit osman
        
        Teodora Muzaka, martoi Pal Zardarin, Princi i Zardarisë
        Maria Zardari, martoi Vrana Kontin, Duka i Ferrandinës
        Bernard Vrana
        Kastriota-Vranajt
        
        Zagan Vrana, shkrimtar
      - Bogdan Muzaka
        Gjin Muzaka, Princi i Melovës
      - Laldi Muzaka
        Andrea Muzaka, martoi Teodora Zardarin
      - Helena Muzaka, martoi Ajdin Klopin, Princi i Vreshtasit
        Haxhi bej Klopi
        Hajdin bej Klopi
        
        Agu bej Klopi
        
        Hasan bej Klopi
        Andri bej Klopi
        
        Kler bej Klopi
        
        Ali bej Klopi
        
        Murad bej Klopi
        
        Dhespina Klopi, martoi Ali bejin
      - Kondisa Muzaka, martoi Sylejman bejin
        Andri bej
        
        Ali bej
      - nje Muzaka i panjohur
        Andrea Muzaka "Qorri", Princi i Kopës, martoi Komita Zardarin
        Mighira Muzaka
        
        Pal Muzaka
        
        Vlash Muzaka
        
        Kirana Muzaka, martoi Hajdar bejin, sundimtari i Zvirinës
        Hasan bej
        
        Pjetër Muzaka, martoi Angjelinën
        Hasan pasha Muzaka, pasha i Rumelisë
    - Teodor Muzaka II, Princi i Beratit dhe Myzeqes
      - Nikollë Muzaka
    - Stoja Muzaka, Princi i Kastorias
    - Komita Muzaka, Princesha e Zetës, Vlorës dhe Kaninës, martoi Balshan II, Princi i Zetës, Vlorës dhe Kaninës
      - Rugjina Balsha, Princesha e Beratit, Vlorës dhe Kaninës, Guvernatorja e Buduas, martoi Mërshkan e Zetës, Princi i Beratit, Vlorës dhe Kaninës
    - Kirana Muzaka, martoi Andrea Gropën, Princi i Ohrit
  - Mentulo Muzaka, Princi i Këlcyrës
- Gjin Muzaka

Shiko dhe këtë

Muzakajt kane qene sundimtaret e qytetit të Beratit dhe të gjithe fushës e cila mori emrin e tyre, Muzaki (Myzeqeja). Origjina e tyre është nga Opari (Korça). Nder më të nderuarit ndër ta ishte :

Gjon Muzaka,
Andrea Muzaka I,
Andrea Muzaka II
Andrea Muzaka III
Gjin Muzaka I,
Teodor Muzaka I ne popull i quajtur Tuda apo Duda.
Teodor Muzaka II
teodor Muzaka III
Jakup bej Muzaka
Komita Komneni
Principata e Muzakajve

Bibliografia

Anamali, Skënder; Prifti, Kristaq (2002). Historia e popullit shqiptar: vëllimi i parë. Tiranë: Toena. ISBN 9992716223.
Elsie, Robert (24 dhjetor 2012). A Biographical Dictionary of Albanian History (në anglisht). I.B.Tauris. ISBN 978-1-78076-431-3.
Elsie, Robert (2003). "1515 | John Musachi: Brief Chronicle on the Descendants of our Musachi Dynasty". www.albanianhistory.net (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2016-03-04. Marrë më 2015-12-31.
Fine, John V. A., J.r (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest (në anglisht). University of Michigan Press. ISBN 978-0-472-08260-5.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve (lidhja)
Petta, Paolo (2000). Despoti d'Epiro e principi di Macedonia: esuli albanesi nell'Italia del Rinascimento (në italisht). Argo. ISBN 8882340287.

Referime

^ Xhufi 2002, p. 292
^ Xhufi 2002, p. 292
^ Xhufi 2002, p. 292-293
^ Xhufi 2002, p. 294
^ Xhufi 2002, p. 294
^ Xhufi 2002, p. 295

[1] Xhufi 2002, p. 292

[2] Xhufi 2002, p. 292

[3] Xhufi 2002, p. 292-293

[4] Xhufi 2002, p. 294

[5] Xhufi 2002, p. 294

[6] Xhufi 2002, p. 295

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]