Beteja e Torviollit

Beteja e Torviolit
Pjesë e Luftërat shqiptaro-osmane
Data 29 qershor 1444 Vendi Plain of Torvioll (Shumbat) në veri të Peshkopisë Rezultati Fitorja e shqiptarëve
Pjesëmarrsit në konflikt
Lidhja e Lezhës	Perandoria Osmane
Komandantët dhe udhëheqësit
Skanderbeg Vrana Konti Hamza Kastrioti	Ali Pasha
Fuqia (kapaciteti)
15,000 (8.000 kalorës, 7.000 këmbësorie)	25,000 deri 40,000
Viktimat dhe humbjet
100-120 vdiqën, shumë më të plagosur (Burime parësore) 4,000 plagosurit dhe të vdekurit (vlerësime bashkëkohore)	8,000 vdekur, 2.000 të kapur (vlerësime bashkëkohore) 22.000 të vdekur, 2.000 kapur (Burime parësore)

Beteja e Torviollit, e njohur edhe si Beteja e Dibrës së ulët, u zhvillua më 29 qershor të 1444 në Shqipëri. Skënderbeu ishte një kapiten Osman me origjinë shqiptare i cili vendosi që të kthehen në vendlindjen dhe për të marrë frenat e një kryengritje të re shqiptare.Ai, së bashku me 300 shqiptarë të tjerë duke luftuar në betejën e Nishit, braktisi ushtrinë osmane që të shkojë drejt Krujës, e cila ra shumë shpejt nëpërmjet një përmbysje. Ai pastaj formoi Lidhjen e Lezhës, një konfederatë të princërve shqiptarë të bashkuar në luftën kundër Perandorisë Osmane. Murati II, e kuptoj kërcënimin, dhe i dërgon një nga komandantët e tij më me përvojë, Ali Pasha, për të shtypur kryengritjen me një forcë prej 25.000 trupa.

Nga Skënderbeu pritej një reagim kështu që ai u zhvendos me 15.000 të trupat të tij për të mundur ushtrinë e Ali Pashës. Të dy u takuan në Torvioll ku ata ngritën kampet në anë të kundërta nga njëri-tjetri. Një ditë më pas, më 29 qershor, Ali doli nga kampi i tij dhe pa se Skënderbeu i kishte pozicionuar forcat e tij në fund të një kodre. Duke pritur një fitore të shpejtë, Ali urdhëroi të gjitha forcat e tij poshtë kodrës për të sulmuar dhe të mposhtur ushtrinë e Skënderbeut. Skënderbeu priti një manovrim të tillë dhe përgatiti strategjinë e tij. Pasi forcat kundërshtare ishin të angazhuar duke u afruar deri në pozicionin e nevojshëm, Skënderbeu urdhëroi forcat e fshehur në pyjet prapa ushtrisë turke për të arritur krahët e tyre të pasme. Rezultati ishte shkatërruese për osmanët dhe e gjithë ushtria u mposht me komandantin e saj me vuajtjet gati deri në vdekje.

Burimi

• Fine, John (1994), The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, University of Michigan Press,  0472082604
• Francione, Gennaro (2006) [2003]. Aliaj, Donika (red.). Skënderbeu, një hero modern : (Hero multimedial) [Skanderbeg, a modern hero (Hero multimedia)]. Translated by Tasim Aliaj. Tiranë, Shqipëri: Shtëpia botuese "Naim Frashëri".  99927-38-75-8.
• Franco, Demetrio (1539), Comentario de le cose de' Turchi, et del S. Georgio Scanderbeg, principe d' Epyr, Altobello Salkato,  9994310429
• Frashëri, Kristo (2002), Gjergj Kastrioti Skënderbeu: jeta dhe vepra, 1405–1468 (në Albanian), Botimet Toena,  9992716274Mirëmbajtje CS1: gjuhë e panjohur (link)
• Gibbon, Edward (1957), History of the Decline and Fall of the Roman Empire, Peter Fenelon Collier & Son
• Hodgkinson, Harry (1999), Scanderbeg: From Ottoman Captive to Albanian Hero, Centre for Albanian Studies,  9781873928134
• Jacques, Edwin (1995), Shqiptarët: Historia e popullit shqiptar nga lashtësia deri në ditët e sotme, Mcfarland,  0899509320
• Moore, Clement Clark (1850), George Castriot: Surnamed Scanderbeg, King of Albania, D. Appleton & Company
• Noli, Fan Stilian (2009), Scanderbeg, General Books,  9781150745485
• Setton, Kenneth Meyer (1978), The Papacy and the Levant, 1204-1571, DIANE Publishing,  9780871691279

Lidhjet e jashtme

• Beteja e Torviollit, 1444 - Excerpt from Marin Barleti's Historia de vita et gestis Scanderbegi Epirotarum Principis Stampa:Sq icon
• George Castriot, Surnamed Scanderbeg, King of Albania by Clement Clark Moore - See pages 45-55 for a description of the Battle of Torvioll