Beteja e Torviollit

Beteja e Torviolit
Pjesë e Luftërat shqiptaro-osmane
Data 29 qershor 1444 Vendi Fusha e Torviollit (Shumbat) në veri të Peshkopisë Rezultati Fitore Shqiptare
Pjesëmarrsit në konflikt
Lidhja e Lezhës	Perandoria Osmane
Komandantët dhe udhëheqësit
Skanderbeg Vrana Konti Hamza Kastrioti	Ali Pasha
Fuqia (kapaciteti)
15,000 (8.000 kalorës, 7.000 këmbësorie)	25,000 deri 40,000
Viktimat dhe humbjet
100-120 vdiqën, shumë më të plagosur (Burime parësore) 4,000 plagosurit dhe të vdekurit (vlerësime bashkëkohore)	8,000 vdekur, 2.000 të kapur (vlerësime bashkëkohore) 22.000 të vdekur, 2.000 kapur (Burime parësore)

Peshkopia

Beteja e Torviollit, e njohur edhe si Beteja e Dibrës së ulët, u zhvillua më 29 qershor të 1444 në Shqipëri. Skënderbeu ishte një kapiten Osman me origjinë shqiptare i cili vendosi që të kthehen në vendlindjen dhe për të marrë frenat e një kryengritje të re shqiptare.Ai, së bashku me 300 shqiptarë të tjerë duke luftuar në betejën e Nishit, braktisi ushtrinë osmane që të shkojë drejt Krujës, e cila ra shumë shpejt nëpërmjet një përmbysje. Ai pastaj formoi Lidhjen e Lezhës, një konfederatë të princërve shqiptarë të bashkuar në luftën kundër Perandorisë Osmane. Murati II, e kuptoj kërcënimin, dhe i dërgon një nga komandantët e tij më me përvojë, Ali Pasha, për të shtypur kryengritjen me një forcë prej 25.000 trupa.

Nga Skënderbeu pritej një reagim kështu që ai u zhvendos me 15.000 të trupat të tij për të mundur ushtrinë e Ali Pashës. Të dy u takuan në Torvioll ku ata ngritën kampet në anë të kundërta nga njëri-tjetri. Një ditë më pas, më 29 qershor, Ali doli nga kampi i tij dhe pa se Skënderbeu i kishte pozicionuar forcat e tij në fund të një kodre. Duke pritur një fitore të shpejtë, Ali urdhëroi të gjitha forcat e tij poshtë kodrës për të sulmuar dhe të mposhtur ushtrinë e Skënderbeut. Skënderbeu priti një manovrim të tillë dhe përgatiti strategjinë e tij. Pasi forcat kundërshtare ishin të angazhuar duke u afruar deri në pozicionin e nevojshëm, Skënderbeu urdhëroi forcat e fshehur në pyjet prapa ushtrisë turke për të arritur krahët e tyre të pasme. Rezultati ishte shkatërruese për osmanët dhe e gjithë ushtria u mposht me komandantin e saj me vuajtjet gati deri në vdekje.

Burimi

• Fine, John (1994), The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, University of Michigan Press, ISBN 0472082604
• Francione, Gennaro (2006) [2003]. Aliaj, Donika (red.). Skënderbeu, një hero modern : (Hero multimedial) [Skanderbeg, a modern hero (Hero multimedia)]. Translated by Tasim Aliaj. Tiranë, Shqipëri: Shtëpia botuese "Naim Frashëri". ISBN 99927-38-75-8.
• Franco, Demetrio (1539), Comentario de le cose de' Turchi, et del S. Georgio Scanderbeg, principe d' Epyr, Altobello Salkato, ISBN 9994310429
• Frashëri, Kristo (2002), Gjergj Kastrioti Skënderbeu: jeta dhe vepra, 1405–1468, Botimet Toena, ISBN 9992716274
• Gibbon, Edward (1957), History of the Decline and Fall of the Roman Empire, Peter Fenelon Collier & Son
• Hodgkinson, Harry (1999), Scanderbeg: From Ottoman Captive to Albanian Hero, Centre for Albanian Studies, ISBN 9781873928134
• Jacques, Edwin (1995), Shqiptarët: Historia e popullit shqiptar nga lashtësia deri në ditët e sotme, Mcfarland, ISBN 0899509320
• Moore, Clement Clark (1850), George Castriot: Surnamed Scanderbeg, King of Albania, D. Appleton & Company
• Noli, Fan Stilian (2009), Scanderbeg, General Books, ISBN 9781150745485
• Setton, Kenneth Meyer (1978), The Papacy and the Levant, 1204-1571, DIANE Publishing, ISBN 9780871691279

Lidhjet e jashtme

• Beteja e Torviollit, 1444 - Excerpt from Marin Barleti's Historia de vita et gestis Scanderbegi Epirotarum Principis Stampa:Sq icon
• George Castriot, Surnamed Scanderbeg, King of Albania by Clement Clark Moore - See pages 45-55 for a description of the Battle of Torvioll