Jump to content

Prefekturat e Japonisë

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Prefekturë
都道府県
Todōfuken
KategoriaNdarja administrative e nivelit të parë të një shteti unitar
VendiJaponia Japonia
Numri47 prefektura
Popullsia560,517 (Tottori) – 13,843,403 (Tokio)
Sipërfaqja1,861.7 km2 (718.8 sq mi) (Kagawa) – 83,453.6 km2 (32,221.6 sq mi) (Hokkaido)
QeveriaQeveria e prefekturës, qeveria qendrore
NënndarjetNënprefekturat

Japonia është e ndarë në 47 prefektura (Japonisht: 都道府県, todōfuken), duke formuar nivelin e parë të juridiksionit dhe ndarjes administrative të vendit. Ato përfshijnë 43 prefektura (県, ken, [keꜜɴ]) të duhura, dy prefektura urbane (府, fu; Osaka dhe Kyoto), një "qark" ose "territor" (道, ; Hokkaido) dhe një "metropol" (都, to; Tokio). Në vitin 1868, Funhanken sanchisei krijoi prefekturat e para (urbane-fu dhe rurale -ken) për të zëvendësuar administratorët urbanë dhe rural (bugyō, daikan, etj.) në pjesët e vendit të kontrolluara më parë direkt nga shogunati dhe disa territore të rebelëve/shogunatëve besnikë që nuk i ishin nënshtruar qeverisë së re si Aizu/Wakamatsu. Në vitin 1871, të gjitha tokat e mbetura feudale (han) u shndërruan gjithashtu në prefektura, kështu që prefekturat e ndanë tërë vendin. Në disa valë të konsolidimit të territorit, 47 prefekturat e sotme u formuan nga fundi i shekullit. Në shumë raste, këto janë në kundërshtim me provincat antike të ritsuryō të Japonisë.[1]

Shefi ekzekutiv i çdo prefekture është një guvernator i zgjedhur drejtpërdrejt (知事, chiji). Urdhërat dhe buxhetet miratohen nga një asamble njëdhomëshe (議会, gikai) anëtarët e së cilës zgjidhen për mandat katër vjeçare.

Sipas një sërë ligjesh të viteve 1888-1890 për qeverisjen vendore deri në vitet 1920, çdo prefekturë (atëherë vetëm 3-fu dhe 42 -ken; Hokkai-dō dhe Okinawa-ken ishin subjekt i ligjeve të ndryshme deri në shekullin e 20-të) u nda në qytete (市, shi) dhe rrethe (郡, gun) dhe çdo rreth në qytezë (町, chō/machi) dhe fshatra (村, son/mura). Hokkaido ka 14 nënprefektura që veprojnë si Zyra të Përgjithshme Nënprefektural (総合振興局, sōgō-shinkō-kyoku) dhe Zyrat Nënprefektural (振興 局, shinkō-kyoku) të prefekturës. Disa prefektura të tjera kanë edhe zyrat e degës që kryejnë funksione administrative prefekturale jashtë kryeqytetit. Tokio, kryeqyteti i Japonisë, është një prefekturë e bashkuar; një metropol, ai ka tipare të të dy qyteteve dhe prefekturave.

Llojet e prefekturave

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Historikisht, gjatë periudhës Edo, shogunati Tokugawa krijoi zona të rregulluara nga bugyō (奉行 支配) rreth nëntë qyteteve më të mëdha në Japoni, dhe 302 zona të qeverisura me qytete (郡 代 支配 地) gjetkë. Kur qeveria Meiji filloi të krijojë sistemin prefektural në vitin 1868, nëntë zonat e rregulluara nga bugyō u bënë fu (府), ndërsa zonat e qeverisura të qytezës dhe pjesa tjetër e zonave të qeverisura nga bugyō u bënë ken (県). Më vonë, më 1871, qeveria caktoi Tokio, Osaka dhe Kyoto si fu, dhe e vendosi fu tjetër në statusin e ken. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, më 1943, Tokio u bë to, një lloj i ri i pseudo-prefekturës.

Megjithë ndryshimet në terminologji, ekziston pak dallim funksional midis katër llojeve të qeverive lokale. Qeveritë nën-kombe nganjëherë kolektivisht quhen todōfuken (都道府県) në japonisht, që është një ndërthurje e katër termave.

Lista e prefekturave

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Prefectura Kanji Kryeqyteti Kanji Rajoni Ishulli kryesor Popullsia¹ Sipërfaqja² Dendësia³ Distr. Komunat ISO Prefiksi
Stampa:Country data Aichi Aichi 愛知県 Nagoya 名古屋市 Chūbu Honshu 7,484,094 5,172.48 1,446.9 7 54 JP-23 052
Stampa:Country data Akita Akita 秋田県 Akita 秋田市 Tōhoku Honshū 1,022,839 11,637.54 87.9 6 25 JP-05 018
Stampa:Country data Aomori Aomori 青森県 Aomori 青森市 Tōhoku Honshū 1,308,649 9,645.59 135.7 8 40 JP-02 017
Stampa:Country data Chiba Chiba 千葉県 Chiba 千葉市 Kantō Honshū 6,224,027 5,157.65 1,206.8 6 54 JP-12 043
Stampa:Country data Ehime Ehime 愛媛県 Matsuyama 松山市 Shikoku Shikoku 1,385,840 5,676.11 244.2 7 20 JP-38 089
Stampa:Country data Fukui Fukui 福井県 Fukui 福井市 Chūbu Honshū 787,099 4,190.49 187.8 7 17 JP-18 077
Fukuoka 福岡県 Fukuoka 福岡市 Kyushu Kyūshū 5,102,871 4,986.40 1,023.4 12 60 JP-40 092
Fukushima 福島県 Fukushima 福島市 Tōhoku Honshū 1,913,606 13,783.74 138.8 13 59 JP-07 024
Stampa:Country data Gifu Gifu 岐阜県 Gifu 岐阜市 Chūbu Honshū 2,032,533 10,621.29 191.4 9 42 JP-21 058
Stampa:Country data Gunma Gunma 群馬県 Maebashi 前橋市 Kantō Honshū 1,973,476 6,362.28 310.2 7 35 JP-10 027
Stampa:Country data Hiroshima Hiroshima 広島県 Hiroshima 広島市 Chūgoku Honshū 2,844,963 8,479.45 335.5 5 23 JP-34 082
Stampa:Country data Hokkaido Hokkaido 北海道 Sapporo 札幌市 Hokaido Hokaido 5,383,579 83,424.31 68.6 66 180 JP-01 011–016
Hyōgo 兵庫県 Kobe 神戸市 Kansai Honshū 5,536,989 8,400.96 659.1 8 41 JP-28 073
Stampa:Country data Ibaraki Ibaraki 茨城県 Mito 水戸市 Kantō Honshū 2,917,857 6,097.06 478.6 7 44 JP-08 029
Stampa:Country data Ishikawa Ishikawa 石川県 Kanazawa 金沢市 Chūbu Honshū 1,154,343 4,186.09 275.8 5 19 JP-17 076
Stampa:Country data Iwate Iwate 岩手県 Morioka 盛岡市 Tōhoku Honshū 1,279,814 15,278.40 83.8 10 33 JP-03 019
Stampa:Country data Kagawa Kagawa 香川県 Takamatsu 高松市 Shikoku Shikoku 976,756 1,876.72 520.5 5 17 JP-37 087
Stampa:Country data Kagoshima Kagoshima 鹿児島県 Kagoshima 鹿児島市 Kyūshū Kyūshū 1,648,752 9,186.94 179.4 8 43 JP-46 099
Stampa:Country data Kanagawa Kanagawa 神奈川県 Yokohama 横浜市 Kantō Honshū 9,127,323 2,415.83 3,778.2 6 33 JP-14 045
Kōchi 高知県 Kōchi 高知市 Shikoku Shikoku 728,461 7,103.93 102.5 6 34 JP-39 088
Stampa:Country data Kumamoto Kumamoto 熊本県 Kumamoto 熊本市 Kyūshū Kyūshū 1,786,969 7,409.35 241.2 9 45 JP-43 096
Kyoto 京都府 Kyoto 京都市 Kansai Honshū 2,610,140 4,612.19 565.9 6 26 JP-26 074
Stampa:Country data Mie Mie 三重県 Tsu 津市 Kansai Honshū 1,815,827 5,774.40 314.5 7 29 JP-24 059
Stampa:Country data Miyagi Miyagi 宮城県 Sendai 仙台市 Tōhoku Honshū 2,334,215 7,282.22 320.5 10 35 JP-04 022
Miyazaki 宮崎県 Miyazaki 宮崎市 Kyūshū Kyūshū 1,104,377 7,735.31 142.8 6 26 JP-45 098
Nagano 長野県 Nagano 長野市 Chūbu Honshū 2,099,759 13,104.29 154.8 14 77 JP-20 026
Nagasaki 長崎県 Nagasaki 長崎市 Kyūshū Kyūshū 1,377,780 4,132.09 333.4 4 21 JP-42 095
Stampa:Country data Nara Nara 奈良県 Nara 奈良市 Kansai Honshū 1,365,008 3,691.09 369.8 7 39 JP-29 074
Niigata 新潟県 Niigata 新潟市 Chūbu Honshū 2,305,098 12,584.10 183.2 9 30 JP-15 025
Ōita 大分県 Ōita 大分市 Kyūshū Kyūshū 1,166,729 6,340.71 184 3 18 JP-44 097
Stampa:Country data Okayama Okayama 岡山県 Okayama 岡山市 Chūgoku Honshū 1,922,181 7,114.50 270.2 10 27 JP-33 086
Stampa:Country data Okinawa Okinawa 沖縄県 Naha 那覇市 Kyushu Ishujt Ryukyu 1,434,138 2,281.12 628.7 5 41 JP-47 098
Stampa:Country data Osaka Osaka 大阪府 Osaka 大阪市 Kansai Honshū 8,838,908 1,905.14 4,639.9 5 43 JP-27 06x
Stampa:Country data Saga Saga 佐賀県 Saga 佐賀市 Kyūshū Kyūshū 833,245 2,440.68 341.4 6 20 JP-41 095
Stampa:Country data Saitama Saitama 埼玉県 Saitama さいたま市 Kantō Honshū 7,261,271 3,797.75 1,912 8 63 JP-11 048
Shiga 滋賀県 Ōtsu 大津市 Kansai Honshū 1,413,184 4,017.38 351.8 3 19 JP-25 077
Stampa:Country data Shimane Shimane 島根県 Matsue 松江市 Chūgoku Honshū 694,188 6,708.24 103.5 5 19 JP-32 085
Stampa:Country data Shizuoka Shizuoka 静岡県 Shizuoka 静岡市 Chūbu Honshū 3,701,181 7,777.42 475.8 5 35 JP-22 054
Stampa:Country data Tochigi Tochigi 栃木県 Utsunomiya 宇都宮市 Kantō Honshū 1,974,671 6,408.09 308.2 5 26 JP-09 028
Stampa:Country data Tokushima Tokushima 徳島県 Tokushima 徳島市 Shikoku Shikoku 756,063 4,146.65 182.3 8 24 JP-36 088
Stampa:Country data Tokyo Tokio 東京都 Shinjuku 新宿区 Kantō Honshū 13,513,734 2,190.93 6,168.1 1 39 JP-13 03x
042
Stampa:Country data Tottori Tottori 鳥取県 Tottori 鳥取市 Chūgoku Honshū 573,648 3,507.05 163.6 5 19 JP-31 085
Stampa:Country data Toyama Toyama 富山県 Toyama 富山市 Chūbu Honshū 1,066,883 4,247.61 251.2 2 15 JP-16 076
Stampa:Country data Wakayama Wakayama 和歌山県 Wakayama 和歌山市 Kansai Honshū 963,850 4,724.69 204 6 30 JP-30 075
Stampa:Country data Yamagata Yamagata 山形県 Yamagata 山形市 Tōhoku Honshū 1,122,957 9,323.15 120.4 8 35 JP-06 023
Stampa:Country data Yamaguchi Yamaguchi 山口県 Yamaguchi 山口市 Chūgoku Honshū 1,405,007 6,112.30 229.9 4 19 JP-35 083
Yamanashi 山梨県 Kōfu 甲府市 Chūbu Honshū 835,165 4,465.27 187 5 27 JP-19 055

Shënime: ¹ sipas vitit 2015; ² km²; ³ per km²

Prefekturat e mëparshme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Prefektura Japonisht Viti i heqjes Fati
Kanazawa 金沢県 1869 U riemërua si Ishikawa
Sendai 仙台県 1871 U riemërua si Miyagi
Morioka 盛岡県 1872 U riemërua si Iwate
Nagoya 名古屋県 1872 U riemërua si Aichi
Nukata 額田県 1872 U bashkua në Aichi
Nanao 七尾県 1872 U bashkua në Ishikawa dhe Shinkawa
Iruma 入間県 1873 U bashkua në Kumagaya dhe Kanagawa
Inba 印旛県 1873 U bashkua në Chiba
Kisarazu 木更津県 1873 U bashkua në Chiba
Utsunomiya 宇都宮県 1873 U bashkua në Tochigi
Asuwa 足羽県 1873 U bashkua në Tsuruga
Kashiwazaki 柏崎県 1873 U bashkua në Niigata
Ichinoseki→Mizusawa→Iwai 一関県→水沢県→磐井県 1875 U bashkua në Iwate dhe Miyagi
Okitama 置賜県 1875 U bashkua në Yamagata
Niihari 新治県 1875 Merged into Ibaraki and Chiba
Sakata→Tsuruoka 酒田県→鶴岡県 1876 U bashkua në Yamagata
Taira→Iwasaki 平県→磐前県 1876 U bashkua në Fukushima dhe Miyagi
Wakamatsu 若松県 1876 U bashkua në Fukushima
Chikuma 筑摩県 1876 U bashkua në Nagano dhe Gifu
Tsuruga 敦賀県 1876 U bashkua në Ishikawa dhe Shiga
Niikawa 新川県 1876 U bashkua në Ishikawa
Sakai 堺県 1881 U bashkua në Osaka
Ashigara 足柄県 1876 U bashkua në Kanagawa dhe Shizuoka
Kumagaya 熊谷県 1876 U bashkua në Gunma dhe Saitama
Aikawa 相川県 1876 U bashkua në Niigata
Hamamatsu 浜松県 1876 U bashkua në Shizuoka
Hakodate 函館県 1886 U bashkua në Hokkaido
Sapporo 札幌県 1886 U bashkua në Hokkaido
Nemuro 根室県 1886 U bashkua në Hokkaido
Tokyo 東京府 1943 U riorganizua si Metropoli Tokio (東京都)

Të humbura pas Luftës së Dytë Botërore

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Këtu janë disa territore që u humbën pas Luftës së Dytë Botërore. Kjo nuk përfshin të gjitha territoret e Perandorisë së Japonisë siç është Manchukuo.

Territori Prefektura Okupimi aleat Statusi i tanishëm[2]
Emri Japonisht Kryeqyteti Shteti Emri Kryqyteti
Mainland Okinawa 沖縄県 Naha Shtetet e Bashkuara të Amerikës SHBA[3] Japonia Japonia Stampa:Country data Okinawa Okinawa Naha
Karafuto 樺太庁 Toyohara Stampa:Country data URS Bashkimi Sovjetik Rusia Rusia pjesë e Provinca Sakhalin Yuzhno-Sakhalinsk
Korea Heian-hoku 平安北道 Shingishū  Koreja e Veriut Pyongan i Veriut Sinuiju
Heian-nan 平安南道 Heijō Pyongan i Jugut Pyongyang
Kankyō-hoku 咸鏡北道 Seishin Hamgyong i Veriut Ranam
Kankyō-nan 咸鏡南道 Kankō Hamgyong i Jugut Hamhung
Kōkai 黃海道 Kaishū Hwanghae Haeju
Kōgen[4] 江原道 Shunsen Kangwon Chuncheon[5]
Shtetet e Bashkuara të Amerikës SHBA South Korea Korea e Jugut Gangwon
Chūsei-hoku 忠清北道 Seishū Chungcheong i Veriut Cheongju
Chūsei-nan 忠清南道 Taiden Chungcheong i Jugut Daejeon
Keiki 京畿道 Keijō Gyeonggi Seuli
Keishō-hoku 慶尚北道 Taikyū Gyeongsang i Veriut Daegu
Keishō-nan 慶尚南道 Fuzan Gyeongsang i Jugut Busan
Zenra-hoku 全羅北道 Zenshū Gyeongsang i Veriut Jeonju
Zenra-nan 全羅南道 Kōshū Jeolla i Jugut Gwangju
Tajvani Hōko 澎湖庁 Makō Republika e Kinës Taiwan Tajvani Penghu Magong
Karenkō 花蓮港庁 Karenkō Hualien Hualien
Shinchiku 新竹州 Shinchiku Hsinchu Hsinchu
Taichū 台中州 Taichū Taichung Taichung
Taihoku 台北州 Taihoku Taipei Taipei
Tainan 台南州 Tainan Tainan Tainan
Taitō 台東庁 Taitō Taitung Taitung
Takao 高雄州 Takao Kaohsiung Kaohsiung
Kantō[6] 関東州 Dairen Stampa:Country data URS Bashkimi Sovjetik[7] Kina Kina pjesë e Dalian, Liaoning
Nan'yō 南洋庁 Korōru Shtetet e Bashkuara të Amerikës SHBA Palau Palau Ngerulmud
Flamuri i Ishujve Marshall Ishujt Marshall Majuro
flamuri Federata Mikroneziane Palikir
Shtetet e Bashkuara të Amerikës SHBA Northern Mariana Islands Saipan


  1. ^ Nussbaum, Louis-Frédéric, 2002: "Provinces and prefectures" in Japan encyclopedia, p. 780.
  2. ^ Ndryshimet e ndarjes administrative të pas luftës nuk pasqyrohen në këtë tabelë. Kryeqyteti i ish administratës japoneze nuk është domosdoshmërisht kryeqyteti i ekuivalentit të sotëm.
  3. ^ Administruar nga qeveria ushtarake e Shteteve të Bashkuara të Ishujve Ryukyu. U kthye në Japoni në vitin 1972
  4. ^ Për shkak të ndarjes së Koresë, Kōgen (Kangwon / Gangwon), Keiki (Gyeonggi) dhe Kōkai (Hwanghae) ndahen midis Koresë së Veriut dhe Koresë së Jugut. Ndërsa secila Kore ka provincën e vet Kangwon / Gangwon, pjesa e Koresë së Veriut të Gyeonggi dhe pjesa e Koresë së Jugut të Hwanghae janë zhytur në provincat e tjera.
  5. ^ Shunsen (Chuncheon) është në Korenë e Jugut të sotshme.
  6. ^ Dhënë me qira nga dinastia Qing, më pas Republika e Kinës dhe Manchukuo.
  7. ^ Pas Luftës së Dytë Botërore, Bashkimi Sovjetik pushtoi territorin. Bashkimi Sovjetik ia ktheu Republikës Popullore të Kinës në vitin 1955.