Gjuhësia e aplikuar

Gjuhësia e aplikuar është një fushë ndërdisiplinore e cila identifikon, heton dhe ofron zgjidhje për problemet e jetës reale të lidhura me gjuhën. Disa nga fushat akademike që lidhen me gjuhësinë e aplikuar janë arsimi, psikologjia, kërkimi i komunikimit, antropologjia dhe sociologjia.

Fusha

Gjuhësia e aplikuar është një fushë ndërdisiplinore. Degët më të mëdha të gjuhësisë së aplikuar përfshijnë dygjuhësinë dhe shumëgjuhësinë, analizën e bisedës, gjuhësinë kontrastuese, gjuhësinë e shenjave, vlerësimin e gjuhës, letërsitë, analizën e ligjërimit, pedagogjinë e gjuhës, përvetësimin e gjuhës së dytë, planifikimin e gjuhës dhe politikën, ndërlidhjen, stilistikën, arsimin e mësuesve të gjuhës, pragmatikën, forenzikën gjuhësia dhe përkthimin.

Gazetat

Gazetat më të njohura të kësaj fushe janë: Annual Review of Applied Linguistics, Applied Linguistics, Journal of Applied Linguistics, International Review of Applied Linguistics, International Journal of Applied Linguistics, European Journal of Applied Linguistics, Issues in Applied Linguistics, Language Learning, Language and Education, TESOL Quarterly, and Linguistics and Education.

Historia

Tradita e gjuhësisë së aplikuar e vendosi veten pjesërisht si një përgjigje ndaj ngushtimit të përqendrimit në gjuhësi me ardhjen në fund të viteve 1950 të gjuhësisë së përgjithshme, dhe gjithmonë ka mbajtur një rol të përgjegjshëm nga shoqëria, të demonstruar nga interesi i tij qendror për problemet gjuhësore.^[1]

Megjithëse fusha e gjuhësisë së aplikuar filloi nga Evropa dhe Shtetet e Bashkuara, fusha lulëzoi me shpejtësi në kontekstin ndërkombëtar.

Gjuhësia e aplikuar fillimisht merrej me parimet dhe praktikat mbi bazën e gjuhësisë. Në ditët e para, gjuhësia e aplikuar mendohej si "gjuhësi e zbatuar" të paktën nga jashtë fushës. Sidoqoftë, në vitet 1960, gjuhësia e aplikuar u zgjerua për të përfshirë vlerësimin e gjuhës, politikën gjuhësore dhe përvetësimin e gjuhës së dytë. Qysh në vitet 1970, gjuhësia e aplikuar u bë një fushë e drejtuar nga problemet dhe jo gjuhësia teorike, përfshirë zgjidhjen e problemeve që lidhen me gjuhën në botën reale. Deri në vitet 1990, gjuhësia e aplikuar ishte zgjeruar duke përfshirë studime kritike dhe shumëgjuhësi. Kërkimet në gjuhësinë e aplikuar u zhvendosën në "hetimin teorik dhe empirik të problemeve të botës reale, në të cilën gjuha është një çështje qendrore".^[2]

Në Shtetet e Bashkuara, gjuhësia e aplikuar filloi gjithashtu ngushtë si aplikimi i njohjeve nga gjuhësia strukturore - së pari në mësimin e anglishtes në shkolla dhe më pas në mësimin e gjuhës së dytë dhe të huaj. Qasja e aplikuar e gjuhësisë në mësimin e gjuhës u shpall më e ashpër nga Leonard Bloomfield, i cili zhvilloi themelet për Programin e Trainimit të Specializuar të Ushtrisë, dhe nga Charles C. Fries, i cili themeloi Institutin e Gjuhës Angleze (ELI) në Universitetin e Miçiganit më 1941. Më 1946, Gjuhësia e Aplikuar u bë një fushë e njohur e studimeve në universitetin e lartpërmendur.^[3] Në vitin 1948, Klubi i Kërkimeve në Michigan themeloi Mësimi i Gjuhës: Një Gazetë e Gjuhësisë së Aplikuar, revista e parë që mban termin e gjuhësisë së aplikuar. Në fund të viteve 1960, gjuhësia e aplikuar filloi të krijojë identitetin e vet si një fushë ndërdisiplinore e gjuhësisë që merrej me çështje të gjuhës në botë. Identiteti i ri u solidarizua nga krijimi i Shoqatës Amerikane për Gjuhësi të Aplikuar më 1977.^[4]

Shoqatat

Shoqata Ndërkombëtare e Gjuhësisë së Aplikuar u themelua në Francë në vitin 1964, ku njihet më mirë si Association Internationale de Linguistique Appliquée, ose AILA. AILA ka bashkëpunëtorë në më shumë se tridhjetë vende, disa prej tyre janë renditur më poshtë.

Australia

Gjuhësia e aplikuar australiane mori si objektiv gjuhësinë e aplikuar të mësimit të gjuhës amtare dhe mësimin e gjuhës angleze për emigrantët. Tradita e Australisë tregon një ndikim të fortë të Evropës kontinentale dhe të SH.B.A.-së, sesa të Britanisë.^[5] Shoqata e Gjuhësisë së Aplikuar e Australisë (ALAA) u krijua në një kongres kombëtar të gjuhëtarëve të aplikuar të mbajtur në gusht 1976.^[6] ALAA mban një konferencë të përbashkët vjetore në bashkëpunim me Shoqatën për Gjuhësi të Aplikuar në Zelandën e Re (ALANZ).

Kanadaja

Shoqata Kanadeze e Gjuhësisë së Aplikuar / L'Association canadienne de linguistique Appliquée (CAAL / ACLA), është një shoqatë zyrtare dygjuhëshe (angleze dhe frënge) e studimeve me afro 200 anëtarë. Ata prodhojnë Revistën Kanadeze të Gjuhësisë së Aplikuar dhe zhvillojnë një konferencë vjetore.^[7]

Irlanda

Shoqata irlandeze për Gjuhësi të Aplikuar / Cumann na Teangeolaíochta Feidhmí (IRAAL) u themelua më 1975. Ata prodhojnë revistën Teanga, fjalën irlandeze për 'gjuhë'.^[8]

Japonia

Në vitin 1982, Shoqata Japoneze e Gjuhësisë së Aplikuar (JAAL) u krijua në Shoqatën Japoneze të Mësuesve të Anglishtes të Kolegjit (JACET) në mënyrë që të përfshihej në aktivitete në një shkallë më ndërkombëtare. Më 1984, JAAL u bë bashkëpunëtor i Shoqatës Ndërkombëtare të Gjuhësisë së Aplikuar (AILA).[1]

Zelanda e Re

Shoqata e Gjuhësisë së Aplikuar e Zelandës së Re (ALANZ) prodhon revistën Studime të Zelandës së Re në Gjuhësi të Aplikuar dhe ka bashkëpunuar me Shoqatën e Gjuhësisë së Aplikuar të Australisë në një konferencë vjetore të kombinuar që nga viti 2010, me Shoqatën për Testimin e Gjuhëve dhe Vlerësimin e Australisë dhe Zelandës së Re (ALTAANZ) u bashkua më vonë në bashkëpunimin e tanishëm të konferencës së trianshme.^[9]

Afrika e Jugut

Shoqata e Gjuhësisë së Aplikuar e Afrikës Jugore (SAALA) u themelua në vitin 1980. Aktualisht ekzistojnë katër botime të lidhura me SAALA, duke përfshirë Gazetën e Gjuhësisë së Afrikës Jugore dhe Gazetën e Studimeve të Gjuhës së Aplikuara (SAJALS).^[10]

Mbretëria e Bashkuar

Shoqata Britanike për Gjuhësinë e Aplikuar (BAAL) është themeluar në vitin 1967. Misioni i tij është "avancimi i arsimit duke nxitur dhe promovuar, me çdo mjet bamirësie të ligjshme, studimin e përdorimit të gjuhës, përvetësimin e gjuhës dhe mësimin e gjuhës dhe nxitjen e bashkëpunimit ndërdisiplinor në këtë studim [...]".^[11] BAAL organizon një konferencë vjetore, si dhe shumë konferenca dhe ngjarje shtesë më të vogla të organizuara nga Grupet e saj të Interesit të Posaçëm (SIGs).

Shtetet e Bashkuara

Shoqata Amerikane për Gjuhësinë e Aplikuar (AAAL) u themelua më 1977. AAAL mban një konferencë vjetore, zakonisht në mars ose prill, në Shtetet e Bashkuara ose në Kanada.

Referime

^ Alan Davies & Catherine Elder.(Eds.). 2004. Handbook of Applied Linguistics. 1
^ Christopher Brumfit. How applied linguistics is the same as any other science, "International Journal of Applied Linguistics", 7(1), 86-94.
^ "Applied Linguistics | Linguistic Society of America". www.linguisticsociety.org (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 27 korrik 2023. Marrë më 2017-08-28.
^ Margie Berns and Paul Kei Matsuda. 2006. Applied linguistics: Overview and history. In K. Brown (Ed.), The Encyclopedia of language and linguistics (2nd ed.), 398-401.
^ Alan Davies & Catherine Elder.(Eds.). 2004. Handbook of Applied Linguistics. 6
^ "Applied Linguistics Association of Australia (home page)" (në anglisht). Applied Linguistics Association of Australia. shtator 2011. Arkivuar nga origjinali më 28 qershor 2019. Marrë më 28 qershor 2019.
^ "Canadian Association of Applied Linguistics" (në anglisht). Marrë më 19 janar 2018.
^ "Irish Association for Applied Linguistics" (në anglisht). Marrë më 19 janar 2018.
^ "Applied Linguistics Association of New Zealand" (në anglisht). Marrë më 19 janar 2018.
^ "Southern African Applied Linguistics Association" (në anglisht). Marrë më 19 janar 2018.
^ "British Association for Applied Linguistics constitution" (PDF). Public Documents (në anglisht). British Association for Applied Linguistics. shtator 2011. Paragraph 3: "Objects". Arkivuar nga origjinali (PDF) më 19 qershor 2012. Marrë më 19 mars 2012.

Lexim më tej

Berns, M., & Matsuda, PK (2006). Gjuhësia e aplikuar: Pasqyrë dhe histori . Në K. Brown (Ed.), Enciklopedia e gjuhës dhe e gjuhësisë (botimi i dytë; f. F.) 394-405). Oksford, Britani e Madhe: Elsevier.
Cook, G. (2003) Gjuhësi e Aplikuar (në serinë Oxford Introduction to Language Study ), Oxford: Oxford University Press.
Davies, A. & Elder, C. (eds.) (2004) Manuali i Gjuhësisë së Aplikuar, Oxford / Malden, MA: Blackwell.
Hall, CJ, Smith, PH & Wicaksono, R. (2017). Hartimi i gjuhësisë së aplikuar. Një udhëzues për studentët dhe praktikuesit . (Ed. 2). ) London: Routledge.
Spolsky, B., & Hult, FM (Eds.). (2008). Doracak i gjuhësisë arsimore. Malden, MA: Blackwell.
Johnson, Keith & Johnson, Helen (1999) Fjalor Enciklopedik i Gjuhësisë së Aplikuar, Oxford / Malden, MA: Blackwell.
McCarthy, Michael (2001) ështjet në gjuhësinë e aplikuar, Universiteti i Kembrixhit Press.
Pennycook, Alastair (2001) Gjuhësia kritike e aplikuar: Një hyrje kritike, Londër: Lawrence Erlbaum Associates.
Schmitt, Norbert (2002) Një hyrje në gjuhësinë e aplikuar, Londër: Arnold.

Lidhje të jashtme

Wikimedia Commons ka materiale multimediale në lidhje me: Applied linguistics

Informacione dhe burime të gjuhësisë së aplikuar (SH.B.A. dhe Kanada)

[1] Alan Davies & Catherine Elder.(Eds.). 2004. Handbook of Applied Linguistics. 1

[2] Christopher Brumfit. How applied linguistics is the same as any other science, "International Journal of Applied Linguistics", 7(1), 86-94.

[3] "Applied Linguistics | Linguistic Society of America". www.linguisticsociety.org (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 27 korrik 2023. Marrë më 2017-08-28.

[4] Margie Berns and Paul Kei Matsuda. 2006. Applied linguistics: Overview and history. In K. Brown (Ed.), The Encyclopedia of language and linguistics (2nd ed.), 398-401.

[5] Alan Davies & Catherine Elder.(Eds.). 2004. Handbook of Applied Linguistics. 6

[6] "Applied Linguistics Association of Australia (home page)" (në anglisht). Applied Linguistics Association of Australia. shtator 2011. Arkivuar nga origjinali më 28 qershor 2019. Marrë më 28 qershor 2019.

[ACLA-7] "Canadian Association of Applied Linguistics" (në anglisht). Marrë më 19 janar 2018.

[IRAAL-8] "Irish Association for Applied Linguistics" (në anglisht). Marrë më 19 janar 2018.

[ALANZ-9] "Applied Linguistics Association of New Zealand" (në anglisht). Marrë më 19 janar 2018.

[SAALA-10] "Southern African Applied Linguistics Association" (në anglisht). Marrë më 19 janar 2018.

[11] "British Association for Applied Linguistics constitution" (PDF). Public Documents (në anglisht). British Association for Applied Linguistics. shtator 2011. Paragraph 3: "Objects". Arkivuar nga origjinali (PDF) më 19 qershor 2012. Marrë më 19 mars 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]