Media në Prishtinë
Mediat në Prishtinë përfshijnë disa nga gazetat më të rëndësishme, shtëpitë botuese më të mëdha dhe studiot televizive më produktive. Prishtina është qendra më e madhe e komunikimit të mediave në Kosovë . Pothuajse të gjitha organizatat kryesore mediatike në Kosovë janë të vendosura në Prishtinë.
Një ngjarje e rëndësishme që ndikoi në zhvillimin e mediave është se në Universitetin e Prishtinës që nga viti 2005 është themeluar Fakulteti i Gazetarisë në kuadër të Fakultetit Filologjik në të cilin janë regjistruar një numër i madh i të rinjve.
Industria televizive u zhvillua në Prishtinë dhe është një punëdhënës i rëndësishëm në ekonominë e qytetit. Katër rrjetet kryesore të transmetimit, RTK, RTV21, KTV dhe Klan Kosova, të gjitha kanë selinë në Prishtinë. Radio Televizioni i Kosovës (RTK) është transmetuesi i vetëm publik si në Prishtinë ashtu edhe në mbarë Kosovën, i cili vazhdon të financohet drejtpërdrejt nga shteti. Të gjitha gazetat ditore në Prishtinë kanë lexues në mbarë Kosovën.
Mediat në Prishtinë i kanë përcjellë të gjitha zgjedhjet e mbajtura në Kosovë, veçanërisht një ndikim të madh u vu re në zgjedhjet lokale të Kosovës, 2013, ku mediat pjesën më të madhe të kohës ia kushtuan debateve politike, reklamave dhe programeve të partive politike.
Liria dhe pluralizmi i mediave është i garantuar me Kushtetutën e Kosovës . Censura është e ndaluar, përveç rasteve të provokimit të dhunës dhe diskriminimit. Sipas organizatës Reporterët pa kufij në vitin 2013 Kosova ishte renditur në vendin e 85-të, pas një viti Kosova ka shënuar progres dhe është renditur në vendin e 80-të.
Gazetat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Gazeta e parë ishte "Rilindja" (Rilindja), e cila doli për herë të parë më 12 shkurt 1945 në Prizren dhe ishte gazeta e parë në shqip brenda Jugosllavisë . Fillimisht është shtypur në Shtypshkronjën Shtetërore në Prizren gjatë numrave 1 deri në 60. Që nga numri 61 u shtyp në Shtypshkronjën Rajonale të [[Frontit Popullor të Jugosllavisë në Prishtinë.
Në fillim kishte vetëm katër faqe, duke u botuar çdo javë deri më 27 qershor 1948. Pas kësaj filloi të botohej dy herë në javë, të dielave dhe të enjteve. Më pas, nga nëntori 1958, filloi si gazetë e përditshme (përveç të premteve). Nga viti 1964, ai shfaqej çdo ditë në një format standard prej 20 faqesh, ndërsa të shtunave dhe festave në një format 24-32 faqesh. Më 5 shtator 1990, qeveria serbe e ndaloi botimin e saj. Por me hyrjen e forcave të NATO-s, më 12 qershor 1999, ajo u shfaq sërish, por këtë herë me faqe shtesë dhe disa prej tyre me ngjyra.
Ishte padyshim një nga gazetat më të shitura në sferën shqiptare. Qarkullimi maksimal i tij ishte gjatë festave të Vitit të Ri, deri në 234,000 kopje. Në vitin 2002, objekti i gazetës u bllokua nga administrata e UNMIK-ut, dhe u rendit si pronë e Agjencisë Kosovare të Privatizimit, duke e mbyllur papritmas. [1] Dy gazetat më të njohura sot janë Koha Ditore dhe Kosova Sot . Dhe në mungesë të një sondazhi zyrtar dhe të paanshëm, të dyja pretendojnë se janë gazeta më e lexuar në Kosovë . Gazetat përdorin tre sisteme të shpërndarjes, sistemi më i përdorur është sistemi i Rilindjes, por disa gazeta, si Koha Ditore dhe Bota Sot, në përpjekjen e tyre për të fshehur informacionin e saktë për lexuesit, kanë zhvilluar sistemet e tyre të shpërndarjes.
Revista
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Revistat e para të shkruara në Kosovë nisën në fillim të viteve 40 dhe një nga botimet e para ishte [[Revista letrare e shqiptarëve "Jeta e re" që nisi daljen në gazetën "Rilindja" më 17 korrik 1949 si një nga revistat më me ndikim në vend. Në atë kohë kishte shumë revista të tjera mjaft të rëndësishme, të cilat me punën e tyre ishin të njohura në mbarë vendin. Disa nga revistat ishin: Gazeta "Zani i rinisë" (Revista e Pionierëve) e cila në vitin 1946 u shndërrua në Revistë Letrare për fëmijë "Pioneri". Në vitin 1946 revista për numrin kulturor-shoqëror "Përparimi" e cila nga viti 1955 vjen si revistë për kulturën, revista letrare "Jeta e re", pastaj revista edukative shëndetësore "Shëndeti" dhe disa. të tjera si "Ndërtuesi" (Ndërtuesi), revista për punonjës "Agimi", "Zora"-Fronti Antifashist i Grave, "Bujku i Ri" (Fermeri i Ri), ndërsa renditen revistat më të njohura në këtë tabelë:
| Emri | përmbajtja | Publikuar |
|---|---|---|
| Oferta suksesi | Blerja dhe shitja | Javore |
| OK. Fëmijët | Për fëmijët | Mujore |
| Flatra Moda, kultura | Moda, kultura | Mujore |
| Revista IP | Politika, ekonomia, historia | Mujore |
| Teuta | Familja, kultura | Mujore |
| Revista Kosovarja | Argëtim, argëtim | Mujore |
| Ekonomia | Ekonomia, biznesi | Mujore |
| Metafora | Letërsia | Mujore |
| Sofra | Gatim Tradicional | Mujore |
| Etika | Fetare | Mujore |
| Kosova Boks | Revista Sport | Mujore |
Radio
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Radio Prishtina filloi transmetimin menjëherë pas Luftës së Dytë Botërore në Prizren të vitit 1945 (më vonë do të transferohej në Prishtinë) dhe u themelua nga Parlamenti i Krahinës së Kosovës. Radio transmetohet në gjuhën shqipe, serbe dhe turke. Tetor 1999 OSBE transferon radiostacionin publik të ringjallur Radio Prishtinën në RTK . Ri-lansohet si Radio Kosova. [2] Radio Kosova është radioja e parë që ka transmetuar lajme në gjuhën angleze, edicioni i lajmeve i quajtur 'Live at Five' vazhdon të transmetohet në orën 17:00.
Radiostacione
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]| Broadcaster | Location | Frequency | Coverage | Main language | Others languages | Address |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Radio 21 | Pristina | 100.2 | National | Albanian | No | Palace of Media/Annex 2 |
| Radio KOSOVA 1 | Pristina | 101.7 | National | Albanian | Serbian and Turkish | Str."Nena Tereze" n.n |
| Radio KOSOVA 2 | Pristina | 97.7 | National | Albanian | Bosnian and Turkish | Str."Nena Tereze"n.n |
| Radio KENT FM | Pristina | 95.2 | Local | Turkish | No | Bregu i diellit, Mati 1 |
| Radio KOSOVA E LIRË | Pristina | 94.2 | Local | Albanian | No | Str."Thimi Mitko" no.6 |
| Radio PLUS | Pristina | 102.2 | Local | Albanian | No | Str."Gazmend Zajmi" no.4 |
| Radio URBAN FM | Pristina | 103.5 | Local | Albanian | No | Str."Garibaldi, entrance" 5 no.11 |
| TOP KOSOVA Radio | Pristina | 91.1 | Local | Albanian | No | Industrial zone |
| Radio VALA RINORE | Pristina | 94.7 | Local | Albanian | No | Str."Eqrem Qabej" no.1 |
Televizioni
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Televizioni në Prishtinë i ka fillimet më 26 nëntor 1975, Radio Televizioni i Prishtinës ose RTP ishte kanali i parë televiziv shqiptar në Kosovë, dhe ishte pjesë i JRT-së dhe kishte ndërtesën e saj në kryeqytetin e Kosovës, Prishtinë . Radio dhe televizioni transmetohen në gjuhën shqipe, serbe dhe turke . Televizioni e ndërpreu transmetimin më 10 qershor 1999 dhe u zhvendos në Serbinë Qendrore, më vonë u shpërbë. Pas luftës së Kosovës, materialet dhe objektet e Radio Televizionit të Prishtinës janë nën administrimin e Radio Televizionit të Kosovës, ndërsa janë themeluar edhe dy televizione kombëtare tjera RTV21 dhe KTV .
Lista e stacioneve televizive
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]| Transmetues | Vendndodhja | Frekuenca | SR | Mbulimi | Gjuha kryesore | Gjuhë të tjera | Adresa |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| RTK 1 | Prishtinë | 12633 V | 4883 | Kombëtare | shqiptare | serbe, turke, boshnjake dhe rome | Rr. “Xhemail Prishtina” nr. 12 |
| RTK 2 | Prishtinë | 12633 V | 4883 | Kombëtare | serb | turke, boshnjake dhe rome | Rr. “Xhemail Prishtina” nr. 12 |
| KTV | Prishtinë | 10762 H | 27500 | Kombëtare | shqiptare | Nr | Sheshi "Nëna Terezë" |
| RTV21 | Prishtinë | 10762 H | 27500 | Kombëtare | shqiptare | Nr | Pallati i Medias, aneex II |
| Klan Kosova | Prishtinë | 10804 H | 30000 | Kombëtare | shqiptare | Nr | Ish fabrika e Amortizatorëve |
| Kanal 10 | Prishtinë | - | - | Kombëtare | shqiptare | Nr | Rr"Garibaldi", nr.17 |
Kabllo dhe internet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Mbulimi i internetit është i përhapur, por përjeton ndërprerje të shpeshta. Në dhjetor 2013, numri i abonentëve të internetit ishte 156,408 ose 52,65% shkalla e penetrimit të familjeve. Në përpjekje për të harmonizuar legjislacionin ekzistues të mediave audiovizive me direktivat e BE-së, Komisioni i Pavarur për Media (KPM) i Kosovës ka nxjerrë rregullore për tarifat e licencimit, operatorët kabllorë dhe mbrojtjen e të miturve. Zgjerimi i operatorëve kabllorë rriti diversitetin e mediave duke sjellë për publikun stacione televizive lokale dhe kombëtare, si dhe stacione të veçanta kabllore.
Më poshtë janë disa nga ofruesit kryesorë të internetit:
Media online
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
|
|
|
|
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Rilindja" - gazeta e harruar me objekt të uzurpuar [Rilindja: The forgotten newspaper with usurped premises], Koha TV, marrë më 12 shkurt 2013
- ^ "RTK". Arkivuar nga origjinali më 2014-03-05. Marrë më 2014-02-26.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!), Radio Television of Kosovo.