Shtetet anëtare të NATO-s
.svg)
NATO (Organizata e Traktatit të Atlantikut të Veriut) është një aleancë ushtarake ndërkombëtare që përbëhet nga 30 shtete anëtare nga Evropa dhe Amerika e Veriut. Ai u krijua në nënshkrimin e Traktatit të Atlantikut të Veriut më 4 prill 1949. Neni 5 i traktatit thotë se nëse një sulm i armatosur ndodh kundër njërit prej shteteve anëtare, ai do të konsiderohet si një sulm kundër të gjithë anëtarëve dhe anëtarët e tjerë do të ndihmojnë anëtarin e sulmuar, me forca të armatosura nëse është e nevojshme.[1] Neni 6 i traktatit e kufizon objektin e nenit 5 në ishujt në veri të Tropikut të Kancerit, kontinentin e Amerikës së Veriut dhe Evropës, të gjithë Turqinë dhe Algjerinë Franceze. Si i tillë, një sulm në Hawaii, Puerto Rico, Guiana Franceze, Ceuta ose Melilla, ndër vende të tjera, nuk do të shkaktonte një përgjigje të Nenit 5.
Nga 30 vendet anëtare, 28 janë në Evropë dhe 2 në Amerikën e Veriut. Midis 1994 dhe 1997, u krijuan forume më të gjera për bashkëpunimin rajonal midis NATO-s dhe fqinjëve të saj, duke përfshirë Partneritetin për Paqe, nismën e Dialogut Mesdhetar dhe Këshillin e Partneritetit Euro-Atlantik.
Të gjithë anëtarët kanë ushtri, me përjashtim të Islandës, e cila nuk ka një ushtri tipike (por ka një roje bregdetare dhe një njësi të vogël specialistësh civilë për operacionet e NATO-s). Tre nga anëtarët e NATO-s janë shtete me armë bërthamore: Franca, Mbretëria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara. NATO ka 12 shtete anëtare themeluese. Tre anëtarë të tjerë u bashkuan midis 1952 dhe 1955 dhe një anëtar i katërt i ri u bashkua në 1982. Pas përfundimit të Luftës së Ftohtë, NATO shtoi 15 anëtarë të tjerë nga 1999 deri në 2023.[2]
NATO aktualisht njeh Bosnje dhe Hercegovinën, Gjeorgjinë, Suedinë dhe Ukrainën si anëtarë aspirantë si pjesë e politikës së tyre të zgjerimit të Dyerve të Hapura.[3]
Shtetet anëtare të NATO-s[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Që nga prilli 2023, NATO përbëhet nga 31 shtete:
Shqipëria, Belgjika, Bullgaria, Kanadaja, Kroacia, Çekia, Danimarka, Estonia, Finlanda, Franca, Gjermania, Greqia, Hungaria, Islanda, Italia, Letonia, Lituania, Luksemburgu, Mali i Zi, Holanda, Maqedonia e Veriut, Norvegjia, Polonia, Portugalia, Rumania, Sllovakia, Sllovenia, Spanja, Turqia, Mbretëria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara.[4][5]
Shiko edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "The North Atlantic Treaty". North Atlantic Treaty Organization. 1949-04-04. Marrë më 2008-06-16.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Center, Notre Dame International Security (2023-03-23). "The Addition of NATO Members Over Time (1949-2023)". ND International Security Center (në anglisht). Marrë më 2023-07-11.
- ^ "Enlargement and Article 10". NATO. 10 qershor 2022. Marrë më 1 korrik 2022.
Currently, five partner countries have declared their aspirations to NATO membership: Bosnia and Herzegovina, Finland, Georgia, Sweden and Ukraine.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ NATO. "NATO member countries". NATO (në anglisht). Marrë më 2023-08-21.
- ^ "NATO Members". www.globalfirepower.com (në anglishte amerikane). Marrë më 2023-08-21.