Trakologjia
Trakologjia ( bullgarisht: Тракология ; rumanisht: Tracologie </noinclude>) është studimi shkencor i Trakisë dhe trakëve antikë dhe është një degë rajonale dhe tematike e disiplinave më të mëdha të historisë dhe arkeologjisë antike. Një praktikues i disiplinës është një trakolog. Trakologjia heton gamën e kulturës së lashtë trake (gjuha, letërsia, historia, feja, arti, ekonomia dhe etika) nga viti 1000 para Krishtit deri në fund të sundimit romak në shekujt 4-7 pas Krishtit. Trakologjia moderne (në krahasim me interesin antikuar në tokën e Trakisë) filloi me punën e Wilhelm Tomaschek në fund të shekullit XIX.
Trakologjia në Bullgari
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në pjesën e dytë të shekullit XX, historiani bullgar Alexander Fol themeloi Institutin e Trakologjisë në Akademinë Bullgare të Shkencave . Me zbulimin e varreve thrakiane, gjithnjë e në rritje, studimi i qytetërimit të lashtë trak ishte në gjendje të vazhdonte me një ashpërsi më të madhe akademike.
Trakologjia në Rumani
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Meqenëse dakët konsiderohen si një degë e trakëve nga shumica e kërkimeve kryesore [1] dhe burimeve historike, [2] historianët dhe arkeologët rumunë janë përfshirë gjithashtu shumë në trakologji që të paktën nga shekulli XIX. Ekziston edhe termi i lidhur Thrako-Dakologjia, duke aluduar në Thrako-Dakianët, dhe një nga përdorimet e para është aty diku rreth vitit 1980, në arkivin e qeverisë rumune. [3]
Por meqenëse teoritë e tjera pohojnë se marrëdhënia Dako-Trake nuk është aq e fortë sa mendohej në fillim, [4] [5] Dakologjia [6] mund të evoluojë si një disiplinë e pavarur nga Trakologjia. Fatkeqësisht, termat Dakologji/Dakolog janë ndikuar negativisht nga lidhja me protokronizmin dhe rrezikojnë të komprometohen rëndë, duke bërë që disa studiues rumunë me reputacion ta quajnë veten Trakologë në vend të Dakologëve, edhe në kontekstin e hulumtimit të tyre duke u fokusuar më shumë në Dakianët sesa në Trakët, dhe madje pa promovuar domosdoshmërisht një lidhje të fortë midis dy popujve. [4]
Instituti Thrakologjik Rumun IG Bibicescu, pjesë e Akademisë Rumune dhe me qendër në Bukuresht, u themelua në 1976, pas Kongresit të 2 -të Ndërkombëtar të Trakologjisë të mbajtur në shtator të po atij viti në Bukuresht. [7] Një nga drejtuesit e tij të parë ishte thrakologu Dumitru Berciu (1907–1998).
Trakologët
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Gavril Katsarov - historian, filolog dhe arkeolog bullgar
- Vladimir I. Georgiev - gjuhëtar bullgar
- Georgi Kitov - arkeolog bullgar
- Alexander Fol - Trakolog bullgar
- Ion Niculiţă - arkeolog moldav
- Sorin Olteanu -Trakolog rumun, i përqendruar në gjuhët trako-dako-moziane [4]
- Engin Beksac - arkeolog dhe historian turk i artit
- Bogdan Petriceicu Hasdeu -Dako-Trakolog rumun dhe historian [8]
- Ioan I. Russu - dako -trakolog rumun dhe historian [9]
- Dumitru Berciu - Drejtor i Institutit Rumun të Trakologjisë
- Margarita Tacheva - Trakologe bullgare
Kongresi Ndërkombëtar i Trakologjisë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kongresi Ndërkombëtar i Trakologjisë u organizua nga Instituti i Trakologjisë në Akademinë Bullgare të Shkencave . Ai është mbajtur rregullisht që nga viti 1972 kur u themelua nga Alexander Fol. Vetë Fol u bë kryetar i kongresit dhe theksoi një qasje ndërkombëtare për studimin e Trakologjisë.
| Numri | Mbatur në | Data | Tema |
|---|---|---|---|
| 1 | Sofje, Bullgari | Korrik 1972 | |
| 2 | Bukuresht, Rumani | Shtator 1976 | |
| 3 | Vjenë, Austri | Qershor 1980 | |
| 4 | Roterdam, Hollandë | Shtator 1984 | |
| 5 | Moska, Bashkimi Sovjetik | 1988 | |
| 6 | Palma de Mallorca, Spanjë | 1992 | |
| 7 | Constanţa, Tulcea, Mangalia, Rumani | Maj 1996 | Trakët dhe mikenasit |
| 8 | Sofje dhe Yambol, Bullgari | Shtator 2000 | Trakët dhe Egjeu |
| 9 | Kishinău, Moldavi | Shtator 2004 | Thrakët dhe Bota Circumpontic |
| 10 | Komotini dhe Aleksandropolis, Greqi | Tetor 2005 | |
| 11 | Stamboll, Turqi | Tetor 2010 | |
| 12 | Târgoviște, Rumani | Shtator 2013 | Thrakët dhe fqinjët e tyre në epokën e bronzit dhe hekurit |
| 13 | Kazanlak, Bullgari | Shtator 2017 | Traka e lashtë: Miti dhe Realiteti |
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Literatura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Best, Jan; De Vries, Nanny (1989). Thracians and Mycenaeans. Boston, Massachusetts: E.J. Brill Academic Publishers. ISBN 90-04-08864-4.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Olteanu, Sorin. "Linguae Thraco-Daco-Moesorum" (në rumanisht dhe anglisht). Marrë më 3 janar 2010.
- Vulpe, Radu (1980). Actes du IIe Congrès international de thracologie: Linguistique, ethnologie (ethnographie, folkloristique et art populaire), anthropologie (në rumanisht, anglisht, dhe frëngjisht). Bucharest: Editura Academiei.
- "Revista arhivelor". Revista arhivelor. Romania: Arhivele Statului. 42. 1980.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - "Dacia: Revue d'archéologie et d'histoire ancienne". Studii şi Cercetǎri Lingvistice (në rumanisht). București, Romania: Academia Română. 34 (3–6). 1983.