Jump to content

Turing Award

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Çmimi Turing)
ACM Turing Award
Statuja e Alan Turing, nga Stephen Kettle në Bletchley Park
PërshkrimiKontribut të shquar në shkencat kompjuterike
ShtetiNew York, (Shtetet e Bashkuara)
Prezantuar ngaAssociation for Computing Machinery (ACM)
Çmimi i parë1966
Çmimi i fundit2015
Uebfaqjaamturing.acm.org

Çmimi Turing apo ACM A.M. Turing Award është një çmimi vjetor i dhënë nga Shoqata për Makineri Kompjuterike (ACM) për "një individ të përzgjedhur për kontribute të natyrës teknike të bërë në komunitetin e informatikës". Thuhet se "kontributet duhet të jetë e qëndrueshme dhe me rëndësi të madhe teknike për fushën e kompjuterëve".[2] Çmim Turing është i njohur në përgjithësi si nderimi më i lartë në shkencat kompjuterike[3][4] dhe si "Çmimi Nobel për informatikë".[5][6]

Çmimi është i emëruar pas Alan Turing, matematikan dhe reader në matematikë në Universitetin e Mançesterit, më vonë anëtar në Universitetin e Kembrixhit. Turing është atribuuar si çelësi themelues i teorisë të shkencave kompjuterike dhe inteligjencës artificiale.[7] Nga viti 2007 deri në vitin 2013, çmimi u shoqërua me një çmim prej US$250,000, me mbështetjen financiare të dhënë nga Intel dhe Google.[2] Që nga viti 2014, çmimi ka qenë i shoqëruar nga një çmim prej US$1 milion, me mbështetjen financiare të ofruara nga Google.[8]

Fituesi i parë, në vitin 1966, ishte Alan Perlis, nga Carnegie Mellon University. Fituesja e parë femër ishte Francis E. Allen nga IBM në vitin 2006.[9][10][11]

Marrësit

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Viti Marrës Citim
1966 Alan J. Perlis Për ndikimin në fushën e teknikave të programimit kompjuterik të avancuar dhe ndërtimin e compiler-it.[12]
1967 Maurice Wilkes Profesori Wilkes është më së mirë i njohur si ndërtues dhe projektuesi i EDSAC, kompjuteri i parë me një program të ruajtur brenda.
1968 Richard Hamming Për punën e tij në metodat numerike, sisteme të automatizuar të shifrimit dhe kodet për zbulimin e gabimeve dhe korrigjimin [13].
1969 Marvin Minsky Për rolin e tij qendror në krijimin e, formësimin, promovimin dhe avancimin në fushën e inteligjencës artificiale [14].
1970 James H. Wilkinson Për kërkimin e tij në analizën numerike për të lehtësuar përdorimin e kompjuterit me shpejtësi të lartë digjitale, ka marrë mirënjohje të veçantë për punën e tij në llogaritjet në algjebrën lineare analizën e gabimit "mbrapsht" [15].
1971 John McCarthy Ligjërata e McCarthy "Gjendja e tanishme e Kërkimeve mbi Inteligjencën Artificiale" (The Present State of Research on Artificial Intelligence) është një temë që mbulon fushën në të cilën ai ka arritur njohje të konsiderueshme për punën e tij [16].
1972 Edsger W. Dijkstra Edsger Dijkstra ishte një kontribues kryesor në fund të viteve 1950 për zhvillimin e ALGOL, gjuhë programore e nivelit të lartë e cila është bërë një model i qartësisë dhe rigorozitetit matematikor. Ai është një nga mbështetësit kryesore të shkencës dhe artit të gjuhëve të programimit në përgjithësi, dhe ka kontribuar shumë në të kuptuarit tonë të strukturës së tyre, përfaqësim, dhe zbatimin. Pesëmbëdhjetë vitet e botimeve të tij shtrihen nga nenet teorike në teorinë grafike deri në manualet bazike, tekste shpjegues dhe meditim filozofike në fushën e gjuhëve të programimit [17].
1973 Charles W. Bachman Për kontributin e tij të shquar në teknologji të bazës së të dhënave [18].
1974 Donald E. Knuth Për kontributin e tij të madhe për analizën e algoritmeve dhe projektimin e gjuhëve të programimit, dhe në veçanti për kontributin e tij në "The Art of Computer Programming" (Arti i programimit kompjuterik) përmes librave të tij të njohur në një seri të vazhdueshme me këtë titull [19].
1975 Allen Newell dhe 

Herbert A. Simon

Një bashkëpunim shkencor që shtrihet në një periudhe prej më shumë se njëzet vjet,fillimisht në bashkëpunim me J. C. Shaw në RAND Corporation, dhe më pas me një numër të mdadh të kolegëve nga fakulteti dhe studentë në Universitetin Carnegie Mellon, ata kanë bërë kontribute themelore në inteligjencën artificiale, psikologjinë e njohjes njerëzore, dhe procedimin e listës[20]
1976 Michael O. Rabin dhe 

Dana S. Scott

Për punimin e tyre të përbashkët "Finite Automata and Their Decision Problem"[21] e cila prezantoi idenë e makinave nondeterministic, e cila ka dëshmuar të jetë një koncept jashtëzakonisht i vlefshëm.Punimi i tyre (Scott & Rabin) klasik ka qenë një burim i vazhdueshëm frymëzimi për punën e mëvonshme në këtë fushë[22][23]
1977 John Backus Për kontributin e qëndrueshëm, të thellë, me ndikim, për projektimin e sistemeve programuese praktike të nivelit të lartë, kryesisht nëpërmjet punës së tij në FORTRAN, dhe për publikimin themelor të procedurave formale për specifikimin e gjuhëve programore[24]
1978 Robert W. Floyd Për ndikimin e qartë që ka pasur në metodologjinë për krijimin softuerëve efikas dhe të besueshme, dhe për ndihmën në themelimin e nënfushave të rëndësishme të shkencave kompjuterike: teoria e analizimit të fjalisë (the theory of parsing), semantika e gjuhëve programore, verifikimi automatik i programit, sintezë automatike e programit, dhe analiza e algoritmeve[25]
1979 Kenneth E. Iverson Për përpjekjet së tij pioniere në gjuhët e programimit dhe simbolet matematikore rezulton në atë që fusha e informatikës tani e njeh si APL, për kontributin e tij në implementimin e sistemeve interaktive, për përdorime arsimore të APL, dhe në teorinë dhe praktikën e gjuhëve programore[26].
1980 Tony Hoare Për kontributin e tij themelore në përcaktimin dhe dizajnimin e gjuhëve programuese[27]
1981 Edgar F. Codd Për kontributin e tij themelor dhe të vazhdueshëm në teorinë dhe praktikën e sistemeve të menaxhimit të bazës së të dhënave, veçanërisht, databaza relacionale[28]
1982 Stephen A. Cook Për avancimin e të kuptimin tonë për kompleksitetin e llogaritjes në mënyrë të konsiderueshme dhe të thelluar[29]
1983 Ken Thompson dhe 

Dennis M. Ritchie

Për zhvillimin e tyre të teorisë të sistemeve operative gjenerike dhe në mënyrë specifike për implementimin e sistemit operativ UNIX.
1984 Niklaus Wirth Për zhvillimin e një sërë gjuhë të reja kompjuterike, EULER, ALGOL-W, MODULA and Pascal
1985 Richard M. Karp Për kontributin e tij të vazhdueshme në teorinë e algoritmeve, duke përfshirë zhvillimin e algoritme efikase për rrjedhjen e rrjetit dhe probleme të tjera për optimizimin e kombinatik, identifikimin e kompjuetshmerisë së polinom-me-kohë, për nocionin intuitiv dhe efikasitetin algoritmik, dhe më së shumti, kontributi i tij në teorinë e NP-completeness.
1986 John Hopcroft dhe Robert Tarjan Për arritjet themelore në hartimin dhe analizën e algoritmeve dhe strukturave të të dhënave
1987 John Cocke Për kontribut e rëndësishëm në hartimin dhe teorinë e compiler-ëve, arkitekturën e sistemeve të mëdha dhe zhvillimin e kompjuterëve me grup të instruksioneve të reduktuar (RISC)
1988 Ivan Sutherland Për kontributin e tij nismëtar dhe vizionar në grafikën kompjuterike, duke filluar me Sketchpad, dhe duke vazhduar më pas
1989 William Kahan Për kontributin e tij themelore në analizën numerike. Një nga ekspertët më të shquar në llogaritjet e floating-point. Kahan ka kushtuar veten "duke e bërë botën të sigurt për llogaritje numerike."
1990 Fernando J. Corbató Për punën e tij pioniere në organizimin e koncepteve dhe në drejtimin e zhvillimit të sistemeve kompjuterike për qëllim të përgjithshëm, me shkallë të gjerë, ndarjen e kohës dhe ndarjen e burimeve, CTSS dhe Multics.
1991 Robin Milner For three distinct and complete achievements: 1) LCF, the mechanization of Scott's Logic of Computable Functions, probably the first theoretically based yet practical tool for machine assisted proof construction; 2) ML, the first language to include polymorphic type inference together with a type-safe exception-handling mechanism; 3) CCS, a general theory of concurrency. In addition, he formulated and strongly advanced full abstraction, the study of the relationship between operational and denotational semantics.[30]
1992 Butler W. Lampson For contributions to the development of distributed, personal computing environments and the technology for their implementation: workstations, networks, operating systems, programming systems, displays, security and document publishing.
1993 Juris Hartmanis dhe

Richard E. Stearns

In recognition of their seminal paper which established the foundations for the field of computational complexity theory.[31]
1994 Edward Feigenbaum dhe Raj Reddy For pioneering the design and construction of large scale artificial intelligence systems, demonstrating the practical importance and potential commercial impact of artificial intelligence technology.[32]
1995 Manuel Blum In recognition of his contributions to the foundations of computational complexity theory and its application to cryptography and program checking.
1996 Amir Pnueli For seminal work introducing temporal logic into computing science and for outstanding contributions to program and systems verification.
1997 Douglas Engelbart For an inspiring vision of the future of interactive computing and the invention of key technologies to help realize this vision.
1998 Jim Gray For seminal contributions to database and transaction processing research and technical leadership in system implementation.
1999 Frederick P. Brooks, Jr. For landmark contributions to computer architecture, operating systems, and software engineering.
2000 Andrew Chi-Chih Yao In recognition of his fundamental contributions to the theory of computation, including the complexity-based theory of pseudorandom number generation, cryptography, and communication complexity.
2001 Ole-Johan Dahl dhe 

Kristen Nygaard

For ideas fundamental to the emergence of object-oriented programming, through their design of the programming languages Simula I and Simula 67.
2002 Ronald L. Rivest, Adi Shamir dhe Leonard M. Adleman For their ingenious contribution for making public-key cryptography useful in practice.
2003 Alan Kay For pioneering many of the ideas at the root of contemporary object-oriented programming languages, leading the team that developed Smalltalk, and for fundamental contributions to personal computing.
2004 Vinton G. Cerf dhe

Robert E. Kahn

For pioneering work on internetworking, including the design and implementation of the Internet's basic communications protocols, TCP/IP, and for inspired leadership in networking.
2005 Peter Naur For fundamental contributions to programming language design and the definition of ALGOL 60, to compiler design, and to the art and practice of computer programming.
2006 Frances E. Allen For pioneering contributions to the theory and practice of optimizing compiler techniques that laid the foundation for modern optimizing compilers and automatic parallel execution.
2007 Edmund M. Clarke, E. Allen Emerson dheJoseph Sifakis For [their roles] in developing model checking into a highly effective verification technology, widely adopted in the hardware and software industries.[33]
2008 Barbara Liskov For contributions to practical and theoretical foundations of programming language and system design, especially related to data abstraction, fault tolerance, and distributed computing.
2009 Charles P. Thacker For his pioneering design and realization of the Xerox Alto, the first modern personal computer, and in addition for his contributions to the Ethernet and the Tablet PC.
2010 Leslie G. Valiant For transformative contributions to the theory of computation, including the theory of probably approximately correct (PAC) learning, the complexity of enumeration and of algebraic computation, and the theory of parallel and distributed computing.
2011 Judea Pearl[34] For fundamental contributions to artificial intelligence through the development of a calculus for probabilistic and causal reasoning.[35]
2012 Silvio Micali

Shafi Goldwasser

For transformative work that laid the complexity-theoretic foundations for the science of cryptography and in the process pioneered new methods for efficient verification of mathematical proofs in complexity theory.[36]
2013 Leslie Lamport For fundamental contributions to the theory and practice of distributed and concurrent systems, notably the invention of concepts such as causality and logical clocks, safety and liveness, replicated state machines, and sequential consistency.[37][38]
2014 Michael Stonebraker Për kontributet themelore të koncepteve dhe praktikave në themel të sistemeve moderne të bazës së të dhënave.[39]
2015 Martin E. Hellman

Whitfield Diffie

Për kontributin themelor të kriptografisë moderne. Punimi shkencor revolucionar i Diffie dhe Hellman, në vitin 1976, "New Directions in Cryptography,"[40] prezantoi idenë e public-key cryptography dhe nënshkrimit digjital, të cilat janë baza e shumicës së protokolleve të sigurisë të përdorura në internet sot.[41]
2016 Tim Berners-Lee Për shpikjen e World Wide Web, shfletuesin e parë të internetit, dhe protokollet themelore dhe algoritmet që lejojnë uebin të zmadhohet.[42]

Shih edhe

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Cacm Staff (2014). "ACM's Turing Award prize raised to $1 million". Communications of the ACM. 57 (12): 20. doi:10.1145/2685372. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ a b "A. M. Turing Award". ACM. Arkivuar nga origjinali më 12 dhjetor 2009. Marrë më 2007-11-05. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Dasgupta, Sanjoy; Papadimitriou, Christos; Vazirani, Umesh (2008). Algorithms. McGraw-Hill. ISBN 978-0-07-352340-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Bibliography of Turing Award lectures Arkivuar 2 janar 2015 tek Wayback Machine, DBLP
  5. ^ Steven Geringer (27 korrik 2007). "ACM'S Turing Award Prize Raised To $250,000". ACM press release. Arkivuar nga origjinali më 30 dhjetor 2008. Marrë më 2008-10-16. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Shiko gjithashtu: Brown, Bob (6 qershor 2011). "Why there's no Nobel Prize in Computing". Network World. Marrë më 3 qershor 2015. {{cite web}}: |author= ka emër të përgjithshëm (Ndihmë!); Lidhje e jashtme në |author= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Homer, Steven and Alan L. (2001). Computability and Complexity Theory. Springer via Google Books limited view. fq. 35. ISBN 0-387-95055-9. Marrë më 2007-11-05. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ "ACM's Turing Award Prize Raised to $1 Million". ACM. Arkivuar nga origjinali më 23 nëntor 2015. Marrë më 2014-11-13. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ The Association for Computing Machinery (21 shkurt 2007). "First Woman to Receive ACM Turing Award". Press release. Archived from the original on 26 maj 2012. https://archive.today/20120526031046/http://campus.acm.org/public/pressroom/press_releases/2_2007/turing2006.cfm. Retrieved 2007-11-05. 
  10. ^ Marianne Kolbasuk McGee (24–26 shkurt 2007). "There's Still A Shortage Of Women In Tech, First Female Turing Award Winner Warns". InformationWeek. CMP Media. Arkivuar nga origjinali më 22 janar 2020. Marrë më 2007-11-05. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Perelman, Deborah (27 shkurt 2007). "Turing Award Anoints First Female Recipient". eWEEK. Ziff Davis Enterprise. Arkivuar nga origjinali më 22 janar 2020. Marrë më 2007-11-05. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ Perlis, A. J. (1967). "The Synthesis of Algorithmic Systems". Journal of the ACM. 14: 1. doi:10.1145/321371.321372. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Hamming, R. W. (1969). "One Man's View of Computer Science". Journal of the ACM. 16: 3. doi:10.1145/321495.321497. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ Minsky, M. (1970). "Form and Content in Computer Science (1970 ACM turing lecture)". Journal of the ACM. 17 (2): 197. doi:10.1145/321574.321575. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ Wilkinson, J. H. (1971). "Some Comments from a Numerical Analyst". Journal of the ACM. 18 (2): 137. doi:10.1145/321637.321638. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ McCarthy, J. (1987). "Generality in artificial intelligence". Communications of the ACM. 30 (12): 1030. doi:10.1145/33447.33448. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ Dijkstra, E. W. (1972). "The humble programmer". Communications of the ACM. 15 (10): 859. doi:10.1145/355604.361591. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ Bachman, C. W. (1973). "The programmer as navigator". Communications of the ACM. 16 (11): 653. doi:10.1145/355611.362534. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  19. ^ Knuth, D. E. (1974). "Computer programming as an art". Communications of the ACM. 17 (12): 667. doi:10.1145/361604.361612. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ Newell, A.; Simon, H. A. (1976). "Computer science as empirical inquiry: Symbols and search". Communications of the ACM. 19 (3): 113. doi:10.1145/360018.360022. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ Rabin, M. O.; Scott, D. (1959). "Finite Automata and Their Decision Problems". IBM Journal of Research and Development. 3 (2): 114. doi:10.1147/rd.32.0114. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ Rabin, M. O. (1977). "Complexity of computations". Communications of the ACM. 20 (9): 625. doi:10.1145/359810.359816. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  23. ^ Scott, D. S. (1977). "Logic and programming languages". Communications of the ACM. 20 (9): 634. doi:10.1145/359810.359826. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  24. ^ Backus, J. (1978). "Can programming be liberated from the von Neumann style?: A functional style and its algebra of programs". Communications of the ACM. 21 (8): 613. doi:10.1145/359576.359579. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ Floyd, R. W. (1979). "The paradigms of programming". Communications of the ACM. 22 (8): 455. doi:10.1145/359138.359140. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ Iverson, K. E. (1980). "Notation as a tool of thought". Communications of the ACM. 23 (8): 444. doi:10.1145/358896.358899. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  27. ^ Hoare, C. A. R. (1981). "The emperor's old clothes". Communications of the ACM. 24 (2): 75. doi:10.1145/358549.358561. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  28. ^ Codd, E. F. (1982). "Relational database: A practical foundation for productivity". Communications of the ACM. 25 (2): 109. doi:10.1145/358396.358400. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  29. ^ Cook, S. A. (1983). "An overview of computational complexity". Communications of the ACM. 26 (6): 400. doi:10.1145/358141.358144. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  30. ^ Milner, R. (1993). "Elements of interaction: Turing award lecture". Communications of the ACM. 36: 78–89. doi:10.1145/151233.151240. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  31. ^ Stearns, R. E. (1994). "Turing Award lecture: It's time to reconsider time". Communications of the ACM. 37 (11): 95. doi:10.1145/188280.188379. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  32. ^ Reddy, R. (1996). "To dream the possible dream". Communications of the ACM. 39 (5): 105. doi:10.1145/229459.233436. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  33. ^ 2007 Turing Award Winners Announced
  34. ^ Pearl, Judea (2011). "The Mechanization of Causal Inference: A "mini" Turing Test and Beyond" (mp4). ACM Turing award lectures. ACM. doi:10.1145/1283920.2351636 (jo aktiv 2016-01-28). ISBN 978-1-4503-1049-9. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: DOI që nga janar 2016 (lidhja)
  35. ^ "Judea Pearl". ACM. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  36. ^ "Turing award 2012". ACM. Arkivuar nga origjinali më 18 mars 2013. Marrë më 5 mars 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  37. ^ "Turing award 2013". ACM. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  38. ^ Lamport, L. (1978). "Time, clocks, and the ordering of events in a distributed system" (PDF). Communications of the ACM . 21 (7): 558–565. doi:10.1145/359545.359563. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  39. ^ "Turing award 2014". ACM. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  40. ^ Diffie, W.; Hellman, M. (1976). "New directions in cryptography" (PDF). IEEE Transactions on Information Theory. 22 (6): 644–654. doi:10.1109/TIT.1976.1055638. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  41. ^ "Cryptography Pioneers Receive 2015 ACM A.M. Turing Award". ACM. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  42. ^ "Turing award 2016". ACM. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Turing_Award&oldid=2631888"